Soạn bài Vịnh khoa thi Hương lớp 8 Cánh Diều

Thực hành đọc hiểu Vịnh khoa thi Hương lớp 8 - Vịnh khoa thi Hương là một tác phẩm thơ trào phúng của tác giả Trần Tế Xương. Bài thơ phản ánh một phần hiện thực nhốn nháo, ô hợp của xã hội thực dân nửa phong kiến buổi đầu, đồng thời là tâm sự của nhà thơ trước tình cảnh đất nước. Sau đây là mẫu soạn bài Vịnh khoa thi Hương lớp 8 ngắn gọn, mời các bạn cùng tham khảo.

• Thực hành đọc hiểu Xa ngắm thác núi Lư

1. Soạn bài Vịnh khoa thi Hương tác giả tác phẩm

1. Tác giả:

(1870- 1907)

-Thường gọi là Tú Xương.

- Ông có hơn 100 bài thơ, chủ yếu là chữ Nôm.

- Phong cách nổi bật: trữ tình và trào phúng.

- Là người cá tính, mạnh mẽ, không chịu gò bó trong khuôn phép. Ông học giỏi nhưng chỉ đỗ tú tài.

2. Tác phẩm

- Bối cảnh lịch sử: Vào những năm 60 của thế kỉ XIX, Việt Nam rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng. Các cuộc khởi nghĩa của nông dân lại tiếp tục bùng nổ dữ dội trong những năm cuối thế kỉ XIX.

- Thể thơ: Thất ngôn bát cú đường luật

- Bố cục: 4 phần: Đề, thực, luận, kết

2. Đọc hiểu bài Vịnh khoa thi Hương

Chú ý các chi tiết miêu tả cảnh trường thi với những hình ảnh đối lập và việc sử dụng từ ngữ độc đáo trong bài thơ.

Trả lời:

Cảnh trường thi nhốn nháo, ô hợp: Trường Nam thi lẫn với trường Hà, lôi thôi sĩ tử, ậm ọe quan trường,…

3. Trả lời câu hỏi cuối bài Vịnh khoa thi Hương

Câu 1 trang 47 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2 Cánh Diều

Hãy nêu chủ đề và bố cục bài thơ Vịnh khoa thi Hương của Trần Tế Xương.

Trả lời:

- Chủ đề: Bài thơ phản ánh một phần hiện thực nhốn nháo, ô hợp của xã hội thực dân nửa phong kiến buổi đầu, đồng thời là tâm sự của nhà thơ trước tình cảnh đất nước.

- Bố cục:

+ Hai câu đề: Giới thiệu về kì thi

+ Hai câu thực: Cảnh tượng khi đi thi

+ Hai câu luận: Những ông to bà lớn đến trường thi

+ Hai câu kết: Thái độ phê bình của nhà thơ với kì th

Câu 2 trang 47 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2 Cánh Diều

Xác định các đối tượng trào phúng mà bài thơ hướng tới. Thái độ của tác giả đối với các đối tượng đó được thể hiện như thế nào?

Trả lời:

- Các đối tượng trào phúng mà bài thơ hướng tới: giám khảo coi thi, sĩ tử đi thi.

- Thái độ của tác giả: Thể hiện thái độ mỉa mai, châm biếm trước những cảnh chướng tai, gai mắt ở trường thi. Đồng thời cũng kêu gọi đánh thức lương tri của mọi người để không quên nỗi nhục mất nước và nhìn thấy sự nhục nhã mà căm ghét bọn giặc.

Câu 3 trang 47 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2 Cánh Diều

Hai câu thơ đề cho thấy kì thi có gì đặc biệt?

Trả lời:

- Kì thi được tổ chức theo đúng thời gian quy định: 3 năm 1 lần

- Điểm khác thường: cách thức tổ chức:

+ Người tổ chức: Nhà nước (không phải triều đình)

+ Trường Nam thi lẫn với trường Hà

=>Thông qua việc sử dụng từ “lẫn” tác giả đặc biệt nhấn mạnh sự nhốn nháo, lộn xộn trường thi.

Câu 4 trang 47 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2 Cánh Diều

Phân tích ý nghĩa trào phúng của nghệ thuật sử dụng phép đối, nghệ thuật sử dụng ngôn từ ở hai câu thực và hai câu luận của bản thơ.

Trả lời:

- Ở hai câu thực, những nhân vật trọng tâm của trường thi - sĩ tử và quan trường - được khắc hoạ rất sắc nét, bộc lộ tính cách kỳ thi và tính chất xã hội. Nghệ thuật đảo ngữ được tác giả sử dụng đã vẽ nên hình ảnh những thí sinh lôi thôi với những chai lọ trên vai thật là xốc xếch.

- Biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu luận là “đối”. Đối lập với hình ảnh sĩ tử và quan trường là hình ảnh quan sứ và bà đầm. Sự có mặt của vợ chồng quan sứ có thể làm cho quang cảnh trường thi có vẻ trang nghiêm: cờ cắm rợp trời.

- Biện pháp đảo ngữ kết hợp với nghệ thuật đối đã được vận dụng một cách triệt để, tạo nên sức mạnh đả kích, châm biếm dữ dội, sâu cay: "Váy lê quét đất" đối với "Lọng cắm rợp trời". Tú Xương đã đem cờ che đầu quan sứ đối lập với váy bà đầm, điều này tạo nên một tiếng cười nhưng ẩn trong đó không ít nỗi xót xa.

- Sử dụng ngôn ngữ có tính chất khẩu ngữ, trong sáng, giản dị nhưng giàu sức biểu cảm.

=> Bốn câu thơ vạch trần sự nhếch nhác, tùy tiện của khoa cử lúc bấy giờ. Đồng thời ngầm thể hiện nỗi xót xa chua chát của nhà thơ và người đọc.

Câu 5 trang 48 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2 Cánh Diều

Xác định sắc thái giọng điệu của tác giả trong hai câu kết. Qua hai câu kết cũng như cả bài thơ, có thể thấy được thái độ và nỗi lòng của Trần Tế Xương trước tình cảnh đất nước như thế nào?

Trả lời:

- Giọng thơ trữ tình có tác dụng lay tỉnh lương tâm, lương tri của các sĩ tử.

- Việc sử dụng câu hỏi tu từ vừa là lời kêu gọi, nhấn mạnh trách nhiệm của sĩ tử, vừa là lời nói thẳng về sự thật của đất nước đã thôi thúc, thức tỉnh lương tâm, trách nhiệm của tầng lớp tri thức phong kiến bấy giờ.

Câu 6 trang 48 Ngữ Văn lớp 8 Tập 2 Cánh Diều

Theo em, sự kết hợp giữa cảm xúc trào phúng và trữ tình đã giúp nhà thơ thể hiện được điều gì?

Trả lời:

- Sự kết hợp giữa cảm xúc trào phúng và trữ tình đã giúp nhà thơ thể hiện được:

+ Thể hiện trực tiếp các tâm tư, tình cảm, cảm xúc của nhà thơ trước hoàn cảnh nước nhà.

+ Nỗi đau xót của nhà thơ trước hiện thực đất nước.

+ Thôi thúc ý thức yêu nước của người dân và lòng căm thù giặc.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Lớp 8 của HoaTieu.vn.