Vùng

Cảnh đẹp

Sinh hoạt văn hoá

Trung du và miền núi Bắc Bộ

Ảnh 1

Ảnh 5

Đồng bằng Bắc Bộ

Ảnh 3

Duyên hải miền Trung

Ảnh 4

Tây Nguyên

Ảnh 6

Nam Bộ

Ảnh 2

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- Đây là tiết học đầu tiên trong tuần, hoạt động khởi động được thực hiện trong phần chia sẻ về chủ điểm. Quang cảnh làng mạc ngày mùa sẽ cho các em thấy vẻ đẹp của làng quê được vẽ bằng lời tả rất đặc sắc của nhà văn Tô Hoài - một nhà văn rất quen thuộc với các em.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

* Mục tiêu:

- Đọc thành tiếng trôi chảy toàn bài. Phát âm đúng các từ ngữ HS dễ viết sai. Ngắt nghỉ hơi đúng.

- Hiểu nghĩa của các từ ngữ được chú giải trong bài. Chú ý một số từ địa phương được sử dụng trong bài văn.

- Hiểu được nội dung và ý nghĩa của bài đọc

* Cách tiến hành:

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

- GV đọc mẫu: đọc toàn bài với giọng vừa phải, giọng tả chậm rãi, dịu dàng, giọng đọc thể hiện được cảm xúc vui tươi trước vẻ đẹp sinh động, trù phú của làng quê giữa ngày mùa.

- Gọi 1 HS đọc toàn bài.

- GV tổ chức cho HS chia đoạn và đọc nối tiếp các đoạn theo nhóm.

- GV tổ chức và hướng dẫn cho HS luyện đọc theo nhóm.

+ GV chia nhóm, yêu cầu từng nhóm HS đọc bài, mỗi nhóm 3 em đọc tiếp nối đến hết bài.

+ GV sửa lỗi phát âm, uốn nắn tư thế đọc cho HS. Nhắc HS ngắt nghỉ hơi ở các dấu chấm, dấu phẩy cho đúng.

- GV mời đại diện nhóm đọc (ít nhất là 2 nhóm), sau đó cho các HS khác nhận xét.

- GV nhấn mạnh vào những từ ngữ khó đọc và những từ ngữ dễ mắc lỗi sai khi đọc: đượm, mải miết, cắt rạ, …

TIẾT 2

Hoạt động 2: Đọc hiểu

- GV mời 5 HS tiếp nối nhau đọc to, rõ ràng 5 câu hỏi:

- GV giao nhiệm vụ cho HS đọc thầm bài đọc, thảo luận nhóm 3 người theo các câu hỏi tìm hiểu bài. HS trả lời câu hỏi bằng trò chơi Phỏng vấn.

- GV yêu cầu HS thực hiện trò chơi:

+ Mỗi nhóm cử 1 đại diện tham gia.

+ Đại diện nhóm 1 đóng vai phóng viên, phỏng vấn đại diện nhóm 2. Nhóm 2 trả lời, cứ tiếp tục cho đến hết.

(1) Bài đọc tả cảnh gì, vào mùa nào trong năm?

(2) Vì sao có thể nói các từ ngữ chỉ màu sắc trong bài đã tạo nên bức tranh đẹp về một vùng quê trù phú và đa dạng?

(3) Tìm những chi tiết miêu tả thời tiết và hoạt động của con người trong ngày mùa.

- Những chi tiết đó cho em cảm nhận gì?

(4) Bài văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với làng quê như thế nào?

- Qua bài đọc này, em học được điều gì về cách quan sát và tả phong cảnh?

- GV mời 2 - 3 HS trả lời. HS khác nhận xét, nêu ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, khen ngợi và động viên HS các nhóm.

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo.

- Bài văn gồm 3 đoạn:

+ Đoạn 1: đọc từ đầu đến ... chín vàng.

+ Đoạn 2: đọc từ Những tàu lá chuối… đến ... lạ lùng.

+ Đoạn 3: đọc phần còn lại.

- HS cùng GV giải nghĩa từ khó.

- HS đọc bài.

- Một số nhóm đọc to trước lớp theo yêu cầu của giáo viên. Các nhóm còn lại nhận xét bạn đọc.

- Học sinh phát hiện những từ khó đọc, thực hành luyện đọc từ khó.

- HS đọc nối tiếp 5 câu hỏi theo yêu cầu của GV.

- Bài đọc tả cảnh làng quê mùa đông, giữa mùa đông.

- Tác giả đã vẽ nên bức tranh đẹp về một vùng quê trù phú và đa dạng bằng các từ chỉ màu vàng. Mỗi sự vật được miêu tả bằng một từ phù hợp, thể hiện những màu vàng khác nhau, rất phong phú. Màu vàng xuộm của lúa chín, màu vàng giòn của rơm và thóc là dấu hiệu được mùa; màu vàng xọng của bụi mía gợi cảm giác nhiều nước ngọt; màu vàng mượt của con gà, con chó gợi

cảm giác ấm no;… Sự chấm phá thêm sắc đỏ của lá lụi hay mấy quả ớt cũng góp phần tạo điểm nhấn cho bức tranh đang tràn ngập sắc vàng.

- Thời tiết: Không còn cảm giác héo tàn, hanh hao; hơi thở của đất trời, mặt nước thơm thơm, nhè nhẹ; ngày không nắng, không mưa.

- Con người: Không ai tưởng đến ngày hay đêm; mải miết đi gặt, kéo đá, cắt rạ, chia thóc; cứ buông bát đũa lại đi ngay, cứ trở dậy là ra đồng ngay

- Thời tiết của ngày mùa được miêu tả rất đẹp, thuận lợi cho vụ gặt. Con người chăm chỉ, mải miết, say mê với công việc. Tất cả làm nên một bức tranh lao động tràn đầy sức sống trong ngày mùa ở làng quê.

- Bài văn thể hiện một tình yêu thiên nhiên nồng nàn và tình cảm sâu đậm, chân thành, gắn bó với làng quê Việt Nam của Tô Hoài. Phải có một tình yêu tha thiết, một cảm nhận tinh tế về con người và cảnh vật quê hương mới giúp tác giả vẽ nên một bức tranh quang cảnh làng mạc ngày mùa đẹp đến nao lòng như vậy.

- Em học được kĩ năng quan sát tỉ mỉ về sự vật; phối hợp nhiều giác quan để quan sát; xác định các chi tiết tiêu biểu để miêu tả; lựa chọn từ ngữ để câu văn sinh động, hấp dẫn, ...

C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH, LUYỆN TẬP

* Mục tiêu:

- HS đọc diễn cảm bài đọc; ngắt nghỉ hơi đúng; nhấn giọng ở những từ ngữ quan trọng; thể hiện giọng đọc phù hợp

* Cách tiến hành:

Hoạt động 3: Đọc diễn cảm bài đọc

- GV hướng dẫn HS đọc diễn cảm một phần của đoạn 2 với giọng ôn tồn, sâu lắng; ngắt nghỉ đúng chỗ; biết nhấn mạnh vào những từ ngữ quan trọng.

- Các câu: “Màu lúa chín / dưới đồng vàng xuộm lại. / Nắng nhạt / ngả màu vàng hoe. Trong vườn / lắc lư / những chùm quả xoan / / vàng lịm. / Từng / chiếc lá mít / vàng ối. / Tàu đu đủ, / chiếc / lá sắn héo lại / mở năm cánh / vàng tươi. / Buồng chuối / lốm đốm / quả chín vàng. / Những / tàu lá chuối / vàng ối / xoã xuống / như những đuôi áo, / vạt áo.”

- HS luyện đọc theo nhóm.

- Các nhóm thi đọc.

- GV mời các nhóm nhận xét.

- GV nhận xét tuyên dương.

- Nghe + luyện đọc

- Đại diện các nhóm nhận xét.

- Các nhóm thi đọc.

- Các nhóm nhận xét

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG, TRẢI NGHIỆM

* Mục tiêu:

+ Củng cố những kiến thức đã học trong tiết học để học sinh khắc sâu nội dung.

+ Vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn.

+ Tạo không khí vui vẻ, hào hứng, lưu luyến sau khi học sinh bài học.

+ Phát triển năng lực ngôn ngữ.

* Cách tiến hành:

- GV cho HS nhắc lại nội dung của bài đọc: Bài văn miêu tả cảnh đẹp, sinh động và trù phú của làng quê giữa ngày mùa. Qua đó thể hiện tình yêu tha thiết, sâu đậm của tác giả với quê hương.

- Nhận xét, tuyên dương

- Nhận xét tiết học, dặn dò bài về nhà.

- Chuẩn bị bài: Tả phong cảnh (Cấu tạo của bài văn).

- HS nêu

- HS chia sẻ

- Lắng nghe, rút kinh nghiệm.

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

* Mục tiêu:

+ Tạo không khí vui vẻ, phấn khởi trước giờ học.

+ Kết nối với nội dung bài học.

* Cách tiến hành:

Trò chơi: Xếp chữ

- Phổ biến luật chơi: Mỗi nhóm sẽ nhận được 1 phong thư gồm có 11 chữ cái. Trong vòng 3 phút đội nào xếp thành từ có nghĩa nhanh nhất thì đội đó dành chiến thắng.

- Tổ chức cho HS chơi theo nhóm 4.

- Nhận xét, tuyên dương.

- Cho HS đọc từ vừa xếp được.

* Giới thiệu bài: Tả phong cảnh.

- Lắng nghe.

- HS chơi theo nhóm.

- Lắng nghe.

- 1 HS đọc: TẢ PHONG CẢNH

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

* Mục tiêu:

+ Hiểu cấu tạo của bài văn tả cảnh.

* Cách tiến hành:

Hoạt động 1: Nhận xét về cấu tạo của bài văn tả cảnh.

- Mời HS đọc nội dung phần Nhận xét.

- GV giải thích các từ khó: giả, vực.

- Tổ chức hoạt động nhóm đôi trao đổi về các câu hỏi gợi ý của SGK:

- Tổ chức cho HS trình bày kết quả thảo luận.

- Bài văn có mấy đoạn? Nêu nội dung của từng đoạn?

- Em hãy sắp xếp các đoạn văn vào mỗi phần phù hợp: mở bài, thân bài, kết bài?

- Theo em, ngoài trình tự miêu tả như trong phần thân bài nói trên, còn có thể miêu tả phong cảnh theo trình tự nào khác?

- GV nhận xét, tuyên dương.

Hoạt động 2: Rút ra bài học.

- Cấu tạo của một bài văn Con suối bản tôi gồm mấy phần? Nêu cụ thể

- GV nhận xét, tuyên dương HS trả lời đúng.

- GV mời 1 - 2 HS đọc to nội dung bài học trong SGK.

- 3 HS đọc nối tiếp, cả lớp đọc thầm.

- HS lắng nghe

- Thảo luận nhóm đôi:

- Đại diện 1 - 2 nhóm trình bày.

- Bài văn có 4 đoạn:

+ Đoạn 1: giới thiệu bao quát về con suối.

+ Đoạn 2: tả từng phần của cảnh (nước suối, cầu qua suối, cá dưới suối, ...).

+ Đoạn 3: tiếp tục tả từng phần của cảnh (thác, vực).

+ Đoạn 4: nêu cảm nghĩ về con suối.

+ Mở bài: Đoạn 1.

+ Thân bài: Đoạn 2, 3.

+ Kết bài: Đoạn 4.

- Thân bài miêu tả cảnh con suối theo từng phần của cảnh (trình tự không gian). Ngoài trình tự miêu tả trên thì còn có thể miêu tả phong cảnh theo trình tự thời gian (VD: tả con suối vào mùa mưa và mùa khô)

- Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.

- 3 phần

- Mở bài (đoạn 1: giới thiệu bao quát về cảnh sẽ tả).

- Thân bài (đoạn 2, 3: tả từng phần của cảnh).

- Kết bài (đoạn 4: nêu cảm nghĩ của người viết về cảnh).

- 2 HS đọc. Cả lớp đọc thầm theo.

C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH, LUYỆN TẬP

* Mục tiêu:

+ Hiểu được cấu tạo bài văn tả cảnh gồm có 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài và nội dung của từng phần.

* Cách tiến hành:

Hoạt động 3: Luyện tập

Bài tập: So sánh bài văn “Chiều tối” và bài văn “Con suối bản tôi” về cấu tạo và trình tự miêu tả.

-Yêu cầu HS đọc đề bài.

- GV giải thích các từ ngữ khó trong bài văn: nhập nhoạng, ...

- Tổ chức hoạt động nhóm 2 trao đổi về các yêu cầu của bài tập SGK trang 8.

- Tổ chức cho HS trình bày kết quả thảo luận.

- GV giảng: Có thể miêu tả phong cảnh theo trình tự khác nhau: từng phần của cảnh (như ở bài Con suối bản tôi) hoặc tả sự thay đổi của cảnh theo thời gian (như ở bài Chiều tối).

- GV nhận xét, tuyên dương.

- 1 - 2 HS đọc đề.

- HS lắng nghe.

- Thảo luận nhóm 2:

a/ Về cấu tạo: giống nhau (đều có 3 phần chính: mở bài, thân bài, kết bài).

b/ Về trình tự miêu tả: khác nhau

- Con suối bản tôi: miêu tả theo trình tự không gian.

- Chiều tối: miêu tả theo trình tự thời gian.

- HS lắng nghe.

- Đại diện 1 - 2 nhóm trình bày lần lượt kết quả thảo luận của từng yêu cầu.

- Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG, TRẢI NGHIỆM

- Mời HS đọc lại nội dung bài học.

- Dặn dò HS cần nắm vững cấu tạo của bài văn tả cảnh để chuẩn bị cho bài viết 2 “Luyện tập tả phong cảnh”.

- Nhận xét tiết học.

- 1 - 2 em đọc.

- Lắng nghe.