Câu chuyện, bài thơ, bài văn, bài báo về an ninh, trật tự, an toàn xã hội

Tác phẩm "Chú bé có tài mở khóa" của cố nhà văn Nguyễn Quang Thân được tái bản sau hơn 30 năm ra mắt. Truyện thuộc thể loại phiêu lưu, mở đầu bằng tình tiết cậu bé Nam ở quê ra tỉnh chơi. Bố đi vắng, Nam trở nên bơ vơ. Cậu làm quen với Hùng "lé" - một chú bé có biệt tài mở khóa. Sau một lần, khu tập thể Nam bị trộm, cậu bị bọn lưu manh bắt cóc. Hùng "lé" giúp Nam trốn khỏi hang ổ bọn cướp nhưng bản thân Hùng lại sa vào tay một bọn gián điệp kiêm buôn lậu, cầm đầu là tên trùm có biệt danh Cóc Vàng. Hùng bị cuốn vào những cuộc phiêu lưu ở Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh. Đến khi gặp công an, Hùng mới hiểu thêm về bản thân, biết mình là con một liệt sĩ, Cóc Vàng là kẻ trước đây đã giết bố Hùng. Trong truyện, nhân vật Hùng "lé" đuợc nhiều thế hệ khán giả yêu thích. Cậu bé có những tính xấu như ham chơi, ngại học nhưng là một thiếu niên lương thiện. Dù gặp cảnh khó khăn, sa vào tay bọn lưu manh, phải làm việc bất lương, Hùng luôn day dứt, muốn về với cuộc sống bình thường, đoàn tụ gia đình. Độc giả nhí có thể học ở Hùng tính táo bạo, lòng tự tin, sự tháo vát, nhất là sự thông cảm với nỗi bất hạnh của người khác. Sách từng đoạt giải văn học thiếu nhi của Hội Nhà văn Việt Nam năm 1985.

Mời các bạn lắng nghe câu chuyện về một người anh hùng, người tỏa sáng trong cộng đồng của chúng ta - anh Chắng Vòng Phẩu, người đứng đầu tổ dân phố số 56, tọa lạc tại phường Hòa Thạnh, quận Tân Phú, TP.HCM. Anh là một phần quan trọng của đội dân phòng thuộc phường Hòa Thạnh và đã đóng góp không ít vào việc duy trì an ninh và trật tự trong khu vực.

Suốt nhiều năm, anh Phẩu không chỉ tham gia tích cực vào các hoạt động tuần tra và bảo vệ an ninh cộng đồng, mà còn đứng đầu các nỗ lực để đưa hàng trăm thanh niên bị nghiện điều trị và tái hòa nhập xã hội. Hôm nay, phường Hòa Thạnh không còn phải đối mặt với tình trạng nghiện ngập như trước. Anh đã phải đưa ra nhiều phương thức khác nhau để thuyết phục và "nắm bắt" các thanh niên này, từ việc thuyết phục nhẹ nhàng đến "đe dọa" nếu cần. Khi gia đình của người nghiện đồng ý, anh sẽ tự mình đón họ và đưa đến các trung tâm cai nghiện ở các tỉnh xa như Bình Dương, Lâm Đồng, Đắklắk... Không ai biết tại sao anh lại thành công đến vậy trong việc này, nhưng tiếng lành của anh đã lan tỏa và bất kỳ gia đình nào có con mắc chất kích thích cũng tìm đến anh Phẩu để nhận sự giúp đỡ.

Hàng ngày, anh Phẩu còn phải đứng ngoài nắng trong vài giờ đồng hồ, thực hiện nhiệm vụ làm "cảnh sát giao thông" để kiểm soát lưu thông và giảm tắc nghẽn giao thông trong khu vực phố. Ngoài ra, anh cũng tham gia cùng cảnh sát khu vực trong việc truy quét và bắt giữ những đối tượng buôn bán và lưu trữ ma túy. Trong một dịp đi tuần tra đêm, anh đã phát hiện một kẻ nghi ngờ là tên cướp. Anh tiếp cận kẻ này bằng những kỹ năng "lỏm" mà anh học được từ các cảnh sát, và tên cướp đã thú tội và khai sạch.

Anh Chắng Vòng Phẩu đã được trao hơn 60 bằng khen trong những năm qua, với điểm nhấn là các giải thưởng từ ủy ban Nhân dân thành phố, quận, Thành đoàn, và Công an thành phố vì những thành tựu xuất sắc trong việc bắt giữ tội phạm và truy quét các hoạt động tội phạm. Mặc dù đã bước sang tuổi 30, anh vẫn được cộng đồng tin tưởng bầu làm tổ trưởng tổ dân phố số 56, và anh được coi là một trong những tổ trưởng trẻ tuổi nhất tại TP.HCM.

Đang công tác "ngon lành" ở Đội CSGT, Công an Q.Bình Thạnh (TP.HCM), đại úy Lâm Tiến Đức (36 tuổi) tự nguyện xin về Đội Cảnh sát hình sự đặc nhiệm, bởi máu mê săn bắt cướp.

Nhìn thấy anh lên xe chuẩn bị cho trận chiến mới, chúng tôi thầm nghĩ: dường như anh sinh ra là để săn bắt tội phạm.

Tôi với anh Đức biết nhau khá lâu từ lần anh tham gia giao lưu gương điển hình phố phường, được truyền hình trực tiếp.

Niềm đam mê, yêu nghề của anh luôn làm mọi người thán phục. Đức vốn là con một, bố mẹ là giáo viên. Vừa tốt nghiệp phổ thông, anh nộp đơn xin vào ngành công an. Hiểu tính con, bố mẹ cũng chiều anh.

Không ít lần tôi làm về khuya thấy anh đi lang thang một mình trên đường với bộ đồ cũ kỹ, trông chẳng khác người chạy xe ôm. Anh cười nói: “Buồn quá, ngủ không được nên rảo xe đi tuần cho vui”. Nếu ai không biết công việc của anh thì chắc chắn họ nghĩ anh là người không bình thường.

Cũng giống như đồng nghiệp thường trêu đùa anh bị... “khùng”, vì đang công tác ổn định, công việc nhẹ nhàng bên Đội CSGT lại chuyển qua cảnh sát hình sự đặc nhiệm (CSHSĐN - Công an Q.Bình Thạnh), vốn cực khổ và đầy hiểm nguy.

Chuyển qua môi trường làm việc mới, chuyện lái xe, bắn súng đối với anh không khó, nhưng anh phải mất nhiều thời gian để học hỏi cách nhận dạng nghi phạm; tra cứu hồ sơ, lý lịch của các băng nhóm, từng đối tượng cụ thể..., để phục vụ tốt hơn cho việc SBC.

Công việc của điều tra viên phải tốn nhiều thời gian điều tra, truy tìm chứng cứ khám phá án; còn lính SBC trong chớp nhoáng phải lên kế hoạch triệt phá ngay trên đường lúc đeo bám, cách thức vây bắt, giao nhiệm vụ cho từng người truy đuổi truy bắt…

Sinh ra để săn bắt tội phạm

Nhắc đến thành tích bắt cướp của anh Đức, nhiều đồng đội tỏ ra nể phục. Dù là CSHSĐN cấp quận, nhưng đồng đội ở cấp TP và các quận, huyện khác đều biết tên tuổi anh.

Mỗi năm trung bình anh bắt hàng trăm tên tội phạm các loại và anh đã chết đi sống lại không biết bao nhiêu lần trong lúc truy bắt tội phạm; đầu, tay chân, mặt mũi đều bị sứt mẻ.

Có lần anh cùng đồng đội đi tuần tra ngang qua siêu thị Co.op mart Đinh Tiên Hoàng, phát hiện 2 tên cướp giật dây chuyền của một phụ nữ vừa từ siêu thị đi ra. Anh liền quay xe đuổi theo, nhưng bọn cướp cứ tưởng anh là người đi đường nên tỏ ra xem thường. Chúng cứ đưa sợi dây chuyền cướp được trước mặt hòng chọc tức anh. Thấy Đức vẫn lì lợm đuổi theo, tên ngồi sau rút dao ra đe dọa, rồi ngoắc tay thách thức.

Đến chợ Bà Chiểu, Đức rút súng bắn chỉ thiên, lúc này chúng mới biết anh là hình sự nên lấy bột tiêu ra ném tới tấp. Dù nước mắt nước mũi chảy ra, cay xè, nhưng anh vẫn cố truy đuổi và tóm được chúng...

Tình hình tội phạm trên tuyến biên giới Tây Nam thuộc tỉnh Long An và Đồng Tháp trong thời gian gần đây diễn biến khá phức tạp. Các lực lượng chức năng liên tục đấu tranh, bắt giữ nhiều đối tượng mua bán trái phép chất ma túy, buôn lậu, bị truy nã…

Thượng tá Phạm Thành Trung, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Mỹ Quý Tây, huyện Đức Huệ (tỉnh Long An) cho biết, địa bàn huyện có 25,39 km đường biên giới giáp ranh Campuchia, có Cửa khẩu Mỹ Quý Tây. Phía ngoại biên xã Som Rong, MesoThNgot, Campuchia có 5 casino hoạt động. Qua trao đổi tin tức, nắm tình hình từ sớm, từ xa với các đơn vị phía ngoại biên cũng như các đơn vị chức năng của Việt Nam, ngày 12/9, đơn vị đã phối hợp triệt phá thành công Chuyên án LA824.2p, bắt giữ Trịnh Quốc Huy, sinh năm 1994, ngụ xã Phước Nam, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận, thu giữ 4 kg ma túy; một chuyên án lớn về buôn lậu thuốc lá; triệt phá thành công chuyên án về mua bán vàng… Qua các nguồn tin, lực lượng Biên phòng Mỹ Quý Tây đã bắt được tám đối tượng truy nã đặc biệt liên quan tội phạm giết người, ma túy…

Trước đó, vào ngày 5/9, Đồn Biên phòng Sông Trăng, huyện Tân Hưng (tỉnh Long An) đã triệt phá thành công Chuyên án A3-824p, bắt giữ đối tượng Trần Văn Mển, sinh năm 1982, ngụ xã Hưng Điền, huyện Tân Hưng, Long An, thu giữ 25 kg ma túy. Thiếu tá Nguyễn Hùng Cường, Đồn phó nghiệp vụ Đồn Biên phòng Sông Trăng cho biết, riêng tội phạm về ma túy, trong chín tháng năm 2024, đơn vị đã phối hợp các lực lượng điều tra xử lý 4 vụ, bắt giữ 5 đối tượng; đã khởi tố 3 vụ với 4 đối tượng; xử lý vi phạm hành chính 1 vụ, thu giữ gần 30 kg ma túy các loại…

Thượng tá Võ Văn Vũ, Phó Trưởng phòng Phòng, chống ma túy và tội phạm (Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Đồng Tháp) cho biết, hoạt động của tội phạm và tệ nạn ma túy diễn ra trên địa bàn biên giới rất tinh vi, có sự móc nối chặt chẽ giữa các đối tượng trong và ngoài biên giới. Các đối tượng chủ mưu, cầm đầu lợi dụng mạng viễn thông để thông tin liên lạc, điều khiển đường dây vận chuyển hàng cấm. Ma túy được các đối tượng mua từ Campuchia, thuê người dân hoàn cảnh khó khăn, thông thạo địa bàn vận chuyển vào nội địa qua hình thức cất giấu, ngụy trang trong các loại hàng hóa và đưa về Thành phố Hồ Chí Minh tiêu thụ.

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Long An cho biết, trong 9 tháng đầu năm 2024, đơn vị đã chủ trì, phối hợp xác lập và đấu tranh thành công 3 chuyên án về ma túy, 9 chuyên án về buôn lậu và 1 chuyên án về mua bán người… Qua đó, bắt giữ 51 đối tượng cùng 58 bánh heroin, hơn 40 kg ma túy tổng hợp, hơn 5 tấn pháo nổ, gần 88.000 bao thuốc lá ngoại nhập lậu cùng nhiều tang vật khác, như: Vàng, tiền mặt, ô-tô, xe máy.

Tại Đồng Tháp, trong 9 tháng qua, các lực lượng đứng chân trên địa bàn biên giới đã phát hiện, xử lý 92 vụ, bắt giữ buôn lậu, buôn bán hàng cấm 198 đối tượng. Tang vật thu giữ gần 4 kg ma túy đá, gần 25.000 bao thuốc lá ngoại các loại; 4,5 tấn đường cát; 7,2 kg pháo nổ; 5 khẩu súng; 54 viên đạn các loại…

Theo ngành chức năng, bên cạnh tội phạm về ma túy, các loại tội phạm mua bán, vận chuyển pháo nổ, buôn lậu thuốc lá, đường cát, các mặt hàng điện tử, đồ gia dụng đã qua sử dụng... trên tuyến biên giới Long An và Đồng Tháp còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, nhất là vào thời điểm trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025. Tình trạng xuất, nhập cảnh, tổ chức cho người xuất, nhập cảnh trái phép, mua bán người... và các tệ nạn xã hội như: Đánh bài, đá gà, tài xỉu... vẫn còn diễn ra trên địa bàn biên giới.

Trong những năm gần đây, tình hình an ninh, trật tự, nhất là ở cơ sở diễn biến phức tạp: tội phạm, tệ nạn xã hội và các vi phạm pháp luật khác có xu hướng ngày càng gia tăng. Đã xuất hiện các "điểm nóng", các vụ khiếu kiện đông người, các mâu thuẫn, tranh chấp kéo dài dẫn đến xung đột xảy ra ở một số nơi với tính chất nghiêm trọng, tác động đến ổn định và phát triển đất nước. Đáng chú ý là các loại tội phạm lợi dụng tôn giáo, dân tộc, tội phạm môi trường, tệ nạn ma túy, mại dâm, cờ bạc ở các vùng nông thôn, lối sống thực dụng, buông thả trong một bộ phận lớp trẻ đô thị phát triển.

Tình hình an ninh, trật tự tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, cửa khẩu, khu vực biên giới cũng có những diễn biến xấu: tội phạm xâm phạm sức khỏe, tính mạng, tài sản của người lao động và các loại tệ nạn xã hội khác; tội phạm buôn lậu, tội phạm về ma túy; xuất, nhập cảnh trái phép, xâm nhập lãnh thổ, mua bán phụ nữ và trẻ em ở các địa bàn khu vực biên giới có xu hướng gia tăng.

Tình hình trên đây có nhiều nguyên nhân: hệ thống chính trị cơ sở có nơi chưa được trong sạch, vững mạnh; sự yếu kém trong quản lý của chính quyền cơ sở; tác động tiêu cực của suy thoái kinh tế toàn cầu, các thế lực thù địch ráo riết hoạt động chống phá; các lực lượng chuyên trách, nòng cốt bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở tuy đã từng bước được xây dựng, củng cố, nhưng vẫn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập.

Việc ban hành Pháp lệnh Công an xã là một bước tiến quan trọng trong công tác lập pháp của Nhà nước ta nói chung, lập pháp về Công an xã nói riêng, tạo cơ sở pháp lý thuận lợi cho tổ chức và hoạt động của Công an xã, nâng cao vai trò trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc tham gia xây dựng lực lượng Công an xã, giám sát hoạt động của Công an xã và cộng tác, phối hợp với Công an xã trong bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở địa bàn cơ sở, phục vụ thiết thực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Tuy nhiên, xã hội phát triển nhưng tội phạm không giảm đi, do đó pháp luật phải điều chỉnh để ngăn ngừa, đấu tranh. Trên lĩnh vực bảo vệ trật tự an toàn xã hội cũng có nhiều cái khác. Từ tình hình đó, việc tổ chức lại bộ máy của lực lượng Công an và sửa đổi chế độ chính sách để lực lượng Công an các cấp có thể hoàn thành nhiệm vụ nặng nề là cần thiết. Thực hiện khẩu hiệu “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”, "bám cơ sở tức là bám vào dân”, chuyển biến lớn nhất của Bộ Công an là bố trí Công an cấp xã chính quy.

Năm 2018, Quốc hội ban hành Luật Công an nhân dân, khẳng định Công an xã là một cấp trong hệ thống tổ chức của Công an nhân dân. Về việc xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy, Luật giao Chính phủ quy định cụ thể. Còn về các chức danh Công an xã bán chuyên trách được bổ nhiệm, bố trí theo quy định của Pháp lệnh Công an xã kết thúc nhiệm vụ và được sử dụng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự tại cơ sở, được hưởng chế độ, chính sách theo quy định của Pháp lệnh Công an xã cho đến khi có văn bản quy phạm pháp luật khác; đối với các xã, thị trấn chưa tổ chức công an chính quy thì các quy định về Công an xã tiếp tục được áp dụng theo Pháp lệnh Công an xã và Luật Tổ chức chính quyền địa phương...