Soạn văn 10 trang 133 Chân trời sáng tạo tập 1

Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến là một trích đoạn trong vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến. Văn bản Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến đã được đưa vào giảng dạy trong chương trình Ngữ văn lớp 10 tập 1 bộ sách Chân trời sáng tạo. Sau đây là mẫu soạn bài Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến giúp các bạn trả lời các câu hỏi Hướng dẫn đọc trang 139 SGK văn 10 tập 1 CTST.

• Soạn bài Huyện Trìa xử án lớp 10 CTST
• Soạn bài Thị Mầu lên chùa Chân trời sáng tạo

Soạn Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến ngắn gọn

Tìm hiểu chung đoạn trích Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến

- Xuất xứ: Thuộc lớp XIX trong vở tuồng “Nghêu, Sò, Ốc, Hến”.

- Tóm tắt: Thị Hến mời Huyện Trìa. Đề Hồ, Thầy Nghêu đến nhà vào một đêm khuya thanh vắng. Thị đã dùng mưu, tại đây đã diễn ra một cuộc hội ngộ đầy ê chề, đáng cười.

- Bố cục: 4 phần

+ Phần 1: Từ đầu đến “sẽ bày tự tình”

+ Phần 2: “Ơn mỗ cứu cho bữa trước” đến “Hễ phá giới tức hành trảm quyết”

+ Phần 3: “Viên ngoại diêu văn tế thuyết” đến “Giữ dạ đừng ham của lạ”

+ Phần 4: Còn lại

1. Nêu các đặc điểm của tuồng đồ được thể hiện qua văn bản Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến

- Đề tài: lấy trong cuộc sống đời thường, đó là sự ham mê nữ sắc của Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu rồi tự gánh lấy nhục nhã, ê chề.

- Tích truyện: dựng từ tích truyện “Nghêu, Sò, Ốc Hến”.

- Nhân vật: thường xưng danh (Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu), không thay đổi và luôn hiện diện xuyên suốt cả đoạn tuồng.

- Lời thoại: có cả đối thoại, độc thoại, bàng thoại.

- Phương thức lưu truyền: truyền miệng nên có những dấu ấn riêng.

2. Phân tích nguyên nhân làm nảy sinh, phát triển mâu thuẫn giữa các nhân vật và cách giải quyết mâu thuẫn trong văn bản trên

- Nguyên nhân làm nảy sinh, phát triển mâu thuẫn giữa các nhân vật: cả ba nhân vật Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu đều ham mê Thị Hến.

- Cách giải quyết mâu thuẫn: cả ba nhân vật trên đều bị Thị Hện cho vào tròng, tự phân xử với nhau.

3. Phân tích tính cách của nhân vật Thị Hến trong lớp tuồng XIX

- Thị Hến là một người phụ nữ góa chồng, thông minh và nhiều mưu mẹo, bản lĩnh. Khi biết cả ba người đàn ông Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu đều mê mẩn minh, cô đã tìm cách lừa cả ba ông và khiến cho ba ông tự xử lỗi lầm của mình. (Kế hoan nhiên! Kế hoan nhiên).

- Tuy nhiên, Thị Hến cũng là người biết giữ gìn phẩm hạnh: Giữ tiết hạnh một đường cho toại/ Nỗi nhân duyên đôi chữ không màng.

4. Bình luận về tiếng cười toát ra từ tình huống mắc lỡm của các nhân vật Thầy Nghêu, Đề Hầu, Huyện Trìa trong lớp tuồng này

Tiếng cười toát ra từ tình huống mắc lỡm của ba nhân vật Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu là ba tiếng cười châm biếm, mỉa mai khi vì quá ham mê sắc đẹp mà tự mình làm hại mình. Tiếng cười ấy còn là sự chế giễu khi ba người chức cao vọng trọng, đứng đầu một huyện lại có những hành vi vi phạm thuần phong mĩ tục.

Câu 5 trang 139 SGK văn 10 tập 1 CTST

Ở một số dị bản khác, nhân vật Thầy Nghêu được thay bằng nhân vật lí trưởng (Lí Hà), vở tuồng kết thúc trong cảnh các bà vợ của Huyện Trìa, Đề Hầu, Lí Hà bất ngờ xuất hiện và sỉ vả các ông chồng dại gái. Sự khác biệt giữa các dị bản giúp bạn hiểu thêm gì về đặc điểm của tuồng đồ?

Trả lời

Sự khác biệt giữa các dị bản như vậy giúp người đọc hiểu về một trong những đặc điểm của tuồng đồ là phương thức truyền miệng. Chính phương thức đó khiến các vở tuồng có nhiều dị bản khác nhau.

Câu 6 trang 139 SGK văn 10 tập 1 CTST

Có người cho rằng Nghêu, Sò, Ốc, Hến có đến hai cảnh xử án, cảnh thứ nhất do Huyện Trìa xét xử ở lớp XIII, cảnh thứ hai, do Thị Hến và Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu xử lẫn nhau. Cho biết ý kiến của bạn về nhận định trên.

Trả lời

Theo em, ý kiến trên là đúng. Trong văn bản Huyện Trìa xử án là do Huyện Trìa xử án vụ giữa vợ chồng Trùm Sò và Thị Hến. Đến văn bản Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến, cả ba thầy đã mắc bẫy của Thị Hến và tự xét xử lẫn nhau.

Bài tập sáng tạo

Vẽ tranh hoặc dựng một hoạt cảnh lấy cảm hứng từ vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 10 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.