Soạn bài Lơ xít ngắn nhất

Lơ xít là một trích đoạn kịch của tác giả Coóc-nây. Trong chương trình Ngữ văn 9 Kết nối tri thức tập 1 các em sẽ được học trích đoạn này trong Bài 5. Đối diện với nỗi đau. Sau đây là mẫu soạn bài Lơ xít  ngắn gọn sẽ là tài liệu tham khảo bổ ích cho các em trước khi học văn bản Lơ xít.

• Đoạn văn 7-9 câu trình bày suy nghĩ của em về khát vọng tình yêu của con người

1. Tóm tắt văn bản Lơ xít

Đông Rô-dri-gơ (Don Rodrigue), con trai Đông Đi-e-gơ (Don Diegue), yêu Si-men (Chimène), con gái Đông Goóc-ma-xờ (Don Gormas). Một cuộc cãi cọ diễn ra giữa hai ông bố dẫn đến việc Đông Goóc-ma-xờ tát Đông Đi-e-gơ. Để rửa nhục, Đông Đi-e-gơ yêu cầu con trai trả thù Đông Goóc-ma-xờ. Rô-dri-gơ đấu tranh tư tường, Goocc-ma-xở bị Rô-đri-gơ đâm chết. Sau đơ, Rô-đri-gơ đến yêu câu Si-men hãy giết chàng để trả thù cho cha. Si-men thữa nhận lòng dūng cám của Rô-đri-gơ va tuyên bố cūng sẽ làm bổn phận của mình là đòi nhà vua xử tội kẻ giết ngươi. Lúc đó, giặc Mô sắp sửa tấn công, Rô-đri-gơ được cử đi đánh giặc. Chàng đã chiến thắng trở về. Si-men tiếp tục đòi lấy đầu Rô-đri-go. Hiệp sĩ Đông Xăng-so (Don Sanche), vốn yêu Si-men, tình nguyện đấu kiếm vơi Rô-đri-gơ để trả thù cho Si-men. Đông Xăng-sơ thua, nhưng Rô--đri-gơ đã tha chết cho chàng. Thấy Đông Xăng-sơ trở về, tường Rô-đri-gơ đã bị giết, Si-men đã không giấu được cảm xúc, bôc lộ rõ tình yêu với Rô-đri-gơ và sự đau đớn của minh. Nhà vua tuyên bố danh dự của Si-men được bào toàn và có thế chăp duyên lành với Rô-đri-go.

2. Soạn Lơ xít tác giả tác phẩm

1. Tác giả Coóc-nây (1606-1684) là nhà văn viết kịch xuất sắc của nền bi kịch cổ điển Pháp thế kỷ XVII.

- Kịch của ông có tính duy lí, thể hiện mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội thông qua sự đấu tranh giữa lí trí và dục vọng của con người.

2. Giới thiệu chung về vở bi kịch “Lơ Xít”

- Đề tài dựa trên biến cố lịch sử có thật ở Tây Ban Nha thế kỷ XI về người anh hùng hiệp sĩ Rô-đri-gơ Đi-a-dờ. Nhan đề vở kịch là danh hiệu giặc Mô gọi Rô-đri-gơ một cách kính trọng.

- Đề tài bi kịch trong thời kỳ cổ điển (thế kỷ XVII) nói riêng và bi kịch nói chung thường mượn trong lịch sử, nhân vật là những người thuộc tầng lớp quý tộc cao quý.

- Lơ Xít là vở kịch đặc sắc, có nhiều khác biệt so với những vở bi kịch khác cùng thời. Vở kịch không tuân thủ theo lối sân khấu trắng (các nhân vật chính bị chết hoặc hoá điên, bỏ đi biệt xứ…) mà kết thúc bằng sự hoà hợp của hai nhân vật chính.

3. Trả lời câu hỏi bài Lơ xít

Câu 1. Vì sao Rô-đri-gơ đến gặp Si-men sau khi đã giết cha của nàng?

Rô-đri-gơ đã thực hiện bổn phận của mình là bảo vệ danh dự cho cha và dòng họ. Chàng đến gặp Si-men, cũng là con gái của người mình vừa giết, để xin nàng giết mình. Hành động đó chứng tỏ sự chính trực của Rô-đri-gơ. Khi đến gặp Si-men, chàng bày tỏ những giằng xé nội tâm của mình, khẳng định tình yêu dành cho nàng, đồng thời thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với nỗi đau của Si-men cũng như đứng về phía nàng để thôi thúc nàng hành động trả thù cho cha.

Câu 2. Rô-đri-gơ đánh giá như thế nào về việc chàng giết cha của Si-men? Vì sao chàng không “Nghe tiếng gọi con tim và làm theo lệnh nó”?

Chàng khẳng định mình hành động đúng, không hối hận, nếu phải làm lại thì vẫn làm như vậy. Đối với Rô-đri-gơ, nếu mất danh dự là mất hết, sẽ không còn phẩm giá, không có tư cách để yêu một người cao quý như Si-men. Chính vì vậy, chàng đã không đặt tình yêu đôi lứa lên trên danh dự, không nghe theo tiếng gọi con tim.

Câu 3. Chỉ ra diễn biến tâm trạng của Si-men trong đoạn trích.

Ban đầu Si-men vô cùng kinh ngạc, không tin là Rô-đri-gơ lại đến gặp mình sau hành động tày trời như thế. Sau đó là nỗi đau đớn cực độ mà nàng phải chịu đựng, nó khiến nàng không muốn sống. Nỗi đau càng được khoét sâu khi nàng nhìn thấy thanh kiếm đã kết liễu cha mình. Sau khi nghe Rô-đri-gơ giãi bày, nàng vừa đau đớn vừa dứt khoát quyết định sẽ giết Rô-đri-gơ để trả thù cho cha. Rô-đri-gơ đã thuyết phục được người yêu giết mình. Đoạn trích diễn tả tâm trạng của Si-men từ mong muốn được chết đi vì quá đau khổ đến ý chí trả thù. Diễn biến tâm lí nhân vật phức tạp nhưng hợp lô-gíc.

Câu 4. Phân tích sự giằng xé nội tâm của hai nhân vật Rô-đri-gơ và Giu-li-ét. Từ đó, hãy chỉ ra xung đột chính của vở kịch được thể hiện trong đoạn trích.

- Rô-đri-gơ đứng trước bi kịch của sự lựa chọn: nghe theo tiếng gọi tình yêu hay phục tùng lí trí. Chàng đã dằn vặt, đau đớn trong cuộc va chạm giữa tình yêu nồng nhiệt của mình và danh dự gia đình. Chàng vừa bày tỏ tình yêu, muốn được chết dưới tay người yêu, vừa khẳng định hành động đúng của mình khi quyết định đấu kiếm. Trước đoạn trích này, ở Hồi I, Lớp VI, Rô-đri-gơ có đoạn độc thoại diễn tả những giằng xé nội tâm trước khi quyết định thách đấu với cha của Si-men để bảo toàn danh dự gia đình (Hận lòng đôi ngả đấu tranh/ Nửa là danh dự, nửa tình khó theo; Não nề đứng giữ hai đường/ Sống đời ô nhục? Phũ phàng tơ duyên). Có lúc chàng đã định “một thác là yên”, tìm đến cái chết.

- Si-men không trách cứ Rô-đri-gơ vì nàng hiểu hành động của chàng là để bảo vệ danh dự, để xứng với tình yêu của nàng. Những câu thoại thể hiện tình yêu của Si-men với Rô-đri-gơ: Nếu phụ thân em chết vì điều bất hạnh khác/ Em đã thấy nơi chàng niềm an ủi lòng duy nhất/ Và giữa đau thương đôi cảm giác êm đềm/ Được ngón tay chàng lau nước mắt cho em. Song, Si-men cũng nhận thức được rằng: Để xứng chàng, em cũng phải đòi chàng thế mạng.

- Xung đột chính của vở kịch: xung đột nội tâm.

Câu 5. Nêu nhận xét của em về phẩm chất của nhân vật Rô-đri-gơ và Si-men được thể hiện trong đoạn trích.

Nhân vật bi kịch, nhất là trong các vở kịch có tính chất anh hùng ca như Lơ Xít, thường là những con người phi thường, siêu phàm, cao cả. Ở vở kịch Lơ Xít, hai nhân vật Rô-đri-gơ và Si-men đều là những con người đề cao nghĩa vụ thiêng liêng với gia đình và Tổ quốc. Họ là những con người cao thượng, có ý chí mãnh liệt, có tình cảm nồng nhiệt. Riêng nhân vật Rô-đri-gơ, tác giả chú trọng xây dựng nhân vật có tính cách anh hùng, hào hiệp. Chàng tự ý thức về phẩm chất của mình (hồn cao thượng bẩm sinh). Chính Đông Goóc-ma-xờ cũng nhận định Rô-đri-gơ là con người có “lòng hào hiệp", “khí phách kiên cường", “hồn cao thượng", “trang hào hoa hiệp sĩ", “trọn đạo trọn tình”. Trong đoạn trích, ta thấy rõ ở chàng sự thẳng thắn, quả cảm, tình cảm và ý chí đều mãnh liệt, vừa trọng tình cảm vừa trọng nghĩa vụ, trong đau thương vẫn rất hào hùng. Đó là con người xuất chúng, đẹp đẽ, mẫu mực - con người lí tưởng của thời đại.

Câu 6. Hành động của các nhân vật trong vở kịch thể hiện quan niệm về danh dự, nghĩa vụ của con người ở thế kỉ XVII. Theo em, cách giải quyết xung đột trong vở kịch có còn phù hợp với thời đại ngày nay không? Vì sao?

Sự lựa chọn hành động của nhân vật bị trói buộc bởi những lề luật, phép tắc, phụ thuộc vào quan niệm đạo đức xã hội và thế giới quan của nhà văn. Nó có thể chỉ phù hợp ở một thời điểm nhất định. Ở thời đại mà nghĩa vụ và bổn phận được coi là thước đo cao nhất của giá trị con người thì việc hành động theo nghĩa vụ và bổn phận sẽ được miễn trừ phán xét khi người ta có thể gây oan trái cho người khác. Đặt tình huống hai ông bố có xích mích, xúc phạm nhau vào cuộc sống hiện nay, những người con có thể có cách giải quyết khác.

4. Viết kết nối với đọc bài Lơ xít

Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích một chi tiết mà em thích trong đoạn trích vở kịch Lơ Xít.

Đọc vở kịch “Lơ Xít” em rất ấn tượng với nhân vật Si-men. Trong vở kịch này thì nàng Si - men cũng là một nhân vật vô cùng đáng thương, nàng biết được trọng trách mà người mình yêu phải gánh trên vai thế nhưng nàng cũng không thể chấp nhận được việc Rô-đri-gơ Đi-a-dờ đã giết cha của mình. Thông qua những lời thoại của nhân vật, người đọc cảm nhận rất rõ nỗi đau đang dâng trào trong lòng Si - men. Nàng đã phải thốt lên “Em chết mất/ Ôi, mũi kiếm, máu cha em còn đậm” hay:

“Ôi tàn nhẫn, chỉ một ngày thôi đã giết

Cha, bằng gươm, con gái, bằng cái nhìn oan nghiệt

Cất gươm đi, em không chịu nổi nữa rồi!

Muốn em nghe, lại làm em chết mất thôi!”

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Học tập - Lớp 9 của HoaTieu.vn.