Sáng kiến kinh nghiệm Học thông qua chơi môn Toán lớp 1 (3 mẫu)

Học thông qua Chơi được là phương pháp dạy học mà ở đó học sinh được tương tác, trải nghiệm, khám phá và giải quyết vấn đề trong môi trường học tập vui vẻ. HoaTieu.vn xin chia sẻ 3 mẫu Sáng kiến kinh nghiệm Học thông qua chơi môn Toán lớp 1 giúp giáo viên tham khảo để có thêm kinh nghiệm thiết kế các trò chơi học tập hấp dẫn theo hướng phát triển năng lực, lấy học sinh làm trung tâm, từ đó nâng cao chất lượng dạy và học. Sau đây là nội dung chi tiết.

1. SKKN: Ứng dụng phương pháp trò chơi để tăng hứng thú và hiệu quả học Toán cho học sinh lớp 1

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Đối với học sinh tiểu học, nhất là học sinh lớp 1, chơi là một nhu cầu không thể thiếu được. Sáu tuổi vào lớp 1 là bước ngoặt lớn của học sinh. Môi trường học tập thay đổi: học sinh phải tập trung chú ý trong thời gian liên tục từ 30 - 35 phút. Nhu cầu nhận thức chuyển từ hiếu kỳ, tò mò sang tính ham hiểu biết, hứng thú khám phá. Vì vậy, việc sử dụng các trò chơi học tập trong giờ học Toán là hết sức cần thiết và bổ ích. Trong tiết Toán, trò chơi được tổ chức ở các hoạt động. Song, hiệu quả nhất là hoạt động Mở đầu và hoạt động Vận dụng- trải nghiệm.

Hoạt động Mở đầu là hoạt động khởi đầu nên có tác động đến cảm xúc, trí tuệ của người học trong toàn tiết học. Nếu tổ chức tốt hoạt động này sẽ tạo ra một tâm lý hưng phấn, tự nhiên để lôi kéo học sinh vào giờ học. Bên cạnh đó, hoạt động Vận dụng- trải nghiệm cũng là một hoạt động hết sức quan trọng. Nó tạo cơ hội cho các em gắn các nội dung đã học vào hoạt động thực tiễn, thích ứng, tự lực, tự xây dựng kế hoạch hợp tác.

Việc tổ chức trò chơi trong các hoạt động có ý nghĩa quan trọng, kích thích học sinh hứng thú, tăng cường khả năng thực hành, vận dụng các kiến thức đã học, rèn thói quen tập trung, tính độc lập, tinh thần hợp tác, ham hiểu biết và khả năng suy luận. Nhờ có các trò chơi học tập, sự “khô khan” của giờ học Toán sẽ được giảm nhẹ, quá trình học tập diễn ra một cách tự nhiên hơn, hấp dẫn hơn. Tạo hứng thú cho học sinh trong quá trình học tập là vấn đề rất cần thiết. Hứng thú học tập là một trong những động lực mạnh mẽ thúc đẩy học sinh say mê, tự giác học tập. Trong học tập, hứng thú làm cho các quá trình cảm giác, tri giác, trí nhớ, tưởng tượng, tư duy diễn ra tập trung hơn và đạt hiệu quả cao hơn.

Các trò chơi có nội dung lý thú và bổ ích phù hợp với việc nhận thức của các em. Thông qua các hoạt động đó, học sinh được “Học mà chơi, chơi mà học”, các em sẽ lĩnh hội kiến thức một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một cách vững chắc. Từ đó, góp phần hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cần thiết cho bản thân.

Chính vì vậy, tôi đã lựa chọn và thực hiện “Ứng dụng phương pháp trò chơi để tăng hứng thú và hiệu quả học Toán cho học sinh lớp Một”.

II. THỰC TRẠNG

2.1. Thuận lợi

Nhà trường đã trang bị đầy đủ thiết bị dạy học có sử dụng CNTT như laptop, máy chiếu để phục vụ cho công tác giảng dạy của giáo viên.

Giáo viên được tập huấn đầy đủ về nội dung, chương trình môn Toán.

Hầu hết các giáo viên đều nắm được nội dung, yêu cầu, mục tiêu của môn học cũng như các phương pháp, hình thức vận dụng dạy trong từng bài.

Đa số học sinh chăm chỉ, tích cực tham gia các hoạt động trong giờ học.

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Đối với học sinh tiểu học, nhất là học sinh lớp 1, chơi là một nhu cầu không thể thiếu được. Sáu tuổi vào lớp 1 là bước ngoặt lớn của học sinh. Môi trường học tập thay đổi: học sinh phải tập trung chú ý trong thời gian liên tục từ 30 - 35 phút. Nhu cầu nhận thức chuyển từ hiếu kỳ, tò mò sang tính ham hiểu biết, hứng thú khám phá. Vì vậy, việc sử dụng các trò chơi học tập trong giờ học Toán là hết sức cần thiết và bổ ích. Trong tiết Toán, trò chơi được tổ chức ở các hoạt động. Song, hiệu quả nhất là hoạt động Mở đầu và hoạt động Vận dụng- trải nghiệm.

Hoạt động Mở đầu là hoạt động khởi đầu nên có tác động đến cảm xúc, trí tuệ của người học trong toàn tiết học. Nếu tổ chức tốt hoạt động này sẽ tạo ra một tâm lý hưng phấn, tự nhiên để lôi kéo học sinh vào giờ học. Bên cạnh đó, hoạt động Vận dụng- trải nghiệm cũng là một hoạt động hết sức quan trọng. Nó tạo cơ hội cho các em gắn các nội dung đã học vào hoạt động thực tiễn, thích ứng, tự lực, tự xây dựng kế hoạch hợp tác.

Việc tổ chức trò chơi trong các hoạt động có ý nghĩa quan trọng, kích thích học sinh hứng thú, tăng cường khả năng thực hành, vận dụng các kiến thức đã học, rèn thói quen tập trung, tính độc lập, tinh thần hợp tác, ham hiểu biết và khả năng suy luận. Nhờ có các trò chơi học tập, sự “khô khan” của giờ học Toán sẽ được giảm nhẹ, quá trình học tập diễn ra một cách tự nhiên hơn, hấp dẫn hơn. Tạo hứng thú cho học sinh trong quá trình học tập là vấn đề rất cần thiết. Hứng thú học tập là một trong những động lực mạnh mẽ thúc đẩy học sinh say mê, tự giác học tập. Trong học tập, hứng thú làm cho các quá trình cảm giác, tri giác, trí nhớ, tưởng tượng, tư duy diễn ra tập trung hơn và đạt hiệu quả cao hơn.

Các trò chơi có nội dung lý thú và bổ ích phù hợp với việc nhận thức của các em. Thông qua các hoạt động đó, học sinh được “Học mà chơi, chơi mà học”, các em sẽ lĩnh hội kiến thức một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một cách vững chắc. Từ đó, góp phần hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cần thiết cho bản thân.

Chính vì vậy, tôi đã lựa chọn và thực hiện “Ứng dụng phương pháp trò chơi để tăng hứng thú và hiệu quả học Toán cho học sinh lớp Một”.

II. THỰC TRẠNG

2.1. Thuận lợi

• Nhà trường đã trang bị đầy đủ thiết bị dạy học có sử dụng CNTT như laptop, máy chiếu để phục vụ cho công tác giảng dạy của giáo viên.
• Giáo viên được tập huấn đầy đủ về nội dung, chương trình môn Toán.
• Hầu hết các giáo viên đều nắm được nội dung, yêu cầu, mục tiêu của môn học cũng như các phương pháp, hình thức vận dụng dạy trong từng bài.
• Đa số học sinh chăm chỉ, tích cực tham gia các hoạt động trong giờ học.

...............

2. SKKN: Một số biện pháp áp dụng Học thông qua Chơi nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán ở lớp 1

PHẦN I. MỞ ĐẦU

1. Lý do lựa chọn biện pháp

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 chú trọng vào đổi mới phương pháp giáo dục, chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. "Học thông qua Chơi" (HTQC) là hướng tiếp cận giáo dục ở đó học sinh (HS) được tương tác, trải nghiệm, khám phá và giải quyết vấn đề trong môi trường học tập vui vẻ. Giáo viên (GV) kết nối mục tiêu học tập với hoạt động chơi nhằm thúc đẩy sự tham gia và tự chủ của HS, từ đó phát triển phẩm chất và năng lực của người học, góp phần đạt được các mục tiêu đặt ra của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Là một GV giảng dạy và chủ nhiệm lớp 1, việc lựa chọn, vận dụng những biện pháp dạy học nào để dạy tốt môn Toán cho các em HS luôn là điều trăn trở, buộc bản thân tôi phải suy nghĩ. Mặc dù nội dung chương trình môn Toán lớp 1 mới được thiết kế theo định hướng phát triển năng lực. Tuy nhiên ở giai đoạn này, năng lực nhận thức của HS tiểu học được hình thành và phát triển dựa trên cơ sở tư duy cụ thể. Các em chưa có khả năng nắm bắt nội dung bài học một cách hệ thống và phân tích bài toán một cách có ý thức. Vì thế, sự nhàm chán, mất tập trung của các em hoàn toàn có thể xảy ra trong tiết học. Do vậy, phương pháp giảng dạy của GV là yếu tố quyết định, là vấn đề được đặt lên hàng đầu. Để có một tiết học toán hiệu quả, tạo cho HS có hứng thú tiếp thu bài học thì người GV phải có những phương pháp sáng tạo, độc đáo, mới lạ và hấp dẫn. Từ thực tế đó tôi đã tìm tòi, suy nghĩ và thực nghiệm biện pháp HTQC vào quá trình dạy học của mình.

Thông qua các trò chơi, các hoạt động trải nghiệm các em sẽ lĩnh hội những tri thức toán học một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một cách vững chắc. Khi GV đưa ra được các hoạt động trải nghiệm, trò chơi toán học một cách thường xuyên, khoa học thì HS sẽ hứng thú hơn với môn học, các em sẽ có kết quả học tập tốt hơn, từ đó nâng cao chất lượng dạy học môn Toán.

Nhận thức được tầm quan trọng đó, với ý thức, lương tâm và trách nhiệm nghề nghiệp của nhà giáo, tôi đã nghiên cứu và tìm ra: “Một số biện pháp áp dụng Học thông qua Chơi nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán ở lớp 1D trường Tiểu học ...........”

PHẦN II. NỘI DUNG

1. Đánh giá thực trạng

1.1. Về phía học sinh

Năm học 20... - 20..., tôi được phân công giảng dạy và chủ nhiệm lớp 1D với sĩ số 25 em, đây là mộ sĩ số lí tưởng, phù hợp để tổ chức các hình thức dạy học. Nhìn chung các em ngoan, lễ phép, độ tuổi đồng đều nhau.

Qua tìm hiểu thực tế tôi thấy các em là con nông thôn nên thiếu mạnh dạn, tự tin, một số kĩ năng như giao tiếp, hợp tác, giải quyết vấn đề còn hạn chế.

Do tình hình dịch bệnh Covid- 19 nên 1 phần cũng ảnh hưởng đến quá trình học tập của các em ở Mầm non. Nhiều em chưa nhận diện được các chữ số từ 0 đến 10. Một số em trong giờ học chưa tập trung cao còn tự do trong các hoạt động học tập khi GV tổ chức.

1.2. Về phía giáo viên

Bản thân có kinh nghiệm dạy học. Sẵn sàng đối mặt với các thách thức trong chuyên môn để đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng.

Được tham gia khóa tập huấn về HTQC do SGD tổ chức vào ngày …/…/20... nên đã hiểu rõ bản chất, đặc điểm, lợi ích và cách thức áp dụng HTQC vào quá trình dạy học.

Đây là năm thứ 2 thực hiện CT GDPT 2018 vừa dạy vừa tìm hiểu về chương trình nên cũng có nhiều bỡ ngỡ.

HTQC là một dự án mới được triển khai trên địa bàn ........... trong năm học 20...-20...

Trong năm học 20...-20... tôi tiếp tục thực hiện, nghiên cứu, áp dụng, điều chỉnh HTQC vào dạy học.

1.3. Về phía phụ huynh

Cơ bản phụ huynh trẻ tuổi và trên địa bàn nên quan tâm đến các con. Tuy nhiên bên cạnh đó, trong lớp có 7 HS bố mẹ li dị, một số phụ huynh phải đi làm ăn xa nên chưa quan tâm đến việc học tập của con em mình. Mọi việc học tập của của các em còn nhờ vào ông bà và phó mặc cho GV. Từ thực trạng trên trên tôi tiến hành khảo sát 2 nội dung: Thông qua phiếu hỏi về phẩm chất thích học môn Toán và năng lực học môn Toán có kết quả như sau:

KHẢO SÁT PHẨM CHẤT THÍCH HỌC MÔN TOÁN

Năm học	Sĩ số HS	HS thích học Toán		HS không thích học Toán
		SL	TL	SL	TL
20...-20...	25	8	32%	17	68%

KHẢO SÁT NĂNG LỰC MÔN TOÁN (GIỮA KÌ I)

Năm học	Sĩ số học sinh	Hoàn thành tốt		Hoàn thành		Chưa hoàn thành
		SL	TL	SL	TL	SL	TL
20...-20...	25	3	12%	13	52%	9	36%

Từ thực trạng trên bản thân tôi đã đưa ra biện pháp cụ thể áp dụng HTQC trong môn Toán góp phần giúp HS nâng cao chất lượng học tập.

...............

3. SKKN: Biện pháp gây hứng thú cho học sinh học Toán lớp 1 thông qua trò chơi

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

1. Đặt vấn đề:

Hiện nay đất nước ta đang ở giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế nên đòi hỏi một nguồn nhân lực cao với những lao động sáng tạo trên tất cả các lãnh vực kinh tế, văn hoá, giáo dục, y tế, xã hội, .... Muốn làm được điều này, giáo dục phải tạo điều kiện để học sinh phát huy năng khiếu tiềm ẩn, đồng thời giúp trẻ khơi nguồn sáng tạo ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường tiểu học, từ đó tạo nên mặt bằng dân trí cao hơn sau 20 năm đổi mới, hình thành một bộ phận học sinh tiểu học có khả năng học tập và hiểu biết ngang bằng với các nước trong khu vực và trên thế giới. Trên nền đó sẽ xuất hiện ngày càng nhiều nhân tài phục vụ thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Con đường để hoàn thành sứ mệnh này là nâng cao chất lượng giáo dục, đổi mới cách dạy và học.

Mục tiêu toán học chương trình tiểu học nói chung và mục tiêu toán học lớp 1 nói riêng. Đặc biệt chú trọng việc hình thành và phát triển các kĩ năng thực hành tính, đo lường, giải toán có nhiều ứng dụng thiết thực để góp phần bước đầu phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận hợp lí. Từ đó, hình thành bước đầu phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch, khoa học, chủ động, linh hoạt, sáng tạo. Bên cạnh đó, giáo viên phải nắm yêu cầu cần đạt của môn Toán, đảm bảo phù hợp tâm lí lứa tuổi và khả năng học tâp của từng học sinh. Đối với học sinh tiểu học, chơi cũng là một nhu cầu không thể thiếu được. Vì vậy việc sử dụng các trò chơi học tập trong giờ học Toán là hết sức cần thiết và bổ ích. Trò chơi học tập là hoạt động được tổ chức có tính chất vui chơi, giải trí nhưng có nội dung gắn với bài học hay hoạt động học tập của học sinh. Trò chơi học tập có tác dụng giúp học sinh: Thay đổi động hình, chống mệt mỏi, tăng cường khả năng thực hành, vận dụng các kiến thức đã học. Phát triển hứng thú, tập thói quen tập trung, tính độc lập, ham hiểu biết và khả năng suy luận. Khi chơi, trẻ tưởng tượng, suy ngẫm, thử nghiệm, lập luận để đạt kết quả mà lại không nghĩ là mình đang học. Sự “khô khan” của giờ học Toán do đó sẽ được giảm nhẹ, quá trình học tập diễn ra một cách tự nhiên hơn, hấp dẫn hơn.

Muốn cho học sinh Tiểu học học tốt được môn Toán thì mỗi người Giáo viên không phải chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã có sẵn trong Sách giáo khoa, trong các sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng một cách rập khuôn, máy móc làm cho học học tập thụ động. Nếu chỉ dạy như vậy thì việc học tập của học sinh diễn ra thật đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học tập sẽ không cao. Đó là một trong những nguyên nhân gây ra việc cản trở đào tạo các em thành những con người năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những sự việc diễn ra hằng ngày. Chính vì những lí do trên nên tôi đã chọn đề tài: “Biện pháp gây hứng thú cho học sinh học Toán lớp 1 thông qua trò chơi”

2. Mục đích đề tài:

Nghiên cứu biện pháp gây hứng thú cho học sinh học toán lớp 1 thông qua trò chơi nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn Toán lớp 1.

II. Nội dung công việc đã làm

1. Thực trạng:

a. Về phía giáo viên:

Mặc dù đã được tiếp thu các chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học. Song để tổ chức trò chơi trong các giờ dạy học Toán sao cho mang lại hiệu quả như giáo viên mong muốn quả là một điều không đơn giản. Nó cần nhiều thời gian để đầu tư suy nghĩ, tìm tòi, chuẩn bị phương tiện, đồ dùng, … Mặt khác, tổ chức trò chơi học tập sao cho HS tiếp xúc cảm thấy hấp dẫn nhất và thích thú thì phụ thuộc hoàn toàn vào công tác tổ chức của giáo viên mà kĩ năng tổ chức trò chơi của giáo viên cơ bản còn rất nhiều hạn chế.

Muốn chất lượng môn Toán lớp 1được nâng cao, yếu tố đầu tiên và cũng là quan trong nhất là HS phải yêu thích học Toán, phải có hứng thú học Toán thực sự. Bởi vậy đòi hỏi người giáo viên phải đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học trong đó vận dụng linh hoạt các trò chơi học tập Toán vào các tiết học là ưu tiên số 1 và là việc cần được làm ngay.

b. Về phía học sinh:

Môn Toán – môn học từ xưa đến nay được xem là khô khan hóc búa, mang tính trừu tượng cao. Vì vậy, việc lĩnh hội tri thức toán học là rất khó khăn đối với học sinh tiểu học nói chung và lớp 1 nói riêng. Điều này cũng dể hiểu vì: để lĩnh hội được tri thức toán học thì học sinh cần phải biết so sánh, phân tích, tổng hợp, trừu tượng hoá và khái quát hoá mà chức năng trừu tượng hoá và khái quát hoá ở trẻ lớp 1 còn chưa phát triển đầy đủ. Thêm vào đó là lượng kiến thức môn Toán đưa vào chương trình khá lớn đã dẫn đến một thực trạng là học sinh tiếp nhận kiến thức rất vất vả, thụ động nhất là những học sinh ngại phát biểu, tiếp thu chậm; các em luôn cảm thấy sợ, cảm thấy căng thẳng, nặng nề mỗi khi bắt đầu giờ học. Cuối tiết học, học sinh thường uể oải, ít tập trung chú ý vào bài học vì đặc điểm của học sinh lớp 1 là “Dễ nhớ, mau quên, chóng chán”. Bởi vậy, chất lượng học tập toán nhìn chung chưa cao.

Mặt khác, đặc điểm về tư duy học sinh lớp 1chủ yếu là tư duy trực quan, vật thật hay thông qua những hành động cụ thể để hình thành khái niệm, kiến thức, kĩ năng. Học sinh lớp 1 rất dễ xúc động và thích tiếp xúc với mọi vật, hiện tượng nào đó nhất là những sự vật hiện tượng gây cảm xúc mạnh

*. Những khó khăn trên do các nguyên nhân sau:

Do nhiều nguyên nhân, việc tổ chức trò chơi dạy học Toán của nhiều giáo viên chưa đồng bộ, do chưa đổi mới phương pháp dạy học một cách triệt để, chưa coi trọng hoạt động học tập của học sinh là trung tâm của quá trình dạy học cho nên các hoạt động ít khi phát huy được tác dụng. Hầu như, học sinh ít được chơi khi học Toán để chiếm lĩnh kiến thức mới. Bên cạnh đó, không ít giáo viên tổ chức trò chơi chưa đúng lúc, đúng chỗ, đúng mức độ của nội dung bài học, nhiều khi lại quá lạm dụng.

...............

>> Xem tiếp tại file tải về.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Sáng kiến kinh nghiệm của HoaTieu.vn.