SKKN: Sử dụng các chức năng nâng cao để soạn giáo án điện tử đạt chuẩn ở tiểu học

SKKN Giáo án điện tử

Giáo án điện tử là công cụ hỗ trợ đắc lực cho giáo viên trong việc thiết kế, tổ chức hoạt động dạy học, nhằm xây dựng bài giảng sinh động, trực quan và dễ hiểu. HoaTieu.vn xin giới thiệu đến bạn đọc Sáng kiến kinh nghiệm: Sử dụng các chức năng nâng cao để soạn giáo án điện tử đạt chuẩn ở tiểu học giúp giáo viên tham khảo để có thêm kinh nghiệm sử dụng các phần mềm, ứng dụng CNTT trong thiết kế bài giảng nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy. Sau đây là nội dung chi tiết.

Sáng kiến kinh nghiệm: Sử dụng các chức năng nâng cao để soạn giáo án điện tử đạt chuẩn ở tiểu học

LỜI NÓI ĐẦU

1) Lý do chọn đề tài:

Ứng dụng Công nghệ thông tin (CNTT) vào dạy - học là một xu thế tất yếu của thời đại. Vì vậy, các nhà nghiên cứu không ngừng xây dựng, thiết kế phần mềm dạy học để phục vụ việc dạy – học trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, tuỳ theo điều kiện, nội dung từng bài học, đối tượng nghiên cứu cụ thể mà chúng ta có phương pháp ứng dụng CNTT với các mức độ và hình thức khác nhau sao cho khoa học và hiệu quả. Tại Việt Nam hiện nay, đưa CNTT vào dạy học là sự cần thiết bồi dưỡng kiến thức công nghệ cho giáo viên để có đủ khả năng tham gia các hoạt động giáo dục điện tử trong tương lai gần, góp phần phát triển giáo dục Việt Nam đáp ứng nhu cầu đào tạo nhân lực cho nền kinh tế tri thức như chỉ thị 58-CT/TW của Bộ Chính Trị đã khẳng định: "...Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong công tác giáo dục và đào tạo ở các cấp học, bậc học, ngành học. Phát triển các hình thức đào tạo từ xa phục vụ cho nhu cầu học tập của toàn xã hội".

Trước tình hình công nghệ thông tin với giáo dục trên thế giới như vậy, Đảng Cộng sản Việt Nam trong Nghị quyết TW2, khoá VIII đã nhấn mạnh: "Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục - đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện vào quá trình dạy và học, bảo đảm điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu của học sinh, nhất là sinh viên đại học. Phát triển mạnh phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp trong toàn dân, nhất là thanh niên"

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã có Chỉ thị 29/CT-Bộ GD&ĐT về "Tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành GD - ĐT giai đoạn 2001 - 2005" và Chỉ thị 55/2008/CT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về việc tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng CNTT trong giáo dục giai đoạn 2008-2012 và chọn năm học 2008-2009 được chọn là "Năm học đẩy mạnh ứng dụng CNTT", tạo bước đột phá về ứng dụng CNTT trong giáo dục và tạo tiền đề ứng dụng và phát triển CNTT trong những năm tiếp theo”.

Huyện ........... là một trong những huyện vùng sâu của tỉnh .............. nhưng những năm gần đây, CNTT đã được Phòng giáo dục & Đào tạo triển khai mạnh mẽ đến các trường, cử Cán bộ, giáo viên đi tập huấn tại Tỉnh .............., tổ chức tập huấn tại huyện, chỉ đạo trực tiếp cho các đơn vị tập huấn cho giáo viên để biết soạn và dạy tốt giáo án điện tử trong các trường học nhằm thực hiện tốt Chỉ thị 55/2008/CT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cũng như nâng cao chất lượng dạy học theo yêu cầu đổi mới của ngành giáo dục. Nhưng một thực tế cho thấy việc soạn và dạy giáo án điện tử hiện nay đối với giáo viên là một trong những vấn đề hết sức khó khăn, đặc biệt là giáo viên tiểu học bởi có nhiều lý do khách quan và chủ quan khác nhau.

Trường tiểu học ................. là một trường đạt chuẩn Quốc gia, những năm gần đây việc soạn và dạy giáo án điện tử của giáo viên đã được lãnh đạo nhà tường đặc biệt chú trọng và đầu tư có chiều sâu như tổ chức tập huấn, dạy chuyên đề, tổ chức hội thảo,… do đó hiện nay đã có tới 70% giáo viên trong trường đã soạn và dạy được giáo án điện tử. Nhưng soạn giáo án điện tử như thế nào mới đạt chuẩn? Mới nâng cao chất lượng tiết dạy? Và phù hợp với những chức năng mà phần mềm có sẵn? Đây lại là vấn đề rất khó đối với giáo viên bởi đa số trình độ tin học của giáo viên còn hạn chế, tính đa dạng và phức tạp của giáo án điện tử lại cao. Do đó để soạn một tiết dạy đúng chuẩn (có các chức năng nâng cao như Phim, ảnh, thu âm, đóng gói, Hyper link, Flash,…) thì hoàn toàn không dễ và số giáo viên làm được điều đó chỉ chiếm một số lượng rất ít. Chính vì vậy trong suốt những năm qua, tôi luôn tìm tòi, học hỏi để soạn giảng những bài dạy bằng giáo án điện tử đúng chuẩn, có chất lượng và đưa vào áp dụng tại trường. Những bài dạy đó đã được lãnh đạo nhà trường và các giáo viên đồng nghiệp tán thành, hưởng ứng.

Xuất phát từ thực tế đó tôi đã quyết định chọn nội dung “Sử dụng các chức năng nâng cao để soạn giáo án điện tử đạt chuẩn ở tiểu học”. Đây là nội một dung hoàn hoàn mới lạ được trình bày dựa trên những kinh nghiệm thực tế của bản thân trong những năm qua.

2) Phạm vi của đề tài:

Việc nâng cao chất lượng dạy và học là một trong những vấn đề luôn được nhà nước và ngành giáo dục quan tâm. Cũng như sử dụng các phương pháp dạy học, phương tiện dạy học nói chung đóng góp một phần quyết định sự thành công trong quá trình dạy học trong nhà trường, đó cũng là sự đóng góp to lớn trong việc rèn luyện nhân cách, năng lực thẩm mỹ cho học sinh.

Yêu cầu đặt ra hiện nay đối với người giáo viên tiểu học là phải làm thế nào để nâng cao chất lượng bài dạy khi sử dụng giáo án điện tử. Do đó là một giáo viên tiểu học, tôi luôn tập trung đầu tư cho chuyên môn của mình. Vì vậy phạm vi nghiên cứu của đề tài là khai thác những tính năng nâng cao trong phần mềm PowerPoint 2003 để soạn giáo án điện tử ở cấp tiểu học.

PHẦN THỨ NHẤT: THỰC TRẠNG

1/ Nghiên cứu tình hình.

Xuất phát từ các văn bản chỉ đạo của Đảng và nhà nước nhất là chỉ thị 58-CT/UW của Bộ Chính Trị ngày 07 tháng 10 năm 2001 về việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT phục vụ sự nghiệp Công nghiệp hoá và Hiện đại hoá đã chỉ rõ trọng tâm của ngành giáo dục là đào tạo nguồn nhân lực về CNTT và đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong công tác giáo dục và đào tạo, đây là nhiệm vụ mà Thủ tướng Chính phủ đã giao cho ngành giáo dục giai đoạn 2001 – 2005 thông qua quyết định số 81/2001/QĐ-TTg;

Soạn và dạy giáo án điện tử mở ra triển vọng to lớn trong việc đổi mới các phương pháp và hình thức dạy học. Những phương pháp dạy học theo cách tiếp cận kiến tạo, phương pháp dạy học theo dự án, dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề càng có nhiều điều kiện để ứng dụng rộng rãi. Các hình thức dạy học như dạy học đồng loạt, dạy theo nhóm, dạy cá nhân cũng có những đổi mới trong môi trường công nghệ thông tin. Nếu trước kia người ta nhấn mạnh tới phương pháp dạy sao cho học sinh nhớ lâu, dễ hiểu, thì nay phải đặt trọng tâm là hình thành và phát triển cho học sinh các phương pháp học chủ động. Nếu trước kia người ta thường quan tâm nhiều đến khả năng ghi nhớ kiến thức và thực hành kỹ năng vận dụng, thì nay chú trọng đặc biệt đến phát triển năng lực sáng tạo của học sinh. Như vậy, việc chuyển từ “lấy giáo viên làm trung tâm” sang “lấy học sinh làm trung tâm” sẽ trở nên dễ dàng hơn.

Nắm bắt được những điểm mạnh đó trong việc dạy giáo án điện tử, lãnh đạo nhà trường đã đặc biệt quan tâm và đầu tư cho giáo viên tiếp cận với giáo án điện tử một cách tốt nhất. Đặc biệt trong 2 năm trở lại đây trường tiểu học ................. đã trang bị phòng máy, nối mạng Internet và Tin học được giảng dạy chính thức, bên cạnh đó trường còn trang bị thêm Thiết bị ghi âm, chụp hình, quay phim (Sound Recorder, Camera, Camcorder), và một số thiết bị khác, tạo cơ sở hạ tầng CNTT cho giáo viên sử dụng vào quá trình dạy học của mình.

- Tổ chức tập huấn giáo án điện tử cho giáo viên trong nhiều đợt, triển khai kịp thời các phần mềm mới của Bộ giáo dục hướng dẫn như PowerPoint 2003, Violet, Lecture Maker 2.0, Openoffice.org, Presenter 7.0,…đến từng giáo viên. Tổ chức giảng dạy chuyên đề, rút kinh nghiệm sau mỗi bài giảng. Sau những thời gian triển khai, tôi đã nhận thấy có những thuận lợi và thách thức sau:

a. Thuận lợi:

- Ưu điểm nổi bật của phương pháp dạy học bằng công nghệ thông tin so với phương pháp giảng dạy truyền thống là:

- Môi trường đa phương tiện kết hợp những hình ảnh video, camera … với âm thanh, văn bản, biểu đồ … được trình bày qua máy tính theo kịch bản vạch sẵn nhằm đạt hiệu quả tối đa qua một quá trình học đa giác quan;

- Kỹ thuật đồ hoạ nâng cao có thể mô phỏng nhiều quá trình, hiện tượng trong tự nhiên, xã hội trong con người mà không thể hoặc không nên để xảy ra trong điều kiện nhà trường;

- Công nghệ tri thức nối tiếp trí thông minh của con người, thực hiện những công việc mang tính trí tuệ cao của các chuyên gia lành nghề trên những lĩnh vực khác nhau.

- Những ngân hàng dữ liệu khổng lồ và đa dạng được kết nối với nhau và với người sử dụng qua những mạng máy tính kể cả Internet … có thể được khai thác để tạo nên những điều kiện cực kỳ thuận lợi và nhiều khi không thể thiếu để học sinh học tập trong hoạt động và bằng hoạt động tự giác, tích cực và sáng tạo, được thực hiện độc lập hoặc trong giao lưu.

- Những thí nghiệm, tài liệu được cung cấp bằng nhiều kênh: kênh hình, kênh chữ, âm thanh sống động làm cho học sinh dễ thấy, dễ tiếp thu và bằng suy luận có lý, học sinh có thể có những dự đoán về các tính chất, những quy luật mới. Đây là một công dụng lớn của công nghệ thông tin và truyền thông trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học. Có thể khẳng định rằng, môi trường công nghệ thông tin và truyền thông chắc chắn sẽ có tác động tích cực tới sự phát triển trí tuệ của học sinh và điều này làm nảy sinh những lý thuyết học tập mới.

................

>> Xem tiếp tại file tải về.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Sáng kiến kinh nghiệm của HoaTieu.vn.