SKKN Phát triển tư duy lập trình cho học sinh lớp 4, 5 trong trường Tiểu học

HoaTieu.vn xin chia sẻ đến bạn đọc bài viết Sáng kiến kinh nghiệm Phát triển tư duy lập trình cho học sinh lớp 4, lớp 5 trong trường Tiểu học gồm 21 trang word, giúp giáo viên tham khảo để có thêm giải pháp giúp học sinh học tốt phần mềm Scratch. Sáng kiến này nhấn mạnh sự cần thiết của tư duy lập trình trong thời đại số và đề xuất các biện pháp cụ thể để đạt được điều đó. Các biện pháp bao gồm tìm hiểu hứng thú của học sinh, phân loại đối tượng, thành lập và duy trì Câu lạc bộ Tin học, phối hợp với phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm, xây dựng nguồn học liệu phong phú, và lan tỏa niềm đam mê từ các thành viên câu lạc bộ. Sáng kiến đã mang lại những kết quả tích cực đối với giáo viên, học sinh và phụ huynh, thể hiện qua sự hứng thú học tập, năng lực giải quyết vấn đề và thành tích trong các cuộc thi tin học. Sau đây là nội dung chi tiết.

Tóm tắt SKKN phát triển tư duy lập trình cho học sinh lớp 4, 5

Nội dung sáng kiến phát triển tư duy lập trình cho học sinh lớp 4, 5

1. Tên sáng kiến: Phát triển tư duy lập trình cho học sinh lớp 4, 5 trong trường Tiểu học.

2. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử:

3. Các thông tin cần bảo mật (nếu có): Không

4. Mô tả các giải pháp cũ thường làm:

Trước đây, khi thực hiện giảng dạy chủ đề lập trình ở môn Tin học hay việc bồi dưỡng học sinh có năng khiếu môn Tin học, tôi thường giảng dạy phụ thuộc vào sách giáo khoa và có suy nghĩ là học sinh tiểu học còn nhỏ nên các em chỉ tiếp cận được kiến thức cơ bản nhưng suy nghĩ đó chưa đúng, vì thực tế còn tuỳ thuộc vào từng đối tượng học sinh, có những học sinh có năng khiếu vượt trội so các bạn trong lớp, trong trường. Chính vì vậy tôi đã tìm cách thay đổi phương pháp để các em có điều kiện thể hiện năng lực của mình, tuy nhiên việc thay đổi phương pháp chưa có kế hoạch cụ thể, tài liệu thiết thực nên gặp một số khó khăn sau:

- Học sinh tiếp cận với lập trình còn mới mẻ, tư duy logic chưa phát triển đồng đều nên cảm thấy lập trình rất khó.

- Do cơ cấu môn học, giáo viên chỉ tiếp xúc với học sinh 1 giờ dạy/tuần và tiếp xúc với số lượng nhiều học sinh nên chưa phân loại đúng đối tượng học sinh để có biện pháp giảng dạy cũng như giao nhiệm vụ phù hợp từng nhóm đối tượng học sinh.

- Nguồn học liệu giáo viên chia sẻ cho học sinh để tạo hứng thú với lập trình còn chưa phong phú và gần gũi với các em.

- Giáo viên chưa xây dựng được đội ngũ học sinh có niềm đam mê lập trình để lan toả niềm đam mê đó đến các bạn học sinh trong lớp.

- Đa số phụ huynh chỉ quan tâm đến việc học một số môn như Toán, Tiếng Việt, Tiếng Anh; chưa quan tâm và tạo điều kiện cho con học Tin học, đặc biệt là lập trình trực quan.

- Học sinh có năng khiếu chưa có cơ hội học tập sâu và chưa có điều kiện thể hiện mình trước các bạn trong lớp, trong trường.

5. Sự cần thiết phải áp dụng giải pháp sáng kiến:

Trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ, kỹ năng tư duy lập trình không còn là kiến thức chuyên môn dành riêng cho lập trình viên mà đã trở thành một năng lực thiết yếu đối với mọi học sinh. Chương trình môn Tin học khối lớp 4, 5, đã bước đầu giới thiệu những khái niệm lập trình cơ bản thông qua phần mềm Scratch. Tuy nhiên, việc giảng dạy tư duy lập trình hiện nay học sinh còn ở thế bị động, có thể làm theo cô hoặc tìm hiểu trong sách giáo khoa làm theo, chưa thực sự chú trọng phát triển năng lực tư duy logic, phân tích vấn đề, giải quyết vấn đề cho học sinh.

Việc nghiên cứu và đề xuất các biện pháp phát triển tư duy lập trình một cách sáng tạo, hiệu quả là cần thiết góp phần tạo nền tảng vững chắc cho các em tiếp cận với công nghệ một cách chủ động và thông minh. Giúp học sinh có năng khiếu được thể hiện mình trong các cuộc thi về lĩnh vực Tin học.

Không đơn giản là phát triển tư duy lập trình ở giờ Tin học chính khoá, các em học sinh có năng khiếu cần có môi trường, có điều kiện học tập để phát huy và thể hiện năng lực tin học của mình. Ở đó các em được tiếp cận với kiến thức nâng cao của môn Toán học, các thao tác kĩ thuật Tin học để tạo ra sản phẩm số cho riêng mình cũng như có vai trò quan trọng trong nhiệm vụ là “lập trình viên nhí” để hỗ trợ các bạn.

Để có nguồn lựa chọn học sinh tham gia các cuộc thi về lĩnh vực Tin học như: Hội thi Tin học trẻ, cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng thì cần có đội ngũ “lập trình viên nhí” chất lượng, góp phần tạo nên thắng lợi của các cuộc thi. Vì vậy, việc phát triển Câu lạc bộ Tin học dựa trên phát triển năng lực tuy duy lập trình của học sinh là điều cần thiết, phải làm.

Vậy để các em có kỹ năng lập trình, tự tin tham gia vào câu lạc bộ, kiên trì theo học, phấn đấu được tham gia các cuộc thi về lĩnh vực Tin, với kinh nghiệm

của bản thân và qua tìm hiểu thực tế, tôi mạnh dạn trình bày đề tài với nội dung: “Biện pháp phát triển tư duy lập trình cho học sinh lớp 4, 5 trong trường Tiểu học”.

6. Mục đích của giải pháp sáng kiến

Nghiên cứu và chia sẻ các biện pháp nhằm tạo hứng thú học tập, nâng cao khả năng sáng tạo và tư duy logic, phát triển tư duy lập trình cho học sinh lớp 4, 5 trong môn Tin học, góp phần nâng cao chất lượng dạy học và tạo nền tảng cho việc học lập trình ở các cấp học tiếp theo.

Ngoài ra, biện pháp giúp tạo nguồn cho việc lựa chọn học sinh tham gia các cuộc thi trong lĩnh vực Tin học.

7. Nội dung:

7.1. Thuyết minh giải pháp mới hoặc cải tiến

Biện pháp 1: Tìm hiểu sự hứng thú của học sinh về lập trình.

Để có thể phát triển tư duy lập trình cho các em học sinh, tôi cần tìm hiểu sự hứng thú của các em về lập trình để từ đó nắm được các đối tượng học sinh. Để làm được điều đó tôi thực hiện:

- Khảo sát nhanh trước khi học bằng vấn đáp trực tiếp những câu hỏi đơn giản: Em đã từng nghe về Scratch chưa? Em có thích lập trình trò chơi, làm phim hoạt hình không? Em nghĩ lập trình là khó hay dễ? Em mong chờ điều gì khi học Scratch?

- Trò chuyện, trao đổi đầu giờ: Dành vài phút trò chuyện tự nhiên, hỏi học sinh: Các em có biết lập trình để làm game hay phim hoạt hình chưa? Các em thích nhân vật hoạt hình nào? Nếu tự làm được một trò chơi, em muốn làm trò gì? Tôi luôn sẵn sàng ghi nhận những ý tưởng, cảm xúc ban đầu của học sinh.

- Quan sát trong giờ học: Khi đến bài học về lập trình Scratch, tôi quan sát thái độ, mức độ hào hứng khi học sinh thao tác: có thích thú, tò mò, chủ động thử nghiệm hay không.

- Tổ chức trò chơi nhỏ có yếu tố lập trình: Ở một số tiết thực hành, tôi luôn dành thời gian cho các em được sáng tạo, thiết kế các trò chơi như: điều khiển nhân vật đi dọn rác, sắp xếp lệnh lập trình thành câu chuyện. Thông qua cách

học sinh tham gia, mức độ nhiệt tình, tôi có thể đánh giá được sự yêu thích và sự tò mò khám phá của các em.

- Hỏi ý kiến sau tiết học: Em cảm thấy học Scratch thế nào? Điều em thích/khó nhất trong buổi học hôm nay là gì?

Biện pháp trên có tính mới. Lần đầu tiên, hoạt động tìm hiểu học sinh được sự hợp tác vui vẻ của học sinh, sự tò mò của phụ huynh và mang lại hiệu quả cho công tác giảng dạy lập trình ở môn Tin học.

...........

>> Xem tiếp SKKN Phát triển tư duy lập trình cho học sinh lớp 4, lớp 5 trong trường Tiểu học tại file tải về.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Sáng kiến kinh nghiệm của HoaTieu.vn.

• SKKN Một số giải pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt phần mềm Scratch