Giáo án Toán 5 Chân trời sáng tạo Cả năm 2024-2025

HOẠT ĐỘNG GV

HOẠT ĐỘNG HS

I. Khởi động

– Trò chơi “Tôi bảo”.

+ GV vừa nói vừa viết bảng. Số bánh của tôi là:

GV viết bảng 01.

GV viết bảng 05.

GV viết bảng 050.

+ GV viết bảng và hỏi:

\(3\frac{5}{10}\) → Loại số?

→ Phần phân số?

\(\frac{1}{10}\) →Loại số?

→ So sánh với 1

→ Phần nguyên?

→ Phần phân số?

– GV trình chiếu (hoặc treo) hình vẽ Khởi động lên cho HS quan sát và vấn đáp.

– HS trả lời:

Một cái bánh.

Năm cái bánh.

Năm mươi cái bánh.

HS thực hiện theo các nội dung.

Hỗn số có chứa phân số thập phân.

\(3\frac{5}{10}\)

Phân số thập phân.

Bé hơn 1.

Không có phần nguyên tức là phần nguyên bằng 0.

\(\frac{1}{10}\)

– HS quan sát và vấn đáp.

– HS mô tả bức tranh → Đọc các bóng nói

từ trái sang phải.

→ GV giới thiệu bài: “Hai phẩy năm là một số thập phân. Hôm nay chúng ta học bài Số thập phân.”.

II. Khám phá, hình thành kiến thức mới

1. Giới thiệu số thập phân

– Các phân số thập phân, các hỗn số có chứa phân số thập phân có thể viết dưới dạng số thập phân.

– Mỗi số thập phân gồm hai phần: phần nguyên và phần thập phân, chúng được phân cách bởi dấu phẩy.

GV viết trên bảng lớp:

Phần nguyên Phần thập phân

– GV lần lượt trình chiếu (hoặc treo) từng hình.

– GV yêu cầu HS thực hiện:

+ Viết phân số thập phân hoặc hỗn số có chứa phân số thập phân.

+ Viết số thập phân.

Viết phân số thập phân bé hơn 1 dưới dạng số thập phân

Ví dụ 1:

a)

+ Băng giấy được chia thành bao nhiêu phần bằng nhau, đã tô màu mấy phần?

+ Hãy viết phân số biểu thị phần tô màu của băng giấy.

+ Ta sẽ viết phân số thập phân 1 dưới dạng \(\frac{1}{10}\) số thập phân.

So sánh \(\frac{1}{10}\) với 1.

– HS (nhóm đôi) quan sát theo gợi ý của GV.

– HS thực hiện các yêu cầu của GV.

10 phần, 1 phần.

\(\frac{1}{10}\)

\(\frac{1}{10}\) bé hơn 1.

Phân số này có phần nguyên không?

→ Số thập phân cần viết có phần nguyên là

0 (GV viết trên bảng lớp: \(\frac{1}{10}\) = 0, ).

Mẫu số của \(\frac{1}{10}\) có mấy chữ số 0?

→ Số thập phân đang viết sẽ có một chữ số ở phần thập phân

→ Tử số của \(\frac{1}{10}\) có một chữ số là 1, ta viết

\(\frac{1}{10}\) = 0,1

→ GV giới thiệu: 0,1 là một số thập phân, đọc là: Không phẩy một.

Lưu ý: Có hai cách đọc số thập phân.

– Viết sao đọc vậy (sử dụng cho bài này).

– Đọc dựa vào việc mở rộng cách đọc các số tự nhiên (Bài 19).

b)

+ Hãy viết phân số biểu thị phần tô màu của tờ giấy và giải thích tại sao viết như vậy.

+ Viết phân số thập phân \(\frac{1}{100}\) dưới dạng số thập phân.

Viết phần nguyên và dấu phẩy (\(\frac{1}{100}\) = 0, ).

Tại sao viết như vậy?

Mẫu số của phân số có mấy chữ số 0?

→ Số thập phân đang viết sẽ có hai chữ số ở phần thập phân.

Tử số của phân số \(\frac{1}{100}\) chỉ có một chữ số là 1

→ Ta viết 01 ở phần thập phân ( \(\frac{1}{100}\) = 0,01)

100

→ Đọc: Không phẩy không một.

Không có, tức là phần nguyên bằng 0.

Một chữ số 0.

– HS viết vào bảng con \(\frac{1}{10}\) = 0,1.

– HS lặp lại.

\(\frac{1}{100}\)

– HS giải thích tương tự Ví dụ a. Hai.

c) Viết phân số thập phân \(\frac{1}{1000}\) dưới dạng số thập phân.

GV lưu ý HS: Có bao nhiêu chữ số 0 ở mẫu số của phân số thập phân thì có bấy nhiêu chữ số ở phần thập phân của số thập phân.

Ví dụ 2:

GV hướng dẫn HS đọc các số thập phân.

Ví dụ 3: Viết các hỗn số có chứa phân số thập phân dưới dạng số thập phân.

+ Đã tô màu bao nhiêu băng giấy?

+ Viết hỗn số biểu thị phần tô màu của các băng giấy.

+ Ta sẽ viết hỗn số \(3\frac{5}{10}\) thành số thập phân.

Phần nguyên của hỗn số là bao nhiêu?

→ Phần nguyên của số thập phân cũng là 3

(Ta viết: \(3\frac{5}{10}\) = 3, ).

Phần thập phân của số thập phân gồm mấy chữ số, đó là chữ số nào, tại sao?

→ Viết tiếp 3 5 = 3,5 → Đọc: Ba phẩy năm.

10

b) và c): GV hướng dẫn đọc.

– HS thảo luận nhóm đôi và viết vào bảng con ( \(\frac{1}{1000}\) = 0,001).

– HS giải thích:

Phân số thập phân bé hơn 1 → Phần nguyên là 0.

Mẫu số có ba chữ số 0 → Có ba chữ số phần thập phân → 001.

+ Đọc: Không phẩy không không một.

HS tự viết các phân số thập phân thành số thập phân rồi chia sẻ nhóm bốn.

3 băng giấy và \(\frac{5}{10}\) băng giấy.

\(3\frac{5}{10}\)

Một chữ số 5 vì mẫu số có một chữ số 0 và tử số của phân số là 5.

– HS nhóm đôi viết các hỗn số thành số thập phân, giải thích cách viết.

2. Hệ thống hoá nội dung bài học

GV hướng dẫn HS đưa ra những nhận xét:

– Số thập phân gồm có mấy phần? Đó là những phần nào? Được ngăn cách bởi dấu gì?

Bên trái dấu phẩy là phần gì? Phần bên phải dấu phẩy có tên gọi là gì?

– Khi viết một phân số hay hỗn số dưới dạng số thập phân, cần lưu ý những gì?

+ Các phân số, hỗn số đó phải là phân số thập phân hay hỗn số có chứa phân số thập phân.

+ Nếu phân số thập phân đó bé hơn 1 thì phần nguyên là bao nhiêu?

+ Số chữ số ở phần thập phân phụ thuộc vào đâu?

Áp dụng

GV viết phân số thập phân hay hỗn số có chứa phân số thập phân.

Phần nguyên là 0.

Số chữ số 0 ở mẫu số.

– HS viết số thập phân (bảng con) → HS gạch một gạch dưới phần nguyên, hai gạch dưới phần thập phân.

HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

YÊU CẦU CẦN ĐẠT

ĐIỀU CHỈNH

A. KHỞI ĐỘNG (5 phút)

- HS chơi trò chơi “Đố bạn”.

Cách chơi: Một HS lên bảng nêu cấu tạo số, các bạn viết số vào bảng con.

Ví dụ:

· 1 HS nêu: Số gồm bảy mươi nghìn, năm nghìn, hai trăm, tám chục, năm đơn vị.

· Các bạn còn lại viết số: 75 285

HS nghe GV giới thiệu bài: Trong tiết học này, chúng ta sẽ cùng củng cố các kĩ năng liên quan đến số tự nhiên và các phép tính liên quan đến số tự nhiên.

Tạo không khí vui tươi, kết nối chủ đề bài học.

B. KHÁM PHÁ VÀ LUYỆN TẬP (20 phút)

Bài 1

– HS đọc yêu cầu.

– HS xác định các việc cần làm: Đọc số, viết số, viết số thành tổng theo các hàng.

– HS làm cá nhân rồi chia sẻ với bạn.

– Vài lên bảng trình bày, em khác nhận xét.

a) 57 308: năm mươi bảy nghìn ba trăm linh tám.

460 092: bốn trăm sáu mươi nghìn không trăm chín mươi hai.

185 729 600: một trăm tám mươi lăm triệu bảy trăm hai mươi chín nghìn sáu trăm.

b) Sáu mươi tám nghìn không trăm linh chín: 68 009.

Bảy trăm hai mươi triệu năm trăm nghìn ba trăm mười: 720 500 310.

c) 14 030 = 10 000 + 4 000 + 30

– HS nghe GV nhận xét, tuyên dương.

Củng cố kĩ năng đọc, viết số tự nhiên, nắm được cấu tạo số tự nhiên.

Bài 2

– HS đọc yêu cầu.

– HS làm bài vào bảng con.

a. 987 < 1 082

b. 541 582 > 541 285

c. 200 + 500 < 200 500

d. 700 000 + 4 000 = 704 000

– Khi trình bày, HS nói tại sao lại điền dấu như vậy.

Ví dụ: 987 < 1 082

Số 987 có ba chữ số; số 1 082 có bốn chữ số

è 987 bé hơn 1 082 ⇒ Điền dấu <.

– ...

– HS trả lời câu hỏi để hệ thống các cách so sánh số:

+ Số có ít chữ số hơn thì thế nào?

>>> Số có ít chữ số hơn thì bé hơn.

+ Hai số có số chữ số bằng nhau: So sánh thế nào?

>>> Hai số có số chữ số bằng nhau: So sánh các cặp chữ số cùng hàng theo thứ tự từ trái sang phải. Cặp chữ số đầu tiên khác nhau ⇒ Kết luận.

– HS nghe GV nhận xét, tuyên dương.

Củng cố kĩ năng so sánh số tự nhiên