SKKN Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý đánh giá kết quả học tập THCS

Sáng kiến kinh nghiệm "Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý đánh giá kết quả học tập THCS" tập trung đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm đổi mới công tác quản lý và nâng cao chất lượng đánh giá học sinh ở cấp trung học cơ sở. Trong bối cảnh giáo dục đang chuyển mạnh sang phát triển phẩm chất, năng lực người học, việc xây dựng một quy trình đánh giá khoa học, công bằng, sát thực tiễn là yêu cầu cấp thiết. Bài viết chia sẻ những biện pháp hiệu quả, có tính ứng dụng cao, góp phần cải thiện chất lượng giáo dục, hỗ trợ nhà trường và giáo viên trong công tác kiểm tra – đánh giá theo định hướng phát triển toàn diện học sinh.

• SKKN Ứng dụng CNTT, chuyển đổi số trong dạy học để nâng cao chất lượng môn GDCD lớp 9

1. Tóm tắt SKKN Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý đánh giá kết quả học tập THCS

2. Nội dung SKKN Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý đánh giá kết quả học tập THCS

PHẦN THỨ NHẤT ĐẶT VẤN ĐỀ

I. Tính cấp thiết phải tiến hành sáng kiến

Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm, trú trọng tới sự nghiệp GDĐT. Với sự ra đời của Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá XI, Luật Giáo dục số 43/2019/QH14 ngày 14/6/2019 của Quốc hội, Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ GDĐT…, GDPT nước ta hiện nay thực hiện những bước chuyển mạnh mẽ từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang hình thành và phát triển năng lực của người học, từ chỗ quan tâm đến việc HS học được cái gì đến chỗ quan tâm HS vận dụng được cái gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải chuyển cách đánh giá giáo dục từ chủ yếu nặng về kiểm tra kiến thức sang kiểm tra, đánh giá năng lực vận dụng kiến thức giải quyết những vấn đề của thực tiễn, đặc biệt chú trọng đánh giá các năng lực tư duy bậc cao như tư duy sáng tạo; coi trọng cả kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện với kiểm tra, đánh giá trong quá trình học tập để có tác động kịp thời nhằm nâng cao chất lượng của các hoạt động dạy học và giáo dục.

Kiểm tra, đánh giá là khâu then chốt trong các thành tố của việc dạy học, việc dạy học định hướng phát triển năng lực của HS chỉ thành công được khi việc kiểm tra đánh giá cũng phải được đổi mới một cách đồng bộ. Những năm gần đây, dạy học và kiểm tra, đánh giá HS theo hướng phát triển năng lực HS đã được các nhà trường áp dụng rộng rãi. Tuy nhiên, việc quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS theo năng lực, nhằm giúp giáo viên hiểu được triết lý và tầm quan trọng của việc đánh giá HS, hướng quá trình kiểm tra đánh giá vào đo lường các năng lực của người học; việc xây dựng và thống nhất bộ tiêu chí cụ thể, chi tiết để đánh giá từng bài và môn học theo yêu cầu cần đạt định hướng phát triển năng lực vẫn chưa được quan tâm.

Sau bốn năm triển khai chương trình GDPT 2018, vấn đề kiểm tra, đánh giá trong dạy học chưa đáp ứng được nhiệm vụ, vai trò của nó trong quá trình dạy học. Mục đích, nội dung, hình thức đánh giá chưa phản ánh tính toàn diện của quá trình dạy học. Đánh giá vẫn chỉ đưa ra nhận xét định tính về kết quả kiểm tra gồm nhiều kiến thức, kỹ năng, góp phần phân loại HS theo hướng điểm số. Việc đánh giá kết quả học tập của HS THCS hiện nay vẫn còn một số hạn chế như: mục đích đánh giá mang tính chủ quan, chỉ xác định kết quả của nội dung học tập đầu vào chưa theo chương trình mà vẫn dựa vào sách giáo khoa, chưa tập trung vào năng lực của HS theo hướng mục tiêu đào tạo; nội dung đánh giá chưa đảm bảo yêu cầu đầu ra về kiến thức, kỹ năng cũng như đánh giá vận dụng kiến thức, kỹ năng vào cuộc sống; công cụ đánh giá còn tùy tiện chưa thực sự phân loại tích cực, ít có khả năng phân biệt HS tốt, khá, đạt, chưa đạt; khâu xử lý kết quả đánh giá còn đơn giản. Chủ yếu đánh giá để cung cấp thông tin mà chưa phân tích thông tin để giúp người học điều chỉnh quá trình học tập, người dạy điều chỉnh quá trình dạy cho phù hợp; phương pháp đánh giá kết quả học tập của HS cũng chưa có những đổi mới căn bản. Đánh giá kết quả học tập hiện nay chủ yếu vẫn dựa trên từng mảng riêng biệt về kiến thức, kỹ năng và thái độ và quá phụ thuộc vào sách giáo khoa; kỹ năng soạn đề kiểm tra chưa đáp ứng được việc đổi mới kiểm tra đánh giá, chủ yếu theo mức độ tái hiện, ít ở mức độ vận dụng; việc đánh giá các môn học (kể cả các môn đánh giá bằng điểm số và các môn đánh giá bằng nhận xét) nhìn chung còn nặng về thành tích chưa hướng tới đánh giá được các năng lực, phẩm chất của người học.

Xuất phát từ những hạn chế về mặt lí luận và thực tiễn nêu trên đặc biệt là đối với trường THCS ..., huyện ..., thành phố Hà Nội thuộc vùng trung du đồi gò, vùng trũng về chất lượng giáo dục của huyện ..., việc quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS còn nhiều hạn chế, vì vậy tôi chọn sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập theo chương trình GDPT 2018 ở trường THCS …, huyện ...” với mong muốn đóng góp một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS ở trường THCS ..., huyện ..., thành phố Hà Nội.

II. Mục tiêu và nhiệm vụ của sáng kiến

1. Mục tiêu

Trên cơ sở lí luận và thực trạng về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS theo chương trình GDPT 2018 tại trường THCS ..., huyện ..., thành phố Hà Nội và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động này nhằm góp phần đảm bảo chất lượng dạy và học ở trường THCS ..., huyện ..., thành phố Hà Nội.

2. Nhiệm vụ: Tôi nghiên cứu sáng kiến này nhằm giải quyết một số vấn đề sau:

- Hệ thống hóa cơ sở lí luận quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS ở trường THCS.

- Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS theo chương trình GDPT 2018 tại trường THCS ..., huyện ..., thành phố Hà Nội.

- Đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS theo chương trình GDPT 2018 tại trường THCS ..., huyện ..., thành phố Hà Nội.

III. Đối tượng nghiên cứu

Công tác quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS trường THCS ..., huyện ..., thành phố Hà Nội. Đề tài khảo sát trên khách thể là CB quản lý, GV và HS lớp 6, 7, 8, 9 trường THCS ....

IV. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu lí luận.

- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

+ Phương pháp điều tra bằng phiếu;

+ Phương pháp quan sát;

+ Phương pháp phỏng vấn;

+ Phương pháp phân tích sản phẩm thực tiễn;

- Phương pháp phân tích tổng hợp.

V. Phạm vi và thời gian nghiên cứu

Sáng kiến tập trung nghiên cứu quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS theo chương trình GDPT 2018 tại trường THCS ..., huyện ..., thành phố Hà Nội: Từ tháng 8 năm 2023 đến tháng 3 năm 2025.

PHẦN THỨ HAI

NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN

I. Cơ sở lí luận:

Đánh giá kết quả học tập là xác định mức độ nắm được kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo của người học so với yêu cầu của chương trình đề ra. Yêu cầu đánh giá là chú trọng xem xét mức độ nắm được, thông hiểu và bền vững của kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo so với chuẩn của chương trình. Kết quả của việc đánh giá được thể hiện chủ yếu bằng điểm số theo thang điểm quy định, ngoài ra có thể được thể hiện bằng lời nhận xét của GV. Việc đánh giá kết quả học tập có tác dụng quy định đối với quá trình dạy học vì nó khẳng định và công nhận những kết quả đã đạt được và định hướng mục tiêu cần phấn đấu trong tương lai. Như vậy, đánh giá kết quả học tập của HS là một quá trình được tiến hành có hệ thống nhằm xác định mức độ đạt được của người học về mục tiêu đào tạo, tạo điều kiện thúc đẩy quá trình học tập; quá trình này diễn ra có lúc song hành, có lúc đan xen và lồng ghép với quá trình dạy - học bằng những hình thức tổ chức khác nhau. Nó có thể bao gồm những sự mô tả, liệt kê về mặt định tính hay định lượng những hành vi (kiến thức, kĩ năng, thái độ) của người học ở thời điểm hiện tại đang xét đối chiếu với những tiêu chí của mục đích dự kiến trong mong muốn, nhằm có quyết định thích hợp để nâng cao chất lượng và hiệu quả của việc dạy và học, nhằm chứng nhận kết quả học tập của người học theo mục tiêu đề ra.

Với mục tiêu chương trình GDPT 2018 đối với cấp THCS là giúp HS phát triển các phẩm chất, năng lực nên căn cứ đánh giá là các yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực được quy định trong chương trình tổng thể và các chương trình môn học, hoạt động giáo dục. Phạm vi đánh giá bao gồm các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, môn học và chuyên đề học tập lựa chọn và môn học tự chọn. Đối tượng đánh giá là sản phẩm và quá trình học tập, rèn luyện của HS.

Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS là một bộ phận của quản lý giáo dục có quan hệ tới các nội dung quản lý khác như: xây dựng kế hoạch chiến lược, quản lý chương trình, quản lý nhân sự và quản lý các nguồn lực khác,... Quản lý đánh giá kết quả học tập của HS chịu sự chi phối của nhiều nội dung quản lý khác nhưng nó cũng tác động trở lại cho việc ra quyết định của nhà quản lý và xây dựng chiến lược phát triển nhà trường.

Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS là một trong những nội dung của công tác quản lý giáo dục trong nhà trường, quản lý việc thực hiện đồng bộ các yếu tố: mục tiêu, nội dung, chương trình, phương pháp dạy học và phương pháp học tập. Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS còn bao gồm quản lý chất lượng học tập, quản lý tinh thần thái độ trong học tập của HS; không chỉ giới hạn trong phạm vi giảng dạy, giáo dục HS trên lớp, trong nhà trường mà bao gồm một loạt các hoạt động khác nhau như các hoạt động ngoài giờ lên lớp, tham gia các câu lạc bộ, ngoại khóa, thực hành, thực tập, tham quan, giao lưu, tự học, tự nghiên cứu.

Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của HS chỉ thực hiện tốt được vai trò của mình trong mối quan hệ với các nội dung quản lý khác như: Quản lý hoạt động dạy và học, quản lý tài chính, quản lý nhân sự. Đội ngũ tham gia hoạt động đánh giá được đào tạo và bồi dưỡng có trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cao sẽ làm cho hoạt động đánh giá đảm bảo chính xác, có độ tin cậy cao.

.........................

Mời các bạn tham khảo các Sáng kiến kinh nghiệm hay và chất lượng khác trên chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.