SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TÂY NINH

ĐỀ 1

(Đề thi gồm có 01 trang)

ĐỀ THAM KHẢO TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2025

MÔN: NGỮ VĂN

Thời gian làm bài:120 phút, không kể thời gian phát đề

Họ và tên thí sinh: ...........................................................Số báo danh:......................................

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TÂY NINH

ĐỀ 1

ĐÁP ÁN, HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THAM KHẢO

MÔN: NGỮ VĂN

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

Đọc hiểu

ĐỌC HIỂU

1

Trong suốt văn bản:

- Số chữ trong các dòng thơ có sự luân phiên dòng 6 chữ đến dòng 8 chữ.

- Phối vần chân và vần lưng: tiếng 6 (câu 6) vần với tiếng 6 (câu 8), tiếng 8 (câu 8) vần với tiếng 6 (câu 6) tiếp theo.

là dấu hiệu để xác định thể thơ lục bát.

Hướng dẫn chấm:

+ Cho 0,5 điểm nếu học sinh trả lời như đáp án hoặc nêu được dấu hiệu 1.

+ Không cho điểm nếu học sinh trả lời khác đáp án.

0,5

2

“Chim non” là đối tượng chỉ nhân vật trữ tình “em”.

Hướng dẫn chấm:

+ Cho 0,5 điểm nếu học sinh trả lời như đáp án.

+ Không cho điểm nếu học sinh trả lời khác đáp án.

0,5

3

Tác dụng của phép tu từ liệt kê được sử dụng trong đoạn 3, 4 của văn bản:

- Những hình ảnh về làng quê hiện lên cụ thể, chi tiết trong nỗi nhớ của “em”: cảnh cũ bốn bề núi non, làng xóm con con, hương cây quế chon von trên đồi... góp phần thể hiện sâu sắc chủ đề của tác phẩm: nỗi nhớ thương, tình yêu tha thiết của “em” với làng xóm quê hương khi “em” ở chốn đô thành.

- Tạo nhịp điệu, tăng sức gợi hình gợi cảm cho lời thơ.

Hướng dẫn chấm

+ Cho 1,0 điểm nếu học sinh trả lời được như đáp án.

+ Cho 0,75 điểm nếu học sinh trả lời được nội dung ý 1.

+ Cho 0,5 điểm nếu học sinh trả lời được sơ lược nội dung ý 1 và ý 2.

+ Cho 0,25 nếu học sinh chỉ trả lời được ý 2.

+ Không cho điểm nếu học sinh trả lời không được như đáp án hoặc không trả lời.

1,0

4

Văn bản có giá trị giáo dục con người - nhất là thế hệ trẻ hôm nay - về lòng yêu quê hương, đất nước: hãy sống gắn bó với quê hương; dù sống ở nơi nào, có được cuộc sống giàu sang hơn ở chốn quê, con người hãy luôn trân trọng, nhớ về quê hương, đất nước;...

Hướng dẫn chấm:

+ Cho 1,0 điểm nếu học sinh trả lời được như đáp án hoặc diễn đạt tương đương như đáp án.

+ Cho 0,5 điểm nếu học sinh trả lời được 1 ý như trong đáp án.

+ Không cho điểm khi học sinh không trả lời hoặc có câu trả lời xa yêu cầu.

1,0

5

HS trình bày cảm nhận của bản thân về cuộc sống ở chốn quê, có thể theo hướng: cuộc sống ở thôn quê thanh bình, yên ả, dẫu có nghèo khổ hơn đô thành; cuộc sống ở quê tẻ nhạt, vô vị, khổ nghèo, cơ cực, không có điều kiện học tập và phát triển bản thân...

Hướng dẫn chấm:

+ Cho 1,0 điểm nếu học sinh trả lời được cảm nhận của bản thân và lí giải hợp lý.

+ Cho 0,75 điểm nếu học sinh nêu cảm nhận nhưng lí giải chưa thật sự phù hợp.

+ Cho 0,25 - 0,5 điểm nếu học sinh chỉ nêu cảm nhận sơ sài.

+ Không cho điểm khi học sinh không trả lời hoặc có câu trả lời xa yêu cầu.

1,0

Tổng điểm phần I

4,0

II

VIẾT

1

Viết đoạn nghị luận văn học

2,0

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn: bảo đảm yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn; học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, phối hợp, móc xích hoặc song hành.

Hướng dẫn chấm:

+ Đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng: 0,25 điểm

+ Không đáp ứng yêu cầu về đoạn văn và dung lượng: 0 điểm

0,25

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình “em” trong văn bản phần Đọc hiểu.

Hướng dẫn chấm:

+ Xác định đúng và tập trung làm rõ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm

+ Chưa xác định đúng vấn đề nghị luận, lạc đề: 0 điểm

0,25

c. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu

Có thể diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau miễn là hợp lí và thuyết phục; sau đâu là gợi ý về cách triển khai và một số nội dung cụ thể:

- c1. Cảm xúc hồn nhiên, vô tư, không lo nghĩ về tuổi già của “em” khi sống những tháng năm tuổi thơ ở chốn quê.

- c2. Yêu đời vì yêu “anh”, theo “anh” rời quê hương đến sống ở đô thành hoa lệ nhưng “em” vẫn không nguôi thương nhớ cảnh, nhớ bạn... ở làng quê của mình.

- c3. Mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình “em” thể hiện tình yêu thương, sự gắn bó sâu nặng của “em” với làng xóm quê hương; tạo giọng điệu tâm tình sâu lắng, thiết tha.

Hướng dẫn chấm:

HS có thể trình bày và diễn đạt giống đáp án hoặc tương tự, miễn là thuyết phục.

+ Cho 0,25 điểm nếu nêu được ý c1.

+ Cho 1,0 nếu viết được ý c2.

+ Cho 1,5 nếu viết được ý c3.

+ Cho 0 điểm nếu làm sai hoặc không làm.

+ Cho 0,25 điểm nếu diễn đạt hay và có ý sáng tạo.

+ Trừ điểm mắc lỗi (diễn đạt lủng củng, sai chính tả, dùng từ và chấm câu sai, chữ viết cẩu thả): trừ 0,5 điểm nếu đoạn văn mắc từ 5-7 lỗi; mắc từ 8-10 lỗi trừ 0,75 điểm; mắc trên 10 lỗi không cho vượt quá nửa số điểm cả câu.

1.5

Tổng điểm câu 1, phần II

2,0

2

Viết bài nghị luận về một vấn đề xã hội đặt ra từ tác phẩm văn học.

4,0

a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 600 chữ).

- Xác định được yêu cầu của kiểu bài:

Hướng dẫn chấm:

+ Đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng: 0,25 điểm

+ Không đáp ứng yêu cầu về bài văn và dung lượng: 0

0,25

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: “Lòng quê” (Hằng Phương) - sự lựa chọn nơi sống, làm việc của bản thân và giới trẻ hiện nay.

Hướng dẫn chấm:

- Xác định đúng và tập trung làm rõ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm

- Chưa xác định đúng vấn đề nghị luận, lạc đề: 0 điểm

0,25

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết:

Có thể diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau miễn là hợp lí và thuyết phục; sau đâu là gợi ý về cách triển khai và một số nội dung cụ thể:

1. Mở bài: “Lòng quê” (Hằng Phương) - sự lựa chọn nơi sống, làm việc của bản thân và giới trẻ hiện nay.

2. Thân bài:

2.1. “Lòng quê” là tâm sự buồn thương của nhân vật trữ tình “em”. Vì tình yêu đôi lứa, rời quê nhà đến đô thành sinh sống nhưng “em” vẫn không nguôi thương nhớ chốn quê nhà. Bài thơ của nữ sĩ Hằng Phương gửi đến người đọc thông điệp về tình yêu quê hương, ý nghĩa của sự lựa chọn nơi sống và làm việc của giới trẻ hiện nay.

2.2. Việc lựa chọn nơi sống và làm việc cho cả cuộc đời tùy thuộc vào quan điểm, sở thích, điều kiện của mỗi người: chọn những đô thị lớn ở trong và ngoài nước làm nơi sinh sống, làm việc; chọn sống gắn bó với quê hương xứ sở.

2.3. Trình bày sự lựa chọn nơi sống và làm việc của cá nhân.

3. Kết bài: Khẳng định giá trị bài thơ “Lòng quê”, quan điểm cá nhân đã trình bày và rút ra bài học cho bản thân.

Hướng dẫn chấm

HS có thể trình bày và diễn đạt giống đáp án hoặc tương tự, miễn là thuyết phục.

+ Cho 0,25 điểm nếu mở bài và 0,25 kết bài: đúng yêu cầu.

+ Cho 0,5 điểm: nêu và làm rõ được yêu cầu 2.1.

+ Cho 1,0 điểm: nêu được 2 ý trở lên của yêu cầu 2.2; cho 0,5 điểm: nếu chỉ viết được 1 ý.

+ Cho 1,0 điểm: nêu và lý giải được yêu cầu 2.3; cho 0,5 điểm: nếu lý giải sơ sài.

+ Cho 0 điểm nếu làm sai hoặc không làm.

+ Cho 0,5 điểm: diễn đạt hay và có ý sáng tạo.

+ Trừ điểm mắc lỗi (diễn đạt lủng củng, sai chính tả, dùng từ và chấm câu sai, chữ viết cẩu thả): trừ 0,5 điểm nếu bài văn mắc từ 6-9 lỗi; trừ 1,0 điểm nếu mắc từ 10-13 lỗi; mắc trên 13 lỗi không cho vượt quá nửa số điểm cả câu.

3,5

Tổng điểm câu 2, phần II

4,0

Tổng điểm toàn bài (I + II)

10,0