Nghị luận phân tích câu chuyện Bí ẩn của làn nước

Bí ẩn của làn nước là những hồi ức của nhân vật tôi về những kí ức đau thương không thể xóa nhòa trong trận bão lịch sử đã cướp đi sinh mệnh người vợ và người con của chính mình. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ dàn ý phân tích truyện ngắn Bí ẩn của làn nước của nhà văn Bảo Ninh, mời các bạn cùng tham khảo.

• Đọc hiểu Bí ẩn của làn nước - Bảo Ninh

Tóm tắt Bí ẩn của làn nước

Câu chuyện về bí ẩn của cuộc đời người kể chuyện xưng tôi gắn với làn nước. Trong nước lũ, nhân vật Tôi tưởng cứu được con mình nhưng thực tế đứa bé ông cứu là con gái người đàn bà bị lũ cuốn. Và ông quyết định giữ bí mật ấy suốt đời và mang theo nỗi đau không nguôi được theo năm tháng. Từ đó nhà văn đặt ra vấn đề trong cuộc sống, nhiều khi con người phải đối mặt với sự lựa chọn khó khăn mà quyết định nào cũng dằn vặt, khổ đau.

Dàn ý phân tích văn bản Bí ẩn của làn nước

Tóm tắt ngắn gọn cốt truyện qua một số sự việc, chi tiết tiêu biểu sau:

+ Nhân vật “Tôi” nhìn dòng sông, nhớ lại kỷ niệm buồn, gắn với những mất mát và bí ẩn của bản thân.

+ Tình huống nguy hiểm, của thiên tai, bom đạn: đê vỡ, lũ ngập, người vợ đẻ con trai, nhân vật Tôi phải đưa vợ lên nóc nhà tránh lũ. Rồi họ phải bám vào cành cây đa trong tình cảnh ngàn cân treo sợ tóc.

+ Trong hoàn cảnh hiểm nguy, mong manh sống chết, nhưng khi nghe tiếng kêu cứu từ dưới, nhân vật Tôi vẫn chìa tay ra cứu người đàn bà và đứa con của bà nhưng không thể được. Không may cành đa rung chuyển, vợ của nhân vật tôi đánh rơi đứa con xuống nước, rồi chị phóng luôn xuống nước tìm con.

+ Nhân vật Tôi lao xuống nước và cứu được con lên, đưa cho người dân đang ở trên cây, tiếp tục xuống dòng nước xiết tìm vợ nhưng thất bại.

+ Tới khi cano quân đội tới, họ phải dùng sức buộc nhân vật Tôi rời mặt nước. Tôi nhận được sự an ủi, động viên từ mọi người và nhận lại đứa con trai của mình. Nhưng khi chị phụ nữ bế đứa trẻ, thay tã cho nó, nhân vật Tôi nhìn, chết lặng, ú ớ gọi con, nhận lại đứa trẻ… không phải con mình, là con của người đàn bà kia.

+ Nhiều năm trôi qua, con gái của nhân vật Tôi đã thành một thiếu nữ, được coi là đứa con của làn nước. Nhưng bí mật kia thì “Tôi” không cho con gái biết, cũng không ai hay, chỉ có dòng sông biết. Nhân vật tôi vẫn ra đê ngắm làn nước, vẫn thấy vợ, con, người đàn bà nhìn mình từ đáy nước; thời gian trôi nhưng nỗi đau thì khôn nguôi bởi đó là nỗi đau không nói được thành lời.

* Phân tích, đánh giá chủ đề, nội dung của câu chuyện:

- Chủ đề câu chuyện trực tiếp nói về bí ẩn của cuộc đời người kể chuyện xưng tôi gắn với làn nước, việc tưởng chừng anh cứu được con trong lũ nhưng thực tế đứa bé ông cứu là con gái người đàn bà bị lũ cuốn. Và ông quyết định giữ bí mật ấy suốt đời, âm thầm, chỉ có dòng nước biết dù nỗi đau không nguôi được theo năm tháng.

- Rộng hơn, câu chuyện cũng nói về điều phổ biến trong đời sống của mỗi con người là những bí mật, những điều bí ấn khó nói, hoặc không thể nói ra, hoặc khi nói ra mọi sự sẽ tồi tệ hơn.

- Việc giữ bí mật của nhân vật Tôi gợi cho người đọc suy nghĩ về nhiều vấn đề trong cuộc sống:

+ Việc lựa chọn giữ hay tiết lộ những bí mật quan trọng có thể liên quan tới cuộc sống của bản thân và nhiều người; lựa chọn bản thân ôm nỗi đau cho người khác cuộc sống tốt đẹp hay tự giải thoát cho mình khỏi những bí ẩn giằng xé, đau xót; tức sống cho mình hay cho người khác.

+ Trong những tình huống nguy nan, ranh giới sống chết chỉ như sợi tóc, con người vẫn có thể sống yêu thương, đùm bọc, sẻ chia, thậm chí hy sinh cả sinh mạng cho người khác, cao thượng, anh dũng, nhân hậu.

+ Trong cuộc sống vô tận, thời gian có thể xoá nhoà đi nhiều thứ song có những nỗi đau, mất mát còn đọng mãi, không thể nguôi yên. Hành động cao cả, tình thương và đức hy sinh đôi khi khiến người ta vẫn phải chịu ám ảnh, xót xa, day dứt vì những mất mát từ hành động ấy.

* Phân tích, đánh giá nghệ thuật của tác phẩm:

- Cốt truyện nhiều biến cố bất ngờ, tình huống éo le, thử thách, việc đảo thời gian trần thuật khiến các sự kiện được đồng hiện, đem đến cái nhìn toàn diện.

- Trần thuật từ người kể chuyện ở ngôi thứ nhất, đi sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật, tạo điểm nhìn từ bên trong, khiến tác phẩm chân thực, giàu chất trữ tình.

- Nghệ thuật phân tích tâm lý nhân vật sâu sắc, kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả với những lời trữ tình ngoại đề, bộc lộ rõ chủ đề, tư tưởng của tác phẩm.

- Chi tiết nghệ thuật đặc sắc, giàu sức gợi, đem đến nhiều cảm xúc, đặc biệt là các chi tiết lặp lại ở phần mở đầu và kết thúc tác phẩm.

* Đánh giá, nhận xét về tác phẩm:

- Trên cơ sở những nội dung và nghệ thuật đã phân tích, học sinh đánh giá, nhận xét tác phẩm trên hai phương diện nội dung, tư tưởng, chủ đề và đặc sắc nghệ thuật, khẳng định giá trị của tác phẩm: đặt ra vấn đề muôn thuở trong cuộc sống con người phải đối diện với nhiều đau thương, mất mát; cuộc sống luôn đưa con người phải đối mặt với tình huống trớ trêu mà lựa chọn nào cũng xót xa, khó khăn, day dứt.

- Khẳng định những đặc sắc nghệ thuật truyện ngắn của Bảo Ninh đặc biệt là tổ chức cốt truyện, tạo tình huống độc đáo, trần thuật theo dòng ý thức, trong lối viết súc tích, cô đọng, giàu sức gợi.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Lớp 9 của HoaTieu.vn.