Soạn văn 8 Cánh Diều bài Cảnh khuya

Cảnh khuya là một trong những tác phẩm thơ Đường luật hay của tác giả Hồ Chí Minh. Bài thơ là cảnh núi rừng Việt Bắc trong đêm trăng thật đẹp và thơ mộng, trong trẻo, tràn đầy sức sống. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ mẫu soạn bài Cảnh khuya lớp 8 sách Cánh Diều tập 2 sẽ giúp các em có thêm tài liệu tham khảo trả lời câu hỏi trang 42, 43 SGK Văn 8 tập 2 Cánh Diều.

• Soạn bài Mời trầu lớp 8 Cánh Diều

1. Soạn bài Cảnh khuya tác giả tác phẩm

Tác giả

- Hồ Chí Minh (1890 – 1969)

- Tên khai sinh: Nguyễn Sinh Cung, sau đổi thành Nguyễn Tất Thành, Hồ Chí Minh…

- Quê: Kim Liên – Nam Đàn – Nghệ An

- Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ vĩ đại, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, là người tìm ra con đường cứu nước và giải phóng dân tộc.

- Người còn là nhà thơ lớn của dân tộc.

- Hồ Chí Minh được Unesco vinh danh là anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam.

Tác phẩm

- Hoàn cảnh ra đời: Bài thơ được Hồ Chí Minh sáng tác 1947 – những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, tại Việt Bắc.

- Thể loại: Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật

- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm

- Bố cục: 2 phần

+ Phần 1: Hai câu thơ đầu

-> Vẻ đẹp của cảnh đêm trăng.

+ Phần 2: Hai câu thơ cuối

-> Tình yêu thiên nhiên, yêu đất nước của nhà thơ.

2. Đọc hiểu văn bản Cảnh khuya trang 42

Chú ý việc sử dụng từ ngữ, hình ảnh và biện pháp tu từ trong bài thơ.

Trả lời:

- Từ ngữ, hình ảnh: tiếng suối, tiếng hát, trăng, hoa, người, nước nhà.

- Nghệ thuật so sánh.

3. Trả lời câu hỏi bài Cảnh khuya trang 43

Câu 1 trang 43 sgk Văn lớp 8 Tập 2 Cánh Diều

Xác định thể loại và các câu mang vần của bài Cảnh khuya. Nêu chủ đề của tác phẩm.

Trả lời:

- Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật

- Chủ đề tác phẩm: là một bài thơ miêu tả ánh trăng ở chiến khu Việt Bắc. Qua đó thể hiện tình cảm với thiên nhiên cũng như tấm lòng yêu nước sâu đậm của Bác.

Câu 2 trang 43 sgk Văn lớp 8 Tập 2 Cánh Diều

Qua hai câu thơ đầu, cảnh khuya của núi rừng Việt Bắc hiện lên như thế nào? Cảnh khuya ấy thể hiện được điều gì trong tâm hồn nhà thơ?

Trả lời:

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa

Qua hai câu thơ đầu, cảnh khuya của núi rừng Việt Bắc hiện lên thơ mộng, hữu tình: có suối, có trăng, có hoa chốn non xanh nước biếc.

=> Hai câu thơ vẽ lên một cảnh đêm khuya nơi chiến khu Việt Bắc trong một đêm trăng vô cùng thanh bình êm ả, có âm thanh nhẹ nhàng, có ánh sáng huyền ảo vàng nhẹ nhàng. Nó gợi lên sự bình yên của cuộc sống. Đồng thời qua đó gợi lên tình yêu thiên nhiên của tác giả.

Câu 3 trang 43 sgk Văn lớp 8 Tập 2 Cánh Diều

Phân tích hai câu thơ cuối bài. Qua đó, em hiểu thêm được gì về con người tác giả?

Trả lời:

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà

- Hai câu thơ cuối trong bài cảnh khuya là sự hòa quyện của người và cảnh sự say đắm đến mê mẩn của tác giả với cảnh đêm khuya. Không gian và thời gian tĩnh lặng làm nên cho tâm trạng và cảm xúc của Bác. Hiện lên ở hai câu thơ cuối chính là tâm trạng lo âu, lo lắng, trăn trở của Bác vì dân vì nước. Qua đó chúng ta thấy được tấ lòng yêu nước, thương dân vô cùng của một vị lãnh tụ tài đức.

- Bằng việc lặp lại của từ “chưa ngủ” thể hiện nỗi trăn trở của Bác. Vì lo cho nước cho dân, cho sự nghiệp dân tộc mà Bác đã bao đêm thao thức không ngủ.

=> Tóm lại hai câu cuối của bài thơ Cảnh khuya đã bộc lộ vẻ đẹp và chiều sâu tâm hồn của tác giả vị lãnh tụ cách mạng vĩ đại của dân tộc.

Câu 5 trang 43 sgk Văn lớp 8 Tập 2 Cánh Diều

Qua nội dung bài thơ, hãy trình bày cảm nhận của em về vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ Hồ Chí Minh.

Trả lời

Qua bài thơ Cảnh khuya, có thể thấy được vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ Hồ Chí Minh:

- Bác là một người rất yêu mến và gần gũi thiên nhiên, sống hòa đồng với thế giới tự nhiên, luôn nhìn ra vẻ đẹp của cảnh vật.

- Là một người đặt vận mệnh dân tộc lên trên hết; một lòng, một dạ với công cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc; luôn khao khát đem lại cho nhân dân cuộc sống ấm no, hạnh phúc; quên đi lợi ích, niềm vui cá nhân của mình để cống hiến cả cuộc đời cho đất nước, dân tộc.

- Bác là một lãnh tụ có tâm hồn thi sĩ, hết sức gần gũi và trong sáng. Bác sáng tác thơ không nhằm mục đích làm nghệ thuật như các nhà thơ khác nhưng thơ Bác góp phần tạo ra bước tiến mới cho văn học dân tộc, kết nối truyền thống và hiện đại, vừa mang phong thái trầm tư của một nhà hiền triết phương Đông vừa rất trẻ trung, hiện đại.

Câu 6 trang 43 sgk Văn lớp 8 Tập 2 Cánh Diều

Viết một đoạn văn (khoảng 6 – 8 dòng) nêu cảm nghĩ của em về lí do Bác Hồ không ngủ được thể hiện trong bài thơ Cảnh khuya.

Dàn ý

* Mở đoạn: Giới thiệu bài thơ, tác giả, vấn đề trình bày trong đoạn văn (cảm nghĩ về lí do Bác không ngủ)

* Thân đoạn:

- Lí do Bác không ngủ:

+ Xao xuyến, xúc động trước vẻ đẹp của thiên nhiên => Bác là người có tình yêu thiên nhiên tha thiết.

+ Lo lắng cho vận mệnh của dân tộc khi đứng trước những khó khăn trong giai đoạn đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. => Bác là người có lòng yêu nước sâu nặng.

- Cảm nghĩ: Yêu quý, trân trọng, cảm phục Bác.

* Kết đoạn: Khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của Bác và tình cảm của em.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Lớp 8 của HoaTieu.vn.