Giáo án bài 19 Địa lí 9 sách Cánh Diều

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao nhiệm vụ cho HS chuẩn bị ở nhà, từ buổi học trước.

- GV chia lớp thành nhiều nhóm. Mỗi nhóm 4 học sinh chuẩn bị nội dung: Phân tích tác động của biến đổi khí hậu đối với tự nhiên, kinh tế và xã hội ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long

- GV hướng dẫn HS cách khai thác, chọn lọc và xử lí thông tin.

* HS: Tiếp cận nhiệm vụ và lắng nghe

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập

* HS thảo luận nhóm, suy nghĩ để trả lời câu hỏi.

* GV quan sát, trợ giúp HS khi có yêu cầu. Đánh giá thái độ và khả năng thực hiện nhiệm vụ học tập của HS.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

* Sau khi cá nhân HS có sản phẩm, GV lần lượt gọi HS trình bày sản phẩm của mình:

- Đối với tự nhiên:

+ Tình trạng xâm nhập mặn tại một số tỉnh ven biển Đồng bằng sông Cửu Long diễn ra ngày càng khắc nghiệt, phức tạp, khó lường và đặc biệt không tuân theo quy luật tự nhiên. Các sông chính và kênh nhánh bị nhiễm mặn sớm hơn, ranh giới nhiễm mặn vào sâu hơn trong nội đồng.

+ Tình trạng sạt lở bờ biển đang diễn ra nghiêm trọng dọc theo bờ biển Đồng bằng sông Cửu Long. Hiện nay Đồng bằng sông Cửu Long có khoảng 286 km đang trong tình trạng sạt lở nghiêm trọng.

+ Tình trạng biến đổi khí hậu và nước biển dâng cao khoảng 0,35 cm/năm khiến nơi này bị ngập lụt.

+ Tình trạng sụt lún ở một số khu vực tại Đồng bằng sông Cửu Long diễn ra rất nghiêm trọng do nhiều nguyên nhân với quy mô khác nhau. Tốc độ sụt lún trung bình hàng năm cho toàn khu vực

- Đối với kinh tế:

+ Tình trạng xâm nhập mặn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sản xuất, công trình xây dựng của Đồng bằng sông Cửu Long. Đợt hạn mặn lịch sử năm 2016 đã khiến 160.000ha đất bị nhiễm mặn, tổng diện tích trồng lúa ước tính thiệt hại 139.000ha.

+ Xói lở bờ biển làm thu hẹp diện tích đất canh tác nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản.

- Đối với xã hội:

+ Xâm nhập mặn gây ra các đợt hạn mặn lịch sử khiến người dân thiếu nước sinh hoạt, sản xuất.

+ Tình trạng sạt lở bờ biển gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nơi cư trú và đời sống của người dân. Xói lở bờ biển làm mất nhà cửa, tài sản và sinh kế của người dân, gây ảnh hưởng đến an ninh quốc phòng các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.

+ Tình trạng biến đổi khí hậu và nước biển dâng cao khoảng 0,35 cm/năm khiến nơi này bị ngập lụt, gây khó khăn cho hoạt động sản xuất và sinh hoạt của người dân.

* HS khác lắng nghe, bổ sung, chỉnh sửa sản phẩm giúp bạn và sản phẩm của cá nhân.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá tinh thần thái độ học tập của HS, đánh giá kết quả hoạt động của HS và chốt lại nội dung chuẩn kiến thức cần đạt.

GV mở rộng:

Xâm nhập mặn tăng cao tại Đồng bằng sông Cửu Long

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, từ ngày 21-29/2, nhiệt độ cao nhất tại miền Tây phổ biến từ 32-34⁰C; riêng miền Đông có nơi 35-37⁰C.

Trong bối cảnh thời tiết không mưa, ngày nắng, mực nước trên các sông biến đổi chậm, cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia dự báo xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long sẽ tăng dần vào cuối tuần và đầu tuần tới (các ngày từ 22-27/2).

Chiều sâu ranh mặn tại các cửa sông chính như sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây phổ biến trong phạm vi xâm nhập mặn từ 50-62km; tại sông Cửa Tiểu, Cửa Đại phổ biến trong phạm vi 30-40km; sông Hàm Luông 32-45km; sông Cổ Chiên 30-40km; sông Hậu 40-48km; sông Cái Lớn 30-40km.

Trước diễn biến trên, cơ quan khí tượng khuyến cáo các địa phương cần tranh thủ tích trữ nước ngọt khi triều thấp phục vụ nông nghiệp và dân sinh.

Dự báo chung về xu thế nguồn nước và xâm nhập mặn trong mùa khô năm 2023-2024, đại diện Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long sẽ ở mức cao hơn trung bình nhiều năm nhưng không gay gắt như mùa khô 2015-2016 và 2019-2020.

Các đợt xâm nhập mặn tăng cao ở cửa sông Cửu Long khả năng tập trung trong tháng 2 và tháng 3 năm 2024, chủ yếu các ngày từ 22-27/2, 7/3-12/3.

Tại các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn, xâm nhập mặn tăng cao vào tháng 3, tháng 4, chủ yếu tập trung vào các ngày từ 7-12/3, 22-27/3, 7-12/4 và 21-26/4.

Tình hình xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long phụ thuộc vào nguồn nước từ thượng nguồn sông Mekong, triều cường và còn biến động trong thời gian tới.

Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long ở cấp 2. Độ mặn xâm nhập sâu trong sông, kênh rạch sẽ ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của người dân trong khu vực. Vì vậy, các địa phương ở Đồng bằng sông Cửu Long cần cập nhật kịp thời các thông tin dự báo khí tượng thủy văn và có biện pháp chủ động phòng chống xâm nhập mặn.

Trước thực tế trên, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia Hoàng Phúc Lâm cho biết, Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia sẽ phối hợp với các đài khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ phát hành các bản tin dự báo xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Ông Hoàng Phúc Lâm cho biết: "Căn cứ vào tình xâm nhập mặn tại địa phương, các đài khí tượng thủy văn tỉnh phát hành các bản tin dự báo mặn vào các ngày 10, 20 và ngày cuối tháng, thời gian phát hành bản tin từ tháng 1-5/2024".

Cũng trong năm 2024, Tổng cục Khí tượng Thủy văn đã chỉ đạo các đơn vị liên quan liên tục theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, thủy văn, hải văn trên phạm vi cả nước, đặc biệt là công tác theo dõi, cảnh báo, dự báo sớm các đợt thiên tai.

Đặc biệt, Tổng cục Khí tượng Thủy văn đã chỉ đạo các đơn vị liên quan cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin dự báo, cảnh báo cho Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai; Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các bộ, ngành, địa phương; các cơ quan thông tấn, báo chí để truyền tải sớm nhất cho nhân dân các địa phương, góp phần giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản.

1. Tác động của biến đổi khí hậu đối với tự nhiên, kinh tế và xã hội

- Đối với tự nhiên:

+ Tình trạng xâm nhập mặn diễn ra ngày càng khắc nghiệt, phức tạp, khó lường và đặc biệt không tuân theo quy luật tự nhiên.

+ Tình trạng sạt lở bờ biển đang diễn ra nghiêm trọng dọc theo bờ biển.

+ Tình trạng biến đổi khí hậu và nước biển dâng cao khiến nơi này bị ngập lụt.

+ Tình trạng sụt lún ở một số khu vực diễn ra rất nghiêm trọng do nhiều nguyên nhân với quy mô khác nhau.

- Đối với kinh tế:

+ Tình trạng xâm nhập mặn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sản xuất, công trình xây dựng.

+ Xói lở bờ biển làm thu hẹp diện tích đất canh tác nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản.

- Đối với xã hội:

+ Xâm nhập mặn gây ra các đợt hạn mặn lịch sử khiến người dân thiếu nước sinh hoạt, sản xuất.

+ Tình trạng sạt lở bờ biển gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nơi cư trú và đời sống của người dân.

+ Tình trạng biến đổi khí hậu và nước biển dâng cao khiến nơi này bị ngập lụt, gây khó khăn cho hoạt động sản xuất và sinh hoạt của người dân.