SKKN: Ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI trong nâng cao chất lượng quản lý và giảng dạy ở trường THCS

Mẫu SKKN ứng dụng AI trong công tác quản lí và giảng dạy   

Sáng kiến kinh nghiệm (SKKN): Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong nâng cao chất lượng quản lý và giảng dạy ở trường THCS mang đến một hướng đi mới, sáng tạo và hiệu quả trong công tác giáo dục. Việc tích hợp công nghệ AI vào các hoạt động quản lý, giảng dạy không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình làm việc, cá nhân hóa việc học cho học sinh mà còn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Bài viết này sẽ chia sẻ những phương pháp ứng dụng AI cụ thể, thiết thực nhằm hỗ trợ giáo viên và cán bộ quản lý tại các trường THCS đạt được hiệu quả giảng dạy và quản lý tối ưu nhất.

• SKKN Ứng dụng công nghệ thông tin và AI trong môn Tiếng Anh lớp 7

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI nhằm nâng cao chất lượng quản lý và giảng dạy ở trường THCS

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài

Trong những năm gần đây, thế giới đang chứng kiến sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ, đặc biệt là sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) – một lĩnh vực đang thay đổi cách con người sống, học tập và làm việc. AI không chỉ đơn thuần là một xu hướng công nghệ mà đã trở thành một phần tất yếu của đời sống hiện đại, góp phần làm thay đổi căn bản nhiều lĩnh vực, trong đó có giáo dục. Trong bối cảnh đó, ngành giáo dục Việt Nam cũng đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành nhiều văn bản quan trọng liên quan đến chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục, tiêu biểu là:

+ Chương trình chuyển đổi số ngành giáo dục đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 ban hành theo Quyết định số 131/QĐ-BGDĐT ngày 28/01/2022.

+ Chỉ thị số 800/CT-BGDĐT ngày 24/8/2021 về việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong GD&ĐT năm học 2021–2022 và những năm tiếp theo.

+ Công văn số: 4324/BGDĐT-CNTT, ngày 14/08/2024 của Bộ GDĐT về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ ứng dụng CNTT, CĐS và thống kê giáo dục năm học 2024 – 2025.

Các văn bản này nhấn mạnh yêu cầu cấp thiết của việc ứng dụng công nghệ mới, đặc biệt là AI, dữ liệu lớn (Big Data), học máy (Machine Learning) vào công tác quản lý giáo dục, đổi mới nội dung – phương pháp dạy học, cá nhân hóa quá trình học tập, hướng đến mục tiêu xây dựng nền giáo dục thông minh, phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học.

Tại các trường trung học cơ sở, đặc biệt trong giai đoạn thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá đang đặt ra những thách thức không nhỏ đối với giáo viên và cán bộ quản lý. Trong khi đó, khối lượng công việc quản lý ngày càng nhiều, đòi hỏi sự chính xác, kịp thời và linh hoạt. Việc ứng dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo vào công tác quản lý nhà trường có thể giúp tiết kiệm thời gian, giảm tải hành chính, hỗ trợ ra quyết định dựa trên dữ liệu thực tế, từ đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý. Mặt khác, ở góc độ dạy học, các công cụ AI như ChatGPT, Copilot, Gemini, Canva AI, Quizziz AI… đang mở ra những cơ hội mới để giáo viên thiết kế bài giảng sáng tạo, đánh giá học sinh linh hoạt và mang tính cá nhân hóa cao. Học

sinh cũng có thể chủ động hơn trong việc tra cứu, học tập, thực hành và củng cố kiến thức theo nhu cầu, năng lực của bản thân. Đây là tiền đề quan trọng để thực hiện thành công mục tiêu phát triển năng lực và phẩm chất người học theo định hướng của chương trình giáo dục mới.

Tuy nhiên, thực tế tại nhiều trường học, trong đó có trường tôi đang công tác, việc ứng dụng AI trong dạy học và quản lý vẫn còn khá mới mẻ. Một số giáo viên còn lúng túng trong cách tiếp cận, chưa nhận thức rõ vai trò hỗ trợ của AI, hoặc chưa khai thác hiệu quả các công cụ hiện có. Đồng thời, đội ngũ cán bộ quản lý cũng cần có định hướng, chiến lược cụ thể nhằm triển khai AI một cách bài bản và có hệ thống trong nhà trường.

Trên cương vị của một cán bộ quản lý phụ trách công tác chỉ đạo chuyên môn và quản lý các hoạt động chuyên môn của nhà trường, cùng với mong muốn góp phần định hướng và thúc đẩy việc ứng dụng hiệu quả trí tuệ nhân tạo vào thực tế nhà trường, tôi mạnh dạn chọn đề tài: “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI nhằm nâng cao chất lượng quản lý và giảng dạy ở trường THCS” để chia sẻ những kinh nghiệm bước đầu triển khai, đồng thời đưa ra những giải pháp khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế và xu thế phát triển giáo dục trong thời đại số hóa.

2. Mục đích nghiên cứu

Sáng kiến nhằm góp phần giải quyết mâu thuẫn giữa yêu cầu đổi mới công tác quản lý, giảng dạy theo hướng chuyển đổi số với hạn chế về năng lực công nghệ, công cụ và thói quen làm việc truyền thống của giáo viên, cán bộ quản lý.

Thông qua việc nghiên cứu và triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), đề tài hướng đến mục đích:

· Tháo gỡ khó khăn trong quản lý điều hành và giảng dạy bằng các giải pháp công nghệ phù hợp;

· Nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ quản lý của bản thân trong bối cảnh chuyển đổi số giáo dục;

· Tạo cơ sở để trao đổi kinh nghiệm, lan tỏa mô hình hiệu quả trong nội bộ và với đồng nghiệp;

· Đóng góp một số giải pháp thực tiễn, góp phần làm rõ hơn vai trò, tiềm năng ứng dụng AI trong quản lý và dạy học tại trường phổ thông.

· Tạo nền tảng cho học sinh được tiếp cận với phương pháp học tập hiện đại, phát triển các năng lực phẩm chất cần thiết cho học sinh thích ứng với thời đại công nghệ.

3. Đối tượng nghiên cứu

Sáng kiến kinh nghiệm tập trung nghiên cứu:

· Các hoạt động quản lý chuyên môn, giảng dạy và kiểm tra – đánh giá có thể áp dụng AI tại trường THCS.

· Cán bộ quản lý và giáo viên – những người trực tiếp sử dụng công cụ AI để hỗ trợ công việc chuyên môn.

· Một số công cụ AI tiêu biểu đang được áp dụng trong giáo dục như: ChatGPT, Canva AI, Quizizz AI, Google Gemini, các công cụ tạo đề tự động, phân tích dữ liệu học tập,…

4. Phương pháp nghiên cứu

• Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
• Phương pháp khảo sát, điều tra thực tiễn.
• Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
• Phương pháp phân tích, tổng hợp.
• Phương pháp so sánh, thống kê.

5. Phạm vi, kế hoạch nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu: Sáng kiến tập trung nghiên cứu việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác quản lý chuyên môn và hoạt động dạy học tại trường THCS, trong điều kiện thực tế của nhà trường phổ thông công lập. Nội dung nghiên cứu giới hạn trong việc khảo sát thực trạng, đề xuất các giải pháp cụ thể, và đánh giá hiệu quả ứng dụng AI trong phạm vi nhà trường.

· Phạm vi áp dụng: Sáng kiến được áp dụng trong hoạt động quản lý và giảng dạy tại trường THCS, cụ thể là trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào công tác điều hành chuyên môn, quản lý dữ liệu, hỗ trợ giáo viên trong soạn giảng, kiểm tra – đánh giá và nâng cao hiệu quả dạy học.

· Thời gian nghiên cứu: từ tháng 8/2024 đến tháng 9/2024 (khảo sát, thu thập tài liệu và nghiên cứu lý luận); từ tháng 10/2024 đến tháng 5/2025 (triển khai các giải pháp, đánh giá kết quả và hoàn thiện sáng kiến).

PHẦN II: NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận

1.1. Khái niệm về trí tuệ nhân tạo (AI)

Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence – AI) là ngành khoa học máy tính chuyên nghiên cứu, phát triển các hệ thống có khả năng mô phỏng tư duy và hành vi thông minh của con người. Nói cách khác, AI cho phép máy móc “học tập”, “suy nghĩ”, “giải quyết vấn đề”, “hiểu ngôn ngữ” và thậm chí là “sáng tạo” trên nền tảng dữ liệu lớn và các thuật toán tiên tiến.

Thuật ngữ “Artificial Intelligence” lần đầu tiên được giới thiệu vào năm 1956 tại Hội nghị Dartmouth (Hoa Kỳ) – được coi là cột mốc khai sinh chính thức của ngành AI. Ban đầu, AI chỉ là những mô phỏng đơn giản của tư duy con người trên máy tính. Tuy nhiên, nhờ sự phát triển mạnh mẽ của dữ liệu lớn (Big Data), sức mạnh tính toán và các thuật toán học sâu (Deep Learning) từ đầu thế kỷ 21, AI đã có những bước tiến vượt bậc. Ngày nay, AI không chỉ biết "phân tích" mà còn có khả năng tự học, thích nghi và đưa ra các giải pháp thông minh trong nhiều lĩnh vực – trong đó có giáo dục.

Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, AI được hiểu là việc ứng dụng các công nghệ thông minh nhằm hỗ trợ, thay thế hoặc tăng cường hiệu quả của các hoạt động quản lý, dạy học và học tập. AI không chỉ giúp tự động hóa một số công việc (như chấm điểm, tạo đề thi, xử lý dữ liệu học tập...) mà còn có khả năng cá nhân hóa nội dung học, hỗ trợ ra quyết định cho cán bộ quản lý và gợi ý phương pháp dạy học hiệu quả cho giáo viên.

Ví dụ điển hình trong giáo dục có thể kể đến:

· ChatGPT: Hỗ trợ soạn giáo án, gợi ý ý tưởng dạy học, viết kịch bản bài giảng.

· Canva AI: Thiết kế bài giảng trực quan, tạo slide nhanh chóng.

· Quizizz AI, MagicSchool AI: Tạo đề kiểm tra tự động, câu hỏi trắc nghiệm đa dạng.

· Google Gemini: Tìm kiếm thông tin, phân tích văn bản bằng ngôn ngữ tự nhiên.

· Gamma: Thiết kế bài giảng Powerpoint.

· Magic School AI: tạo bài giảng đơn giản và chấm điểm tự động.

· Suno AI: Sáng tác bài hát.

· Leonardo AI: Chuyển ý tưởng văn bản thành hình ảnh

· Napkin AI : tạo nội dung trực quan, chuyển đổi văn bản thành hình ảnh.

.................

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục SKNN của HoaTieu.vn.