(Ngắn gọn) Soạn bài Sơn Tinh Thủy Tinh lớp 9

Sơn Tinh Thủy Tinh là một trong số các tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp. Văn bản Sơn Tinh Thủy Tinh hiện được đưa vào giảng dạy trong chương trình Ngữ văn lớp 9 tập 1 bộ Kết nối tri thức. Sau đây là gợi ý soạn bài Sơn Tinh Thủy Tinh lớp 9 KNTT ngắn gọn sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về tác giả Nguyễn Nhược Pháp cũng như tác phẩm.

1. Sơn Tinh Thủy Tinh tác giả tác phẩm

Tác giả

- Tác giả Nguyễn Nhược Pháp (1914 - 1938) quê ở Hà Nội. Sáng tác của ông thuộc nhiều thể loại, nổi bật nhất là thơ.

- Sơn Tinh - Thuỷ Tinh được đánh giá là một trong những bài thơ đặc sắc nhất của Nguyễn Nhược Pháp.

Tác phẩm

1. Thể loại

- Văn bản Sơn Tinh – Thủy Tinh thuộc thể loại thơ bảy chữ.

2. Xuất xứ

- “Sơn Tinh – Thủy Tinh” trích trong tập thơ “Hoa một mùa”, NXB Phụ nữ, Hà Nội, 2018, tr217 – 223)

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: biểu cảm.

4. Bố cục đoạn trích

- Phần 1 (từ đầu đến…uy nghi): Sơn Tinh và Thủy Tinh ứng tuyển khi Hùng Vương thứ mười tám kén chồng cho con gái Mị Nương.

- Phần 2 (tiếp theo đến…Mị Nương): Những yêu cầu trong sính lễ mà Hùng Vương thử thách đưa ra cho hai chàng.

- Phần 3 (tiếp theo đến…quắp đuôi xôn xao): Sơn Tinh đến trước và rước Mị Nương về.

- Phần 4 (đoạn còn lại): Thủy Tinh đến sau nổi giận, dâng nước đánh Sơn Tinh và thua trận và giải thích lí do hằng năm Thủy Tinh làm mưa bão trả thù Sơn Tinh.

5. Giá trị nội dung

- “Sơn Tinh, Thủy Tinh” là câu chuyện tưởng tượng kì ảo, giải thích hiện tượng lũ lụt và thể hiện sức mạnh ước mong của người Việt cổ muốn chế ngự thiên tai, đồng thời suy tôn, ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng.

6. Giá trị nghệ thuật

- Xây dựng hình tượng nhân vật dáng dấp thần linh, với nhiều chi tiết hoang đường, kì ảo.

- Cách kể chuyện qua những vần thơ đầy lôi cuốn, hấp dẫn.

2. Trả lời câu hỏi bài Sơn Tinh Thủy Tinh trang 27

Câu 1 trang 27 Ngữ văn 9 KNTT tập 1

Nêu những điểm giống nhau và khác nhau về cốt truyện, cách kể giữa truyện truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh với bài thơ cùng tên của Nguyễn Nhược Pháp.

Trả lời:

- Giống nhau: Nhân vật và đặc điểm của các nhân vật (vua Hùng Vương, Mị Nương, Sơn Tinh, Thuỷ Tinh), các sự kiện chính (Vua Hùng kén rể, Sơn Tinh lấy được Mị Nương, Thuỷ Tinh giao tranh với Sơn Tinh hòng cướp lại Mị Nương) trong bài thơ được kể như trong truyền thuyết.

- Khác nhau:

+ Truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh kể bằng hình thức văn xuôi; tác phẩm của Nguyễn Nhược Pháp thuộc thể loại thơ, kể chuyện bằng thơ.

+ Bài thơ thể hiện phong cách riêng của nhà thơ.

Câu 2 trang 27 Ngữ văn 9 KNTT tập 1

Phép thuật của Sơn Tinh và Thủy Tinh thể hiện cụ thể như thế nào? Theo em, người kể chuyện có bộc lộ thái độ thiên vị đối với nhân vật nào không? Dựa vào đâu em kết luận như vậy?

Trả lời:

* Phép thuật của Sơn Tinh và Thủy Tinh thể hiện cụ thể như sau:

- Thủy Tinh: “hô mây to nước cả”, “giậm chân rung khắp làng gần quanh”, “ào ào mưa đổ xuống như thác”, “cây xiêu, cầu gãy, nước hò reo”, “lăn, cuốn, gầm, lay, tung sóng bạc”, “bò lợn, cột nhà trôi theo” ...

- Sơn Tinh: “núi từng dải, nhà lớn, đồi con lổm cổm bò” …

* Theo em, người kể chuyện có bộc lộ thái độ thiên vị đối với nhân vật Sơn Tinh. Vì:

+ Phép thuật của Thủy Tinh đều gây ra thiệt hại cho vạn vật và nhân dân.

+ Phép thuật của Sơn Tinh mang điều tích cực đến cho nhân dân.

+ Sau khi Thủy Tinh thể hiện phép thuật thì tác giả miêu tả thái độ của Mị Nương và vua Hùng là thái độ sợ hãi.

+ …

Câu 3 trang 27 Ngữ văn 9 KNTT tập 1

Liệt kê những chi tiết miêu tả Mị Nương. Những chi tiết đó giúp em hình dung thế nào về nhân vật?

Trả lời:

Mị Nương: xinh như tiên, tóc xanh, viền má hây hây đỏ, miệng hé thắm như san hô, tay trắng nõn, hai chân nhỏ, bao người mê,..

Những chi tiết trên cho ta thấy Mị Nương là một người xinh đẹp, có vẻ đẹp dịu dàng nghiêng nước, nghiêng thành…

Câu 4 trang 27 Ngữ văn 9 KNTT tập 1

Cảnh giao tranh giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh được nhà thơ miêu tả bằng những chi tiết nào? Phân tích một chi tiết gây ấn tượng mạnh đối với em.

Trả lời:

- Cảnh giao tranh giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh được nhà thơ miêu tả bằng những chi tiết sau:

- Thuỷ Tinh: cưỡi lưng rồng hung hăng; cá voi quác mồm to muốn đớp, cá mập quẫy đuôi cuồng nhe răng,...

- Sơn Tinh: tức khắc niệm chú, đất nẩy vù lên cao; đưa tay vẫy hùm, voi, báo; các con vật đuôi quắp, nhe nanh, giơ vuốt; đạp long đất núi, gầm, xông xáo; cuộc chiến khiến cho máu vọt phì reo muôn ngấn hồng; quang cảnh xung quanh thì mây đen hăm hở bay mù mịt; sấm ran, sét động nổ loè xanh...

Cuộc giao tranh dữ dội được khắc hoạ rất sinh động.

Nghệ thuật: sử dụng các yếu tố kì ảo với trí tưởng tượng bay bổng, phong phú, sáng tạo; biện pháp liệt kê, nhân hoá, từ ngữ biểu cảm,...

Câu 5 trang 27 Ngữ văn 9 KNTT tập 1

Tính chất kì ảo thể hiện như thế nào trong câu chuyện được kể bằng thơ này? Cách miêu tả những yếu tố kì ảo có gì đặc sắc?

Trả lời:

- Tính chất kì ảo được thể hiện thông qua việc miêu tả hai nhân vật Sơn Tinh và Thủy Tinh.

- Cách miêu tả những yếu tố kì ảo được thể hiện như một phương thức kể chuyện bằng thơ giúp cho bài thơ trở nên hấp dẫn, tăng sức thu hút, thể hiện trí tưởng tượng phong phú, liên tưởng tài tình,…

Câu 6 trang 27 Ngữ văn 9 KNTT tập 1

Theo em, điều gì làm nên sức hấp dẫn của bài thơ Sơn Tinh – Thủy Tinh?

Trả lời:

- Điều làm nên sức hấp dẫn của bài thơ Sơn Tinh – Thủy Tinh là:

+ Yếu tố kì ảo. Vì yếu tố kì ảo giúp cho bài thơ trở nên cuốn hút, hấp dẫn và thú vị hơn.

+ Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn.

+ Nghệ thuật miêu tả nhân vật.

+ Thể thơ tự do.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Học tập - Lớp 9 của HoaTieu.vn.