SKKN: Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng tập đọc cho học sinh Tiểu học

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Trong các môn học thì môn Tiếng Việt có nhiệm vụ hình thành năng lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh. Năng lực hoạt động ngôn ngữ được thể hiện qua bốn kỹ năng: “Nghe - Nói - Đọc - Viết.

Phân môn Tập đọc trong trường Tiểu học có một ý nghĩa rất to lớn.Nó trở thành một đòi hỏi cơ bản đầu tiên đối với mỗi người đi học.Đọc giúp trẻ em chiếm lĩnh được mọi ngôn ngữ dùng trong giao tiếp và học tập.Nó là một công cụ để học tập các môn học khác.

Thông qua việc dạy và học... Tiếng Việt góp phần rèn luyện tư duy, cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về tiếng việt, về tự nhiên, xã hội và con người, về văn hóa, văn học của Việt Nam.

Bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách của người Việt Nam.

Trong bốn kỹ năng “Nghe - Nói - Đọc - Viết” thì kỹ năng “Đọc” có một ý nghĩa to lớn vì nó bao gồm các nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo dục tình cảm chuẩn mực đạo đức và phát triển trí tuệ, tư duy cho học sinh.

Vậy làm thế nào để nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh, làm thế nào để nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc giúp các em thuận lợi trong quá trình học tập môn Tiếng Việt cũng như các môn học khác. Đó là điều khiến tôi rất trăn trở và tìm ra những giải pháp góp phần nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp 3 nói riêng. Đây chính là lí do mà tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 3”.

II. MỤC ĐÍCH VIẾT SÁNG KIÊN KINH NGHIỆM

Tiếng Việt là một môn khoa học xã hội cơ bản liên quan đến các môn học khác và hoạt động giao tiếp trong cuộc sống. Học phân môn Tập đọc là để đọc thông, viết thạo đối với các em học sinh Tiểu học, vì vậy phân môn Tập đọc góp phần cho việc hình thành và phát triển nhân cách của học sinh.

- Giáo viên có nhiệm vụ hướng dẫn để học sinh phát âm đúng, đọc trôi chảy, hiểu được nghĩa của từ, hiểu được nội dung văn bản, tiến tới đọc hay, đọc diễn cảm.

- Giáo viên phải là người tổ chức, hướng dẫn các em sử dụng vốn Tiếng Việt thông qua kỹ năng “Nghe - Nói - Đọc - Viết” làm công cụ học các môn học khác và tìm hiểu thế giới xung quanh. Biết vận dụng kiến thức trong giao tiếp, ứng xử, hành động, việc làm thể hiện sự hiểu biết của mình.

- Giáo dục cho các em phát triển về trí tuệ, năng lực, phẩm chất để trở thành người công dân tốt, có phẩm chất tốt là một nhân cách của con người Việt Nam, đó là trí tuệ phát triển, ý chí cao cả và tình cảm đẹp. Trong tương lai biết lao động tạo ra của cải vật chất phù hợp với từng giai đoạn lứa tuổi các em.

III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu:

Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 3

2. Khách thể nghiên cứu:

Gồm 58 em học sinh của lớp 3A1tôi làm chủ nhiệm.

IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

1. Nhiệm vụ khái quát

Xây dựng và đề xuất một số biện pháp khắc phục những sai lầm thường gặp trong khi học sinh đọc, nhằm nâng cao chất lượng môn Tiếng Việt nói chung và nâng cao kĩ năng đọc của học sinh nói riêng.

2. Nhiệm vụ cụ thể

- Điều tra thực trạng những sai lầm mà học sinh hay mắc phải trong khi đọc bài ở môn Tập đọc nói riêng và các môn học khác nói chung.

- Đề xuất và áp dụng một số biện pháp khắc phục những sai lầm trên.

- Thống kê các kết quả thu được sau khi áp dụng các biện pháp.

- Hệ thông lí luận, tổng kết rút kinh nghiệm.

V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Để thực hiện mục đích đề ra của sáng kiến này, tôi đã áp dụng các biện pháp sau:

1. Phương pháp chính

Nghiên cứu lí luận; Phương pháp khảo sát; Phương pháp thống kê; Phương pháp phân tích, tổng hợp; Phương pháp thực nghiệm; Tổng kết và trao đổi kinh nghiệm.

2. Phương pháp bổ trợ

Phương pháp kiểm tra, đánh giá; Phương pháp nghiên cứu; Phương pháp trò chuyện.

VI. PHẠM VI NGHIÊN CỨU

Với đề tài này việc nghiên cứu phải tiến hành ở nhiều trường Tiểu học với nhiều lớp khác nhau, nhưng vì điều kiện hạn chế tôi chỉ nghiên cứu đề tài này ở một khía cạnh nhỏ: Biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 3 trong trường Tiểu học nơi tôi công tác năm học 2018-2019.

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. CƠ SỞ LÍ LUẬN

Nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng. Mỗi môn học ở Tiểu học đều góp phần vào việc hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu rất quan trọng của nhân cách con người Việt Nam.

Bởi vậy, nâng cao năng lực đọc cho học sinh nhất là đọc đúng, đọc diễn cảm là hết sức cần thiết đối với giáo viên ở bậc Tiểu học.

- Dạy tốt phân môn Tập đọc còn tạo cho học sinh một nền tảng vững chắc để học tốt môn Tiếng Việt và tất cả các phân môn khác. Có đọc đúng, đọc trôi chảy mới cảm thụ được bài văn và đọc đúng sẽ hiểu tất cả các văn bản khác.Nhưng năng lực này không phải tự nhiên mà có.Năng lực này phải từng bướchình thành và trường Tiểu học nhận nhiệm vụ đặt viên gạch đầu tiên.

- Tập đọc là một phân môn thực hành, nhiệm vụ quan trọng nhất là hình thành những năng lực đọc cho học sinh từ 4 yêu cầu về chất lượng “đọc”: Đọc đúng, đọc nhanh, đọc có ý thức và đọc diễn cảm. Cụ thể:

+ Đọc đúng, đọc nhanh là đọc lưu loát, trôi chảy.

+ Đọc có ý thức là đọc thông, hiểu được nội dung.

+ Đọc diễn cảm là ngắt, nghỉ hợp lí, giọng đọc phù hợp với từng nội dung, câu đọc, bài đọc, thể hiện nội tâm trong từng lời nói nhân vật hay nội tâm toàn bộ bài đọc. Các kĩ năng đọc tác động tích cực qua lại lẫn nhau vì vậy trong dạy học không thể xem nhẹ yếu tố nào.

- Phân môn tập đọc còn hình thành ở các em phương pháp và thói quen làm việc với văn bản, giúp các em thấy được lợi ích của việc đọc trong học tập và cuộc sống.

- Ngoài ra, phân môn Tập đọc còn có nhiệm vụ:

+ Làm giàu kiến thức về ngôn ngữ, đời sống và kiến thức văn học cho học sinh.

+ Phát triển ngôn ngữ và tư duy cho học sinh.

+ Giáo dục tư tưởng, đạo đức, thị hiếu thẩm mĩ cho học sinh.

II. THỰC TRẠNG VIỆC RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH

1. Thực trạng về tâm sinh lí lứa tuổi học sinh lớp 3

Để sửa lỗi phát âm và rèn kỹ năng phát âm chuẩn trong dạy học tập đọc cho học sinh lớp 3 ngoài việc nắm được các lỗi mà các em thường mắc dẫn đến việc phát âm sai, chưa chuẩn, nắm được bản chất hay nguyên nhân mắc lỗi phát âm chúng ta cần hiểu được đặc điểm tâm sinh lí các em học sinh. Việc sửa lỗi phát âm trong dạy học tập đọc cho học sinh lớp 3 phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố tâm lí của học sinh.

Ở giai đoạn Tiểu học, do các cơ quan cảm giác chưa phát triển hoàn thiện nên bộ máy phát âm của các em chưa chuẩn, các em thường đọc lẫn l/n, r/d/gi, s/x...hoặc đọc các từ khó còn lệch lạc như khúc khuỷu, ngoằn ngoèo... Chính vì vậy khi dạy tập đọc cho học sinh lớp 3, giáo viên cần phải chú ý đến cách phát âm, chú ý sửa lỗi phát âm cho học sinh một cách có định hướng, toàn diện nhằm giúp các em sử dụng Tiếng Việt hiệu quả trong học tập cũng như trong giao tiếp.

Qua thực tế dạy lớp 3, tôi nhận thấy học sinh yếu các môn là do đọc yếu, đọc sai, phát âm không đúng và đọc không mạch lạc dẫn đến không hiểu nội dung văn bản. Vì vậy việc tiếp thu nội dung, kiến thức mà văn bản đem lại không hiệu quả.

Vậy để giúp học sinh sửa lỗi phát âm, rèn luyện kỹ năng phát âm chuẩn để học tốt phân môn này, giáo viên cần có sự quan tâm sát sao, có những định hướng tích cực trong việc sửa lỗi phát âm cho học sinh, nhưng cũng cần có sự am hiểu sâu sắc tâm sinh lí học sinh nhất là học sinh lớp 3.

2. Khái quát về tình hình học sinh

Năm học 2018-2019 tôi được giao nhiệm vụ giảng dạy và chủ nhiệm lớp 3 với tổng số 58 học sinh.Với môn Tập đọc, sau vài tuần nhận lớp tôi thấy chất lượng đọc của học sinh chưa cao.Khi gặp tiếng có phụ âm “l” thì các em đọc thành “n” và ngược lại. Một số em lại đọc vần “uyên” là “uên” hay “anh” thành “ăn”, “sởi” là “sọi”...chính vì sự hạn chế đó dẫn đến kết quả học tập của các em chưa cao.

Đề nâng cao chất lượng học tập của học sinh và hoàn thành nhiệm vụđược giao tôi đã tìm hiểu và nắm rõ tình hình học sinh lớp ngay khi được phân công bằng cách xem sổ chủ nhiệm năm học trước đồng thời trao đổi với giáo viên chủ nhiệm cũ để nắm rõ hơn. Trong quá trình giảng dạy tôi đã tìm hiểu những nguyên nhân các em thường hay mắc phải khi đọc, từ đó đặt ra mục tiêu là phải hình thành và giúp các em có kĩ năng đọc tốt. Sau đây là một số những sai lầm mà học sinh lớp tôi thường hay mắc phải khi đọc:

3. Một số những lỗi sai mà học sinh thường mắc phải khi đọc

3.1 Lỗi phát âm

- Tiếng có phụ âm đầu: Học sinh rất hay đọc nhầm các tiếng có phụ âm đầu như: l- n; ch -tr; d -r - gi

Ví dụ: “long lanh” thì đọc là “ nong nanh”

- Các lỗi về vần:

Ví dụ: “khuỷu tay” thì đọc là “khyủ tay”

“xe buýt" thì đọc là “xe být”

- Các lỗi về thanh: Các em còn đọc nhầm lẫn giữa thanh ngã và thanh hỏi

Ví dụ: “nghỉ ngơi” thì đọc là “nghị ngơi”

3.2 Học sinh đọc ê a, ngắc ngứ chưa lưu loát

Trong quá trình dạy học sinh đọc tôi thấy các em mắc lỗi này khá nhiều. Các em đọc vấp và ngắc ngứ

3.3 Học sinh đọc thiếu từ hoặc thêm từ không có trong văn bản

Ví dụ 1:

Bài “Các em nhỏ và cụ già”- SGK Tiếng Việt lớp 3 tập 1 trang 26 có câu: “Mặt trời đã lùi dần về chân núi phía tây. Đàn sếu đang sải cánh trên cao.” Rất nhiều học sinh đọc như sau: “Mặt rời đã lùi dần về phía chân núi phía tây. Đànsếu đang sải cánh trên cao.”Học sinh đã tự thêm từ “phía” vào câu văn.

3.4 Học sinh ngắt, nghỉ hơi khi đọc câu chưa hợp lí

Một số học sinh chưa ngắt hơi sau những tiếng có dấu phây (,) hay chưa biết cách ngắt hơi khi đọc những câu văn dài.

Ví dụ: Trong bài “Cửa Tùng” - SGK Tiếng Việt lớp 3 tập 1 trang 109 học sinh đọc câu ngắt, nghỉ hơi sai như sau: “Thuyền chúng tôi/ đang xuôi dòng Bến Hải/ con sông in đậm dấu ấn/ lịch sử một thời chống Mĩ cứu nước.// Đôi bờ thôn xóm/ mướt màu xanh/ lũy tre làng và những rặng phi lao/ rì rào gió thổi.//”

3.5 Học sinh đọc vẹt, không hiểu văn bản

Chúng ta đều biết đọc vẹt là cách nói ẩn dụ, ví cách đọc của học sinh với con vẹt - bắt chước nói nhại lại nhưng không hiểu gì.Trong lớp tôi có khá nhiều học sinh đọc như vậy.Học sinh đọc rất trôi chảy nhưng không hiểu là mình đọc gì, không nắm chắc nội dung bài, đọc một cách máy móc thụ động.

3.6 Học sinh đọc đúng văn bản mà chưa hay

Một số em chưa biết nhấn giọng ở những từ ngữ gợi tả, gợi cảm.Ngoài ra học sinh còn chưa xác định đúng giọng đọc trong bài.

Bên cạnh đó còn nhiều học sinh đọc bài với tốc độ chưa phù hợp, có em đọc quá nhanh nhưng có em lại đọc quá chậm.

4. Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài

Tôi đã tiến hành khảo sát học sinh trong hai tuần đầu nhận lớp bằng cách cho các em đọc các bài tập đọc trong Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 3 và một số bài văn bài thơ hay trong các sách tham khảo như:

Bài 1: Hai bàn tay em Bài 3: Khi mẹ vắng nhà

Bài 2: Đơn xin vào Đội Bài 4: Cô giáo tí hon

Bảng thống kê số học sinh phát âm đúng, sai đối với từng lỗi cụ thể như sau:

a. Lỗi phát âm:

b. Lỗi đọc và hiểu văn bản.

5. Nguyên nhân dẫn đến học sinh mắc những lỗi sai trên

5.1 Về phía giáo viên

Bản thân tôi và một số giáo viên trong khối đã mắc những sai lầm sau:

- Chưa biết dựa vào kiến thức cũ, kiến thức thực tế của học sinh để hướng dẫn học sinh tự tìm hiểu kiến thức mới dẫn đến học sinh thụ động tiếp thu kiếnthức mà thiếu đi sự liên kết các mạch kiến thức đồng thời ít có sự liên hệ với thực tế cuộc sống hàng ngày của học sinh.

- Giáo viên còn lệ thuộc vào sách giáo khoa và tài liệu tham khảo mà chưa biết sáng tạo sao cho phù hợp với nội dung bài học, đối tượng học sinh, tài năng của giáo viên, phương tiện dạy học,... của trường, của lớp mình.

5.2 Về phía học sinh

- Học sinh ít đọc sách, chưa có thói quen say mê đọc sách. Nếu có đọc thì học sinh cũng chưa biết cách đọc, chỉ đọc qua loa, đại khái, đọc cho có cho xong mà không chịu tìm hiểu.

- Đa số học sinh đọc chưa lưu loát, còn đánh vần, chưa ý thức được thói quen tập trung chú ý khi đọc thầm.

- Học sinh chưa có thói quen chuẩn bị bài ở nhà trước khi đến lớp. Khả năng ngôn ngữ của các em còn yếu, tư duy của các em chưa cao.Các em thường phát âm lẫn các phụ âm đầu, vần, thanh.

5.3 Về phía phụ huynh

- Phụ huynh chưa quan tâm đến việc đọc của con. Phụ huynh nghĩ rằng việc dạy đọc cho con là việc của giáo viên. Phụ huynh chỉ quan tâm xem con có làm toán có tốt không, làm văn đã hay chưa?

III. CÁC BIỆN PHÁP RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 3

Từ thực trạng và nguyên nhân nêu trên, tôi mạnh dạn nghiên cứu và áp dụng các giải pháp như sau:

1. Biện pháp 1: Rèn kĩ năng đọc đúng cho học sinh

* Mục tiêu của biện pháp

Chức năng của môn Tập đọc là luyện đọc nên rèn cho học sinh đọc đúng, đọc trôi chảy là mục tiêu đầu tiên của tiết học.Vì vậy đây là biện pháp đầu tiên mà tôi áp dụng và áp dụng trong tất cả các giờ tập đọc.

* Cách thực hiện biện pháp

1.1 Rèn phát âm đúng từ chứa tiếng khó

Để rèn luyện cho học sinh phát âm chuẩn giáo viên phải hướng dẫn học sinh phát hiện lỗi và sửa lỗi cho học sinh. Giáo viên cần nắm được cụ thể học sinh nào hay phát âm sai và sai ở chỗ nào để kịp thời sửa chữa.

Rèn cho học sinh có ý thức nói và đọc thật đúng, chuẩn.Luôn luôn nhắc nhở các em rèn đọc đúng không chỉ trong các tiết rèn đọc mà cả trong các giao tiếp hàng ngày.

Trong giờ tập đọc giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh kèm cặp nhau đọc, đọc trong nhóm, giáo viên yêu cầu học sinh đọc tốt kèm cho học sinh đọc chưa tốt.Nhắc nhở các em cùng bảo nhau có ý thức phát âm đúng trong mọi tình huống. Tập cho học sinh quan sát lời nói của giáo viên, của bản thân mình để đọc, nói cho đúng. Trong các giờ Tập đọc giáo viên gọi học sinh đọc khá, tốt đọc bài và yêu cầu các em đọc thầm theo, tìm những tiếng khó đọc, các phụ âm hay đọc sai. Gọi học sinh phát hiện và phát âm giáo viên kết luận và sửa lại cách phát âm cho các em.

Ví dụ:

Trong lớp có nhiều em khi đọc luôn phát âm sai âm “n” thành “l”.Trường hợp này giáo viên gọi học sinh khá phát âm chuẩn đọc trước, các em phát âm sai nghe, đọc lại, đọc nhiều lần cho đến khi đọc đúng.Trong những tiết học khác, giáo viên cho các em đó đọc nội dung hoặc yêu cầu của bài, chú ý xem các em đó có mắc lỗi nữa không để kịp thời uốn nắn hoặc sửa chữa.

1.2 Rèn đọc đúng câu, đoạn văn

Để đọc đúng, đọc hay các câu văn dài, đoạn văn tiêu biểu,...giáo viên phải nói đến tiêu chí cường độ và tư thế khi đọc, tức là rèn đọc to, đọc đàng hoàng. Cho học sinh biết khi mình đọc thành tiếng là người đọc có thể đọc cho mình hoặc cho người khác hoặc cho cả hai.

Trong các giờ tập đọc, kể chuyện giáo viên chú ý nhận xét sửa sai cho học sinh về cách đọc, cách kể chuyện thật chu đáo để làm cơ sở cho việc đọc bài mới được tốt hơn.Khi đọc nối tiếp câu phát hiện ra học sinh nào chưa đúng cần sửa chữa ngay.Khi đọc phải diễn cảm được ý trọn vẹn, không được bỏ ngỏ.

Khi đọc nối tiếp đoạn theo tôi nên cho các em một số câu hỏi gợi mở để các em thảo luận tìm ra cách đọc cho mỗi đoạn (hoặc giọng đọc của các nhân vật) sau đó giáo viên sẽ là người chốt lại cách đọc. Khi đọc đoạn gọi một học sinh đọc, gọi học sinh nhận xét bạn và đọc lại, chú ý đọc ngắt, nghỉ và nhấn giọng ở các từ ngữ gợi tả, gợi cảm cho phù hợp.

Ví dụ:

Bài “Cậu bé thông minh”- SKG Tiếng Việt 3 Tập 1 Trang 4. Sau đây là cách đọc một số câu:

Ngày xưa,/ có một ông vua muốn tìm người tài ra giúp nước.// Vua hạ lệnh cho mỗi làng trong vùng nọ/ nộp một con gà trống biết đẻ trứng,/ nếu không có thì cả làng phải chịu tội.// ( giọng đọc chậm rãi).

Cậu bé kia,/ sao dám đến đây làm ầm ĩ ? // (đọc với giọng oai nghiêm). Thằng bé này láo, / dám đùa với trẫm! / Bố ngươi là đàn ông thì đẻ sao được?// (giọng bực tức, lên giọng ở cuối câu).

Muôn tâu, / vậy sao Đức vua lại hạ lệnh cho làng con/ phải nộp gà trống biết đẻ trứng ạ? // (Đọc với giọng thể hiện sự lễ phép, bình tĩnh, tự tin).

- Giáo viên cho học sinh đọc nối tiếp đoạn, yêu cầu cả lớp lắng nghe và tìm câu dài, khó đọc.

- Sau khi học sinh phát hiện được câu dài, khó đọc giáo viên ghi vào bảng phụ rồi gọi 1, 2 học sinh đọc.

Giáo viên tổ chức cho học sinh nhận xét thông qua hệ thống câu hỏi gợi ý: Em nào có ý kiến khác? Bạn đọc như thế nào? ... Mời một vài em đọc lại.

Học sinh đọc và ngắt hoặc nghỉ hơi để các bạn khác nhận xét bổ sung và giáo viên thống nhất cách đọc.

Nhằm luyện kĩ năng đọc thầm và tập trung theo dõi người khác đọc để phối hợp nhịp nhàng khi đọc lời nhân vật tôi cho học sinh thi đọc phân vai. Với bài tập đọc có lời nhân vật tôi thường dành 2 – 3 phút cho các em thi đọc.

Ví dụ: Bài “Cuốn sổ tay” – SGK Tiếng Việt 3 – tập 2

- Giáo viên chia lớp thành các nhóm nhỏ, mỗi nhóm có 4 em. Yêu cầu các em đọc theo hình thức phân vai. Giáo viên mời 1 nhóm đọc trước lớp, cả lớp lắng nghe và nhận xét cách đọc của từng nhân vật sau đó 2 đến 3 nhóm thi đọc để chọn ra nhóm, cá nhân đọc hay nhất.

Trong giờ dạy giáo viên cũng đừng quên nhận xét, tuyên dương, khen ngợi những em đọc tốt để khuyến khích các em đọc tốt hơn nữa ở những tiết học sau.

1.3 Rèn đọc lưu loát, trôi chảy toàn bài

Giáo viên cũng nên cho những em học sinh này luyện đọc cá nhân nhiều lần, đọc cả yêu cầu bài tập hoặc nội dung ở những môn học khác như Toán, Tập làm văn, Luyện từ và câu,...

Qua mỗi lần tiến bộ của các em giáo viên đừng quên dành những lời khen, động viên khích lệ các em dù đó chỉ là kết quả nhỏ, vì đó là những thành công ban đầu của các em mà mỗi giáo viên cần trân trọng.

2. Biện pháp 2: Rèn học sinh đọc kết hợp với giải nghĩa của từ

* Mục tiêu của biện pháp

Ở lớp 3, phần giải nghĩa từ khó được giải nghĩa song song cùng với bước luyện đọc hoặc đan xen vào phần tìm hiểu nội dung bài.Việc các em hiểu nghĩa của từ cũng là biện pháp giúp học sinh đọc đúng, diễn cảm và cảm thụ được các văn bản.

* Cách thực hiện biện pháp

Có rất nhiều cách để giáo viên giải nghĩa từ cho học sinh vừa dễ nhớ, vừa dễ hiểu và luyện đọc đúng sau khi đã hiểu nghĩa của từ. Giáo viên có thể chọn nhiều cách để giải nghĩa: giải nghĩa bằng từ đồng nghĩa, bằng từ trái nghĩa, bằng tranh minh họa, bằng cách mô tả hoặc bằng cách đặt câu với từ cần giải nghĩa.

Ví dụ 1:

Khi các em luyện đọc bài “Cuốn sổ tay”, để giải nghĩa từ “diện tích” tôi giúp các em hiểu từ mới này bằng cách đọc giải nghĩa trong sách giáo khoa: “diện tích” nghĩa là bề mặt của sự vật.

Ví dụ 2:

Hoặc khi giải nghĩa từ “quả cầu giấy” trong bài “Cùng vui chơi”- SGK Tiếng Việt 3, tập 2 - tôi cho học sinh quan sát quả cầu giấy để giải thích: Là đồ chơi gồm một đế nhỏ hình tròn, trên mặt cắm lông chim hoặc một túm giấy mỏng, dùng để đá chuyền qua chuyền lại cho nhau.

- Hoặc tôi muốn giải nghĩa từ “già làng” – bài “Nhà Rông ở Tây Nguyên” tôi cho học sinh xem ảnh người già vùng dân tộc để học sinh hiểu già làng là người cao tuổi, có uy tín được dân làng cử ra điều khiển công việc chung ở các vùng dân tộc thiểu số Tây Nguyên.

Ví dụ 4:

- Khi tôi muốn học sinh hiểu từ “Quốc gia” – Bài “Cuốn sổ tay”, tôi cho các em đọc phần chú giải trong sách giáo khoa sau đó yêu cầu các em đặt câu với từ đó.

3. Biện pháp 3: Rèn đọc đúng tiến tới bước đầu rèn đọc hay (diễn cảm)

* Mục tiêu của biện pháp

Đọc diễn cảm là một yêu cầu được đặt ra khi đọc những văn bản có những yếu tố nghệ thuật. Đó là việc đọc thể hiện kỹ năng làm chủ ngữ điệu, chỗ ngừng giọng, cường độ giọng... để thể hiện đúng tư tưởng, tình cảm mà tác giả đã gửi gắm trong bài đọc, đồng thời thể hiện được sự thông hiểu, cảm thụ của người đọc qua bài đọc. Để đọc diễn cảm thì người đọc phải làm chủ được tốc độ đọc, chỗ ngắt giọng, biết nhấn giọng ở những từ ngữ gợi cảm, gợi tả, biết đọc đúng ngữ điệu khi gặp câu hỏi, câu cảm...

Với đoạn văn các em phải biết thể hiện đúng ngữ điệu của câu cảm, nhấn giọng ở một số từ ngữ tả và biết ngắt giọng ở câu văn dài giúp người nghe hiểu được cảm xúc của tác giả.

* Cách thực hiện biện pháp

Sau khi học sinh hiểu nội dung bài đọc thì các em sẽ biết cách diễn đạt thích hợp dưới sự hướng dẫn của giáo viên để hình thành kỹ năng đọc theo các bước:

- Tập lấy hơi và tập thở: Biết thở sâu ở chỗ ngưng nghỉ để lấy hơi khi đọc.

- Rèn cường độ giọng đọc – Luyện đọc to (bắt đầu từ lớp 1).

- Luyện đọc chính âm (đã trình bày ở phần đọc đúng).

- Luyện đọc diễn cảm:

+ Giáo viên hướng dẫn học sinh trao đổi, thảo luận vì sao đọc như vậy. Có thể đọc phân vai để làm sống lại nhân vật của bài đọc.

- Luyện đọc cá nhân.

Trong chương trình tập đọc lớp 3, phần lớn các bài tập đọc là các bài văn xuôi hay các câu chuyện. Để giúp học sinh đọc hay được những văn bản này trước hết giáo viên cần tìm hiểu kĩ bài để xác định giọng đọc cho phù hợp.

* Đối với các bài văn xuôi

- Giáo viên cần xác định để đọc hay được bài đọc đó thì cần chú ý đến những yếu tố cơ bản như nhấn giọng những từ ngữ nào hay đọc với giọng ra sao thì phù hợp với cảm xúc trong bài.

- Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc hay thông qua việc dẫn dắt gợi mở để học sinh thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc phù hợp với hình ảnh cảm xúc trong bài.

- Giáo viên viết đoạn văn ra băng giấy hoặc bảng phụ (chuẩn bị sẵn) gắn lên bảng để học sinh tìm ra cách đọc. Gọi 1, 2 em đọc tốt đọc diễn cảm. Nếu học sinh chưa đọc được thì giáo viên đọc mẫu cho các em.

Ví dụ: câu trong bài “Ông ngoại” cần nhấn giọng các từ ngữ được gạch chân nhằm nêu bật được vẻ đẹp của bầu trời sắp vào thu:

“Trời xanh ngắt trên cao, xanh như dòng sông trong trôi lặng lẽ giữa những ngọn cây hè phố.”

Hay trong câu: “Trước ngưỡng cửa của trường tiểu học tôi đã may mắn có ông ngoại – Thầy giáo đầu tiên của tôi.” Cần nhấn giọng ở các từ ngữ được gạch chân để thể hiện tình cảm biết ơn của bạn nhỏ đối với ông ngoại - người thầy giáo đầu tiên của bạn.

* Đối với câu chuyện xuất hiện những nhân vật

Những câu chuyện xuất hiện những nhân vật thì cần đọc sao cho giọng đọc phù hợp với tính cách nhân vật trong câu chuyện là không thể thiếu.

Giáo viên cần hướng dẫn học sinh cụ thể trong từng câu chuyện.Cần xác định được truyện có những nhân vật nào.Trước tiên cần biết đọc phân biệt lời dẫn chuyện với lời của các nhân vật trong truyện.Sau đó tìm hiểu tính cách của từng nhân vật ra sao để có giọng đọc thích hợp và thay đổi giọng đọc như thế nào trong từng văn cảnh cho phù hợp với diễn biến của câu chuyện.Bước đầu biết làm chủ được giọng đọc đối với ngữ điệu, tốc độ, đọc cao giọng hay thấp giọng, âm sắc nhằm diễn tả đúng nội dung bài.

Ví dụ:

Trong câu chuyện “Cậu bé thông minh”, giáo viên cần cho học sinh nêu được và đọc được các giọng đọc khác nhau của hai nhân vật và người dẫn chuyện. Đó là:

- Giọng người dẫn chuyện: Chậm rãi ở đoạn giới thiệu đầu truyện; lo lắng khi cả làng cậu bé nhận được lệnh của nhà vua; vui vẻ thoải mái, khâm phục khi cậu bé lần lượt qua được những lần thử tài của nhà vua.

- Giọng cậu bé: Bình tĩnh, tự tin.

- Giọng nhà vua: Nghiêm khắc.

* Đối với các câu cảm, câu hỏi

Đối với các câu cảm, câu hỏi trong bài giáo viên cần hướng dẫn các em đọc đúng thì mới bộc lộ được cảm xúc của từng nhân vật và của tác giả.

- Giáo viên hướng dẫn học sinh cần đọc đúng ngữ điệu khi đọc câu hỏi như nhấn giọng từ để hỏi, cao giọng ở cuối câu.

Ví dụ: Câu trong bài “Các em nhỏ và cụ già”:

“Thưa cụ, chúng cháu có thểgiúp gì cụ không ạ?” cần đọc nhấn giọng từ ngữ giúp gì cụ và đọc cao giọng ở cuối câu.

- Đối với câu cảm, giáo viên cần hướng dẫn học sinh đọc giọng phù hợp để biểu lộ sắc thái tình cảm trong câu đó.

Ví dụ: Câu trong bài “Cuộc chạy đua trong rừng” có lời của nhân vật Ngựa Con: “Cha yên tâm đi. Móng của con chắc chắn lắm. Con nhất định sẽ thắng mà!”. Cần nhấn giọng khi đọc các từ ngữ: yên tâm đi, chắc chắn lắm, nhất định và thể hiện giọng tự tin.

Nếu học sinh đọc chưa hay giáo viên có thể đọc mẫu cho học sinh để học sinh nghe giọng đọc tự điều chỉnh.

* Đối với văn bản khác

Một số văn bản khác trong chương trình như: “Báo cáo kết quả tháng thi đua noi gương chú bộ đội”, “Đơn xin vào Đội”, “Chương trình xiếc đặc sắc”,...Các văn bản này thường là cung cấp thông tin, mẫu, nội dung báo cáo hay quảng cáo. Đối với thể loại văn bản này, không những giáo viên hướng dẫn học sinh ngắt nghỉ đúng sau các dấu chấm, dấu phẩy và nghỉ hơi lâu hơn sau mỗi phần mà cần xác định giọng đọc sao cho phù hợp với nội dung thông báo làm rõ thông tin cơ bản giúp người nghe tiếp nhận được những vấn đề quan trọng hay nổi bật trong văn bản.

Ví dụ: Trong bài “Chương trình xiếc đặc sắc”, Khi đọc đoạn giới thiệu các tiết mục mới:

Nhiều tiết mục mới ra mắt lần đầu//

Xiếc thú vui nhộn,/ di dỏm.//

Ảo thuật biến hóa bất ngờ,/ thú vị.//

Xiếc nhào lộn khéo léo,/ dẻo dai.//

Giọng đọc đoạn này vui nhộn, rõ từng từ ngữ, từng câu, ngắt giọng ngắn, rành rọt.Chú ý nhấn giọng các từ ngữ nêu bật sự hấp dẫn của các tiết mục mới.

* Luyện đọc về tốc độ đọc

Để chữa lỗi thể hiện về tốc độ đọc giáo viên cần hướng dẫn:

- Khi đọc văn bản có nội dung miêu tả một sự việc dồn dập khẩn trương thì phải đọc nhanh. Nhưng không có nghĩa là các em phải đọc một cách liến thoắng mà đọc với tốc độ nhanh hơn bình thường để người nghe có thể theo dõi được.

Ví dụ: Bài “Hội đua voi ở Tây Nguyên” giáo viên hướng dẫn học sinh đọc với tốc độ nhanh, khẩn trương:

“Đến giờ xuất phát, chiêng trống nổi lên thì cả mười con voi lao đầu chạy.Cái dáng lầm lì, chậm chạp thường ngày bỗng dưng biến mất. Cả bầy hăng máu phóng như bay. Bụi cuốn mù mịt. ”

- Khi đọc một câu chuyện, một bài văn xuôi trữ tình chan chứa cảm xúc cần phải đọc chậm rãi, thong thả.

4. Biện pháp 4: Rèn đọc dựa trên từng đối tượng học sinh

* Mục tiêu của biện pháp

Trong dạy học nói chung, phân hóa từng đối tượng học sinh là việc làm hết sức cần thiết để có phương pháp và hình thức dạy học hợp lí. Đối với việc rèn đọc cho học sinh cũng vậy, có những em đọc chậm, chưa trôi chảy thì yêu cầu đối với các em lại khác, có những em đọc khá tốt, trôi chảy thì lại yêu cầu ở mức cao hơn.

* Cách thực hiện biện pháp

4.1 Đối với học sinh đọc chậm, phát âm chưa đúng

- Giáo viên xếp học sinh ngồi đầu bàn để tiện việc rèn đọc cho học sinh.

- Giáo viên cần hướng dẫn các em đọc theo hình thức cá nhân; luyện đọc tiếng khó, từ khó nhiều lần để học sinh đọc đúng.

- Giáo viên hướng dẫn rèn luyện đọc nhiều lần để các em làm quen với mặt chữ.

- Ngoài việc đọc đúng giáo viên cần xây dựng nếp học, thói quen đọc tiếp sức câu, đoạn.

- Giáo viên tổ chức cho học sinh khá, giỏi kèm thêm học sinh đọc chậm chưa phát âm đúng trong giờ Tập đọc (hoặc trong khi đọc sách ở Thư viện).

- Giáo viên vận dụng phương pháp luyện đọc theo mẫu, yêu cầu học sinh nghe và nhìn; giáo viên đọc mẫu thật chuẩn, học sinh chú ý nghe và nhìn miệng giáo viên để đọc theo. Biện pháp này giáo viên cần giảng, phân tích một cách đơn giản khi học sinh phát âm để phát âm đúng: x⁄s; r/d/gi ; ch/tr ; l/n...để học sinh nhận diện nhằm khắc sâu trí nhớ cách đọc đúng.

- Hướng dẫn học sinh phát âm đúng thanh hỏi, ngã

Ví dụ: “nỗi buồn” chứ không phải “nổi buồn”

4.2 Đối với học sinh ngắt nghỉ hơi chưa hợp lí

- Giáo viên hướng dẫn cho học sinh đọc ngắt hơi sau dấu phẩy hoặc sau các cụm từ, nghỉ hơi sau dấu chấm. Giọng đọc rõ ràng, phát âm chuẩn.

Ví dụ: Bài “Nhớ lại buổi đầu đi học” - SGK Tiếng Việt lớp 3 Tập l trang 51. Hướng dẫn học sinh ngắt, nghỉ hơi như sau:

Hằng năm, / cứ vào cuối thu, / lá ngoài đường rụng nhiều, / lòng tôi lại náo nức/ những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.// Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy / nảy nở trong lòng tôi / như mấy cánh hoa tươi / mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.//

- Với các bài thơ giáo viên lưu ý các con cách ngắt hơi, nghỉ hơi theo nhịp thơ

Ví dụ: Trong bài thơ “Bận”- SGK Tiếng Việt lớp 3 tập 1 trang 59

Ngoài việc đọc đúng, chính xác, giáo viên cần chú ý hướng dẫn học sinh cách nhấn giọng và ngắt nhịp giữa các dòng thơ đúng chỗ và thể hiện giọng đọc đúng với nội dung.

Trời thu / bận xanh/ Còn con / bận bú /

Sông Hồng / bận chảy/ Bận ngủ / bận chơi /

Cái xe / bận chạy / Bận/ tập khóc cười /

Lịch bận tính ngày.// Bận/ nhìn ánh sáng. //

Với bài này đọc với giọng vui, khẩn trương, thể hiện sự bận rộn của mọi vật, mọi người.

- Giáo viên sử dụng phương pháp luyện đọc theo mẫu. Giáo viên đọc mẫu, học sinh theo dõi, đọc lại.

4.3 Đối với học sinh đọc vẹt, chưa hiểu nội dung

- Giáo viên yêu cầu học sinh chuẩn bị bài trước ở nhà, tìm hiệu nội dung của bài theo từng câu hỏi ở sách giáo khoa.

- Giáo viên cần rèn cho học sinh kĩ năng đọc thầm. Đây là hình thức đọc hiểu mà đòi hỏi học sinh phải có tính tự giác. Trước khi cho học sinh đọc thầm, giáo viên cần giao nhiệm vụ cụ thể cho học sinh nhằm định hướng rõ việc đọc - hiểu (đoạn văn hay khổ thơ nào, đọc để biết, hiểu, nhớ hay suy nghĩ để trao đổi về điều gì,...)

1. Đối với học sinh đọc lưu loát, trôi chảy

- Bên cạnh việc rèn học sinh đọc chưa tốt, giáo viên không thể quên các em đã đọc được mà cần nâng từ mức độ đọc khá lên đọc tốt.

- Ngoài việc đọc đúng, giáo viên cần phải xây dựng cho học sinh có thói quen đọc tiếp sức đoạn và tự giác học tập, phát huy tính tích cực trong học tập. Tạo mọi điều kiện để học sinh được tham gia vào tiết học (trả lời câu hỏi, phát biểu về nghĩa của từ, mở rộng từ, tìm từ cùng nghĩa, trái nghĩa, đặt câu,...). Đề xuất cách đọc diễn cảm sau khi hiểu từ, hiểu nghĩa; biết lắng nghe và nhận xét ý kiến của bạn, được rèn đọc đúng và diễn cảm, tham gia các trò chơi, luyện đọc, đọc theo cách phân vai.

Ví dụ: Bài “Người liên lạc nhỏ”- SGK Tiếng Việt lớp 3 tập l trang 112.

Giáo viên hướng dẫn cho học sinh đọc diễn cảm:

- Thể hiện giọng đọc qua từng đoạn:

- Hướng dẫn học sinh đọc phân biệt lời người dẫn chuyện, bọn giặc, Kim Đồng, ông Ké, nhằm luyện đọc diễn cảm cho học sinh.

- Lời ông Ké thân mật, vui vẻ: Nào bác cháu ta lên đường!

- Lời Kim Đồng trong đoạn đóng kịch để lừa lũ giặc: bình tĩnh, thản nhiên, không hề tỏ ra bối rối, sợ sệt khi trả lời bọn lính (Đón thầy mo về cúng cho mẹ ốm); tự nhiên, thân tình khi gặp ông Ké (Già ơi! Ta đi thôi! Về nhà cháu còn xa đấy!)

Đọc câu văn: Mắt giặc tráo trưng mà hóa thong manh (giọng giễu cợt bọn giặc; đọc câu miêu tả “Những tảng đá ven đường sáng hẳn lên như vui trong nắng sớm”, với giọng vui.

- Trong tiết học, giáo viên giữ vai trò tổ chức hướng dẫn học sinh luyện đọc và tìm hiểu bài; giáo viên nghe và sửa chữa cách đọc của từng học sinh nhưng không áp đặt và gò ép.

4.5 Đối với học sinh đọc hay (diễn cảm)

Giáo viên cần cho học sinh khá giỏi đọc mẫu để phát huy năng lực đọc cho các em.

Giáo viên khuyến khích cách đọc sáng tạo của học sinh, tránh áp đặt một cách đọc theo khuôn mẫu.

Sau khi tìm hiểu nội dung bài, giáo viên cần mở rộng nội dung bài; đặt câu hỏi mở rộng phù hợp với nội dung bài để học sinh suy nghĩ, phán đoán, tạo cho học sinh có cơ hội phát huy năng lực tìm tòi, sáng tạo trong học tập. Có thể ra thêm về biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong văn bản đọc từ đó giúp các em hình thành và phát triển năng lực đọc trong các lớp học trên.

5. Biện pháp 5: Áp dụng một số phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực theo hướng phát huy năng lực của học sinh

* Mục tiêu của biện pháp

Kích thích tư duy sáng tạo và sự cộng tác làm việc của học sinh. Tạo không khí học tập sôi nổi, vui vẻ để học sinh luyện đọc có hiệu quả.

* Cách thực hiện biện pháp

Tôi đã chọn lựa những kĩ thuật dạy học tích cực sau:

5.1 Kĩ thuật khăn trải bàn

Ví dụ: Bài “Cuộc chạy đua trong rừng”- SGK Tiếng Việt lớp 3 tập 2

Khi hướng dẫn học sinh luyện đọc các đoạn giáo viên sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn.Giáo viên chia lớp thành các nhóm 4. Các nhóm 4 của Tổ 1 nêu cách đọc của đoạn l, các nhóm 4 của Tổ 2 nêu cách đọc của đoạn 2, các nhóm 4 của Tổ 3 nêu cách đọc của đoạn 3, các nhóm 4 của Tổ 4 nêu cách đọc của đoạn 4. Các nhóm dùng bảng phụ, chia bảng phụ làm 5 phần, các thành viên của từng nhóm ghi nhanh ý kiến của cá nhân mình vào ô của mình trên bảng phụ này.Sau đó ý tổng hợp được ghi ở giữa bảng. Nhóm trưởng sẽ nêu ý chung của cả nhóm, các nhóm khác bổ sung và giáo viên sẽ chốt lại cách đọc đúng cho từng đoạn.

5.2 Kĩ thuật tia chớp

Sử dụng kĩ thuật tia chớp trong rèn đọc cho học sinh tôi thấy rất hiệu quả thông qua việc các thành viên lần lượt nêu ngắn gọn và nhanh chóng (nhanh như tia chớp) ý kiến của mình. Mặt khác kĩ thuật dạy học này còn cải thiện tình trạng giao tiếp của các em.

Ví dụ: Bài “ Buổi học thể dục”- SGK Tiếng Việt lớp 3 tập 2

Khi luyện đọc câu: “Nen-li rướn người lên và chỉ còn cách xà ngang hai ngón tay. “Hoan hô!Cố tí nữa thôi!”- Mọi người reo lên. Lát sau, Nen-li đã nắm chặt được cái xà.”

Bằng kĩ thuật tia chớp giáo viên tung ra câu hỏi: Để đọc được tốt các câu văn trên con cần ngắt nghỉ hơi ở đâu và nhấn giọng vào những từ ngữ nào ?

Nhanh như tia chớp nhiều học sinh nêu được ý kiến của mình để có thể đưa ra cách đọc đúng như sau: “Nen-li rướn người lên/ và chỉ còn cách xà ngang hai ngón tay.// “Hoan hô!/ Cố tí nữa thôi!”/- Mọi người reo lên. Lát sau,/ Nen-li đã nắm chặt được cái xà.//”

5.3 Phương pháp Bàn tay nặn bột

Khi dạy luyện đọc cho học sinh tôi chọn lựa để áp dụng phương pháp bàn tay nặn bột. Tuy nhiên tôi không áp dụng cả 5 bước của phương pháp này mà tôi chỉ áp dụng một vài bước nhỏ của phương pháp và tôi thấy có hiệu quả rõ rệt.

Ví dụ: Khi dạy bài “Cuộc chạy đua trong rừng”, sau khi tôi đọc mẫu xong toàn bài tôi đặt câu hỏi nêu vấn đề theo hướng mở cho học sinh:

“Con thấy câu chuyện cô vừa đọc có hay không?

Vậy chúng ta cần đọc thế nào để người nghe thấy được cái hay và ý nghĩa của câu chuyện?”

Sau đó tôi cho học sinh bộc lộ quan điểm ban đầu của mình và tôi viết các ý kiến của em lên một góc bảng. Tôi nói với các em rằng chúng ta sẽ cùng nhau tháo gỡ và giải đáp các ý kiến của các em trong toàn bộ tiết học.

Kết thúc tiết học tôi nêu kết luận của mình về cách đọc toàn bài và đối chiếu với ý kiến ban đầu của các em.

Như vậy tôi đã áp dụng 3 bước của phương pháp bàn tay nặn bột đó là:

Bước 1: Tình huống xuất phát và câu hỏi nêu vấn đề.

Bước 2: Bộc lộ quan điểm ban đầu của học sinh.

Bước 3: Giáo viên nêu kết luận.

Áp dụng phương pháp này tôi thấy học sinh học tập rất hứng thú, các em thấy mình là chủ thể, là nhân vật không thể thiếu của tiết học. Suy nghĩ đó giúp các em sáng tạo và rất chủ động trong tiết học.

5.4 Tạo hứng thú cho học sinh khi rèn đọc bằng hình thức chơi trò chơi

- Mục đích của việc tổ chức chơi trò chơi trong tiết tập đọc là tạo không khí học tập sôi nổi, vui vẻ, nhưng phải rèn đọc có hiệu quả.

Ví dụ: Bài “Ông tổ nghề thêu” - SGK Tiếng Việt lớp 3 tập 2

Đoạn l, 2 gồm 8 câu, tôi cho học sinh chia làm 2 nhóm, mỗi nhóm 4 học sinh. Sau đó cho các em thi đọc tiếp sức mỗi em 2 câu.Các em rất hào hứng và đọc bài rất tốt mà tiết học thêm phần sinh động.

6. Biện pháp 6: Kết hợp rèn đọc ở tất cả các môn học

* Mục tiêu của biện pháp

Việc kết hợp rèn đọc đồng bộ ở tất cả các môn học là việc làm vô cùng cần thiết vì giáo viên không những tạo được sự liên kết trong dạy các môn học mà còn làm tiền đề cho các em làm quen với phương pháp dạy học tích hợp liên môn ở các cấp học tiếp theo.

* Cách thực hiện biện pháp

Khi dạy môn Tập đọc nói riêng và các môn học khác nói chung, tôi đều chú trọng rèn đọc cho học sinh: rèn mọi lúc, mọi nơi, mọi tiết học.

Ví dụ:- Trong giờ Toán tôi cho các em rèn đọc bằng hình thức đọc đề bài của các bài tập đặc biệt là các bài toán có lời văn.

- Trong giờ chính tả tôi cho các em đọc bài chính tả mà các em sẽ viết trong tiết học để rèn đọc cho các em.

- Trong giờ Tập làm văn tôi rèn đọc cho các em bằng hình thức yêu cầu các em đọc đề bài hay đọc chính bài viết của mình,

IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN

Sau một thời gian nghiên cứu và áp dụng đề tài: “Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 3” ở lớp tôi đang chủ nhiệm, tôi nhận thấy đề tài đã mang lại hiệu quả rõ rệt.

Giáo viên tự tin hơn trong lựa chọn phương pháp và hình thức tổ chức dạy học.Bản thân tôi không bị lệ thuộc vào sách giáo khoa, tài liệu tham khảo.Tôi đã mạnh dạn đổi mới phương pháp dạy học.Đặc biệt là tôi thấy mình hứng thú hơn rất nhiều trong giảng dạy, giảm áp lực với học sinh.

Học sinh hứng thú và chủ động hơn trong việc luyện đọc và cảm thấy yêu thích phân môn này.Số học sinh đọc chưa đạt yêu cầu đã giảm rất nhiều, số học sinh đọc tốt đã được nâng lên.

* Khảo sát sau khi thực hiện đề tài:

1. Lỗi phát âm

2. Lỗi đọc và hiểu văn bản

Như vậy so sánh với bảng khảo sát đầu năm học, tôi thấy số lượng học sinh đọc đúng, đọc hay chiếm tỉ lệ cao hơn hẳn. Số học sinh đọc sai, đọc ấp úng giảm nhiều. Nhiều học sinh đầu năm đọc ngắt nghỉ hơi tùy tiện thì nay đã đọc đúng, đọc lưu loát, biết ngắt hơi đúng ở sau những dấu câu và những câu dài, biết lên giọng hạ giọng, nhấn giọng một cách hợp lí. Nhờ đọc đúng mà các em nắm tốt nội dung bài học. Bên cạnh đó các em cũng đã thấy thích thú và yêu thích môn Tập đọc hơn.

Vì vậy tôi khẳng định: “Một số biện pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3” là đúng hướng và có hiệu quả. Từ việc nghiên cứu và đạt được hiệu quả trên tôi rút ra những lưu ý đối với giáo viên và học sinh như sau:

1. Đối với giáo viên

- Khi dạy phân môn Tập đọc người giáo viên cần chú ý coi trọng quan điểm dạy học “phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, lấy học sinh làm trung tâm”.

- Giáo viên cần xây dựng nề nếp học tập cho học sinh ngay từ đầu năm học.

- Giáo viên cần chú ý đến công tác chuẩn bị tốt cho các tiết học.

2. Đối với các em học sinh

- Yêu cầu học sinh đọc kỹ trước bài ở nhà, có đọc trước bài ở nhà học sinh mới biết được từ nào khó đọc, hay đọc sai để đến lớp nghe giáo viên hướng dẫn sửa chữa.

- Học sinh thường xuyên rèn đọc đúng ở bất kỳ một văn bản nào nói chung, hay trong các bài tập đọc nói riêng.

C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

I. KẾT LUẬN

Rèn đọc cho học sinh không thể nóng vội mà phải hết sức bình tĩnh, nhẹ nhàng, tỉ mỉ, nhưng cũng rất cương quyết để hình thành cho các em có thói quen và niềm say mê đọc sách.Rèn cho các em đức tính chịu khó, cẩn thận trong khi luyện đọc.Làm tốt việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 3 sẽ góp phần vô cùng quan trọng để phát triển trí tuệ cho các em một cách tổng hợp.Từ đó các em sẽ có một nền tảng vững chắc để học các môn học khác và tiếp tục học lên các lớp trên.

II. KHUYẾN NGHỊ

Để thực hiện được đề tài này hiệu quả, bản thân tôi tự nhận thấy có một số vấn đề cần thiết và không thể thiếu được trong quá trình giảng dạy nói chung và việc rèn kĩ năng đọc ở lớp 3 nói riêng đó là:

1. Với phòng Giáo dục Quận

- Bản thân tôi rất mong Phòng Giáo dục tổ chức nhiều hơn nữa các chuyên đề giảng dạy Tiếng Việt để giáo viên được giao lưu và học hỏi.

- Phòng Giáo dục hằng năm có thể tổ chức các sân chơi như: thi đọc thơ, văn diễn cảm để các em học sinh trong quận có dịp cọ sát, học hỏi lẫn nhau.

2. Với Giáo viên

Để làm tốt việc rèn đọc cho học sinh lớp 3 trong phân môn Tập đọc, theo tôi người giáo viên phải làm tốt những việc sau:

- Cả thầy và trò phải rèn tính kiên trì, bình tĩnh, chịu khó trong giảng dạy cũng như trong học tập. Giáo viên luôn theo dõi từng bước đi của các em.

- Giáo viên phải thường xuyên học tập, nâng cao nghiệp vụ, trình độ chuyên môn, năng lực sáng tạo, nắm chắc khả năng nhận thức của từng đối tượng học sinh để có phương pháp và hình thức giảng dạy cho phù hợp. Kết hợp triệt để và hiệu quả các đối tượng giáo dục: học sinh với học sinh, nhà trường và gia đình.

- Giáo viên nên tổ chức nhiều hình thức học tập khác nhau.

- Thường xuyên dự giờ học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp.