PowerPoint Tiếng Việt 5 Bài 9: Liên kết câu bằng cách lặp từ ngữ

TIẾT 2: LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Liên kết câu bằng cách lặp từ ngữ

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm đôi: Các vế của câu ghép sau được nối với nhau bằng cách nào?

Giờ ra chơi, các bạn nam chơi đá cầu còn các bạn nữ chơi nhảy dây.

- GV mời các nhóm chia sẻ kết quả.

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

+ Nối với nhau bằng kết từ còn.

- GV giới thiệu bài học mới và ghi tên bài học mới: Ở tiết học trước, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu và luyện tập cách nối các vế câu ghép. Tiết học hôm nay, chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu cách liên kết câu bằng cách lặp từ ngữ nhé!

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu phép liên kết câu bằng cách lặp từ ngữ

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nắm được và nhận biết được phép liên kết câu trong đoạn văn bằng cách lặp từ ngữ, nắm được lí thuyết.

b. Tổ chức thực hiện

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu của PHT dưới đây:

+ GV tổ chức cho HS thực hiện nhiệm vụ bằng kĩ thuật Mảnh ghép:

· 1/2 lớp sẽ làm BT1

· 1/2 lớp sẽ làm BT2

· Sau khi hoàn thành nhiệm vụ làm bài tập, HS từ các nhóm khác nhau hợp thành lại các nhóm mới.

· Sơ đồ kĩ thuật mảnh ghép:

+ GV mời 1 – 2 HS chữa bài trước lớp, các nhóm HS khác nhận xét, bổ sung ( nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

Bài 1:

a. Từ Choắt và từ tôi được lặp lại ở cả 4 câu văn.

b. Việc lặp lại những từ này giúp cho các câu trong đoạn văn liên kết chặt chẽ với nhau.

GV giải thích thêm :

Do đoạn văn này chủ yếu nói về Dế Choắt nên việc lặp lại từ Choắt có ý nghĩa quan trọng hơn việc lặp lại từ tôi, nó duy trì được sự thống nhất về đối tượng được nói tới trong đoạn văn.

Việc lặp lại các từ Choắt và tôi trong đoạn văn này chỉ nhằm tạo sự liên kết các câu trong đoạn chứ không có tác dụng nhấn mạnh đến đối tượng được nói đến và không làm tăng hiệu quả tu từ của lời nói (làm cho lời nói hay hơn, gây ấn tượng mạnh hơn đối với người đọc, người nghe), vì vậy không được coi là biện pháp điệp từ, điệp ngữ.

Bài 2 :

Hoa giấy đẹp một cách giản dị. Mỗi cánh hoa (hoa giấy) giống

hệt một chiếc lá, chỉ có điều mỏng mảnh hơn và có màu sắc rực rỡ. Lớp lớp hoa (hoa giấy) rải kín mặt sân, nhưng chỉ cần một làn gió thoảng, chúng tản mát bay đi mất.

- GV chiếu phần ghi nhớ lên màn hình cho HS:

ü Các câu trong một đoạn văn có thể liên kết với nhau bằng cách lặp từ ngữ: câu sau lặp lại từ ngữ ở câu trước.

- GV yêu cầu HS đọc kĩ phần ghi nhớ.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của HS.

Hoạt động 2: Thực hành kiến thức về liên kết câu bằng cách lặp từ ngữ

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- HS vận dụng được làm các bài tập, câu hỏi có liên quan.

b. Tổ chức thực hiện

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu BT3: Tìm từ ngữ được lặp lại để liên kết câu trong mỗi đoạn văn sau:

a. (1) Một hôm, Thạch Sanh ngồi trong ngục tối, đem đàn của vua Thuỷ Tề cho ra gảy. (2) Tiếng đàn vang lên như những lời trách oán, trách sự hững hờ của công chúa và oán sự độc ác của Lý Thông. (3) Tiếng đàn vẳng đến hoàng cung, lọt vào tai công chúa. (4) Vừa nghe tiếng đàn, công chúa bỗng cười nói vui vẻ. (5) Nàng xin vua cha cho gọi người đánh đàn vào cung.

(Truyện Thạch Sanh)

b. (1) Trong rừng, những cây sau sau đã ra lá non. (2) Những mầm lá mới nảy chưa có màu xanh, chúng mang màu nâu hồng trong suốt. (3) Những lá lớn hơn xanh mơn mởn. (4) Đi dưới rừng cây sau sau, tưởng như đi dưới một vòm nhà lợp đầy những ngôi sao xanh. (5) Ánh mặt trời chiếu qua tán lá xuống như một ánh đèn xanh dịu.

(Ngô Quân Miện)

c. (1) Chú sơn ca tiếp tục vỗ cánh bay lên cao vút. (2) Chú thấy cần phải làm một chuyến đi xa để thăm tất cả mảnh đất quê hương của chú. (3) Đôi cánh nhỏ chao chát trên không dẫn chú đi. (4) Cảnh vật loang loáng in vào đôi mắt tinh nhanh tuyệt diệu của chú. (5) Chú xiết bao kinh ngạc vì thấy quê hương của chú, ngoài dãy đồi đầy một màu xanh và ánh nắng, còn trải ra bao la!

(Nguyễn Kiên)

+ GV tổ chức cho HS thảo luận, thống nhất kết quả trong nhóm nhỏ.

+ GV mời 1 – 2 HS chữa bài trước lớp, các nhóm HS khác nhận xét, bổ sung ( nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

=> Rút ra nhận xét:

· Trong đoạn a, từ đàn xuất hiện ở cả 5 câu, cho thấy sự vật chính được nói đến trong đoạn là (tiếng) đàn (của Thạch Sanh). Việc lặp lại như vậy đảm bảo sự liên kết giữa các câu, giúp các câu thống nhất về chủ đề và tạo thành một đoạn văn hoàn chỉnh.

· Trong đoạn b, từ lá ở câu 1 được lặp lại ở câu 2, 3, 5. Còn câu 4 thì liên kết với câu trước nhờ lặp lại cụm từ cây sau sau ở câu 1. Sự lặp lại từ lá và cụm từ cây sau sau tạo sự liên kết giữa các câu trong đoạn, cho thấy cả đoạn văn này nói về lá của cây sau.

· Trong đoạn c, từ chú lặp lại ở cả 5 câu, toàn đoạn văn viết về nhân vật chính là chú chim sơn ca.

- GV giao nhiệm vụ cho HS đọc yêu cầu BT4: Viết 2 – 3 câu về một lễ hội, trong đó các câu liên kết với nhau bằng cách lặp từ ngữ.

- GV giao nhiệm vụ cho HS về nhà hoàn thiện.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của HS.

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- GV nhắc nhở HS:

+ Xem lại kiến thức bài Luyện từ và câu – Liên kết câu bằng cách lặp từ ngữ, hiểu, phân biệt và vận dụng được kiến thức.

+ Chia sẻ với người thân về bài học.

+ Hoàn thiện BT4.

+ Đọc trước Tiết 3: Viết – Tìm hiểu cách viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc về một sự việc.

- HS đọc nhiệm vụ của BT.

- HS nêu kết quả làm việc nhóm.

- HS lắng nghe, quan sát

- HS lắng nghe GV giới thiệu bài, ghi bài mới.

- HS đọc nhiệm vụ của BT.

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS theo dõi, xem trên màn hình.

- HS đọc kĩ phần ghi nhớ.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS đọc nhiệm vụ BT.

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS đọc nhiệm vụ hoạt động.

- HS làm theo hướng dẫn của GV.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe và tiếp thu

- HS lắng nghe và tiếp thu

- HS lắng nghe và thực hiện.