Soạn Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga Kết nối tri thức

Truyện Lục Vân Tiên là tác phẩm truyện thơ được viết theo thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc. Thông qua tác phẩm, Nguyễn Đình Chiểu đã gửi gắm ước mơ về xã hội công bằng, cái xấu cái ác bị trừng trị, người ở hiền thì sẽ gặp lành là ước mơ ngàn đời của nhân dân ta. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ mẫu soạn Văn 9 Kết nối tri thức bài Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga để các em có thêm gợi ý trả lời các câu hỏi trong SGK.

Soạn Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga tác giả tác phẩm

a, Tác giả

- NĐC (1822 - 1888), quê Gia Định, con một viên quan nhỏ

- C.đời nhiều đau khổ: sự nghiệp dang dở, bị mù lòa, bị từ hôn

- Là người có nhân cách cao cả, nghị lực sống phi thường

- Có lòng yêu nước, thương dân và căm thù giặc

- Là nhà thơ lớn của dân tộc

b, Tác phẩm

- Hoàn cảnh sáng tác: Viết vào khoảng những năm 50 thế kỉ XIX (trước khi thực dân P xâm lược).

- Kết cấu: Gồm 2082 câu, viết bằng chữ Nôm, theo kết cấu chương hồi. Gồm 4 phần :

+ Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga

+ Lục Vân Tiên gặp nạn

+ Lục Vân Tiên gặp nạn được cứu.

+ Lục Vân Tiên gặp Kiểu Nguyệt Nga, sum vầy, hạnh phúc

- Vị trí đoạn trích:

+ Gồm 58 câu, nằm ở phần đầu của truyện.

- Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp với m.tả và biểu cảm

- Bố cục đoạn trích

+ Đoạn 1: “…phi anh hùng” Nhân vật Lục Vân Tiên

+ Đoạn 2: còn lại Nhân vật Kiều Nguyệt Nga

Trả lời câu hỏi trang 75 SGK Văn 9 tập 1 KNTT

Câu hỏi 1. Xác định bố cục của đoạn trích và nêu nội dung chính của từng phần

- Mười bốn dòng thơ đầu (từ Vân Tiên ghé lại bên đàng đến Bị Tiên một gậy thác rày thân vong): Lục Vân Tiên ra tay trừng trị bọn cướp, cứu người gặp nạn.

- Hai mươi tư dòng thơ tiếp (từ Dẹp rồi lũ kiến chòm ong đến Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi): Lục Vân Tiên hỏi han, an ủi Kiều Nguyệt Nga.

- Sáu dòng thơ cuối: Lục Vân Tiên bày tỏ quan niệm sống và quan niệm về người anh hùng.

Câu hỏi 2. Hãy chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời đối thoại của các nhân vật trong đoạn trích

- Lời người kể chuyện là những câu thơ bình thường còn lời của nhân vật được đặt trong dấu ngoặc kép.

+ Lời người kể chuyện:

Chẳng qua là sự bất bình,

Hay vầy cũng chẳng đăng trình làm chi…

+ Lời nhân vật:

“Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây?

Trước gây việc dữ tại mầy…”

Câu hỏi 3. Đọc mười bốn dòng thơ đầu và thực hiện các yêu cầu sau:

a. Chỉ ra lí do khiến Lục Vân Tiên quyết định ra tay trừng trị bọn cướp.

b. Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh tiêu biểu thể hiện tính cách của nhân vật Lục Vân Tiên.

c. Cho biết người kể chuyện thể hiện thái độ, tình cảm như thế nào đối với nhân vật Lục Vân Tiên.

Trả lời

a. Lí do khiến Lục Vân Tiên quyết định ra tay trừng trị bọn cướp được thể hiện rõ qua lời nhân vật: Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ/ Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”. Đó là sự phẫn nộ trước hành động ngang ngược, bất lương của bọn cướp, nỗi xót thương cho những người dân lành bị ức hiếp. Đó còn là tinh thần nghĩa hiệp, không thể thờ ơ trước sự bất công, ngang trái.

b. Trong đoạn thơ, tính cách nhân vật Lục Vân Tiên chủ yếu được thể hiện qua lời nói và cử chỉ, hành động:

– Khi Lục Vân Tiên quyết định trừng trị bọn cướp: cử chỉ dứt khoát, hành động mạnh mẽ, quyết đoán, không chút ngập ngừng (ghé lại, bẻ cây, xông vô) mặc dù chỉ là việc “giữa đường” và biết rõ bọn cướp đông đúc, hung hãn, tàn ác như thế nào.

– Khi Lục Vân Tiên tung hoành giữa vòng vây, đánh tan bọn cướp: tả đột hữu xông, bị Tiên một gậy,... : thể hiện lòng quả cảm và võ nghệ cao cường.

c. Thái độ, tình cảm của người kể chuyện đối với nhân vật Lục Vân Tiên được thể hiện được tình cảm yêu mến, trân trọng của người kể chuyện. Qua lời kể, Lục Vân Tiên hiện lên với vẻ đẹp của người anh hùng quả cảm, nghĩa hiệp, sẵn sàng cứu giúp, bảo vệ dân lành.

Câu hỏi 4. Nêu cảm nhận của em về nhân vật Kiều Nguyệt Nga. Những từ ngữ, hình ảnh nào khiến em có cảm nhận như vậy?

- Kiều Nguyệt Nga là cô gái khuê các, dịu dàng đoan trang, tuân thủ lễ nghi.

+ Con gái khuê các, thùy mị, nết na, có học thức: xưng hô “tiện thiếp – quân tử”, lời nói khiêm nhường, mực thước; thái độ kính trọng, hàm ơn.

+ Trọng tình nghĩa: nhận sự cứu giúp của Vân Tiên, mong được trả ơn chàng.

+ Người con hiếu thảo: vâng lời cha mẹ làm lễ nghi gia dù lòng không muốn.

Câu hỏi 5. Câu nói nào của Lục Vân Tiên đã thể hiện quan niệm của nhân vật về người anh hùng? Em có đồng tình với quan niệm đó không? Vì sao?

- Quan niệm về người anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu thể hiện qua hai câu thơ: “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”.

- Nội dung của câu thơ là: Thấy việc nghĩa mà không làm thì không phải là anh hùng. Qua đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” ta nhận thấy Vân Tiên thấy Nguyệt Nga bị nạn đã khẩn trương mau lẹ đánh tan bọn cướp. Và chàng đã đánh chúng bằng sự quả cảm giải nguy cho Kiều Nguyệt Nga. Đến khi Nguyệt Nga tỏ ý muốn được trả ơn thì chàng lại khẳng khái từ chối, đến một cái lạy của Nguyệt Nga, Vân Tiên cũng không nhận. Rõ ràng Vân Tiên đã xả thân vì nghĩa, không chút so đo tính toán. Từ hành động đó của Vân Tiên, ta hiểu được quan niệm anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu: người anh hùng phải là người có tài trí phi thường để thấy hoạn nạn thì sẵn sàng cứu giúp vô tư đem lại điều tốt đẹp cho mọi người, người anh hùng phải là người hành động vì nghĩa, vì lẽ phải, vì lẽ công bằng.

Câu hỏi 6. Nhận xét về nghệ thuật xây dựng nhân vật và nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ trong đoạn trích.

- Về nghệ thuật xây dựng nhân vật: nhân vật chủ yếu được khắc hoạ qua ngoại hình, lời nói, cử chỉ, hành động, ...

- Về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ, cần lưu ý một số đặc điểm nổi bật: ngôn ngữ giản dị, mang màu sắc địa phương, đôi chỗ còn thô mộc; sử dụng từ Hán Việt và điển tích, điển cố khá nhuần nhuyễn ...

Viết kết nối đọc Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga

Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích nét tính cách mà em yêu thích của một nhân vật trong đoạn trích.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Học tập - Lớp 9 của HoaTieu.vn.