Top 8 bài phân tích hình ảnh chuyến tàu đêm trong tác phẩm Hai đứa trẻ hay nhất

Hình ảnh đoàn tàu trong Hai đứa trẻ là một chi tiết thể hiện rất nhiều ý nghĩa sâu sắc của tác phẩm. Mời các bạn cùng Hoatieu tham khảo các mẫu bài phân tích hình ảnh chuyến tàu đêm trong Hai đứa trẻ để hiểu rõ hơn về ý nghĩa và những giá trị tác giả muốn gửi gắm qua hình ảnh đoàn tàu.

Hình ảnh đoàn tàu từ Hà Nội là sự đối lập hoàn toàn với cái tối tăm, nghèo nàn, quẩn quanh của người dân nơi phố huyện. Nhưng nó không chỉ phản ánh hiện thực cuộc sống mà còn chứa đựng cả niềm tin, hy vọng về tương lai tươi sáng.

1. Dàn ý phân tích hình ảnh đoàn tàu trong Hai đứa trẻ

1. Mở bài

- Dẫn dắt và giới thiệu vấn đề nghị luận.

2. Thân bài

a) Khái quát chung

- Tóm tắt: Truyện kể về hai chị em Liên và An thay mẹ trông nom một gian hàng tạp hóa ở một phố huyện gần ga xép. Chiều chiều, chúng ngồi trước cửa hàng nhìn ra phố huyện. Những bóng người lù mù đi qua. Đêm, hai chị em đợi xem chuyến tàu Hà Nội đi qua mới đóng cửa hàng đi ngủ.

- Cốt truyện không có gì, không có những biến cố những xung đột lớn, chỉ là khung cảnh phố huyện diễn ra từ chiều đến tối vào đêm trước con mắt của hai đứa trẻ và tâm trạng của chúng.
Qua bức tranh phố huyện và tâm trạng của hai chị em Liên, nhà văn thể hiện niềm thương xót đối với những kiếp người nghèo khổ sống lam lũ, quẩn quanh trong xã hội cũ và niềm trân trọng khát khao đổi đời của họ.

b) Hình ảnh đoàn tàu

- Hiện tại tăm tối, tương lai mù mịt, những người dân phố huyện chỉ còn biết chờ đợi mơ hồ, vu vơ. Còn gì đáng thương hơn khi người ta ngồi trong bóng tối và mơ về hạnh phúc. Hạnh phúc với hai đứa trẻ, với người dân phố huyện là gì? Chẳng có gì to tát, chỉ là mong một chuyến tàu Hà Nội đi qua. Nên Liên và An tuy đã "buồn ngủ ríu cả mắt vẫn gượng để thức khuya chút nữa", không phải để bán thêm hàng như lời mẹ dặn mà vì cớ khác, vì muốn được nhìn chuyến tàu.

- Tín hiệu đầu tiên để hai đứa trẻ nhận ra đoàn tàu là ánh sáng đèn ghi. Cả hai tập trung thị giác để quan sát thật kĩ và cảm nhận thế giới của ánh sáng và âm thanh vang động.

- Ánh sáng từ xa: ngọn lửa xanh biếc như ma trơi đến gần một làn khói bừng sáng trắng, khi tàu đi tới các toa đèn sáng trưng ánh cả xuống đường, đồng và kền lấp lánh, khi tàu đi qua nhìn theo mãi những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt và cái chấm nhỏ của chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng. Đó là những nguồn sáng được nắm bắt kĩ lưỡng khác hẳn với bao nguồn sáng nơi phố huyện. Nó rực rỡ, sáng lòa, sang trọng chứ không tù mù, lay lắt, buồn tẻ như ánh sáng chả các ngọn đèn nơi phố huyện.

- Âm thanh cũng khác biệt hoàn toàn so với thứ âm thanh cố hữu nơi phố huyện tĩnh lặng. Tiếng còi xe lửa kéo dài ra theo ngọn gió xa xôi, tiếng dồn dập, tiếng xe rít mạnh vào ghi, tiếng hành khách ồn ào, tiếng còi tàu rít lên. Đây không phải thứ âm thanh heo hút, chậm buồn gợi cuộc sống tăm tối, tù đọng, tàn tạ. Âm thanh đoàn tàu vang động, mạnh mẽ, ồn ào và náo nhiệt. Một bữa tiệc âm thanh chóng vánh đã được dọn chớp nhoáng nơi phố huyện làm thỏa mãn niềm mong mỏi, đợi chờ của những con người nơi đây.

- Đoàn tàu đã mang đến một thời gian hoàn toàn khác hẳn với thời gian tĩnh lặng, tịch mịch và đầy bóng tối nơi phố huyện nghèo. Phép tương phản đã nhấn mạnh vào sự đối lập giữa hai thời gian đó: sang trọng và nghèo nàn, rực rỡ ánh sáng và tối tăm tù đọng, huyên náo vui vẻ và tịch mịch quẩn quanh. Một thời gian vội vã lướt qua như một giấc mơ.

- Tàu không đông, thưa vắng người và kém sáng hơn mọi khi chứng tỏ hai đứa trẻ quan sát rất kĩ và nhạy cảm với những thay đổi, dù là nhỏ nhất. Đoàn tàu vụt qua phố huyện rất nhanh, chỉ chớp nhoáng nhưng Liên và An vẫn cảm nhận được sự thiếu hụt ánh sáng và âm thanh so với mọi ngày. Chắc rằng phải gắn bó, phải thực sự ghi nhớ rất sâu mọi hình ảnh chi tiết thì hai đứa trẻ mới có thể nhận ra.

- Đoàn tàu chạy về từ Hà Nội, từ một tuổi thơ đã mất. Con tàu là tia hồi quang của những tháng ngày sung sướng đủ đầy hạnh phúc. Đó là chuyến tàu khát vọng, chuyến tàu mơ ước về một thế giới thật đáng sống: sức sống mạnh mẽ, sự giàu sang và rực rỡ ánh sáng, nó đối lập với cuộc sống mòn mỏi, tù đọng nơi đây. Khát vọng ấy chúng gửi vào đoàn tàu từ Hà Nội chạy về. Khát vọng ấy khôn nguôi, luôn được thắp lên như minh chứng về những khát vọng sống không bao giờ bị dập tắt. Đó thể hiện cái nhìn đậm chất nhân văn của Thạch Lam. Khi tàu đi rồi, phố huyện chỉ còn bóng tối.

3. Kết bài

- Nêu cảm nghĩ của bản thân.

Hình ảnh đoàn tàu không chỉ phản ánh hiện thực tăm tối, tù đọng mà còn thể hiện khát vọng đổi đời, khát vọng sống của những con người luôn cố vươn tới ánh sáng.

2. Phân tích hình ảnh chuyến tàu đêm trong truyện ngắn Hai đứa trẻ

"Hai đứa trẻ" là một truyện ngắn đặc sắc của nhà văn Thạch Lam nói riêng và văn học Việt Nam hiện đại nói chúng. Bằng chất văn nhẹ nhàng mà tinh tế, truyện mang đến cho người đọc những xúc cảm về một hiện thực nghèo nàn nơi phố huyện với những kiếp người tàn sống trong bóng tối u uất. Những hình ảnh trong tác phẩm tuy bình dị, gần gũi mà ẩn chứa những tầng ý nghĩa lớn lao sâu sắc. Đặc biệt, hình ảnh chuyến tàu đêm là gây ấn tượng khó phai khiến ta phải trăn trở, nghĩ suy.

Chuyến tàu đêm xuất hiện trên phố huyện nghèo được miêu tả rất tỉ mỉ theo trình tự thời gian. Đó là một chuyến tàu bình thường như bao ngày, nó quen thuộc với mỗi người dân nơi phố huyện nghèo, nhưng hình ảnh và âm thanh của chuyến tàu quen thuộc ấy vẫn mang đến những bồi hồi, mong chờ cho hai chị em An và Liên. Trước khi tàu đến, nơi phố huyện ấy chỉ là một không gian đầy rẫy những bóng tối bủa vây, cuộc sống thường ngày vẫn cứ thế diễn ra theo thời gian. Vợ chồng bác Xẩm đánh lên tiếng đàn bầu cùng thằng con bò dưới đất, quán hàng nước của chị Tí có hai bác phu ngồi hút thuốc và uống nước, trống cầm canh cũng đã điểm, ánh sáng nhập nhòe của những con đom đóm nhạt nhoà giữa màn đêm rộng lớn. Và khi tàu gần đến, phố huyện dường như trở nên rộn ràng hơn bởi bóng dáng của vài ba người đi đón bà chủ ở tỉnh về trên tay mang những chiếc đèn lồng sáng hoắc. Tiếng bác Siêu vọng ra đầy hứng khởi:

- Đèn ghi đã ra kia rồi

Và có ngọn lửa xanh biếc mà trong ánh mắt của Liên thoáng thấy như con ma trơi bắt đầu xuất hiện thì cũng là lúc tiếng còi tàu vang lại trong gió xa. Giữa đêm khuya tĩnh mịch, tiếng còi tàu như một chất xúc tác thức tỉnh con người vậy. Tàu đến, Liên đánh thức em dậy, hai chị em cùng ngồi ngắm nhìn những toa tàu sáng loáng đèn. Tiếng những hành khách bắt đầu ồn ào, vồn vã. Đoàn tàu vụt qua mang theo những ánh sáng chiếu xuống một vùng xua đi vẻ tăm tối vốn có, những đồng kèn lấp lánh ở các địa hạng sang thu hút ánh mắt chị em Liên. Cuối cùng, tàu tạm biệt phố huyện rồi lặng lẽ đi xa, khuất mình sau rặng tre già. Tàu hôm ấy không đông như bao chuyến tàu trước nhưng vẫn mang đến cho tâm hồn những đứa trẻ kia bao cảm xúc xốn xang, bởi lẽ, đó là ước mơ, là khao khát nhỏ nhoi về những điều đẹp đẽ, nhưng hy vọng vào một tương lai tươi sáng hơn những gì nơi tăm tối, tàn tạ chốn phố huyện nghèo. Hai chị em Liên cố thức đợi tàu không chỉ là như lời mẹ dặn, đoàn tàu đến may ra bán được chút ít gì hàng hoá mà còn là sự ngóng đợi sâu thẳm trong tâm hồn của chị em Liên. Chuyến tàu mang theo những ánh sáng ước vọng và cả những kí ức trẻ thơ, khiến Liên nhớ về những ngày ở Hà Nội thật tươi đẹp, và cả những mộng tưởng xa xôi về một Hà Nội rạo rực, sôi động, huyên náo và vui vẻ. Còn tàu đêm đã mang đến một thế giới khác hẳn với những kiếp người tàn tụi, nghèo khổ nơi đây. Sự tương phản ấy không chỉ phản ánh được hiện thực mà còn cho thấy được tâm hồn luôn vươn tới ánh sáng, trân trọng và mơ ước về điều tốt đẹp trong tương lai của những con người nơi đây.

Tàu đêm đến, là lúc những người buôn bán, hàng quán có dịp để bán thêm cho những vị hành khách trên chuyến tàu kia những vật phẩm cần thiết. Dù đã về khuya ,họ vẫn thức để đợi tàu hòng bán hàng kiếm tiền mưu sinh dẫu chỉ là vài ba bao thuốc, bánh xà phòng, vài hộp cơm,....Chuyến tàu đêm được miêu tả thật đa sắc, qua hình ảnh chuyến tàu, hiện thực kiếp sống nghèo khổ lại được hiện lên trần trụi đến xót xa. Có chút gì đó khiến ta thổn thức, thương cảm trước cuộc sống đầy những lắng lo tủn mủn, thiếu ánh sáng hy vọng quá những kiếp người nghèo khổ nhạt nhoà, mông lung, vô định. Thạch Lam đã rất thành công trong việc miêu tả chuyến tàu đêm lồng ghép trong sự phát triển tâm lí nhân vật, đó là hai chị em Liên. Dù rất buồn ngủ song hai chị em vẫn đón đợi đoàn tàu, tiếng An thủ thỉ bên tai chị:

- Tàu đến, chị thức em đấy nhé!

Khiến ta không khỏi tò mò vẻ sự thú vị của đoàn tàu sắp cập gà kia có gì mà khiến cậu bé kia mong chờ đến vậy. Khi tàu đi, nó cũng để lại trong lòng hai nhân vật những tiếc nuối khó tả. Hai chị em cứ trông theo những đốm than đỏ trên đường và cái chấm đỏ của chiếc đèn xanh trên toa sau cùng của con tàu. Dù đã đi xa, tiếng còi vẫn vang động để lại dư âm khó phai trong lòng nhân vật và cả trong lòng mỗi người.
Qua hình ảnh chuyến tàu đêm, ta thấy được tấm lòng thiết tha của tác giả đối với những con người nghèo khổ. Với Thạch Lam, ông đã dành một tình cảm đầy yêu thương của trân trọng thật nhiều cho những người lao động khốn khó, nghèo nàn về vật chất nhưng tình thân lớn lao, vẫn chăm chỉ, cần mẫn với lao động, giàu lòng yêu thương, gắn bó. Ở họ, sâu thẳm trong tâm hồn còn chất chứa những niềm tin, những hy vọng , dù gian nan, vất vả vất không ngưng nuôi mơ ước, hướng vẻ những điều đẹp đẽ.

3. Phân tích hình ảnh chuyến tàu đêm trong “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam

"Hai đứa trẻ" là một truyện ngắn đặc sắc của nhà văn Thạch Lam nói riêng và văn học Việt Nam hiện đại nói chúng. Bằng chất văn nhẹ nhàng mà tinh tế, truyện mang đến cho người đọc những xúc cảm về một hiện thực nghèo nàn nơi phố huyện với những kiếp người tàn sống trong bóng tối u uất. Những hình ảnh trong tác phẩm tuy bình dị, gần gũi mà ẩn chứa những tầng ý nghĩa lớn lao sâu sắc. Đặc biệt, hình ảnh chuyến tàu đêm là gây ấn tượng khó phai khiến ta phải trăn trở, nghĩ suy.

Chuyến tàu đêm xuất hiện trên phố huyện nghèo được miêu tả rất tỉ mỉ theo trình tự thời gian. Đó là một chuyến tàu bình thường như bao ngày, nó quen thuộc với mỗi người dân nơi phố huyện nghèo, nhưng hình ảnh và âm thanh của chuyến tàu quen thuộc ấy vẫn mang đến những bồi hồi, mong chờ cho hai chị em An và Liên. Trước khi tàu đến, nơi phố huyện ấy chỉ là một không gian đầy rẫy những bóng tối bủa vây, cuộc sống thường ngày vẫn cứ thế diễn ra theo thời gian. Vợ chồng bác Xẩm đánh lên tiếng đàn bầu cùng thằng con bò dưới đất, quán hàng nước của chị Tí có hai bác phu ngồi hút thuốc và uống nước, trống cầm canh cũng đã điểm, ánh sáng nhập nhòe của những con đom đóm nhạt nhoà giữa màn đêm rộng lớn. Và khi tàu gần đến, phố huyện dường như trở nên rộn ràng hơn bởi bóng dáng của vài ba người đi đón bà chủ ở tỉnh về trên tay mang những chiếc đèn lồng sáng hoắc. Tiếng bác Siêu vọng ra đầy hứng khởi: “- Đèn ghi đã ra kia rồi”.

Và có ngọn lửa xanh biếc mà trong ánh mắt của Liên thoáng thấy như con ma trơi bắt đầu xuất hiện thì cũng là lúc tiếng còi tàu vang lại trong gió xa. Giữa đêm khuya tĩnh mịch, tiếng còi tàu như một chất xúc tác thức tỉnh con người vậy.

Tàu đến, Liên đánh thức em dậy, hai chị em cùng ngồi ngắm nhìn những toa tàu sáng loáng đèn. Tiếng những hành khách bắt đầu ồn ào, vồn vã. Đoàn tàu vụt qua mang theo những ánh sáng chiếu xuống một vùng xua đi vẻ tăm tối vốn có, những đồng kèn lấp lánh ở các địa hạng sang thu hút ánh mắt chị em Liên. Cuối cùng, tàu tạm biệt phố huyện rồi lặng lẽ đi xa, khuất mình sau rặng tre già. Tàu hôm ấy không đông như bao chuyến tàu trước nhưng vẫn mang đến cho tâm hồn những đứa trẻ kia bao cảm xúc xốn xang, bởi lẽ, đó là ước mơ, là khao khát nhỏ nhoi về những điều đẹp đẽ, nhưng hy vọng vào một tương lai tươi sáng hơn những gì nơi tăm tối, tàn tạ chốn phố huyện nghèo. Hai chị em Liên cố thức đợi tàu không chỉ là như lời mẹ dặn, đoàn tàu đến may ra bán được chút ít gì hàng hoá mà còn là sự ngóng đợi sâu thẳm trong tâm hồn của chị em Liên. Chuyến tàu mang theo những ánh sáng ước vọng và cả những kí ức trẻ thơ, khiến Liên nhớ về những ngày ở Hà Nội thật tươi đẹp, và cả những mộng tưởng xa xôi về một Hà Nội rạo rực, sôi động, huyên náo và vui vẻ. Còn tàu đêm đã mang đến một thế giới khác hẳn với những kiếp người tàn tụi, nghèo khổ nơi đây. Sự tương phản ấy không chỉ phản ánh được hiện thực mà còn cho thấy được tâm hồn luôn vươn tới ánh sáng, trân trọng và mơ ước về điều tốt đẹp trong tương lai của những con người nơi đây.

Tàu đêm đến, là lúc những người buôn bán, hàng quán có dịp để bán thêm cho những vị hành khách trên chuyến tàu kia những vật phẩm cần thiết. Dù đã về khuya ,họ vẫn thức để đợi tàu hòng bán hàng kiếm tiền mưu sinh dẫu chỉ là vài ba bao thuốc, bánh xà phòng, vài hộp cơm. Chuyến tàu đêm được miêu tả thật đa sắc, qua hình ảnh chuyến tàu, hiện thực kiếp sống nghèo khổ lại được hiện lên trần trụi đến xót xa. Có chút gì đó khiến ta thổn thức, thương cảm trước cuộc sống đầy những lắng lo tủn mủn, thiếu ánh sáng hy vọng quá những kiếp người nghèo khổ nhạt nhoà, mông lung, vô định. Thạch Lam đã rất thành công trong việc miêu tả chuyến tàu đêm lồng ghép trong sự phát triển tâm lí nhân vật, đó là hai chị em Liên. Dù rất buồn ngủ song hai chị em vẫn đón đợi đoàn tàu, tiếng An thủ thỉ bên tai chị: “- Tàu đến, chị thức em đấy nhé!”.

Đoàn tàu vụt qua mang theo những ánh sáng chiếu xuống một vùng xua đi vẻ tăm tối vốn có, những đồng kèn lấp lánh ở các địa hạng sang thu hút ánh mắt chị em Liên. Cuối cùng, tàu tạm biệt phố huyện rồi lặng lẽ đi xa, khuất mình sau rặng tre già. Tàu hôm ấy không đông như bao chuyến tàu trước nhưng vẫn mang đến cho tâm hồn những đứa trẻ kia bao cảm xúc xốn xang, bởi lẽ, đó là ước mơ, là khao khát nhỏ nhoi về những điều đẹp đẽ, nhưng hy vọng vào một tương lai tươi sáng hơn những gì nơi tăm tối, tàn tạ chốn phố huyện nghèo. Hai chị em Liên cố thức đợi tàu không chỉ là như lời mẹ dặn, đoàn tàu đến may ra bán được chút ít gì hàng hoá mà còn là sự ngóng đợi sâu thẳm trong tâm hồn của chị em Liên.

Chuyến tàu mang theo những ánh sáng ước vọng và cả những kí ức trẻ thơ, khiến Liên nhớ về những ngày ở Hà Nội thật tươi đẹp, và cả những mộng tưởng xa xôi về một Hà Nội rạo rực, sôi động, huyên náo và vui vẻ. Còn tàu đêm đã mang đến một thế giới khác hẳn với những kiếp người tàn tụi, nghèo khổ nơi đây. Sự tương phản ấy không chỉ phản ánh được hiện thực mà còn cho thấy được tâm hồn luôn vươn tới ánh sáng, trân trọng và mơ ước về điều tốt đẹp trong tương lai của những con người nơi đây.Tàu đêm đến, là lúc những người buôn bán, hàng quán có dịp để bán thêm cho những vị hành khách trên chuyến tàu kia những vật phẩm cần thiết.

Dù đã về khuya ,họ vẫn thức để đợi tàu hòng bán hàng kiếm tiền mưu sinh dẫu chỉ là vài ba bao thuốc, bánh xà phòng, vài hộp cơm. Chuyến tàu đêm được miêu tả thật đa sắc, qua hình ảnh chuyến tàu, hiện thực kiếp sống nghèo khổ lại được hiện lên trần trụi đến xót xa. Có chút gì đó khiến ta thổn thức, thương cảm trước cuộc sống đầy những lắng lo tủn mủn, thiếu ánh sáng hy vọng quá những kiếp người nghèo khổ nhạt nhoà, mông lung, vô định. Thạch Lam đã rất thành công trong việc miêu tả chuyến tàu đêm lồng ghép trong sự phát triển tâm lí nhân vật, đó là hai chị em Liên. Đồng thời, cũng khiến ta không khỏi tò mò vẻ sự thú vị của đoàn tàu sắp cập gà kia có gì mà khiến cậu bé kia mong chờ đến vậy. Khi tàu đi, nó cũng để lại trong lòng hai nhân vật những tiếc nuối khó tả. Hai chị em cứ trông theo những đốm than đỏ trên đường và cái chấm đỏ của chiếc đèn xanh trên toa sau cùng của con tàu. Dù đã đi xa, tiếng còi vẫn vang động để lại dư âm khó phai trong lòng nhân vật và cả trong lòng mỗi người.

Qua hình ảnh chuyến tàu đêm, ta thấy được tấm lòng thiết tha của tác giả đối với những con người nghèo khổ. Với Thạch Lam, ông đã dành một tình cảm đầy yêu thương của trân trọng thật nhiều cho những người lao động khốn khó, nghèo nàn về vật chất nhưng tình thân lớn lao, vẫn chăm chỉ, cần mẫn với lao động, giàu lòng yêu thương, gắn bó. Ở họ, sâu thẳm trong tâm hồn còn chất chứa những niềm tin, những hy vọng, dù gian nan, vất vả vất không ngưng nuôi mơ ước, hướng vẻ những điều đẹp đẽ.

4. Hình ảnh chuyến tàu đêm trong truyện ngắn Hai đứa trẻ ngắn

Thạch Lam nhà văn có những cách nhìn chân thực và thực tế về cuộc sống của những con người nghèo khổ trong xã hội, một bức tranh phố huyện nghèo khổ xác xơ, nơi đây con người đang vật lộn, chống chọi với với nghèo đói. Hình ảnh chuyến tàu xuất hiện xua tan đi màn đêm u tối và mang lại một chút niềm tin, hi vọng về một tương lai đổi mới dù chỉ là thoáng qua.

Con tàu là phương tiện di chuyển xuất hiện từ thế kỷ 19 do thực dân Pháp xây dựng và sử dụng.Sự xuất hiện của tuyến đường sắt và những con tàu hoạt động ngày đêm mang lại nhiều thay đổi cho cuộc sống và xã hội. Đoạn trích Hai đứa trẻ tác giả Thạch Lam đã thành công trong việc sử dụng con tàu giúp truyền tải nhiều thông điệp về cuộc sống.

Tác giả đã quan sát những hoạt động của con người cả ngày và đêm, ban ngày con người phải lăn lộn kiếm sống qua ngày. Ban đêm là thời gian yên tĩnh nhưng vẫn còn rất nhiều mảnh đời vất vả nào là người đi hát xẩm, bán cháo, còn có cả trẻ em, đó là hai chị em Liên và An. Cuộc sống trước đây của hai chị em vốn sung túc trên thành phố nhưng hiện thực cả hai đối mặt với sự nghèo đói và chính vì vậy lúc nào hai chị em cũng trông chờ chuyến tàu đêm.

Phố huyện nghèo xơ xác, buổi tối cảnh vật cũng trở nên tiêu điều và tối tăm bởi không có ánh đèn, chỉ có âm thanh của những con côn trùng, tiếng người rao, những ánh đèn dầu như trở nên quá quen thuộc. Mỗi người ai cũng trông chờ một thứ ánh sáng mới để giúp họ vượt qua khó khăn, ánh sáng từ đoàn tàu mang lại nhiều hi vọng, đó là lý do mà cả hai chị em dù rất buồn ngủ nhưng đều cố thức đến nửa đêm.

Ánh sáng của đoàn tàu đến giúp con người nghèo nơi đây bừng tỉnh thoát khỏi hiện thực của cuộc sống, chuyến tàu đêm như một niềm hi vọng cho tất các cư dân nơi này cho dù nó có nhỏ nhoi, chốc lát nhưng lại vô cùng quan trọng, ý nghĩa.

Hình ảnh con tàu trong tác phẩm đều có những nghĩa riêng biệt vô cùng độc đáo đó là tả thực và mang hình ảnh tượng trưng. Ngoài ta thực một chuyến tàu đêm xuất hiện và biến mất, thứ ánh sáng của đoàn tàu mang lại một thế giới khác cho hai chị em, một thế giới “vui vẻ và huyên náo” hơn rất nhiều so với thực tại của cuộc sống. Đó là sự đối lập mà hai chị em có thể cảm nhận, rõ ràng trong tâm hồn Liên luôn khao khát mong muốn thay đổi thực tế cuộc sống u ám và tối tăm này.

Hình ảnh đoàn tàu đến với biết bao nhiêu niềm vui, vạn vật cũng trở nên đổi khác và rời đi không còn những tia sáng rực rỡ mà thay vào đó là những chiếc đèn dầu heo hắt tất cả để lại sự tiếc nuối,hụt hẫng con tàu rời ga và nhanh chóng biến mất trong màn đêm cũng đã mang đi nhiều ước vọng của những con người nơi đây.

Mặc dù đoàn tàu xuất hiện chỉ trong chốc lát nhưng lại là biểu tượng vô cùng quan trọng. Đoàn tàu mang lại thứ ánh sáng huyền diệu soi rõ mọi thứ và xua tan màn đêm, để lại biết nhiều niềm hi vọng, mong ước về cuộc sống tươi đẹp và đổi mới hơn trong tương lai.

5. Phân tích cảnh đoàn tàu đi qua phố huyện

Nhà văn là người đem khí giới thanh cao của mình để đấu tranh vì một thế giới thanh bình, tự do, bác ái. Đâu chỉ hướng ngòi bút đến những điều lớn lao, nhà văn còn là người lắng nghe và nói hộ nỗi buồn của một con chim, chiếc lá. Và đặc biệt nhà văn dùng cái tâm của mình đặt giữa nỗi buồn của những kiếp người đau khổ. Cái tâm ấy một nhà văn xuất thân từ dòng văn chương lãng mạn như Thạch Lam lại trong sáng, long lanh đến lạ. Từ một truyện ngắn không cốt truyện Hai đứa trẻ, Thạch Lam đã vẽ nên bức tranh đời sống của những phận đời le lói như ánh sáng hắt hiu nơi phố huyện nghèo. Điều đáng quý hơn cả là cách nhà văn để cho “chừng ấy người trong bóng tối” tìm được chút ánh sáng hy vọng từ chuyến tàu đêm đi qua phố huyện.

Để viết lời tựa cho tập truyện Gió lạnh đầu mùa của Thạch Lam, nhà văn Khái Hưng có viết: “Ở mà người khác dùng tư tưởng, dùng lời có khi rất rậm để tả cảnh, tả tình, ông chỉ nói, nói một cách giản dị cái cảm giác của ông, cái cảm giác ấy bao quát hết tư tưởng của tác giả và của độc giả, nhiều khi đi xa hơn, sâu hơn tưởng, vì có cái ta cảm thấy mà không thể dùng tư tưởng để mô tả cảm giác của ta.” Lời nhận xét của một người anh trong cùng nhóm Tự lực văn đoàn đã bộc lộ đúng cái hồn cốt của văn phong Thạch Lam. Truyện ngắn không nặng về cốt truyện, không thiên về tình tiết và độ gay cấn mà dồn vào cảm giác. Đọc từng trang văn của Thạch Lam ta nghe như thấm thía cái cảm giác trong ngần vừa bước ra khỏi sợi dây rung cảm của nhà văn và bắt nhịp vào sợi dây đồng cảm của độc giả.

Truyện ngắn Hai đứa trẻ rút ra từ tập Nắng trong vườn (1938) lấy cảm hứng từ khoảng đời cơ cực của chính nhà văn và chị mình thời thơ ấu.Cái hay của truyện ngắn Hai đứa trẻ được tạo ra bởi những câu văn như ru, như êm dịu dẫn dắt tâm hồn vào cuộc đời thực, có những con người thực đang chờ đợi được sự giao cảm và thấu hiểu. Những cuộc đời như hai chị em Liên, An, mẹ con chị Tí, vợ chồng bác Xẩm, bác Siêu, bà cụ Thi…lần lượt hiển hiện lên trên nền bức tranh phố huyện nhập nhoạng giữa ánh sáng và bóng tối mà bóng tối giữ thế thượng phong. Toàn cảnh phố huyện chật hẹp được cảm nhận qua cái nhìn đầy tâm trạng của chị Liên, cũng là nhân vật chính trong truyện ngắn. Dòng thời gian vật lý chảy chung dòng thời gian tâm lý để bức tranh phố huyện từ chiều tàn đến nửa đêm mở ra theo câu chuyện đời của hai nhân vật Liên , An.

Hai chị em Liên, An đã từng có những ngày mơ mộng bên gia đình ở Hà Nội phồn hoa. Vì gia cảnh túng kiệt nên hai đứa trẻ phải theo mẹ về ở phố huyện nghèo. Hai chị em trông coi một cửa tiệm tạp hoá bé xíu gần ga tàu. Cũng ở đó bao nhiêu số phận hẩm hiu, mỗi người một cảnh, mỗi người một nét vẽ để bức tranh hiện thực cuộc đời hiện ra đáng thương. Những đứa trẻ con nhà nghèo bám víu vào vài ba thứ sót lại của một buổi chợ tàn “Chúng nhặt nhạnh thanh nứa, thanh tre, hay bất cứ cái gì có thể dùng được của các người bán hàng để lại”. Mẹ con chị Tí trông chờ vào hàng nước cỏn con, đơn sơ mà vẫn ế ẩm. Ngọn đèn lay lắt của chị không đủ sáng một vùng đất cát. Hai vợ chồng bác Xẩm với đứa con tội nghiệp thu đời mình trên manh chiếu rách cùng tiếng đàn bầu bần bật trong im lặng. Tiếng cười khanh khách của bà cụ Thi điên say không khiến bầu không gian phố huyện nới rộng ta mà dường như càng ngột ngạt hơn bởi nỗi bế tắc nén chặt trong những bước đi lảo đảo của bà. Đời bác Siêu thì có hơn gì cho dù bác có bán thứ quà xa xỉ đi nữa. Gánh nặng áo cơm đâu chỉ bóp nghẹt không khí vào buồng phổi của người lớn, cả hai đứa trẻ như Liên, An cũng vì nỗi lo miếng ăn mà đánh mất tuổi thơ vô tư. Nhất là chị Liên, cô chị có đôi mắt của một thế giới nội tâm bí ẩn đầy tình thương và sự tử tế. Cũng chị Liên, nhân vật duy nhất ý thức được đầy đủ, tinh tế nỗi buồn tẻ của mình.

Sự bế tắc tù túng của phố huyện len lỏi vào trong từng hơi thở đặc sệt bóng đêm tưởng chừng không có điểm vô cùng. Vậy mà họ vẫn đều đặn như một con ong chăm chỉ hoàn thành phần việc của mình từ khi chiều xuống đến lúc nửa đêm. Chị Tí vẫn chong đèn đợi khách, vợ chồng bác Xẩm lại trải manh chiếu rách, gánh phở bác Siêu vẫn kĩu kịt bước qua.”Chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hằng ngày của họ.” Điều họ trông đợi nhất cũng là tấm lòng ưu ái của nhà văn dành cho phận đời bé mọn không gì khác là chuyến tàu cuối cùng của đêm. Chuyến tàu xuất phát từ Hà Nội về ngang phố huyện nghèo. Chuyến tàu đêm là hoạt động cuối cùng của một ngày cũng sự chờ đợi cuối cùng trước khi khép lại bức tranh không quá nhiều ánh sáng.

Cuộc ghé thăm chóng vánh của chuyến tàu đêm được miêu tả theo trình từ thời gian trước, trong và sau khi đoàn tàu đi qua phố huyện. Chuyến tàu này vẫn đi ngang mỗi ngày lúc 9 giờ tối theo lộ trình khách quan được định sẵn. Tuy vậy qua cái nhìn chủ quan của nhà văn và cũng như sự mong đợi của “chừng ấy người”, con tàu qua phố huyện là việc nên làm, cần làm bởi nó đối với người dân phố huyện là cả một thói quen của cảm xúc và ước vọng. Con tàu chiếm lấy sự háo hức của hai đứa trẻ vì thế mà dù buồn ngủ ríu cả mắt nhưng An vẫn dặn chị đánh thức mình dậy khi tàu đến.

Thời điểm mà đoàn tàu sắp đi qua phố huyện được đánh dấu bằng sự trở lại của tiếng trống thu không. Tiếng trống này đã xuất hiện ngay phần đầu truyện như một dấu hiệu của ngày tàn. Đến đêm, nó lại vang lên “một tiếng ngắn, khô khan, không vang động ra xa, rồi chìm ngay vào bóng tối”. So với tiếng trống ban chiều rời rạc điểm nhịp sống nặng nề thì tiếng trống cầm canh ban đêm cũng u uất không kém. Bản thân tiếng trống thu không báo hiệu bước đi của thời gian, cũng là dấu hiệu đủ uy lực giục giã nhất phố huyện nhưng dường như sự góp mặt của nó không làm từng bừng hoặc khiến thời gian trôi nhanh mà mọi thứ dường như ngưng động theo cái ao tù phẳng lặng này. Dấu hiệu tiếp theo cho sự xuất hiện của đoàn tàu là những người làm công trong hiệu khách đi đón bà chủ từ tỉnh về. Đoàn tàu xuất hiện với ánh sáng của đèn ghi theo lời hô đầy phấn khởi của bác Siêu.

Cảnh đợi tàu của hai chị em Liên, An và những con người nhỏ bé nơi phố huyện được nhà văn miêu tả tỉ mỉ như thể đó chính là kỳ vọng của nhân vật mình, háo hức đến không nỡ bỏ sót chi tiết nào. Mỗi hình ảnh, âm thanh trong lúc này đều là sự sống, một sự sống đang cựa mình vang động trong đêm. Hai đứa trẻ dùng mọi giác quan nhạy bén vốn có để nhìn, nghe, cảm những gì thuộc về đoàn tàu. Hai đứa trẻ “nghe thấy tiếng dồn dập, tiếng xe rít mạnh vào ghi”. Nhìn thấy “một làn khói bừng sáng trắng lên đằng xa, tiếp đến tiếng hành khách ồn ào khe khẽ”. Con tàu mỗi lúc mỗi tiến đến gần hơn, những dấu hiệu của nó ngày thêm rõ rệt “tiếng còi đã rít lên, và tàu rầm rộ đi tới”. Khoảnh khắc đoàn tàu đến trước mắt với hai đứa trẻ như một kỳ quan không phải mỗi đêm đều có mà là lâu lắm mới được chứng kiến. Hai đứa trẻ đứng dậy, hành động này xuất phát từ mong muốn được ngắm trọn vẹn mọi ngóc ngách của con tàu cũng là thái độ trân trọng dành cho những gì mình xem là rất quan trọng.

Đáp lại sự mong mỏi của người phố huyện, con tàu hiện ra với “các toa đèn sáng trưng, chiếu ánh cả xuống đường”. “Liên chỉ thoáng trông thấy những toa hạng trên sang trọng lố nhố những người, đồng và kền lấp lánh, và các cửa kính sáng”. Một thế giới sáng rực cùng những gam màu trong mơ “sáng trưng, chiếu ánh, đồng và kền lấp lánh, cửa kính sáng” cùng lúc xuất hiện đãi ngộ cho thị hiếu non nớt nhiều mơ mộng của hai chị em. Thế nhưng cũng như lúc nó xuất hiện, con tàu vội vàng “vụt” qua nơi này trong ánh nhìn còn dài nuối tiếc của bao nhiêu đôi mắt chỉ quen với bóng tối nơi phố huyện. Cách nhà văn đặt đôi mắt cảm nhận ở nhân vật Liên phát huy được hiệu quả diễn đạt. Chỉ có những đứa trẻ chưa hoàn toàn thành người lớn nhưng vẫn có chút hiểu biết của người lớn mới có những giác quan nhạy bén để quan sát mọi thứ chi li dù chỉ là “những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt”, “cái chấm đỏ của chiếc đèn xanh trên toa sau cùng” và nhận ra tàu hôm nay không còn đông như mọi khi nữa.

Đoàn tàu đã đi xa mãi rồi khuất sau rặng tre, rặng tre thì chìm trong bóng tối. Chuyến tàu đêm đi qua, hoạt động cuối cùng cũng là hoạt động huyên náo nhất trong ngày của nơi này đã kết thúc. Những gì thuộc về sự hào quang phút chốc còn lại cũng đã bị bóng tối nuốt chửng. Chuyến tàu rực rỡ kia chẳng khác nào một tia chớp loé lên ngắn ngủi chưa kịp soi sáng từng khuôn mặt của những người nơi phố huyện đã vụt mất cùng với bao nuối tiếc. Ánh sáng phút chốc của đoàn tàu không thể làm thay đổi bóng tối cố thủ nơi phố huyện nhưng ít ra nó cũng mang đến những ý nghĩa tích cực cho cuộc sống bế tắc, tù túng của con người.

Được nhìn thấy đoàn tàu đêm đi qua đã làm người dân phố huyện thoả mãn thị giác. Đôi mắt họ vốn chỉ quen với từng ấy người, từng ấy việc và nhất là quen với bóng tối bao trùm thì việc nhìn thấy ánh sáng mới lạ của đoàn tàu giống như cảm giác ngắm một ngôi sao xa, vừa ngỡ ngàng vừa thích thú. Cảm xúc này rất cần thiết để duy trì sự sống vì cuộc sống nếu chỉ mãi trong một tâm trạng tẻ nhạt thì có khác nào sự tồn tại của những chiếc bóng. Vậy chuyến tàu đêm đã hoàn thành ý nghĩa tái tạo cảm xúc của con người dù cảm xúc ấy cũng sẽ chóng mất đi.

“Chừng ấy người” chờ đợi một chuyến tàu đêm không phải để bán buôn bởi vì cũng chẳng hành khách nào ghé đến vài ba gian hàng bé xíu trong lúc nửa đêm. Vậy mà đã thành thông lệ, “chừng ấy người” vẫn đợi tàu vì đó là hoạt động sôi nổi, huyện nào nơi phố huyện, hoạt động ấy khác hẳn với cái tĩnh mịch vốn có kéo dài đến ngộp thở của phố huyện. Đoàn tàu mang đến làn gió mới, làn gió của niềm mơ ước về một Hà Nội xa xôi rực rỡ ánh đèn trong mảng ký ức tươi đẹp nhất mà hai chị em Liên, An từng có. Chuyến tàu đêm mở ra một thế giới đầy ánh sáng và mơ ước đối lập với cuộc sống tăm tối hàng ngày. Âm thanh của còi tàu, tiếng hành khách..phần nào khuấy động được sự u ám vốn có của nơi này để trong khoảnh khắc cuộc sống ước mơ của người dân phố huyện được hình dung cụ thể bằng hình ảnh đoàn tàu. Như vậy ý nghĩa không thể phủ nhận của chuyến tàu đêm là nhen nhóm niềm hy vọng sống, dù hy vọng ấy ít ỏi, nhỏ bé.

Hình ảnh đoàn tàu còn là biểu tượng của một thế giới đáng sống. Thế giới ấy có đầy đủ tiện nghi “đồng kền lấp lánh”, có âm thanh, màu sắc và có những con người luôn an nhàn trên những toa hạng sang mà không phải cúi mặt nhìn cuộc đời như bao nhiêu thân phận hẩm hiu nơi phố huyện. Xây dựng ý nghĩa đoàn tàu trên phương diện này, nhà văn đã góp phần phản ánh hiện thực nghèo nàn, lạc hậu của một nơi hẻo lánh dường như bị ánh sáng bỏ rơi. Ấy cũng là hiện thực chung của xã hội Việt Nam trước Cách mạng cần lắm một ánh sáng lý tưởng soi đường.

Không chỉ thế, chuyến tàu đêm xuất hiện bằng cả tấm lòng yêu thương, trân trọng của Thạch Lam đối với những kiếp người vô danh, vô định. Ông cố đem ánh sáng trong tim mình tỏa sáng đoàn tàu để gửi cho họ thông điệp: cuộc sống cần lắm những hy vọng và ước mơ, dẫu cho hy vọng và ước mơ ấy có xa vời cũng nên có hơn là chấp nhận sống lầm lũi, nhạt nhẽo. Vậy nên đoàn tàu còn là lời nhắn gửi chân thành đến những con người bất hạnh: hãy cứ tiếp tục chờ đợi, tiếp tục kiên trì mà sống, sự nhẫn nại rồi sẽ được đáp đền.

Nhà văn Nguyễn Tuân đã từng có nhận xét rất thấu đáo về truyện ngắn Hai đứa trẻ và phong cách nghệ thuật tiêu biểu ở Thạch Lam “Truyện ngắn hai đứa trẻ có một hương vị thật là man mác. Nó gợi một nỗi niềm về quá vãng đồng thời cũng gióng lên một cái gì còn ở trong tương lai. Đọc Hai đứa trẻ thấy bận bịu vô hạn về một tấm lòng quê hương êm mát và sâu kín”. Niềm êm ái và sâu kín mà chúng ta tìm thấy ở Thạch Lam chính là việc xây dựng hình tượng chuyến tàu đêm đi qua phố huyện. Một chuyến tàu chạy trong hành trình hiện thực cũng xuyên suốt hành trình tâm tưởng, hoá thân thành những giấc mơ cổ tích của một lớp người sống lay lắt, ẩn mình vào nỗi sầu của xã hội.

Từ một con tàu đã thắp lên hy vọng sống, Thạch Lam muốn gửi lời của sự sống đến thế hệ mai sau. Đâu đó trong cuộc đời vẫn còn những Liên, An đánh mất tuổi thơ vì gánh nặng áo cơm. Vẫn còn cảnh mẹ con chị Tí sáng mò cua, bắt ốc, tối đến chong đèn chờ đợi bán được ít hàng. Còn những người nghệ sĩ vì đói nghèo mà đem lời ca, tiếng hát mua vui cho đời như bác Xẩm. Còn cả những con người vì bế tắc mà hoá ra điên dại như bà cụ Thi. Thế nên xã hội cần, rất cần những con tàu ánh sáng, con tàu hy vọng được thắp lên từ tấm lòng bao dung, yêu thương của mỗi chúng ta.

6. Bài phân tích cảnh đoàn tàu trong Hai đứa trẻ mở rộng

Mỗi nhà văn có một cá tính riêng, họ có thể phần nào tương đồng trong suy nghĩ, nhưng lối viết, phong cách nghệ thuật chắc chắn không thể giống nhau. Ngày trước, người ta nổi lên hai phong trào, văn học hiện thực và văn học lãng mạn, trong đó có tự lực văn đoàn nổi lên có những tác phẩm hay viết chuyên về văn học lãng mạn.

Tuy nhiên, một cây bút như lạc đàn, trong chất văn của ông vừa có lãng mạn vừa có lẫn hiện thực, bởi cái suy nghĩ của ông văn chương không thể tách rời cuộc sống và con người – đó là Thạch Lam, Thạch Lam có lỗi viết đặc biệt hơn so với các anh của mình. Trong đó nổi bật lên tác phẩm hai đứa trẻ, một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách của Thạch Lam, chính nhờ chi tiết “đoàn tàu đêm qua phố huyện” đã khiến cho tác phẩm này của ông trở nên nổi bật, và phong cách nghệ thuật của ông được biểu hiện rõ.

Hai đứa trẻ lấy bối cảnh trong một phố huyện nghèo, nơi bóng tối luôn ngập tràn lối phố. Nơi đây nghèo túng và với những kiếp người trôi nổi, kiếm sống qua ngày bằng nhiều nghề khác nhau. Nhân vật chính trong câu truyện là Liên và An, hai chị em trông hàng quán cho mẹ. Nhà Liên cũng không mấy khả giả, phải bươn trải kiếp sống từ nhỏ, nên tâm hồn Liên sớm trở nên già dặn trước tuổi. Nếu những đứa trẻ bằng tuổi Liên lúc bấy giờ còn vô tư hồn nhiên, thì Liên đã là một cô gái phải suy nghĩ nhiều về cuộc sống.Cuộc sống ở đây nghèo khó và tù túng đến nỗi, con người như mòn ra, rỉ đi.

Bóng tối luôn vây hãm lấy họ, những “hột sáng” hắt ra từ những căn nhà, những âm thanh như “tiếng trống thu không trên cái chòi của huyện nhỏ” “tiếng đòn gánh kĩu kịt nghe rõ rệt” “cái bếp lửa của bác Siêu” “tiếng đàn bầu bật trong yên lặng”, giọng cười khanh khách của bà cụ Thi điên, rồi ánh sáng cũng nghèo nàn. Những “hột sáng lọt qua phên nứa” “tất cả phố xá trong huyện bây giờ đều thu nhỏ lại nơi hàng nước của chị Tí”. Đọc từng trang viết của Thạch Lam, không hiểu sao ta lấy lòng buồn man mác, buồn như chính tâm hồn già cỗi của Liên, tâm hồn đã chết đi vì sự buồn tẻ. Đúng, là buồn tẻ, cả câu chuyện mở đầu chỉ toàn những sự buồn tẻ, vắng lặng và u buồn.

Những kiếp người trong câu truyện như chờ đợi, mong ngóng một điều kì diệu nào đó sẽ xảy đến với họ, đó là bác sẩm, chị tí, bác Siêu và bà cụ Thi điên. Một vài gương mặt u buồn, ẩn chìm trong cuộc sống u buồn, Thạch Lam đã dựng lên bối cảnh rất chân thực về kiếp người lúc bấy giờ. Hẳn phải yêu thương họ lắm, Thạch Lam mới cảm nhận tinh tế được như thế những nỗi buồn thầm kín của họ, những cảm xúc mơ hồ.Cuộc sống cứ thế trôi qua ư? Không, Thạch Lam phải làm điều gì đó, mà như ông nói phải làm người ta thanh cao hơn. Sự sống không thể bị nhấn chìm như vậy được. Liên và An vẫn còn thức, trời đã về đêm khuya lắm rồi, giấc ngủ đã muốn kéo đến mà muốn ríu cả mắt.

Nhưng Liên và An vẫn thức, người ở đây vẫn thức, dù biết có sớm hay muộn cũng chẳng bán được là bao. Họ thức vì lí do khác, vì niềm hi vọng của họ sắp đi qua, đó là chuyến tàu đêm, Liên và em cố thức, “vì muốn được nhìn chuyến tàu đó là sự hoạt động cuối cùng của đêm khuya”Chuyến tàu đến, là muôn vàn điều kì diệu được mở ra. “Đèn ghi đã ra kia rồi” thật vậy, ánh sáng huyền diệu đó của chuyến tàu đã đến rồi đây. Ánh sáng của chuyến tàu khác hẳn với ánh sáng ở phố huyện, bằng biện pháp tương phản đối lập, Thạch Lam đã đối ánh sáng của chuyến tàu với những “hột sáng lọt qua phên nứa” nhỏ bé, hay ánh sáng của chiếc đèn con chị Tí.

Ánh sáng đấy là “ngọn lửa xanh biếc” “sát mặt đất như ma trơi” hiện lên đầu tiên. Rồi những âm thanh vang rộn, âm thanh rõ nét, chứ không giống mấy tiếng trống cầm canh đêm khuya chìm ngay vào bóng tối. “tiến còi xe lửa ở đâu vang lại” “trong đêm khuya kéo dài ra theo ngọn gió xa xôi”. Mọi cảm xúc bắt đầu ùa đến, Liên vội vàng đánh thức em để An không bị lỡ chuyến tàu qua đêm nay, trong lòng hai chị em luôn ngập tràn hi vọng.“Một làn khói bừng sáng trắng lên đằng xa, tiếp đến là tiếng hành khách ồn ào khe khẽ” những âm thanh thực xa xỉ, tiếng những người ở Hà Nội về.

Chuyến tàu được tả với những “toa đèn sáng trưng, chiếu ánh cả xuống đường” “những toa hạng sang trọng lố nhố” “đồng và kền sáng lấp lánh” “cửa kính sáng”. Những thứ chỉ có ở thành phố, những thứ xa xăm và xa xỉ biết nhường nào. Tuy chuyến tàu đêm nay thưa vắng người và kém sáng hơn. Nhưng họ đã mang theo cả một bầu trời hi vọng của hai chị em bé nhỏ, thời Liên còn ở Hà Nội, được thưởng thức nhiều thứ, và “Hà Nội nhiều đèn quá!”

Chuyến tàu hi vọng đã thực đi qua, là một sứ giả trung gian dẫn hai chị em đến một thế giới khác, không giống với bóng tối nơi đây, không còn những kiếp người tù túng nghèo khổ, và họ như được tiếp thêm sức mạnh để sống tiếp, thanh lọc tâm hồn nghèo nàn của họ. Thạch Lam đã gieo vào họ một niềm tin sức mạnh của sự sống. Chi tiết đoàn tàu đêm thực sự rất đẹp, là một ánh sáng lớn của cả câu truyện.

Mặc dù ngay sau đó tất cả sẽ lại chìm đi vào bóng tối, nhưng chỉ cần nhiêu đó, đã đủ thắp lên một chân trời hi vọng, ước mơ nhỏ bé của họ.Chi tiết chuyến tàu đêm đi qua phố huyện khép lại, nhưng lại mở ra một ý nghĩa nhân văn to lớn. Một thái độ trân trọng ước mơ của con người của Thạch Lam, thể hiện một ngòi bút đa cảm và ông xứng đáng là một phong cách nghệ thuật lớn.

7. Mẫu phân tích hình ảnh đoàn tàu trong Hai đứa trẻ

Hình ảnh chuyến tàu đêm mang theo bao khát khao và kỷ niệm về một cuộc sống tươi sáng

Thạch Lam là nhà văn, người chiến sĩ trên mọi thời đại, chính vì vậy ông luôn hiểu được những mong muốn ước mong của những người dân nghèo, cảm thông và thấu hiểu được điều đó ông đã sáng tác lên tác phẩm Hai đứa trẻ để qua đó người đọc có cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống, con người và những ước mơ nhỏ nhoi của những đứa trẻ nơi đây. Hình ảnh chuyến tàu đêm là tia sáng để gợi lên cho người đọc nhiều cảm xúc.

Hình ảnh chuyến tàu đêm trong tác phẩm đã thể hiện một ước nguyện to lớn, và nó để lại trong trái tim người đọc nhiều cảm xúc, trước tiên khi để hình ảnh chuyến tàu đêm xuất hiện, tác giả đã miêu tả về cuộc sống, nghèo khổ, nơi phố huyện tiêu điều, con người đang phải lo từng ngày về cuộc sống của mình. Nơi đây cuộc sống tiêu tàn, cảnh phố huyện về chiều cũng làm cho người đọc cảm nhận được trái tim sâu rộng của tác giả, khi hướng tới những số phận bất hạnh, hẩm hiu. Chính cuộc sống nghèo đói này làm cho họ luôn mong muốn có được một điều gì đó nảy nở ra để cho họ bừng sáng, dù đó chỉ là trong phút chốc.

Ban ngày con người nơi đây cũng luôn phải đối mặt với những gian khổ, để có thể kiếm miếng cơm manh áo cho mình, ban đêm đây là khoảng thời gian để họ nghỉ ngơi thì mọi người lại tấp nập với cuộc sống của mình, cảnh chợ hoang sơ, vãn chợ chiều, nó tàn lụi, con người lại lao đầu vào một công việc mới, có người đi hát xẩm, có người đi bán cháo, tất cả họ vẫn đang bận bịu với công việc đang diễn ra. Cả hình ảnh hai đứa trẻ trong câu chuyện cũng để lại cho người đọc nhiều cảm xúc, bởi tình cảm của nó đối với nơi phố huyện hoang tàn, nó luôn phải đối mặt với những cảnh đời khó khăn. Trước đây hai đứa trẻ này đã được sống một cuộc sống sung sướng trên thành phố, được uống những thứ nước xanh đỏ tím vàng… Tất cả đang trở thành quá khứ, nhiều khi cảm xúc của chúng muốn quay lại một cuộc sống như xưa, nơi đây hiện tại mà hai đứa trẻ này đang sống quá nghèo đói, đó là lý do mà hai đứa trẻ luôn chờ đợi hình ảnh chuyến tàu đêm.

Nơi phố huyện nghèo, cảnh vật vào ban đêm dường như tối tăm, và nó đã trở nên tiêu điều, mong muốn muốn tìm được một nguồn ánh sáng mới, có thể soi sáng con đường cho họ, đây là những điều vô cùng có ý nghĩa cho cuộc sống của họ. Cảnh phố huyện vẫn đang diễn ra, nhưng nó không phải là một cuộc sống đầy đủ, mà con người vẫn đang phải cố gắng để có thể lo cho chính cuộc sống của mình. Hình ảnh chuyến tàu đêm, không chỉ đem lại cho họ một nguồn sáng mới, họ có thể mong ước một tương lai tươi sáng hơn, đó là những mong ước nhỏ nhoi, chính vì vậy Liên và An luôn chờ đợi để có thể chứng kiến chuyến tàu đêm.

Đối với cảnh phố huyện về đêm nó chỉ có những âm thanh của những con côn trùng như ếch ngoài đồng… hay những tiếng hát dong, những tiếng hát xẩm của những người đang kiếm sống, chính vì vậy, họ luôn mong muốn có một điều gì đó lạ lạ để cho họ có thêm niềm hy vọng mới về chính cuộc đời của mình. Đây là những giây phút mà họ ngập tràn trong một ánh sáng lớn, nó không còn là hình ảnh sáng lập lòa của những chiếc đèn dầu nữa, chính vì vậy, hình ảnh chuyến tàu đêm đã thu hút sự chú ý, và mong đợi của tất cả mọi người. Nhất là đối với Liên và An, hai đứa trẻ này trước đây đã được sống nơi phồn hoa đô thị, được chứng kiến những nơi giàu sang, những ánh sáng lộng lẫy, được thưởng thức những cốc nước xanh đỏ… Chính vì vậy chuyến tàu này cũng mang lại cho hai chị em những hoài niệm về một thời đã qua.

Khi chiếc tàu đến, nó tạo nên một không khí ấm áp hơn, lúc này đã có sự huyên náo của những tiếng nói, tiếng cười của con người, họ đang mong chờ một luồng sáng mới để cho tâm hồn của họ ngập tràn trong một không gian, rực rỡ và tươi vui, nhộn nhịp hơn. Những người dân nơi đây, họ đã phải chịu những cuộc sống cực khổ, chính vì vậy họ luôn mong muốn có một tia hy vọng mới về chính cuộc đời của họ. Trong bóng đêm đang dần che phủ lấy toàn bộ không gian nơi phố huyện, chỉ còn lại là những tiếng leo lắt, những tiếng kêu thảm thiết của những người xin ăn, của những người kiếm tiền bằng cách hát dong, của những người đi bán hàng… Tất cả cuộc sống của họ vẫn đang chật vật, và họ phải kiếm từng đồng để cuộc sống của họ khấm khá hơn.

Mong đợi từng giây phút đoàn tàu đi đến, nhưng khi nó đi khỏi nơi đây tất cả dường như lại trở lại y như cũ, nó tối tăm, và con người lại bắt đầu với công việc của mình, mỗi người một công việc, mặc dù về đêm nhưng họ vẫn lao động miệt mài, chính cuộc sống khiến họ phải vất vả như vậy, họ mong đợi có điều gì đó tốt hơn sẽ đến, họ mong chờ nguồn sáng mới, một cuộc sống tốt hơn. Đoàn tàu mang lại cho họ tia hy vọng về cuộc sống, cũng chính là động lực để họ tiếp thêm cho chính cuộc đời của mình. Hiu hắt trước không gian tối tăm, hoang vu, và tiêu điều của phố huyện, họ luôn mong đợi có được một điều mới sẽ đến.

Khi đoàn tàu đi khỏi nơi đây tất cả lại trở về đúng vị trí của mình, bây giờ không còn tiếng còi, của đoàn tàu, không còn những tia sáng rực rỡ, nữa, mà leo lắt chỉ còn ngọn lửa của chiếc đèn dầu. Nhưng khi đoàn tàu đi họ lại mang trong mình những dòng tâm trạng của sự nuối tiếc, con tàu đã mang lại cho họ một ước mơ về một tương lai tươi sáng hơn, chính vì vậy khi nó đi nó để lại cho con người một sự nuối tiếc lớn lao, và cho con người những cảm giác rất hụt hẫng. Đoàn tàu đem lại cho họ giây phút được hòa nhập, con người đang phát ra những tiếng nói tiếng cười, trước lúc đó thì không gian nơi đây thực sự rất yên tĩnh và nó lạnh lẽo trong cảnh tiêu điều. Nhưng đoàn tàu vẫn để lại cho họ nhiều tia hy vọng để có được một cuộc sống mới tốt đẹp hơn.

8. Phân tích hình ảnh đoàn tàu đêm trong Hai đứa trẻ sâu sắc nhất

“Hai đứa trẻ” của Thạch Lam là một trong những truyện ngắn trữ tình có nhiều chi tiết vụn vặt, vô nghĩa nhưng kì thực lại là tác phẩm đạt trình độ cao về diễn tả tâm trạng nhân vật. Nội dung truyện ngắn chủ yếu đi sâu vào miêu tả những cảnh đời thường, số phận nghèo khổ, tối tăm trong xã hội cũ. Qua đó tác giả muốn gửi gắm một cách kín đáo nhẹ nhàng nhưng không kém phần thấm thía tư tưởng nhân đạo đáng quý.

Toàn thiên truyện tác giả tập trung vào những chi tiết nhỏ nhặt, vụn vỡ tưởng như rời rạc nhưng lại có một sức gợi cực tả. Khi tái hiện lên một bức tranh làng quê nơi phố huyện nghèo nàn với sự leo lét của những ánh đèn, sự tối tắm của không gian, sự quẩn quanh của cuộc sống. Nhưng có lẽ hình ảnh đoàn tàu ở cuối thiên truyện là hình ảnh nổi bật rõ nét nhất toàn bài. Hình ảnh đoàn tàu mang rất nhiều lớp nghĩa khác nhau, tưởng chừng nhỏ giản đơn nhưng chất chứa trong đó bao bài học, tư tưởng cao cả của một nhà văn trữ tình lãng mạn tinh tế bậc nhất. Qua đó thể hiện được ước mơ, niềm tin và khát vọng của những kiếp người nghèo khổ.

Buổi chiều nơi phố huyện mở ra bằng những đường nét đầy ảm đạm, cô quạnh báo hiệu một ngày sắp tàn theo đúng như nghĩa của nó. Với những âm thanh, hình ảnh: tiếng trống thu không trên cái chòi huyện nhỏ, những đám mây hồng như hòn than, dãy tre làng đen lại... nhưng không kém phần nên thơ trữ tình. Hai nhân vật chính ở đây là hai chị em Liên và An.

Sau một ngày làm việc vất vả cực nhọc. Con người nơi đây mới bắt đầu cuộc sống với những gánh phở, những chén nước nguội lạnh, mảnh chiếu trải đất kéo đàn....tất cả thoáng hiện lơn đơn lẻ, lặng lẽ, nhần chìm trong bóng tối. Cảnh chiều đêm buông xuống được tác giả miêu tả làm cho nền hình ảnh đoàn tàu xuất hiện.

Trên nền trời tối tăm của khung cảnh đó tác giả miêu tả đoàn tàu và thói quen đón đoàn tàu của hai đứa trẻ thật cho tiết, tỉ mỉ. Lí do đợi tàu của hai đứa trẻ bao gồm cả việc chờ tàu đến để bán hàng cho các hành khách trên tàu xuống mua bán. Cái đó chính là cái thỏa mãn niềm khao khát, mong mỏi được ngắm nhìn tàu của hai chị em Liên. Hai chị em Liên đã sống một ngày vô cùng mệt mỏi và tẻ nhạt. Chúng chỉ bán được vài món hàng bao diêm, gói thuốc lá, xà phòng... Đến tối thì kiếm hàng và đếm lại số tiền ít ỏi đó. Hai đứa trẻ trơ trọi trong bóng tối, trên chiếc chõng cũ sắp gãy giữa không khí oi bức và tiếng muỗi kêu ran. Chỉ có một người đến với các em, là bà cụ Thi, một bà già hơi điên tối tối thường ghé mua rượu hàng các em.

Các em chờ tàu đêm chạy ngang qua trong tâm trạng vô cùng háo hức. Sự xuất hiện của hàng nước chị Tí, gánh phở bác Siêu... là cái mốc để các em đi đếm thời gian đang xích lại gần với chuyến tàu. Cả hai chị em đều buồn ngủ ríu cả mắt nhưng vẫn cố gắng ngồi chờ chuyến tàu.

Hai chị em cố thức chỉ vì muốn được nhìn chuyến tàu đó là sự hoạt động cuối cùng của đêm khuya. Với hai đứa trẻ của chị Tí và ánh lửa của bác Siêu. Có lẽ chính vì thế mà hình ảnh chuyến tàu được Thạch Lam tập trung miêu tả một cách tỉ mỉ, kĩ lưỡng theo trình tự thời gian, qua tâm trạng chờ mong của hai nhân vật Liên và An.

Đoàn tàu chưa tới nhưng đã được báo trước từ xa với ánh đèn của người gác ghi và tiếng còi tàu theo gió vẳng lại. Tiếp theo là Liên tưởng trông thấy ngọn lửa xanh biếc, sát mặt đất như ma trơi, rồi nghe thấy tiếng còi tàu xe lửa trong đêm khuya.

Kéo dài ra theo ngọn gió xa xôi. Sau đó, hai chị em nghe thấy tiếng dồn dập, tiếng xe rít mạnh vào ghi, kèm theo một làn khói bừng sáng trắng đằng xa, tiếp đến tiếng hành khách ồn ào khe khẽ. Thế rồi, đồng và kền lấp lánh. Cuối cùng là cảnh tàu đi xa dần mất hút trong đêm tối mênh mông, để lại những đốm than bay tung trên đường sắt, cái chấm nhỏ của chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi khuất sau rặng tre...

Cách quan sát, miêu tả của Thanh Lam rất tinh tế và giàu tính nghệ thuật. Tác giả quan sát, miêu tả hình ảnh đoàn tàu đêm từ Hà Nội về theo trình tự lúc tàu từ xa, lúc tàu đến rồi xa dần bằng nhiều giác quan cùng với rất nhiều sắc thái cảm giác; bằng sự đan xen giữa hồi ức và thực tại. Chuyến tàu đi qua phố huyện chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn nhưng đã để lại cho hai đứa trẻ bao nhiêu cảm xúc và nuối tiếc. Phố huyện rầm rộ, ồn ào lên trong chốc lát rồi lại chìm sâu vào bóng đêm yên tĩnh. Gần như đã thành nếp, những người dân phố huyện chỉ chấm dứt hoạt động khi chuyến tàu đêm đã đi xa.

Đối với chị em Liên, đoàn tàu đến từ Hà Nội gợi lại những kỉ niệm đẹp. Liên lặng lẽ mơ tưởng đến Hà Nội xa xăm..., nơi hai chị em đã sống thời thơ ấu êm ấm và sung sướng khi thầy chưa mất việc. Đó là cuộc sống ở một thời xa, hoàn toàn khác với cuộc sống ở phố huyện buồn tẻ và nghèo nàn này.

Đoàn tàu còn lại hình ảnh của tương lai, nó khiến người ta hình dung ra một thế giới giàu sang, đông đúc, nhộn nhịp, đầy âm thanh và ánh sáng. Việc Liên và An đón đợi đoàn tàu xuất phát từ nhu cầu bức thiết về tinh thần muốn thoát cuộc sống buồn chán hiện tại và được sống trong một thế giới mới tươi đẹp hơn. Đối với người đọc, vẻ đẹp của đoàn tàu và thái độ háo hức, sung sướng đến lặng người của hai đứa trẻ khi ngắm đoàn tàu không chỉ đem đến một thoáng vui và gợi thật nhiều bâng khuâng thương cảm.

Đúng là hai đứa trẻ vui vì niềm khát khao, đợi chờ vừa được thỏa mãn. Nhưng đoàn tàu ấy lại thuộc một thế giới quá xa xôi và nó càng sáng rực vui vẻ, huyện náo bao nhiêu thì càng làm cho cảnh sống nơi phố huyện trở nên tăm tối, buồn tẻ và chìm lặng bấy nhiêu. Chỉ có hình ảnh đoàn tàu lướt qua hằng đêm mà những người dân phố huyện ai cũng nôn nao chờ đợi. Nhưng qua đó ta cũng thấy trong đó sự len lỏi niềm tin vào một cuộc sống tẻ nhạt, tầm thường.

Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam đã vẽ nên một khung cảnh nghèo nàn nơi phố huyện vào thời khắc sắp tàn. Ở đó hiện lên những kiếp người nhỏ bé nghèo khổ nhưng trong tâm hồn họ ta thấy niềm tin mãnh liệt về một cuộc sống tốt đẹp trong tương lai tươi sáng. Và trên hết ta còn thấy ở đó tấm lòng xót thương nhân đạo cao cả của nhà văn Thạch Lam.

9. Phân tích ý nghĩa đoàn tàu trong Hai đứa trẻ ngắn gọn

Hình ảnh chuyến tàu đêm chạy qua phố huyện, giữa những cảnh hoang sơ, tàn lụi, và đầy u ám của một xã hội thu nhỏ. Chuyến tàu đêm như một thế giới hoàn toàn khác biệt, là niềm mơ ước và khát vọng của những người nghèo khổ. Những ánh đèn lập lòe, những tiếng ồn ã náo động như đánh thức mọi giác quan, khiến tất cả mọi người như lạc vào một xã hội mới với một niềm mong ước thầm lặng. Đồng thời hình ảnh hai chị em Liên, An và các nhân vật khác như đứa trẻ bới rác, mẹ con chị Tí hàng nước, bà cụ Thi điên say rượu, bác phở Siêu, vợ chồng con cái nhà xẩm mù… góp phần tô đậm bức tranh cuộc sống khốn khó và tẻ nhạt. Cốt truyện dường như xoay quanh cuộc sống khốn khó, nghèo nàn của cư dân phố huyện.

Bóng tối dần bao trùm phố huyện, mang trong đó là thanh âm của sự tĩnh mịch, đầy u ám, lạnh lẽo. Tác giả đã khéo léo sử dụng những hình ảnh miêu tả từng tiếng động nhỏ nhất “tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng”, “tiếng muỗi vo ve trong bóng tối”, hay cả những hình ảnh đang dần chìm vào trong bóng tối tĩnh mịch “chị Tí với hàng nước sơ xài”, “bác Siêu với gánh phở bập bùng ánh lửa”, “gia đình bác Xẩm mù với mảnh chiếu trải ra đất”,… Tất cả những âm thanh, hình ảnh đấy như càng tô đậm thêm cái màu sắc hoang vắng, cô liêu của bóng đêm nơi phố huyện.

Thạch Lam đã lấy hình ảnh hai đứa trẻ chờ đón đoàn tàu, chờ đón một niềm vui nhỏ bé một cách đầy chi tiết và tỉ mỉ. Nó không đơn giản là để việc bán hàng của hai chị em được thuận lợi mà kèm theo đó là sự khao khát, mong mỏi được ngắm nhìn đoàn tàu sang trọng. Sự tẻ nhạt, lặng lẽ của hai đứa trẻ đang háo hức đợi chờ đoàn tàu lăn bánh qua phố huyện để thấy được sự đối lập giữa tâm trạng, cuộc sống của nhân vật với hình ảnh náo động, nhộn nhịp của đoàn tàu.

Đoàn tàu như là hình ảnh hoạt động cuối cùng của đêm khuya, đối với hai chị em Liên và An hình ảnh con tàu như một thế giới mơ ước, có những ánh đèn xanh đỏ, có những âm thanh vui nhộn khác hẳn với những hình ảnh tẻ nhạt được lặp đi lặp lại mà hai chị em vẫn thường thấy. Từ rất xa tiếng còi tàu đã hú vang khắp phố và ánh đèn của người gác đường tàu. Tiếp theo là Liên trông thấy ngọn lửa xanh biếc, sát mặt đất như ma trơi, rồi nghe thấy tiếng còi xe lửa trong đêm khuya kéo dài ra theo ngọn gió xa xôi. Sau đó, hai chị em nghe thấy tiếng dồn dập, tiếng xe rít mạnh vào ghi, kèm theo một làn khói bừng sáng trắng lên đằng xa, tiếp đến tiếng hành khách ồn ào khe khẽ. Thế rồi, tàu rầm rộ đi tới, các toa đèn sáng trưng, những toa hạng trên sang trọng lố nhố những người, đồng và kền lấp lánh. Cuối cùng là cảnh tàu đi xa dần mất hút trong đêm tối mênh mông, để lại những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt, cái chấm nhỏ của chiếc đèn xanh treo trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi khuất sau rặng tre…

Qua ánh nhìn của tác giả, hình ảnh đoàn tàu lăn bánh qua phố huyện rất nhanh chóng, nhưng để lại cảm xúc đầy nuối tiếc với hai đứa trẻ. Qua hình ảnh đoàn tàu còn gợi lên nhiều mong ước đẹp đẽ của hai đứa trẻ thơ lớn lên giữa cuộc sống nghèo khó, tẻ nhạt.

Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” đã để lại cho người đọc tâm trạng thương cảm cho những số phận con người tẻ nhạt, bất hạnh nhưng vẫn luôn khát vọng về một cuộc sống tương lai tươi sáng hơn. Hình ảnh đoàn tàu như một điểm nhấn thoáng xuất hiện rồi thoáng vụt mất như một niềm vui nhỏ bé, niềm ước mong không bao giờ tắt.

Trên đây là Top những bài phân tích hình ảnh chuyến tàu đêm trong tác phẩm Hai đứa trẻ hay nhất. Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Tài liệu của HoaTieu.vn.

• Cảm nhận cảnh đợi tàu trong Hai đứa trẻ của Thạch Lam
• Top 6 mẫu phân tích Hai đứa trẻ của Thạch Lam