SKKN: Một số dạng bài tập nhằm nâng cao hiệu quả dạy kiểu câu kể cho học sinh lớp 3

SKKN: Một số dạng bài tập nhằm nâng cao hiệu quả dạy kiểu câu kể "Ai làm gì? lớp 3

HoaTieu.vn xin gửi tới bạn đọc bài viết Sáng kiến kinh nghiệm: Một số dạng bài tập nhằm nâng cao hiệu quả dạy kiểu câu kể cho học sinh lớp 3, giúp giáo viên tham khảo để áp dụng vào bài dạy và nâng cao chất lượng giảng dạy kiểu câu kể "Ai làm gì?" cho học sinh của mình. Sau đây là nội dung chi tiết.

BÁO CÁO
MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY KIỂU CÂU KỂ AI LÀM GÌ?

Họ và tên: .....

Chức vụ: giáo viên

Đơn vị: Trường Tiểu học ...

I. THỰC TRẠNG

Ở lớp 3 các em được học ba mẫu câu cơ bản, đó là kiểu câu: Ai là gì? Ai làm gì? và Ai thế nào? Mỗi mẫu câu có một chức năng, cấu trúc riêng. Nhiệm vụ của người giáo viên phải hướng dẫn học sinh phân biệt, nhận biết được ba kiểu câu đó. Tuy nhiên, trong quá trình giảng dạy, dự giờ, tôi nhận thấy, đại đa số giáo viên chỉ hướng dẫn học sinh đặt câu đúng mẫu mà chưa thật sự chú trọng đến việc xác định các đặc điểm nổi bật, khác biệt của mỗi kiểu câu. Chưa coi trọng đến việc cho học sinh so sánh giữa các mẫu câu đã học với mẫu câu mới. Về phía học sinh, mặc dù các em đã được học, hiểu và thực hành theo cấu trúc của từng mẫu câu, nhưng các em vẫn còn nhầm lẫn khi sử dụng ba mẫu câu đó khi làm bài tập. Các em còn lúng túng khi xác định các bộ phận câu.

Đứng trước thực trạng đó, tôi đã sưu tầm và đưa ra “Một số dạng bài tập nhằm nâng cao hiệu quả dạy kiểu câu kể cho học sinh lớp 3”. Trong cuộc thi hôm nay, tôi xin trình bày " Một số dạng bài tập nhằm nâng cao hiệu quả dạy kiểu câu kể Ai làm gì?"

II. CÁC BIỆN PHÁP CỤ THỂ

Để giúp các em nắm chắc kiến thức về kiểu Câu kể Ai làm gì?, ngoài bài tập trong sách giáo khoa tôi sưu tầm thêm, đưa ra một số dạng bài tập từ dễ đến khó để giáo viên tham khảo như sau:

1. Dạng 1: Đặt câu theo mẫu Ai làm gì?

1.1. Đặt câu theo mô hình

Ví dụ: Đặt câu kiểu Ai làm gì? theo mô hình sau:

Tôi hướng dẫn học sinh làm bài này như sau:

- Phân tích yêu cầu: Bài tập yêu cầu gì ? Mô hình cho có mấy cột?

- Nội dung cột thứ nhất ghi gì? Nội dung cột thứ 2 ghi gì?

- Sau đó hướng dẫn học sinh làm câu mẫu: Mẹ em đang nấu cơm.

- Khẳng định cho học sinh đây là một câu kiểu câu Ai làm gì?

Có bộ phận trả lời câu hỏi Ai? là Mẹ em (từ chỉ sự vật)

Có bộ phận trả lời câu hỏi làm gì? là đang nấu cơm (có từ chính “nấu” là từ chỉ hoạt động)

Vì vậy ta đưa luôn vào mô hình bộ phận trả lời câu hỏi Ai? là: Mẹ em; bộ phận trả lời câu hỏi làm gì? là đang nấu cơm.

Tương tự như vậy các em có thể đặt câu Ai làm gì? với bộ phận trả lời câu hỏi Ai? ghi cột thứ 1, bộ phận trả lời câu hỏi làm gì? ghi cột thứ 2.

Lưu ý học sinh dựa vào cấu trúc câu để làm bài.

Khi chữa bài cho học sinh giáo viên cần phải khắc sâu bài làm của các em đúng hay sai, vì sao và giải thích cụ thể. Bên cạnh đó tôi luôn lưu ý học sinh cách trình bày, đầu câu viết hoa, cuối câu ghi dấu chấm.

1.2. Dùng một số từ cho sẵn đặt câu theo mẫu Ai làm gì?

Ví dụ: Dùng mỗi từ sau để đặt câu theo mẫu Ai làm gì? (bác nông dân, học sinh, những khóm hoa, em và Lan).

Với bài tập này hướng dẫn học sinh như sau:

- Học sinh nêu yêu cầu của bài là gì?

+ Những từ đã cho là những từ chỉ hoạt động, trạng thái hay những từ chỉ sự vật? ( những từ chỉ sự vật)? Vậy nó có thể là bộ phận nào trong câu? (bộ phận trả lời câu hỏi Ai?) và bộ phận các em phải thêm vào là những từ chỉ hoạt động hay hành động của người và những sự vật trên. Hay là các em sẽ phải trả lời câu hỏi làm gì? tương ứng với các từ chỉ sự vật trên.

VD: Bác nông dân làm gì? (Bác nông dân đang gặt lúa hoặc Bác nông dân đang vun từng luống ngô.)

Lưu ý đặt câu phải phù hợp về ngữ nghĩa và phải dùng các từ đã cho. Sau đó cho học sinh làm bài, chữa bài dựa vào các căn cứ đã biết và lưu ý câu phải đúng cấu trúc và phù hợp về nghĩa. Học sinh có thể làm như sau:

Các câu theo mẫu Ai làm gì? là:

• Bác nông dân đang cắt lúa.
• Học sinh đang tập thể dục.
• Những khóm hoa nở đỏ rực một góc sân trường.
• Em và Lan thường đến thư viện vào các ngày nghỉ.

2. Dạng 2. Nối từ ngữ ở cột A với cột B để được câu Ai làm gì?

Ví dụ: Nối từ ngữ ở cột A với cột B để được câu kiểu Ai làm gì?

Bài tập này rất đơn giản vì vế A đều là những từ chỉ sự vật, vế B là những từ chỉ hoạt động, trạng thái của sự vật bên vế A.

Tôi hướng dẫn học sinh dựa vào căn cứ 3 để làm bài, xác định đúng về nghĩa. Các sự vật có hoạt động phù hợp là được.

VD: Khi hướng dẫn học sinh làm bài tôi đưa ra một số gợi ý:

- Chị bàng làm gì? (đung đưa từng chiếc lá) cách nối đúng là (Chị bàng đung đưa từng chiếc lá)

- Chú chim làm gì? (Chú chim hót trên cành cây)

- Ai đang làm bài? (Bạn Mai) hoặc Bạn Mai làm gì?

Từ đó học sinh có thể làm bài tốt và có đáp án đúng như sau

Lưu ý: Khi làm bài học sinh cần dùng phương pháp thử chọn, hiểu được cấu tạo của câu kiểu Ai làm gì? Và câu phải hợp nghĩa với chủ thể ở cột A để chọn từ ngữ ở cột B cho phù hợp.

3. Dạng 3: Tìm bộ phận của câu

Ví dụ: Gạch một gạch dưới bộ phận trả lời câu hỏi Ai( cái gì, con gì)?, gạch hai gạch dưới bộ phận trả lời câu hỏi làm gì?trong câu sau:

Mấy chú gà đang mải mê nhặt thóc...

>> Xem tiếp trong file tải về.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Học tập > Sáng kiến kinh nghiệm của HoaTieu.vn.