SKKN: Ứng dụng giáo dục STEAM vào định hướng tạo sản phẩm Mỹ thuật

HoaTieu.vn xin chia sẻ đến bạn đọc bài viết Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng giáo dục STEAM vào định hướng tạo sản phẩm mỹ thuật trong chương trình Mỹ thuật THCS (lớp 6, 7, 8, 9). Mời các bạn cùng tham khảo.

Ứng dụng giáo dục STEM trong môn Mĩ thuật là phương pháp tích hợp kiến thức Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học vào giảng dạy Mĩ thuật, giúp học sinh không chỉ sáng tạo thẩm mỹ mà còn ứng dụng các nguyên lý kỹ thuật, logic, toán học để giải quyết vấn đề thực tế, tạo ra các sản phẩm Mĩ thuật có tính ứng dụng cao, phát triển tư duy đa chiều, hợp tác và sáng tạo. Sau đây là nội dung chi tiết SKKN Ứng dụng giáo dục STEM vào định hướng tạo sản phẩm mỹ thuật kèm file tải về.

Tóm tắt SKKN Ứng dụng giáo dục STEAM vào định hướng tạo sản phẩm Mỹ thuật 

SKKN Ứng dụng giáo dục STEAM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật, và Toán học) vào việc định hướng tạo sản phẩm mỹ thuật trong chương trình Mỹ thuật THCS tập trung vào việc cải tiến phương pháp giảng dạy để phát triển tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề cho học sinh, đồng thời tích hợp kiến thức liên môn thông qua các dự án thực hành nghệ thuật. Sáng kiến đã đề xuất các giải pháp cụ thể như lựa chọn nội dung bài học phù hợp, tổ chức hoạt động nhóm theo quy trình 8 bước + 5 hoạt động của STEAM, và sử dụng các hình thức như trò chơi để nâng cao hứng thú học tập. Mục tiêu chính là làm cho các giờ học mỹ thuật trở nên hấp dẫn và phát huy tối đa tiềm năng sáng tạo của học sinh THCS, qua đó đạt được kết quả khả quan hơn trong môn học này.

SKKN Ứng dụng giáo dục STEAM vào định hướng tạo sản phẩm Mỹ thuật 

MỤC LỤC

Tên nội dung	Trang
I. ĐẶT VẤN ĐỀ	1
1. Lý do chọn đề tài.	2
2. Mục đích nghiên cứu.	2
3. Đối tượng, phạm vi, thời gian nghiên cứu.	2
4. Phương pháp nghiên cứu.	3
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ	3
1. Cơ sở lý luận	3
2. Thực trạng của vấn đề.	3
3. Các biện pháp đã tiến hành.	5
III. KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ	13
1. Kết luận	13
2. Khuyến nghị	13
TÀI LIỆU THAM KHẢO	14

 

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Giáo viên	GV
Học sinh	HS
Sách giáo khoa	SGK
Trung học cơ sở	THCS
Phương pháp dạy học	PPDH
Câu lạc bộ	CLB
Hoạt động	HĐ

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài:

Những năm qua, giáo dục thẩm mỹ đã trở thành môn học không thể thiếu trong chương trình giáo dục phổ thông, là một môn học độc lập, nhằm trang bị cho HS những kiến thức cơ bản về cái đẹp để các em tiếp xúc và làm quen với cái đẹp, cảm thụ, yêu quý cái đẹp, biết vận dụng vào trong cuộc sống hàng ngày. Hỗ trợ các em học tốt các môn học khác.

Năm học 2017-2018 thực hiện chỉ thị số 16-CT-TTg ngày 4/5/2017 của thủ tướng chính phủ về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Bộ giáo dục và đào tạo đã phối hợp với hội động Anh triển khai chương trình thí điểm giáo dục stem cho một số trường trung học tại một số tỉnh, thành phố. Đến nay Steam đã được triển khai rộng rãi ở các cấp học từ thành thị đến nông thông. Giáo dục steam là một cách tiếp cận liên ngành trong quá trình học, trong đó các khái niệm mang tính nguyên tắc được lồng ghép với các bài học trong thế giới thực, ở đó học sinh được áp dụng kiến thức và kỹ năng trong các lĩnh vực khoa học , công nghệ , kỹ thuật và toán học vào trong các bối cảnh cụ thể, được truyền đạt đan xen và kết dính lẫn nhau cho học sinh trên cơ sở học thông qua thực hành và hướng đến giải quyết các vấn đề thực tiễn . Ngoài ra giáo dục steam còn chú trọng trang bị cho học sinh những kĩ năng mềm cần thiết cho sự thành công trong công việc sau này như kĩ năng cộng tác, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tư duy phản biện. Giáo dục steam là sự kết hợp thêm cả nghệ thuật vào trong chương trình giảng dạy và nghệ thuật cũng là một phần không thể thiếu trong chương trình giáo dục steam hiện đại. Nghệ thuật giúp khám phá tạo ra những cách khéo léo để giải quyết vấn đề. Tích hợp các nguyên tắc và trình bày các thông tin. Chữ A trong STEAM là thuật ngữ đại diện cho nghệ thuật tự do, nghệ thuật ngôn ngữ , nghiên cứu xã hội, nghệ thuật thể chất, mỹ thuật và âm nhạc. Giáo dục steam là áp dụng tư duy sáng tạo cho các dự án steam kích thích trí tưởng tượng và sáng tạo của học sinh thông qua nghệ thuật. Nói đến đây chúng ta thấy rằng giáo dục steam giúp cho học sinh phát triển một cách toàn diện mà không mất đi các giá trị cốt lõi của giáo dục cơ bản.

Vậy thì vận dụng giáo dục steam vào dạy học mỹ thuật là rất hợp lí để steam không còn khô cứng và mỹ thuật thì sẽ được phát triển theo hướng thực hành kết hợp kiến thức liên môn. Trong các giờ học mỹ thuật bây giờ các thầy cô giáo cũng đã thay đổi phương pháp dạy học cũng như khuyến khích học sinh sử dụng các chất liệu khác nhau trong bộ môn mỹ thuật để tạo ra được sản phẩm mỹ thuật đa chất liệu. Tuy nhiên để vận dụng giáo dục Steam vào trong dạy học mỹ thuật thì tôi chưa thấy có đề tài nào nói đến. Một phần do trong chương trình mỹ thuật sách giáo khoa cũng có những giới hạn nhất định về nội dung nên việc sáng tạo của các em còn chưa được phát huy hết khả năng. Rõ ràng chúng ta thấy các sản phẩm steam mang đậm chất nghệ thuật, sản phẩm steam không chỉ là mô hình, là robot là lego và cũng không phải chi dành cho nam giới như quan niệm chúng ta đã từng nghĩ khi steam mới đưa vào chương trình giáo dục. Để nâng cao hiệu quả dạy học các phân môn nghệ thuật, ngoài những kiến thức cơ bản, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, khả năng sư phạm người GV giảng dạy nghệ thuật cần phải biết vận dụng STEAM một cách khoa học và linh hoạt kết hợp với những phương pháp dạy học của các phân môn nghệ thuật .Vì vậy, tôi chọn đề tài "Ứng dụng giáo dục Steam vào định hướng tạo sản phẩm mỹ thuật trong chương trình Mỹ thuật THCS " để nghiên cứu.

2. Mục đích nghiên cứu

- Dạy học các tiết mỹ thuât ứng dụng theo hướng vận dụng giáo dục steam nhằm rèn luyện kỹ năng sáng tạo, khả năng quan sát, phản ánh, tính toán trong các bản thiết kế mô hình.

- Chủ động đổi mới hình thức dạy học, phương pháp dạy học theo định hướng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.

- Có thể áp dụng cho tất cả học sinh ở tất cả các trình độ, những HS có trình độ khác nhau vẫn có thể làm được trong cùng một nhóm với các nhiệm vụ khác nhau.

- Học sinh tích hợp được các kiến thức liên môn vào việc tạo ra sản phẩm mỹ thuật.

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng Đối tượng nghiên cứu của sáng kiến là vận dụng giáo dục steam vào định hướng tạo sản phẩm mỹ thuật: Học sinh trường THCS Thạch Bàn- Long Biên- Hà Nội.

- Phạm vi nghiên cứu: Các bài mỹ thuật tạo hình trong chương trình mỹ thuật lớp 6,7,8,9

4. Phương pháp nghiên cứu

- Xuất phát từ đối tượng, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu, chúng tôi đưa ra những phương pháp khi tiến hành nghiên cứu và giải quyết sáng kiến này là:

- Phương pháp nghiên cứu tài liệu

- Phương pháp so sánh đối chiếu

- Phương pháp phân tích, tổng hợp

- Phương pháp thực nghiệm

PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lí luận

- Mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông 2018 là rèn luyện tốt 5 phẩm chất và 10 năng lực cho học sinh. Chương trình xây dựng theo định hướng tiếp cận năng lực, phù hợp với xu thế phát triển của các nước tiên tiến, nhằm tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi HS. Đổi mới PPDH là một giải pháp then chốt, có tính đột phá cho việc thực hiện chương trình này. Bên cạnh đó, giáo dục steam là áp dụng tư duy sáng tạo cho các dự án steam kích thích trí tưởng tượng và sáng tạo của học sinh thông qua nghệ thuật. Chính vì vậy, vận dụng giáo dục steam vào dạy học mỹ thuật là rất hợp lí giúp các giờ học mỹ thuật trở nên hứng thú và hiệu quả hơn.

-Tuy nhiên để vận dụng giáo dục Steam vào trong dạy học mỹ thuật, biến nó trở thành một phần trong chương trình mỹ thuật sách giáo khoa cũng có những giới hạn nhất định về nội dung và phải có sự tư duy sắp xếp sao cho hợp lí. Chúng ta thấy các sản phẩm steam mang đậm chất nghệ thuật, sản phẩm steam trong mĩ thuật không chỉ là các mô hình về nhà cửa, cây cối, con vật thông thường, đôi khi nó còn là các mô hình về các công trình kiến trúc, danh lam thắng cảnh, các mô hình hoạt động của con người theo chủ đề ...Chính vì vậy khi muốn ứng dụng giáo dục steam vào chương trình mĩ thuật, chúng ta cần phải xây dựng kế hoạch dạy học cụ thể, với các chủ đề giáo dục STEAM trong môn Mỹ thuật cấp THCS.

2. Cơ sở thực tiễn

- Phân tích chương trình, nội dung các bài học chương trình mỹ thuật lớp 6,7,8,9, ta thấy có nhiều bài học có thể ứng dụng giáo dục Steam để giảng dạy mĩ thuật. Đặc biệt là các bài học có yêu cầu thiết kế, tạo mô hình các sản phẩm mĩ thuật như Bài 16: Mô hình ngôi nhà 3D- SGK MT6- CTST 1; Bài 10: Thiết kế mô hình căn phòng-SGK MT8- CTST 1; Bài 10: Thiết kế sân khấu biểu diễn rối dây SGK MT- CTST1...

- Thực trạng việc dạy học chủ đề giáo dục STEAM trong dạy học ớ các môn học đang được ứng dụng rất phổ biến. Giáo dục STEAM vừa mang ý nghĩa thúc đẩy giáo dục các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, vừa thể hiện phương pháp tiếp cận liên môn, phát triển năng lực và phẩm chất học sinh. Giáo dục STEM có nhiều hình thức tổ chức dạy học khác nhau:

+ Trong dạy học các môn học STEAM.

+ Hoạt động trải nghiệm STEAM ( ngày hội STEAM, câu lạc bộ STEAM, sáng tạo robot,..)

+ Hoạt động nghiên cứu khoa học kĩ thuật.

Các hình thức này đều có chung có một quan điểm là thúc đẩy giáo dục các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học nói riêng và toàn bộ chương trình giáo dục nói chung. Nâng cao sự quan tâm của nhà trường, xã hội về vai trò, ý nghĩa của các môn học thuộc lĩnh vực STEAM trong trường phổ thông, thu hút sự hứng thú năng cao tính tích cực và chất lượng học tập của học sinh.

- Xây dựng chủ đề giáo dục STEAM dùng cho dạy học mỹ thuật từng khối, lớp: Kết hợp với PPCT của khối lớp 6,7,8,9 , GV có thể xây dựng các chủ đề giáo dục Steam cho phù hợp, như ở chương trình Mĩ thuật 6, học kì 2, GV có thể xây dựng chủ đề giáo dục Steam: Tìm hiểu kiến trúc nhà ở các vùng miền khác nhau thông qua bài 16: Mô hình ngôi nhà 3D. Hay chủ đề: Điêu khắc và khoa học công nghệ thông qua bài 4: Tạo sản phẩm điêu khắc cân bằng động...

- Triển khai chủ đề giáo dục STEM dùng cho dạy học một bài cụ thể: Mỗi bài học, GV sẽ dựa theo chủ đề, nội dung khác nhau mà triển khai kế hoạch thực hiện tới HS cho phù hợp, từ việc chuẩn bị nguyên liệu, phân công nhiệm vụ, chia nhóm, các bước tiến hành...từ đó kết quả thực hiện ứng dụng giáo dục steam tạo các sản phẩm mĩ thuật sẽ đạt được hiệu quả nhất định.

3. Các phương pháp tiến hành

3.1. Giải pháp 1: Lựa chọn nội dung kiến thức để xây dựng kế hoạch bài dạy phù hợp dựa trên bản chất của giáo dục Steam

- Trong chương trình mĩ thuật THCS, không phải bài học nào cũng có thể ứng dụng giáo dục Steam phù hợp. Chính vì vậy người GV mĩ thuật cần nghiên cứu, lựa chọn các bài học, các nội dung kiến thức phù hợp để xây dựng kế hoạch bài dạy có ứng dụng giáo dục Steam

- Trước tiên, GV cần lập và thực hiện kế hoạch dạy học môn Mĩ thuật theo công văn hướng dẫn của các cấp

- Sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn, thống nhất kế hoạch dạy học môn Mĩ thuật, câu lạc bộ có chủ đề STEAM phù hợp với bài học và điều kiện thực tế nhà trường.

- Sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn, thống nhất kế hoạch hoạt động cho các chủ đề STEAM theo từng học kì: 1 chủ đề/ học kì.

STT	CHỦ ĐỀ	Khối	Học kì
1.	Tạo hình khối nhân vật	6	1
2.	Tìm hiểu kiến trúc nhà ở..	6	2
3.	Ứng dụng của chao đèn trong cuộc sống	7	1
4.	Yếu tố tạo hình trong chạm khắc đình làng	7	2
5.	Hình tượng nhân vật	8	1
6.	Kiến trúc căn phòng	8	2
7.	Tạo hình sản phẩm lưu niệm	9	1
8.	Thiết kế sân khấu nghệ thuật	9	2

3.2. Giải pháp 2: Tổ chức các hoạt động dạy học nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho HS:

- Khi lên kế hoạch cho mỗi bài học mĩ thuật ứng dụng giáo dục STEAM, tôi luôn thực hiện đầy đủ 8 bước, 5 hoạt động, đồng thời yêu cầu học sinh chú ý nắm rõ để xây dựng kế hoạch thực hiện cho dự án của nhóm mình

- Luôn tạo môi trường học tập tích cực cho HS bằng cách sử dụng các phương pháp giảng dạy trực quan, sáng tạo, các phương tiện dạy học hiện đại (thiết kế powerpoint khi hoạt động nhóm, bảng tương tác thông minh,... )

- Giáo viên luôn khích lệ HS tham gia vào các hoạt động thực tế và vận dụng kiến thức đã học giải quyết các tình huống thực tiễn trong cuộc sống hàng ngày. Một số sản phẩm được HS làm trong thực tế hiện đang được trưng bày tại phòng học Mĩ thuật của nhà trường:

...

>> Xem tiếp SKKN Ứng dụng giáo dục STEAM vào định hướng tạo sản phẩm mỹ thuật trong chương trình Mỹ thuật THCS tại file tải về.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Sáng kiến kinh nghiệm của HoaTieu.vn.