PowerPoint Tiếng Việt 5 Bài 6: Thư của bố

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

TIẾT 1 + 2: ĐỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV cho HS xem một số hình ảnh về người lính làm nhiệm vụ bảo vệ vùng biển Tổ quốc dưới đây:

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi và thảo luận: Hãy nói điều em biết về những người lính đang làm nhiệm vụ bảo vệ biển đảo của Tổ quốc?

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS:

+ Bảo vệ chủ quyền: Những người lính này có trách nhiệm bảo vệ chủ quyền của quốc gia trên biển và đảo. Họ tuần tra, giám sát và tuân thủ quy định pháp luật quốc tế và quốc gia để đảm bảo an ninh và chủ quyền của vùng biển và đảo.

+ Đảm bảo an ninh biển: Các lính biển đảo thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an ninh trên biển và đảo. Họ tuần tra, giám sát và kiểm soát các hoạt động trái phép như buôn lậu, đánh bắt trái phép, và các hoạt động phi pháp khác. Họ cũng thực hiện công tác kiểm soát di cư, đảm bảo an toàn và an ninh cho ngư dân và những người sống trên biển và đảo.

+ Giám sát tài nguyên biển: Một nhiệm vụ quan trọng của những người lính bảo vệ biển đảo là giám sát và bảo vệ tài nguyên tự nhiên trên biển và đảo. Họ canh gác các khu vực đặc biệt như rừng nguyên sinh, bãi biển quan trọng, và các vùng có động thực vật và động vật đa dạng cao. Điều này giúp bảo vệ môi trường biển, duy trì cân bằng sinh thái và bảo tồn các loài động thực vật quý hiếm.

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa SGK tr.30, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc:

Bài đọc “Thư của bố” nói về người con của bố đã quen với cuộc sống phải xa bố, chờ mong những lá thư xa bờ từ bố. Dù không được nghe bố kể về những vất vả, khó khăn nhưng vì tình yêu bố, người con vẫn hiểu và biết hết những điều ấy; con tự hào là người con của hải quân Việt Nam. Chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu nội dung bài đọc này nhé!

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc văn bản

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ câu thơ.

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp.

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Giọng đọc diễn cảm, nhấn giọng ở những hình ảnh thơ ca ngợi tinh thần vượt lên khó khăn thử thách, những từ ngữ thể hiện tinh thần trách nhiệm đối với công việc và tình yêu gia đình của người lính biển.

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ, luyện đọc một số câu thơ:

+ Luyện đọc một số từ khó: xa xôi, lững lờ trôi, giỡn đùa, thăm thẳm, khẩn trương, sẵn sàng,…

+ Luyện đọc câu dài: Con lớn lên/ quen vắng bố trong nhà/ Hai mẹ con/ nhà một phòng cũng trống/ Nơi đầu sóng/ sẵn sàng nghênh chiến/ Vẫn dịu dàng/ êm ái lá thư xanh/…

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng, luyện đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài thơ có thể chia thành ba khổ để luyện đọc và tìm ý:

+ Khổ 1: Từ đầu đến “giỡn đùa mặt nước”.

+ Khổ 2: Tiếp theo đến “nỗi nhớ với thương yêu …”.

+ Khổ 3: Còn lại.

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để tuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Trả lời câu hỏi

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó.

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc.

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc.

b. Tổ chức thực hiện

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ khẩu lệnh: lệnh hô trong luyện tập hoặc chiến đấu.

+ nghênh chiến: đón đánh trực tiếp, mặt đối mặt.

+ ra-đa: máy xác định vị trí và khoảng cách của vật cần phát hiện bằng sự phản xạ của sóng ra-đi-ô khi gặp vật đó.

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi dưới đây:

+ Câu 1: Ở khổ thơ thứ nhất, bạn nhỏ đã chia sẻ điều gì?

+ Câu 2: Những chi tiết nào cho thấy bố bạn nhỏ phải vượt qua nhiều khó khăn, vất vả để bảo vệ biển đảo của Tổ quốc?

+ Câu 3: Theo em, vì sao trong thư bố bạn nhỏ không kể về những khó khăn, vất vả của mình?

+ Câu 4: Bạn nhỏ đã thể hiện tình cảm của mình đối với bố qua những hành động, việc làm nào? Em chọn ý nào dưới đây? Vì sao?

A. Làm quen với cuộc sống vắng bố.

B. Mong đợi những lá thư của bố.

C. Hiểu được cả những điều bố chưa viết trong thư.

+ Câu 5: Hai dòng thơ “Nơi đầu sóng, sẵn sàng nghênh chiến/ Vẫn dịu dàng, êm ái lá thư xanh …” cho em hiểu điều gì về người lính biển?

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

+ Câu 1: Ở khổ thơ thứ nhất, bạn nhỏ chia sẻ hoàn cảnh của gia đình mình: Bố của bạn công tác ngoài đảo xa nên hai mẹ con bạn luôn cảm thấy trống vắng, luôn hướng về cuộc sống ngoài đảo của bố. Bạn nhỏ luôn mong chờ những lá thư kể chuyện biển cả thú vị do bố gửi về.

+ Câu 2: Những chi tiết cho thấy bố bạn nhỏ phải vượt qua nhiều khó khăn, vất vả để bảo vệ biển đảo của Tổ quốc là: cơn bão chờ phía trước, dải đá ngầm, áo đọng muối khô, da nhận mùi nắng khét,…

+ Câu 3: Trong thư bố bạn nhỏ không kể về những khó khăn, vất vả vì bố bạn nhỏ không muốn vợ con phải lo lắng, yên tâm học tập và công tác./ Trong thư bố bạn nhỏ không kể về những khó khăn vất vả vì bố bạn nhỏ muốn con mình vui, không buồn vì vắng bố./ Trong thư bố bạn nhỏ không kể về những khó khăn, vất vả vì bố bạn nhỏ rất kiên cường, bản lĩnh./…

+ Câu 4: Bạn nhỏ đã thể hiện tình cảm của mình đối với bố qua những hành động, việc làm: C. Hiểu được cả những điều bố chưa viết trong thư.

Vì bạn nhỏ đã đủ lớn để biết ngoài khơi phải vất vả như thế nào so với những lời bố kể. Bố nói về cuộc sống với những điều lạ lẫm không khỏi tránh được chông gai, khó khăn.

+ Câu 5: Hai dòng thơ “Nơi đầu sóng, sẵn sàng nghênh chiến/ Vẫn dịu dàng êm ái lá thư xanh” vừa cho thấy tinh thần, ý chí

quật cường, luôn sẵn sàng chiến đấu của người lính biển trong tư cách người bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc; vừa cho thấy hình ảnh một người chồng, người cha thân thương gần gũi, chan chứa tình yêu thương với gia đình.

Lưu ý: Tuỳ thuộc vào trình độ HS, thời lượng tổ chức hoạt động và nội dung cụ thể của từng bài đọc, GV có thể hướng dẫn HS tìm ý từng đoạn:

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 1:

ð Rút ra ý khổ 1: Hoàn cảnh gia đình bạn nhỏ: bố bạn nhỏ công tác ngoài đảo trong nhà chỉ còn có 2 mẹ con. Bạn nhỏ mong bố gửi thư kể về cuộc sống nơi biển đảo xa xôi.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 2:

ð Rút ra ý khổ 2: Những khó khăn, vất vả của người bố khi công tác ở ngoài đảo.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 3:

ð Rút ra ý khổ 3: Tình cảm yêu thương của người con dành cho người bố ở nơi biển đảo xa xôi.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 4, 5:

ð Rút ra nội dung, ý nghĩa bài đọc.

Hoạt động 3: Luyện đọc lại

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nhắc lại được nội dung, ý nghĩa bài đọc; xác định được giọng đọc của khổ thơ.

- Luyện đọc trong nhóm và trước lớp.

- Học thuộc lòng bài thơ.

b. Tổ chức thực hiện

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nhắc lại nội dung, ý nghĩa bài đọc Thư của bố.

- GV tổ chức cho HS đọc nối tiếp 3 khổ và xác định giọng đọc: Đọc diễn cảm một số câu thơ, nhấn giọng những hình ảnh thơ ca

ngợi tinh thần vượt lên khó khăn thử thách, những từ ngữ thể hiện tinh thần trách nhiệm đối với công việc và tình yêu gia đình của người lính biển.

- GV tổ chức cho HS luyện đọc trong nhóm, trước lớp 3 khổ.

- GV mời 1 – 2 HS khá, giỏi đọc cả bài, các HS khác lắng nghe, nhận xét (nếu có).

- GV yêu cầu HS đọc thuộc lòng bài thơ.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của lớp.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động của HS:

- Ôn lại kiến thức và cách sử dụng động từ, tính từ, từ đồng nghĩa và câu ghép.

- Ngữ liệu của bài tập có trong chính bài đọc Thư của bố, điều này giúp HS hiểu thêm về bài đọc.

b. Tổ chức thực hiện

- GV tổ chức cho HS xác định yêu cầu của hoạt động dưới đây:

+ GV hướng dẫn HS làm PHT theo hình thức nhóm đôi.

+ GV mời đại diện 1 – 2 nhóm trình bày kết quả, các nhóm HS lắng nghe và nhận xét.

+ GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án:

Bài 1:

+ Động từ: mong đợi, giỡn đùa.

+ Tính từ: trống, xa xôi, êm đềm.

Bài 2:

+ Từ đồng nghĩa với từ mong đợi là: mong chờ, chờ đợi, mong mỏi, chờ mong,...

+ Từ đồng nghĩa với từ giỡn đùa là: nô đùa, đùa cợt,...

+ Từ đồng nghĩa với từ trống là: trống vắng, thiếu vắng

+ Từ đồng nghĩa với từ xa xôi là: xa, xa xa,...

+ Từ đồng nghĩa với từ êm đềm là: êm ả, êm ái,...

Bài 3:

VD: Bạn nhỏ không gần bố nhưng bạn ấy luôn nhớ về bố; Bạn nhỏ đã khôn lớn và bạn ấy đã hiểu được cả những điều bố không

viết trong thư..

Kết từ được sử dụng: nhưng, và.

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Ai nhanh tay, nhanh mắt”

- GV chiếu các câu hỏi trắc nghiệm lên màn hình:

Câu 1: Bố của nhân vật trong bài thơ Thư của bố đang làm gì?

A. Làm việc ở quê.

B. Đi công tác xa nhà.

C. Nghỉ hưu.

D. Làm nhiệm vụ bảo vệ biển đảo.

Câu 2: Hai dòng thơ “Nơi đầu sóng, sẵn sàng nghênh chiến/ Vẫn dịu dàng, êm ái lá thư xanh …” cho thấy điều gì về người lính biển?

A. Người lính biển rất mạnh mẽ và kiên cường.

B. Người lính biển luôn sẵn sàng chiến đấu nhưng vẫn giữ được tình cảm dịu dàng.

C. Người lính biển luôn luôn quan tâm đến gia đình.

D. Người lính biển chỉ nghĩ đến chiến tranh.

Câu 3: Hình ảnh nào trong bài thơ thể hiện nỗi nhớ của người con đối với bố?

A. Những lá thư gió lộng.

B. Hương biển xa xôi.

C. Nhà một phòng trống.

D. Cả A, B và C đều đúng.

Câu 4: Cảm xúc chủ đạo của bài thơ là gì?

A. Vui vẻ, lạc quan và yêu đời.

B. Buồn bã, đìu hiu, cô quạnh.

C. Nhớ nhung và tràn ngập tình yêu thương.

D. Lo lắng, bồn chồn và sợ hãi.

Câu 5: Nội dung chính của bài thơ “Thư của bố” là gì?

A. Tình cảm gia đình và nỗi nhớ của người con đối với người bố.

B. Nỗi nhớ quê hương của người bố khi ở nơi biên đảo.

C. Cuộc sống gian lao, vất vả của người lính biển.

D. Những kỷ niệm đẹp trong quá khứ.

- GV mời đại diện lần lượt HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, bổ sung đáp án (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- GV nhắc nhở HS:

+ Đọc lại bài Thư của bố, hiểu nội dung, ý nghĩa bài đọc.

+ Chia sẻ với người thân về bài đọc.

+ Đọc trước Tiết 3: Viết bài văn tả người (Bài viết số 1).

- HS xem tranh.

- HS làm việc nhóm đôi.

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe.

- HS quan sát, tiếp thu.

- HS quan sát tranh minh họa, lắng nghe và tiếp thu.

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo.

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV.

- HS luyện đọc theo nhóm.

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó.

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS nhắc lại nội dung bài.

- HS luyện đọc theo nhóm.

- HS đọc bài, các HS khác lắng nghe, đọc thầm theo.

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS thực hiện yêu cầu.

- HS lắng nghe và tiếp thu.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

- HS làm theo hướng dẫn của GV.

- HS trình bày kết quả.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu.

- HS tham gia trò chơi.

- HS chú ý lên màn hình.

- HS trả lời câu hỏi, các HS khác bổ sung đáp án (nếu có).

- HS quan sát, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, thực hiện.