TIẾT 3: VIẾT

Viết đoạn văn tả người

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giúp HS nắm được nội dung bài học, khơi gợi sự hứng thú của HS vào tiết học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV yêu cầu HS nhắc lại kiến thức của bài trước và GV đặt ra những câu hỏi cho HS:

Dàn ý cho bài văn tả người gồm mấy phần? Đó là những phần nào? Nêu nội dung từng phần?

- GV mời 1 – 2 HS phát biểu ý kiến.

- GV nhận xét, chốt đáp án:

Dàn ý cho bài văn tả người gồm 3 phần. Đó là mở bài, thân bài, kết bài.

+ Mở bài: Giới thiệu về người được tả (tên gọi, mối quan hệ của em với người đó,…) theo cách mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp.

+ Thân bài: Nêu ngắn gọn những đặc điểm của người được tả:

· Ngoại hình (tầm vóc, dáng người, nước da, gương mặt; trang phục,…)

· Hoạt động (việc làm, cử chỉ, lời nói, cách ứng xử,…)

· Sở trường, sở thích hoặc tính tình.

+ Kết bài: Nêu nhận xét hoặc cảm nghĩ về người được tả theo cách kết bài mở rộng hoặc không mở rộng.

- GV giới thiệu bài học: Trong tiết học này, HS sẽ tìm hiểu đoạn văn tả người trong đó có sử dụng các từ ngữ gợi tả và các biện pháp nghệ thuật,…để làm nổi bật đặc điểm của người được miêu tả.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Nhận xét các đoạn văn

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giúp HS nhận biết cách triển khai ý trong một đoạn văn tả người: xác định nội dung chính của đoạn văn, trình tự miêu tả, cách sử dụng những từ ngữ gợi tả, biện pháp so sánh,... để làm nổi bật đặc điểm của người được miêu tả.

b. Tổ chức thực hiện

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc nhiệm vụ BT1: Đọc các đoạn văn dưới đây và trả lời các câu hỏi:

a. Ông nội của Nhụ đã tám mươi tuổi, nhưng vóc người vẫn gọn và chắc, dáng đi dứt khoát như một ngọn sóng. Ông có nước da nâu sẫm, ghi dấu ấn của cả một đời chèo thuyền trên mặt biển. Mỗi khi kết thúc một câu nói, ông thường dùng tiếng “hầy". Đó là tiếng hộ chèo thuyền của người dân chài xưa lúc trời sắp có dông. Ông thường ra hiệu bằng mắt và bằng tay. Ở trên biển thì đó là một điều rất bình thường. Nhưng ở nhà, ông cũng “nói” theo cách đó. Dần dần, con cháu cũng quen.

(Theo Trần Nhuận Minh)

b. Mẹ dẫn tôi về thăm ngoại. Nghe tiếng tôi từ ngoài ngõ, ngoại lập cập chạy ra cửa, dang hai tay đón tôi ngả vào. Ngoại mừng vui đến nỗi không ngăn được những giọt nước mắt rơi trên đôi má nhăn nheo. Ngoại ôm chặt tôi vào lòng, rồi ngoại dẫn tôi ra sau vườn, cho tôi tự tay hái những trái bưởi, trái xoài vàng ươm trên những cành chỉ là đà ngang mắt tôi. Tôi biết là ngoại để dành những trái cây sà thấp xuống như thế cho tôi về hái.

(Theo Lê Văn Trường)

c. Chị Hà là một thành viên trong đoàn thanh niên của huyện đến giúp xã tôi chống úng ở cánh đồng chuẩn bị cấy giống lúa mới. Trông chị thật xinh tươi: nước da trắng, môi hồng, tóc mai dài vắt cong lên như một dấu hỏi lộn ngược. Trên má chị có vài nốt tàn nhang. Mỗi khi chị cười, nốt tàn nhang lặn đi trên gò má đỏ ửng. Chị cười nói nhiều, chắc tính chị vốn sôi nổi, cũng có thể là vì hào hứng với chuyến đi giúp bà con xã tôi nên chị vui như thế.

(Theo Bùi Hiển)

– Người được tả trong mỗi đoạn văn là ai?

– Những từ ngữ nào làm nổi bật đặc điểm ngoại hình hoặc hoạt động của người đó?

– Trong mỗi đoạn văn, chi tiết nào gây ấn tượng với em?

- GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm theo kĩ thuật Khăn trải bàn theo hình dưới đây:

- GV mời đại diện 1 – 2 HS phát biểu ý kiến, các nhóm khác nhận xét.

- GV nhận xét, chốt đáp án:

Đoạn văn a:

– Người được tả trong đoạn văn là ông nội của bạn Nhụ, ông đã tám mươi tuổi. (Ông là người vùng biển, làm nghề đánh cá trên biển.).

– Những từ ngữ làm nổi bật đặc điểm về ngoại hình (vóc người gọn và chắc, dáng đi dứt khoát như một ngọn sóng, nước da nâu sẫm); hoạt động (ông thường dùng tiếng “hầy” để kết thúc một câu nói; ông thường ra hiệu bằng mắt và bằng tay cả khi trên biển và khi ở nhà).

– Chi tiết gây ấn tượng (HS phát biểu theo cảm nhận riêng, có thể giải thích vì sao).

Đoạn văn b:

– Người được tả trong đoạn văn là người bà của bạn nhỏ xưng “tôi” trong đoạn văn.

– Đoạn văn tập trung miêu tả tình cảm, cảm xúc, cử chỉ, việc làm của bà khi con cháu về thăm.

– Chi tiết gây ấn tượng (HS phát biểu theo cảm nhận riêng, có thể giải thích vì sao).

Đoạn văn c:

– Người được tả trong đoạn văn là chị Hà, một thành viên trong đoàn thanh niên của huyện về giúp đỡ dân làng chống úng.

– Những từ ngữ làm nổi bật đặc điểm về ngoại hình (trông chị xinh tươi, nước da trắng, môi hồng, tóc mai dài vắt cong lên như một dấu hỏi lộn ngược, có vài nốt tàn nhang trên má); hoạt động (chị cười nói nhiều, mỗi khi cười, nốt tàn nhang lặn đi trên gò má đỏ ửng); tính tình (chắc tính chị vốn sôi nổi, cũng có thể hào hứng với chuyến đi giúp bà con nên chị vui như thế).

– Chi tiết gây ấn tượng (HS phát biểu theo cảm nhận riêng, có thể giải thích vì sao).

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của HS.

Hoạt động 2: Thực hành

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Vận dụng kiến thức để viết đoạn văn tả người.

b. Tổ chức thực hiện

- GV tổ chức cho HS xác định yêu cầu của BT2: Dựa vào dàn ý trong hoạt động Viết ở Bài 4, viết đoạn văn tả một người thân trong gia đình em hoặc một người đã để lại cho em những ấn tượng tốt đẹp.

+ GV tổ chức cho HS đọc đoạn văn trao đổi trong nhóm nhỏ.

+ GV mời 1 – 2 nhóm HS chia sẻ kết quả trước lớp, các nhóm HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung ( nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

C. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

- GV tổ chức hoạt động cho HS xác định yêu cầu của hoạt động:

1/ Làm một sản phẩm (viết, thiệp, vẽ tranh,…) tặng người thân hoặc người bạn mà em yêu quý. Chia sẻ với người nhận điều em muốn thể hiện qua sản phẩm đó.

2/ Tìm đọc bài thơ thể hiện vẻ đẹp cuộc sống (những việc làm thể hiện sự tận tâm với công việc; tình cảm yêu thương, sự quan tâm trong gia đình, cộng đồng;…)

+ GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm theo kĩ thuật Phòng tranh.

+ GV mời 1 – 2 nhóm HS chia sẻ kết quả trước lớp, các nhóm khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá, bổ sung và chốt đáp án:

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của HS.

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- GV nhắc nhở HS:

+ Xem lại kiến thức bài : Viết đoạn văn tả người, hiểu và vận dụng được kiến thức vào thực hành.

+ Chia sẻ với người thân về bài học.

+ Đọc và chuẩn bị trước phần Bài đọc Thư của bố.

- HS lắng nghe và làm theo hướng dẫn của GV.

- HS lắng nghe.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS lắng nghe GV giới thiệu bài mới.

- HS đọc nhiệm vụ BT.

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS chia sẻ kết quả.

- HS lắng nghe và tiếp thu.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu.

- HS đọc nhiệm vụ của hoạt động.

- HS lắng nghe hướng dẫn của GV.

- HS phát biểu ý kiến.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS đọc nhiệm vụ hoạt động.

- HS lắng nghe GV hướng dẫn.

- HS phát biểu ý kiến.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe và tiếp thu.

- HS lắng nghe và thực hiện.