Soạn bài Bầy chim chìa vôi lớp 7 (trang 16)

Soạn bài Bầy chim chìa vôi lớp 7 - Bầy chim chìa vôi là một trích đoạn thuộc tác phẩm Mùa hoa cải bên sông của nhà văn Nguyễn Quang Thiều. Văn bản Bầy chim chìa vôi là câu chuyện về hai cậu bé giàu lòng nhân hậu, tình yêu thương bầy chim nhỏ bé nhưng kiên cường, dũng cảm. Hiện tại văn bản Bầy chim chìa vôi đã được đưa vào giảng dạy trong chương trình Ngữ văn 7 tập 1 sách Kết nối tri thức. Sau đây là hướng dẫn soạn bài Bầy chim chìa vôi, mời các bạn cùng tham khảo.

• Phân tích đặc điểm nhân vật Mon lớp 7

Soạn văn 7 tập 1 KNTT bài Bầy chim chìa vôi

1. Hãy chia sẻ một trải nghiệm đẹp của tuổi thơ em. Ghi lại một số từ ngữ diễn tả cảm xúc của em khi nghĩ về trải nghiệm đó

Những kỉ niệm tuổi thơ luôn là những kí ức tuyệt vời khiến ta nhớ mãi. Cứ mỗi dịp nghỉ hè em lại được mẹ cho về quê ngoại. Nhớ cái nắng tháng sáu trải vàng mặt đường làng, mùi rơm khô bốc lên một mùi hương ngai ngái của đồng ruộng thơm đến lạ lùng. Chiều chiều đứng bên cánh đồng lộng gió, thả hồn vào tiếng sáo diều du dương sao mà thân thương đến lạ. Nhớ đến câu thơ của Nguyễn Duy: Tuổi thơ tôi bát ngát cánh đồng! Mỗi khi nghe câu thơ này trong tim em lại dâng lên một cảm giác bồi hồi khó tả, những kỉ niệm vuui đùa của một thuở ấu thơ nay chỉ còn trong kí ức.

2. Đọc hiểu Bầy chim chìa vôi

1. Nội dung cuộc trò chuyện của hai anh em Mên và Mon lúc nửa đêm

- Nội dung cuộc trò chuyện của hai anh em Mên và Mon lúc nửa đêm là: trời mưa to, nước sông dâng cao ngập bãi sông, hai anh em Mên và Mon lo lắng cho những chú chim chìa vôi non sẽ bị chết đuối.

2. Chi tiết nào được lặp lại trong những lời nói của nhân vật Mon?

- Chi tiết được lặp lại trong những lời nói của nhân vật Mon: “anh bảo”. Chi tiết này được lặp lại 4 lần đi kèm với các dữ kiện: mưa to không, nước sông lên có to không, bãi cát giữa sông đã ngập chưa, những con chìa vôi.

3. Thói quen làm tổ và đẻ trứng của bầy chim chìa vôi ở bãi sông quê Mên và Mon

- Thói quen làm tổ và đẻ trứng của bầy chim chìa vôi ở bãi sông quê là: vào mùa cạn, những đám rong héo dần làm thành một lớp đệm trên cát, những con chim chìa vôi bay ra bãi cát đẻ trứng.

4: Bầy chim chìa vôi non có bay được vào bờ không?

Bầy chim non có bay được vào bờ.

5. Chú ý cử chỉ, lời nói của nhân vật Mên

- Cử chỉ, lời nói của nhân vật Mên: dứt khoát, người lớn.

6. Khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh

- Khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh: khi ánh bình minh rọi sáng những hạt mưa trên mặt sông thì một cảnh tượng như huyền thoại hiện ra, từ mặt nước những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay lên.

7. Cuộc “cất cánh” của bầy chim chìa vôi non ở đây có đúng như dự đoán của em không?

- Cuộc “cất cánh” của bầy chim chìa vôi non ở đây có đúng như dự đoán của em.

8. Cảm xúc của hai nhân vật Mên và Mon khi quan sát bầy chim chìa vôi non bay lên

Cảm xúc của hai nhân vật Mên và Mon khi quan sát bầy chim chìa vôi non bay lên: tất cả vụt im lặng, hai đứa đứng không nhúc nhích, xúc động đến phát khóc khi thấy bầy chim non bay lên và hạ cánh an toàn bên một lùm dứa dại bờ sông.

Trả lời câu hỏi trang 16, 17 SGK văn 7 tập 1 KNTT

Câu 1 trang 16 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Em hãy xác định đề tài và ngôi kể của truyện Bầy chim chìa vôi

Trả lời

- Truyện Bầy chim chìa vôi viết về đề tài trẻ em / tuổi thơ và thiên nhiên

- Truyện Bầy chim chìa vôi được kể theo ngôi thứ ba

Câu 2 trang 16 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời nhân vật trong đoạn văn sau:

Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi:

- Anh Mên ơi, anh Mên!

- Gì đấy? Mày không ngủ à? – Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.

Trả lời

- Lời người kể chuyện:"Khoảng hai giờ sáng Mon tỉnh giấc. Nó xoay mình sang phía anh nó, thì thào gọi", "Thằng Mên hỏi lại, giọng nó ráo hoảnh như đã thức dậy từ lâu lắm rồi."”

- Lời nhân vật:

+ Lời của nhân vật Mon nói với Mên: Anh Mên ơi, anh Mên!

+ Lời của nhân vật Mên nói với Mon: Gì đấy? Mày không ngủ à?

Câu 3 trang 17 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Điều gì khiến hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông? Chi tiết nào thể hiện rõ nhất điều đó?

Trả lời

- Điều mà hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước đang dâng cao ngoài bãi sông là việc những con chim chìa vôi non có thể sẽ bị chết đuối

- Sự lo lắng của hai anh em được thể hiện rõ nhất thông qua cuộc trò chuyện của hai anh em lúc nửa đêm: Có lẽ sắp ngập mất bãi cát rồi; Em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất; Thế anh bảo chúng nó có bơi được không?...

Câu 4 trang 17 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Trong cuộc trò chuyện ở phần (2), Mon nói với Mên những chuyện gì? Nội dung cuộc trò chuyện ấy giúp em cảm nhận ra được những nét tính cách nào của nhân vật Mon?

Trả lời

- Trong cuộc trờ chuyện ở phần (2), Mon đã nói với Mên việc mình lấy trộm con cá bống của bố rồi thả nó vào chỗ cống sông và lo lắng tổ chim sẽ bị ngập rồi Mon đã rủ Mên ra sông để mang chúng vào bờ.

- Qua những câu nói của nhân vật Mon trong lúc trò chuyện với Mên giúp em nhận thấy Mon là một cậu bé có tâm hồn trong sáng, nhân hậu, biết yêu thương loài vật, trân trọng sự sống

Câu 5 trang 17 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Nêu một số chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần (3). Em hãy dựa vào các chi tiết đó để khái quát tính cách của nhân vật Mên.

Trả lời

- Các chi tiết miêu tả nhân vật Mên: "Chứ còn sao", “giọng thằng Mên tỏ vẻ rất người lớn”, “Phải kéo vào bến chứ, không thì chết”, "Nào xuống đò được rồi đấy", “Thằng Mên quấn cái dây buộc đò vào người nó và gò lưng kéo.”, “Thằng Mên nói và ngồi thụp xuống. Nó căng mắt nhìn sát mặt sông”,...

=> Từ những chi tiết trên ta có thể thấy Mên mặc dù vẫn còn nhỏ tuổi nhưng đã tỏ ra là một người sống có trách nhiệm, biết suy nghĩ, hành động mạnh mẽ, biết quan tâm mọi thứ xung quanh và cũng là một người yêu động vật và thế giới tự nhiên.

Câu 6 trang 17 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Khi đọc đoạn văn miêu tả khung cảnh bãi sông trong buổi bình minh, em có ấn tượng nhất với chi tiết nào? Vì sao?

Trả lời

Chi tiết miêu tả cảnh tượng như huyền thoại: những cánh chim bé bỏng và ướt át đột ngột bứt khỏi dòng nước khổng lồ bay lên là chi tiết em đặc biệt yêu thích nhất. Chi tiết này gây ấn tượng nhờ sự tương phản của hai hình ảnh cánh chim bé bỏng với dòng nước khổng lồ và cảm xúc ngỡ ngàng, vui sướng của anh em Mên, Mon khi thấy bầy chim chìa vôi non không bị chết đuối mặc dù dải cát nơi chúng làm tổ đã chìm trong dòng nước lũ.

Câu 7 trang 17 SGK Ngữ văn 7 tập 1 KNTT

Trong đoạn kết của truyện, Mên và Mon hình như không hiểu rõ vì sao mình lại khóc. Em hãy giúp các nhân vật lí giải điều đó.

Trả lời

Mên và Mon đã rất lo lắng cho bầy chim chìa vôi non, sợ chúng bị chết đuối khi bãi sông bị ngập hết. Hai anh em đã khóc khi nhìn thấy những chú chim chìa vôi có thể cất cánh bay lên. Hai anh em khóc vì thấy xúc động và đây là những giọt nước mắt của hạnh phúc, của niềm vui. Bởi những chú chim chìa vôi vẫn còn an toàn và đặc biệt hơn là việc hai anh em được tận mắt chứng kiến những chú chim chìa vôi con “đã thực hiện xong chuyến bay quan trọng, đầu tiên và kì vĩ nhất trong đời chúng.”

Viết kết nối với đọc Bầy chim chìa vôi

Tham khảo

• Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) kể lại sự việc bầy chim chìa vôi bay lên khỏi bãi sông bằng lời của một trong hai nhân vật Mon hoặc Mên (ngôi kể thứ nhất)

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 7 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.