Tìm 1 – 2 nghĩa chuyển của từ quả. Đặt câu với từ quả theo nghĩa chuyển

Tìm 1 – 2 nghĩa chuyển của từ quả. Đặt câu với từ quả theo nghĩa chuyển - là Bài tập về từ đa nghĩa lớp 5 Chân trời sáng tạo SGK Tiếng Việt 5 trang 55. Sau đây là giải bài tập Nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ quả và gợi ý Đặt câu với từ quả theo nghĩa chuyển ngắn gọn, hay nhất. Mời các em cùng tham khảo để mở rộng vốn từ, học tốt tiết Luyện tập về từ đa nghĩa lớp 5 Chân trời sáng tạo.

Gợi ý giải bài tập dưới đây do HoaTieu.vn sưu tầm và biên soạn, các trang khác lấy bài xin ghi nguồn.

Đề bài: Câu 1 trang 55 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Đọc câu thơ, câu văn sau và thực hiện yêu cầu:

a.

Thân dừa bạc phếch tháng năm
Quả dừa – đàn lợn con nằm trên cao.

(Trần Đăng Khoa)

b. Mặt trời còn khuất sau quả đồi, ảnh một vùng hồng lên nền trời xanh biếc. (Thạch Lam)

– Từ "quả" trong câu nào được dùng với nghĩa gốc, từ "quả" trong câu nào được dùng với nghĩa chuyển?

– Tìm thêm 1 – 2 nghĩa chuyển của từ “quả”.

– Đặt câu có từ "quả" với mỗi nghĩa chuyển tìm được.

1. Từ "quả" trong câu nào được dùng với nghĩa gốc, từ "quả" trong câu nào được dùng với nghĩa chuyển?

- Từ “quả” trong câu a được dùng với nghĩa gốc. Từ “quả” trong câu b được cùng với nghĩa chuyển.

• Câu a: "Quả dừa – đàn lợn con nằm trên cao" thì từ "quả" trong câu này được dùng với nghĩa gốc: chỉ phần của cây, chứa hạt bên trong, thường có vỏ cứng. Ở đây, "quả dừa" chỉ chính trái dừa.
• Câu b: Mặt trời còn khuất sau quả đồi, ảnh một vùng hồng lên nền trời xanh biếc. Từ "quả" trong câu này được dùng với nghĩa chuyển: chỉ hình dạng và đặc điểm tròn trịa của đồi, không phải là một loại quả thực sự.

2. Tìm thêm 1-2 nghĩa chuyển của từ quả

Quả trong cây ăn quả, hoa quả là một từ Hán Việt. Cũng như hoa, quả được Việt hóa triệt để đến mức người ta gần như không còn nhận ra gốc Hán của nó. Trong giáp cốt văn, chữ quả (bộ mộc) được thể hiện bằng hình ảnh một cái cây có chùm quả trên ngọn. Do đó, nghĩa gốc của quả là... “quả”, nghĩa mà phương ngữ Bình Định thường gọi là “trái”.

- Từ nghĩa gốc này, quả chuyển nghĩa để chỉ “cái được hình thành sau một quá trình; kết thúc, kết cục”, như trong hậu quả, kết quả, thành quả, quả báo... Quả trong từ nhà Phật nhân quả cũng chính là chữ quả này. Các thành ngữ nhân nào quả nấy, nhân quả nhãn tiền... đều từ hai chữ nhân quả này mà ra.

- Chữ quả bộ mộc trên còn có nét nghĩa “cương quyết”, như trong từ quả quyết và nghĩa “đúng như vậy, vốn như thế”, như trong quả là, quả nhiên, quả như, quả thật, quả tình, quả vậy, quả tang...

- Trong từ quả cảm, quả thuộc bộ tâm, nghĩa là “bạo dạn, dũng cảm”. Cảm cũng có nghĩa “gan dạ, bạo dạn”. Như vậy, quả cảm là một từ ghép đẳng lập.

- Quả trong quả phụ thuộc bộ miên, có nghĩa “góa chồng, người nữ trên 50 tuổi mà chưa chồng”. Quả phụ là người phụ nữ góa chồng. Cô quả là tình cảnh “cô đơn, góa bụa” của người nữ trong tuổi xế chiều. Góa bụa trong tiếng Việt chính là quả phụ do biến âm mà thành. Chữ quả này còn một nghĩa nữa là “ít”. Vua chúa ngày trước thường tự xưng mình là quả nhân. Quả nhân là “người ít [đức]”. Đây là lối nói khiêm nhường.

- Vậy còn quả trong quả bóng, quả địa cầu, quả đấm, quả đất, quả tim, quả trứng, quả lễ ăn hỏi, quả trầu cau... có nguồn gốc từ đâu? Xin thưa rằng, là từ quả trong quả cam, quả quýt. Những sự vật trên đều có hình dạng tròn tròn, trông giống như quả cây nên mới có cách gọi như vậy.

3. Đặt câu với từ quả theo nghĩa chuyển

- Kết quả của cuộc thi được công bố vào cuối năm học.

- Sau nhiều tháng nỗ lực thi đấu, em đã đạt được quả ngọt là giải nhất cuộc thi Trạng Nguyên Tiếng Việt 2024.

- Mẹ mua cho em một qủa bóng bay màu cam.

- Hậu quả của việc ô nhiễm môi trường rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và sinh vật

Mời các em học sinh truy cập group Bạn Đã Học Bài Chưa? để đặt câu hỏi và chia sẻ những kiến thức học tập chất lượng nhé. Group là cơ hội để các bạn học sinh trên mọi miền đất nước cùng giao lưu, trao đổi học tập, kết bạn, hướng dẫn nhau kinh nghiệm học,...

Mời bạn đọc tham khảo thêm các bài viết hữu ích khác trong chuyên mục Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo - Lớp 5 góc Học tập trên trang Hoatieu.vn nhé.

• Đặt câu có từ “nhanh” với mỗi nghĩa sau
• Sinh hoạt câu lạc bộ đọc sách Chủ điểm Chủ nhân tương lai