SKKN tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh trong dạy học môn Khoa học tự nhiên 8

Tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh trong dạy học môn Khoa học Tự nhiên lớp 8 là một trong những giải pháp quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh. Sáng kiến kinh nghiệm này tập trung vào việc thiết kế các hoạt động học tập tích cực, phát triển tư duy khoa học và năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh thông qua các phương pháp dạy học hiện đại, phù hợp với chương trình GDPT 2018. Bài viết không chỉ chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn khi áp dụng tại lớp học mà còn đề xuất các giải pháp sư phạm cụ thể, dễ áp dụng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục môn Khoa học Tự nhiên ở bậc THCS.

• SKKN bồi dưỡng hứng thú học Toán thông qua bài toán xác suất thống kê
• SKKN sử dụng phần mềm Phyphox trong môn Khoa học tự nhiên 7

1. Tóm tắt SKKN tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh trong dạy học môn KHTN 8

2. Nội dung SKKN tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh trong dạy học môn KHTN 8

1. Tình trạng giải pháp đã biết

Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, việc tích hợp kiến thức từ các lĩnh vực khác nhau trở nên ngày càng quan trọng. Phương pháp STEM không chỉ giúp học sinh phát triển tư duy phản biện mà còn khuyến khích sự sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề. Hiện nay, trong các hoạt động ngoại khóa của Đội, chủ yếu tập trung vào các hoạt động truyền thống như văn nghệ, thể dục thể thao, và các trò chơi ngoài trời. Tuy nhiên, thiếu vắng các hoạt động gắn liền với việc phát triển kỹ năng tư duy sáng tạo, kỹ thuật, và khoa học. Việc áp dụng STEM vào các hoạt động ngoại khóa chưa được chú trọng, dẫn đến sự thiếu hụt các cơ hội học tập thực tế cho học sinh trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến khoa học và công nghệ. Với vai trò là giáo viên tổng phụ trách Đội tôi luôn mong muốn sẽ tạo được những sân chơi bổ ích và mang lại ý nghĩa giáo dục hiệu quả, tôi nhận thấy việc áp dụng phương pháp STEM vào các hoạt động ngoại khóa sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, tạo ra môi trường học tập năng động và thú vị. Vì vậy tôi đã chọn giải pháp “Áp dụng STEM trong các hoạt động ngoại khóa của Liên đội ở trường TH&THCS ... năm học 2024 -2025” để nghiên cứu, áp dụng tại trường của mình đang công tác góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.

2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến

2.1. Mục đích của giải pháp

2.1.1. Mục tiêu tổng quát

Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu cách áp dụng phương pháp STEM vào các hoạt động ngoại khóa của Đội, theo công văn số 3089 ngày 14 tháng 8 năm 2020 của bộ Giáo dục và Đào tạo về việc triển khai STEM, Bộ Giáo dục và Đào tạo định nghĩa rằng giáo dục STEM là một phương pháp giáo dục nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức khoa học gắng liền với ứng dụng của chúng trog thực tiễn, nội dung giáo dục STEM gắn liền với việc giải quyết tương đối trọn vẹn một số vấn đề, trong đó học sinh sẽ được tổ chức tham gia trải nghiệm và học tập một cách tích cực, chủ động, biết vận dụng kiến thức vừa học để giải quyết các vấn đề đặt ra, qua đó sẽ góp phần hình thành phẩm chất năng lực cho học sinh.

2.1.2. Mục tiêu cụ thể

Việc áp dụng phương pháp STEM có thể giúp giảm chi phí cho các hoạt động ngoại khóa truyền thống và tăng tính hiệu quả trong việc sử dụng các nguồn tài nguyên sẵn có ngoài ra còn giúp giáo viên tổng phụ trách Đội có thể đánh giá được hiệu quả của các hoạt động này đối với sự phát triển của học sinh nhằm Đưa ra những kiến nghị cải tiến cho các hoạt động ngoại khóa trong tương lai. Từ đó giúp học sinh phát triển kĩ năng tư duy, sáng tạo, và khả năng làm việc nhóm.

2.2. Nội dung giải pháp

2.2.1. Tên các giải pháp chính

Giải pháp 1: là Giải pháp trải nghiệm và thực hành

Giải pháp 2: là Giải pháp giáo dục thông qua hoạt động sắm vai

Giải pháp 3: là Giáo dục kĩ năng quan sát và thu thập thông tin

Giải pháp 4: là phối hợp với Đoàn thanh niên, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, phụ huynh học sinh tổ chức các hoạt động trải nghiệm.

2.2.2. Triển khai các giải pháp

2.2.2.1. Giải pháp 1: Giải pháp trải nghiệm và thực hành

Thông qua các hoạt động trải nghiệm học sinh sẽ nắm bắt được kiến thức dễ dàng hơn, hứng thú hơn, giúp học sinh liên hệ giữa lí thuyết và đời sống thực tiễn một cách hiệu quả hơn.

Như khi sinh hoạt giáo dục cho các em về ý thức sử dụng các vật liệu tái chế để bảo vệ môi trường và nhằm hạn chế rác thải nhựa, ngoài cách giáo dục thông qua lí thuyết, hình ảnh, giáo viên tổng phụ trách Đội sẽ cho các em trải nghiệm quan sát thực tế tại địa phương của học sinh về tình trạng rác thải nhựa, sau đó phân công nhiệm vụ thực hành chia nhóm làm vệ sinh thu gom các loại rác thải nhựa và giao nhiệm vụ cho các nhóm thiết kế các sản phẩm từ các vật liệu tái chế mà các em thu được, các nhóm sẽ trưng bày sản phẩm và thuyết trình ý nghĩa, công dụng sản phẩm của nhóm mình trong buổi sinh hoạt tiếp theo.

Thông qua hoạt động giúp học sinh có thể phát huy các kỹ năng tư duy, kỹ năng làm việc nhóm, và kỹ năng phân tích và nhận thức của học sinh phát huy theo hướng tích cực hơn, điều quan trọng là giáo dục các em ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường, sử dụng tiết kiệm các nguồn tài nguyên thiên nhiên sẵn có.

.........................

Mời các bạn tham khảo các Sáng kiến kinh nghiệm hay và chất lượng khác trên chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.