Soạn bài Bồng chanh đỏ ngắn nhất

Bồng chanh đỏ là một tác phẩm của nhà văn Đỗ Chu kể về những kỉ niệm thời thơ ấu của anh em Hiền và Hoàn cùng đôi chim Bồng chanh đỏ. Văn bản Bồng chanh đỏ hiện được đưa vào giảng dạy trong chương trình Ngữ văn lớp 8 tập 2 Chân trời sáng tạo. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ đến bạn đọc mẫu soạn Văn 8 CTST bài Bồng chanh đỏ hay và ngắn gọn giúp các em hiểu rõ hơn về nội dung và ý nghĩa tác phẩm.

• Nghe và tóm tắt nội dung thuyết trình của người khác trang 15 lớp 8 CTST

1. Soạn bài Bồng chanh đỏ tác giả tác phẩm

a. Tác giả

+ Tên thật là Chu Bá Bình

+ Sinh năm 1944 tại Bắc Giang.

+ Các tác phẩm của ông rất giàu chất thơ

+ Tác phẩm tiêu biểu: Hương cỏ mật ( 1963 ), Phù sa ( 1966 ), Gió qua thung lũng ( 1971 )...

b. Tác phẩm

+ Xuất xứ: Văn bản trên được trích từ phần 1, 2, 3 trong tập truyện cùng tên của tác giả Đỗ Chu.

+ Thể loại: truyện ngắn.

2. Tóm tắt văn bản Bồng chanh đỏ

Truyện Bồng chanh đỏ của nhà văn Đỗ Chu kể về những kỉ niệm thời thơ ấu của anh em Hiền và Hoàn cùng đôi chim Bồng chanh đỏ. Bắt đầu bằng bức thư Hiền gửi Hoàn khi đi đóng quân ở dãy Trường Sơn và sau đó là những hồi tưởng của cả hai anh em về đôi bồng chanh đỏ mà mình gặp khi còn nhỏ. Hiền là một người mê chim và có kiến thức rất sâu rộng về các loài chim nên có sở thích tìm và bắt nuôi những chú chim lạ, sở thích này của Hiền đã ảnh hưởng tới em trai là Hoàn nên Hoàn cũng thường đi theo anh để ngắm và bắt chim. Một ngày nọ, hai anh em tìm thấy một đôi chim bồng chanh đỏ sống ở đầm sen ở làng. Vì quá yêu thích nên ngày nào hai anh em cũng ra ngắm chúng và xuýt xoa muốn được nuôi chúng, đặc biệt là Hiền. Không thể chờ đợi lâu, một buổi khi trời chập tối sau khi ăn cơm xong Hiền đã rủ em trai ra đầm để bắt đôi bồng chanh đỏ đó. Hai anh em thay nhau thò tay vào trong tổ để bắt chim, khó khăn lắm Hiền mới bắt được một chú, nhưng khi Hoàn đang sung sướng vì bắt được bồng chanh đỏ thì Hiền lại giằng lại con chim vừa bắt và để lại vào tổ, điều này khiến Hoàn không can tâm. Nhưng cuối cùng Hoàn cũng đã hiểu vì sao anh mình lại làm thế, bởi vì tổ của chúng còn có đàn con nhỏ. Nhưng cho đến mãi về sau hai anh em vẫn vô cùng yêu thích đôi bồng chanh đỏ đó và mong muốn nó sẽ sống ở đầm sen của làng mình mãi. Trước khi đi nhập ngũ, Hiền còn trả tự do cho tất cả những chú chim mình nuôi. Có lẽ khi trưởng thành, cậu nhận ra khi yêu thích một cái gì đó phải cho nó có được cuộc sống hạnh phúc đúng nghĩa, chứ không phải là chiếm hữu.

3. Chuẩn bị đọc bài Bồng chanh đỏ

Chúng ta không nên nuôi nhốt các loài động cật hoang dã vì không phải giống loài động vật nào cũng phù hợp với môi trường của con người hay những hộ gia đình xung quanh sẽ làm ảnh hưởng tới sức khỏe, bản năng và thần kinh của động vật. Vậy nên tùy giống loài và được nhà nước không cấm hay thuộc vào loài động vật quý hiếm chúng ta có thể nuôi nhưng tạo môi trường thoải mái, không nên bạo hành hay hành hạ chúng.

4. Trải nghiệm cùng văn bản Bồng chanh đỏ

Câu 1: Em hình dung như thế nào về vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ qua lời miêu tả của chú bé Hoài?

Bài giải:

Vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ qua lời miêu tả của chú bé Hoài là:

- Cái mỏ nhọn hoát và oai vệ, dài như một cái quản bút.

- Lông ức hung hung vàng, toàn thân đều đỏ hồng như một đốm lửa

- Đôi cánh rất đẹp

Câu 2: Điều gì xảy ra khi hai anh em ra đầu nước, nơi chim bồng chanh làm tổ?

Bài giải:

Khi hai anh em ra đầu nước, nơi chim bồng chanh làm tổ, hai anh em đã mò tay vào trong tổ chim bồng chanh và bắt được một bé chim bồng chanh nhỏ.

Câu 3: Hành động vướt ve đôi cánh mượt mà của chú chim bồng chanh thể hiện nét tính cách gì của Hoài? 

Bài giải:

Hành động vướt ve đôi cánh mượt mà của chú chim bồng chanh thể hiện nét tình yêu thương động vật và giàu tình yêu thương của Hoài.

Câu 4: Em đã bao giờ trải nghiệm cảm giác "tiếc ngẩn tiếc ngơ" khi từ bỏ một thứ mình yêu thích?

Em đã trải nghiệm cảm giác "tiếc ngẩn tiếc ngơ" khi từ bỏ một thứ mình yêu thích, giống như Hoài luôn ao ước có một đôi bồng chanh để nuôi đến cả trong giấc ngủ Hoài cũng khao khát nhưng vẫn phải từ bỏ điều đó, em cũng vậy rất thích nuôi một chú mèo nhưng vì lí do sức khỏe nên em phải từ bỏ việc nuôi mèo, để chú lại cho một người bạn.

5. Suy ngẫm và phản hồi bài Bồng chanh đỏ

Câu 1: Xác định đề tài và nội dung bao quát của văn bản

Đề tài: Chú chim bồng chanh đỏ

Nội dung bao quát: Tác giả muốn nói về giống chim bồng chanh đỏ qua sự trải nghiệm của hai anh em Hoài miêu tả về dáng vẻ tuyệt đẹp của chúng. Qua trải nghiệm đi tìm và bắt chim bồng chanh đỏ, ta biết thêm về môi trường sống, làm tổ và sở thích ở một đôi với nhau của chúng. Qua đó ta cũng thấy được sự yêu thích của hai anh em Hoài với loài chim bồng chanh đỏ nhưng cũng không vì sở thích cá nhân nuôi nhốt một loài chim đẹp mà chỉ ngắm, vuốt ve và thả đi.

Câu 2: Liệt kê các chi tiết miêu tả hành động, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật Hoài trong các thời điểm:

- Khi hai vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước

- Khi đi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm

- Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bồng chanh về tổ cũ

Từ những chi tiết đố, em có nhận xét gì về sự chuyển hóa trong tình cảm và nhận thức của nhân vật Hoài?

Trả lời

Những chi tiết miêu tả hành động, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật Hoài qua các thời điểm:

- Khi hai vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước

Ngày nào cũng ra bờ đầm một lần để được trông thấy bồng chanh thì mới yên tâm

- Khi đi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm

Để an ủi con chim xinh đẹp, tôi âu yếm vướt nhẹ lên đôi cánh mượt mà của nó.

Đã bao lâu tôi ao ước có một đôi chim bồng chanh để nuôi, đến cả trong giấc ngủ tôi cũng mơ thấy chúng.

- Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bồng chanh về tổ cũ

Hôm sau ở trường về là tôi ra đồng ngay. Tôi muốn được nhìn thấy chú bồng chanh mà đêm qua mình đã túm gọn

Tôi tìm kiếm quanh đàm nhưng chẳng thấy bóng dáng con chim màu đỏ ấy

Tôi thương đôi vợ chồng bồng chanh bây giờ đã than con đến một cánh đồng nào, ở một đầm nước xa lạ, chúng lại phải cùng xây tổ để tránh mưa tránh nắng và con chồng lại lang thang kiếm tôm tép mang về nuôi con,.....

Câu 3: Phân tích một số điểm giống và khác nhau (suy nghĩ, tình cảm, hành động) của Hiền và Hoài. Qua việc miêu tả hai nhân vật này, nhà văn thể hiện cách nhìn cuộc sống, con người như thế nào?

Trong suy nghĩ:

Giống: hai anh em đều mong muốn được nuôi một cặp chim bồng chanh đỏ

Khác nhau: Hiền suy nghĩ về các con của chim bồng chanh, dù có yêu thích nhưng không lỡ phá vỡ gia đình nhà nó. Còn Hoài vì muốn nuôi cặp chim bồng chanh nên không nghĩ như vậy chỉ mong muốn được nuôi cặp chim.

Trong hành động:

Giống: Mỗi lầm đi chơi đi học về đều muốn qua chỗ tổ chim bồng chanh đỏ để nhìn thấy đôi chim.

Khác: Hiền muốn thả đôi chim về với chỗ cũ để nuôi con còn Hoài muốn giữ đôi chim để nuôi.

Trong tình cảm:
Giống: hai anh em đều rất yêu thích, vuốt ve đôi chim trên tay rất trìu mến.

Khác: Hiền suy nghĩ về tình cảm gia đình của chim bồng chanh đỏ nhưng Hoài thì lại vì quá say mê không nghĩ điều đó.

Qua việc miêu tả hai nhân vật, nhà văn thể hiện cách nhìn cuộc sống, con người vô cùng phong phú và đa dạng. Chỉ qua những miêu tả ta thấy về tình yêu gia đình và luôn mong muốn giữ gìn một gia đình trọn vẹn. Chấp nhận từ bỏ những thứ hào nhoáng nếu nó không thuộc về mình.

Câu 4: Lựa chọn và phân tích ý nghĩa của một số biểu tượng của trong truyện

Biểu tượng em lựa chọ là vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ.

Vẻ đẹp của đôi chim giống như một bức tranh tuyệt đẹp ở giữa vùng sông nước. Một chấm đỏ xanh và sự óng ả giống như hình ảnh của các cặp vợ chồng luôn tỏa ra vẻ đjep của sự hạnh phúc, cùng nhau đi kiếm mồi chăm sóc con cái. Điều này hiện lên một mái ấm gia đình hạnh phúc.

Câu 5: Chủ đề của truyện này là gì? Nêu một vài căn cứ giúp em xác định chủ đề.

Chủ đề của truyện: viết về tuổi thơ và thiên nhiên

Căn cứ qua hai câu chuyện của anh em trao đổi về câu chuyện cùng nhau tìm hiểu và bắt chim hồi còn bé của mình. Ta thấy được đây là câu chuyện kể về tuổi thơ và những trải nghiệm của hai anh em đi bắt chim bồng chanh đỏ

Câu 6: Lời nhắn nhủ của chú bé Hoài dành cho vợ chồng bồng chanh đỏ ở cuối truyện gợi cho em suy nghĩ gì về cách ứng xử của con người với loài động vật? Viết khoảng năm câu để trả lời câu hỏi này.

Hai anh em Hiền và Hoàn rất yêu thích các loài chim, đặc biệt là Hiền, cậu có những kiến thức sâu rộng về vô số các loài chim, khi gặp bất cứ loài chim gì cậu cũng có thể gọi tên và nói về những đặc điểm liên quan đến chúng. Một ngày nọ hai anh em đã nhìn thấy một đôi Bồng chanh đỏ, là loại chim khá hiếm và đẹp làm tổ ở đầm sen của làng. Hiền và Hoài vui sướng không thôi, mỗi ngày đều phải ra ngắm nghía chúng và lần nào cũng say mê, mong ước được nuôi đôi bồng chanh này. Một tối trăng sáng, đầy sao, sau khi ăn cơm xong Hiền rủ em ra đầm sen, mục đích là để bắt đôi bồng chanh đỏ này về nuôi. Hai anh em vất vả mãi, cuối cùng Hiền cũng bắt được một chú bồng chanh đỏ, nhưng cuối cùng trong ánh nhìn tiếc nuối của Hoàn, Hiền đã trả chú bồng chanh đỏ đó lại tổ. Hiền làm vậy vì nghĩ đến đàn con nhỏ của đôi chim bồng chanh đỏ. Nhưng dù vậy, mãi đến tận khi lớn lên, Hiền đi nhập ngũ, cả hai anh em vẫn luôn nhớ đến đôi chim này và không ngừng cảm thán, yêu thích nó. Nhưng có lẽ Hiền cũng như Hoài đã học được một bài học về tình yêu đó là khi yêu một điều gì đó, phải làm cho nó hạnh phúc chứ không phải chiếm hữu nó ở cạnh mình. Có lẽ đó chính là lí do trước khi đi lính, Hiền đã thả hết những chú chim mình nuôi về với tự nhiên.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Lớp 8 của HoaTieu.vn.