Đề thi giữa kì 2 Ngữ văn 9 Cánh Diều

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

6,0

1

- Ngôi kể: ngôi thứ 3.

- Vụ án được kể lại: Vụ án về cái chết của ông Phạm Viên.

1,0

2

Một số chi tiết thể hiện thể hiện manh mối trong quá trình điều tra vụ án:

- Cuống vé coi hát dính ở dưới trôn chai rượu.

- Khảo sát về chai rượu và pháo.

- Kẻ được lợi nhất trong cái chết của ông Phạm Viên

1,0

3

Tác giả đã khắc họa Phan Vỹ:

- Là kẻ tham lam: Mục đích giết ông Phạm Viên là để cướp tài sản.

- Là kẻ độc ác, tàn nhẫn: Mưu mô giết người để cướp của.

- Anh ta là kẻ ranh mãnh, có khả năng lên kế hoạch rất bài bản.

1,0

4

· “ Trúc Tâm mỉm cười rồi đúng lúc Phan Vỹ cũng đứng lên thì Trúc Tâm cũng đã áp tới, rút khóa tay, còng ngay hắn lại.”

+ Vế 1: Trúc Tâm /mỉm cười

CN1 VN1

+Vế 2: Phan Vỹ/ cũng đứng lên

CN2 VN2

+ Vế 3: Trúc Tâm/ cũng đã áp tới, rút khóa tay, còng ngay hắn lại

CN3 VN3

· Mối quan hệ giữa các vế là quan hệ đồng thời ( vế 1, 2) , quan hệ tiếp diễn ( vế 1,2 và 3)

1,0

5

Đây là câu hỏi mở, học sinh có thể bày tỏ quan điểm của mình và lí giải hợp lí.

Dưới đây là một số gợi ý:

- TH 1: Sẽ phạt Phan Vỹ với hình phạt nặng nhất: Tử hình.

Vì:+ Kẻ ác phải đền tội.

+ Như thế mới có sức răn đe với những người khác.

- TH 2: Sẽ phạt tù chung thân (suốt đời còn lại)

Vi: + Vì như vậy cũng là bắt kẻ có tội phải chịu hình phạt nặng.

+ Cũng là cách để tội phạm có thời gian để ăn năn, hối cải về việc làm của mình.

+ Thể hiện sự khoan hồng, độ lượng khi kẻ có tội biết ăn năn.

2,0

II

VIẾT

4,0

6

“Lòng tham khiến con người trở nên mù quáng và ngu ngốc, và khiến họ trở thành con mồi dễ dàng cho cái chết.” – Rumi.

Em hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ về lòng tham của con người.

4,0

a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài

Xác định được yêu cầu của kiểu bài: nghị luận xã hội.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Lòng tham của con người.

0,5

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận:

- Xác định được các ý chính của bài viết

- Sắp xếp được các ý theo bố cục hợp lí ba phần của bài văn nghị luận.

* Giới thiệu được vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm cá nhân về vấn đề nghị luận:

Lòng tham khiến con người trở nên mù quáng và ngu ngốc, và khiến họ trở thành con mồi dễ dàng cho cái chết.” (Rumi). Chúng ta có thể thấy lòng tham như “con quỷ” ăn mòn tâm trí con người, gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng.

* Triển khai vấn đề cần nghị luận:

- Giải thích – Biểu hiện:

+ Lòng tham là sự khát khao vượt mức bình thường về một điều gì đó: tiền bạc, của cải, địa vị, quyền lực,...
+ Biểu hiện của lòng tham: Luôn muốn nhiều hơn, không biết đủ; tranh chấp tài sản; tham ô, hối lộ của cải chung của tập thể,...

- Tác hại của lòng tham:

+ Lòng tham khiến con người trở nên mù mịt, mộng mị, mê muội không nhìn thấy tác hại của những hành động mình đang làm.

+ Lòng tham sẽ ăn mòn dần tâm trí của con người, khiến họ không thể phân biệt được đúng sai, khiến họ có những hành động đi trái lại với lương tâm, đạo đức, thậm chí là trái với pháp luật để trục lợi về bản thân mình.

+ Lòng tham còn khiến bản thân mỗi người rơi vào vòng xoáy của tội lỗi, vào những vũng bùn của xã hội khó có thể quay đầu, khó có được lòng tin, sự tín nhiệm của người khác, lâu dần dẫn đến việc bị cô lập, cuộc sống tụt dốc và bị đào thải.

...

(HS tự lấy dẫn chứng về những con người có lòng tham lam vô độ và nhận hậu quả để minh họa.)

* Ý kiến trái chiều: Còn một bộ phận bạn trẻ sống tự do, buông thả, không biết kìm hãm nhu cầu của bản thân mà luôn đòi hỏi mọi người xung quanh đáp ứng.

*Giải pháp cho vấn đề: Vậy cần làm gì để xóa bỏ lòng tham trong mỗi chúng ta?

- Sống tránh xa sự tranh giành đua đòi.

- Biết kìm hãm những nhu cầu của cá nhân.

- Hãy tự biết phấn đấu để đạt được thành tích và công trạng xứng đáng.

- Hướng đến rèn luyện lối sống lành mạnh, tích cực, lan tỏa tình yêu thương, sẻ chia đến mọi người xung quanh.

...

* Khẳng định ý nghĩa, vai trò của việc kìm hãm, xóa bỏ lòng tham trong mỗi con người.

1,0

d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:

- Triển khai ít nhất được hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý: HS có thể trình bày suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

1,5

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,5

Tổng điểm

10,0

PHÒNG GD&ĐT

ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II

NĂM HỌC 2024-2025

MÔN THI: NGỮ VĂN 9

Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian giao đề)

(Đề thi gồm: 02 trang, 07 câu)

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I.ĐỌC HIỂU

1

Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn thơ trên là: Biểu cảm.

0,5

2

Nội dung chính của đoạn thơ là: Sự trăn trở và lo lắng về tình hình biển đảo quê hương đang bị đe dọa.

0,5

3

Hai biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ: Phép điệp từ, so sánh.

+ Điệp từ: Nếu, Tổ quốc, biển.

+ Điệp cấu trúc:

“Nếu Tổ quốc đang bão giông từ biển

Nếu Tổ quốc hôm nay nhìn từ biển”

+ So sánh: Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn.

→Tác dụng: Làm cho câu thơ sinh động và hấp dẫn hơn, đồng thời thể hiện nỗi trăn trở khi nhớ về Tổ quốc...

0,5

0,5

4

“Các con nằm thao thức phía Trường Sơn” có nghĩa là người dân Việt Nam luôn hướng về biển đảo quê hương, luôn thao thức, trăn trở, lo lắng khi thấy biển đảo bị đe dọa.

1,0

5

Từ đoạn thơ trên, em thấy mình cần có trách nhiệm với biển đảo quê hương như sau:

+ Có những hành động như tuyên truyền hay tham gia các buổi ngoại khóa về bảo vệ biển đảo Tổ quốc quê hương.

+ Luôn có tinh thần sẵn sàng chiến đấu khi Tổ quốc cần.

+ Khi phát hiện những người có hành động nói xấu, phá hoại hay phản quốc cần khuyên nhủ hay báo cáo với chính quyền nếu người đó không hợp tác....

0,25

0,5

0,25

II.LÀM VĂN

1

Viết đoạn văn nghị luận văn học.

a. Đảm bảo cấu trúc của một đoạn văn nghị luận văn học có đầy đủ ba phần: Mở đoạn, Thân đoạn, Kết đoạn.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: cảm nhận về đoạn thơ.

Viết được đoạn văn theo yêu cầu. Cảm nhận về đoạn thơ qua các chi tiết:

- Hai câu thơ “Nếu Tổ quốc hôm nay nhìn từ biển/Mẹ Âu Cơ hẳn không thể yên lòng” có thể xem là hay nhất trong bài thơ khiến người đọc rưng rưng... Mấy câu thơ ấy là câu hỏi lớn khi đất nước lâm nguy thì làm sao những người yêu nước lại có thể bình lặng được.

- Hình ảnh "sóng" trong câu 3: Sóng lớp lớp đè lên thềm lục địa không dừng lại ở nghĩa đen với những lớp sóng trào dâng cuồn cuộn trên đại dương, ý nghĩa của động từ "đè" đã đưa đến tầng nghĩa ẩn dụ với những liên tưởng về sự đe doạ, xâm lấn của kẻ thù từ thời này sang thời khác, hàng ngàn năm nay, hình ảnh gợi nỗi căm giận về dã tâm của kẻ thù luôn muốn xâm phạm chủ quyền thiêng liêng của dân tộc ta.

- Hình ảnh "sóng" trong câu 4 : Trong hồn người có ngọn sóng nào không? mang ý nghĩa ẩn dụ chỉ những xúc cảm công dân trong tâm hồn mỗi con dân đất Việt, đó là lòng yêu nước, căm thù giặc, là ý chí kiên cường bất khuất chống giặc ngoại xâm... Câu hỏi: Trong hồn người có ngọn sóng nào không? cũng gieo vào lòng người những suy ngẫm sâu xa, chua xót về hiện tượng sống vô cảm của một bộ phận công dân thời hiện đại với vận mệnh Tổ quốc! Qua đó thể hiện lòng yêu Tổ quốc của tác giả..

0.75

0,5

0.5

c. Sáng tạo: cách diễn đạt độc đáo, có suy nghĩ riêng về vấn đề.

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt.

2.

Viết bài văn nghị luận xã hội

a. Đảm bảo cấu trúc của một bài văn nghị luận xã hội có đầy đủ ba phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài

0,25

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Rác thải nhựa trong trường học và các gia đình.

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm : Học sinh có thể giải quyết vấn đề theo các hướng sau:

I. Mở bài

-Dẫn dắt vào vấn đề.

- Nêu vấn đề cần giải quyết: Rác thải nhựa trong trường học và các gia đình là một vấn đề đang được quan tâm hiện nay.

0,5

II. Thân bài

2,5

1. Giải thích vấn đề

Rác thải nhựa là các sản phẩm làm từ nhựa không phân hủy hoặc phân hủy rất chậm trong môi trường tự nhiên. Chúng bao gồm túi nilon, chai nhựa, hộp nhựa, ống hút nhựa, đồ dùng một lần...

2. Thực trạng:

- Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi ngày Việt Nam thải ra khoảng 28.000 tấn rác thải nhựa, trong đó chỉ có khoảng 10% được tái chế. Phần lớn số còn lại bị chôn lấp hoặc thải ra môi trường, gây ô nhiễm đất, nước, không khí và đại dương.

- Trong các trường học: Rác thải nhựa bị vứt lung tung từ trong lớp học, dưới ngăn bàn, vườn trường, cổng trường.

- Trong các gia đình: Mỗi ngày mỗi gia đình thải ra rất nhiều rác thải nhựa, lẫn vào các loại rác thải khác.

HS có thể đưa ra nhiều biểu hiện khác …

3. Nguyên nhân:

- Ý thức người dân: Nhiều người vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tác hại của rác thải nhựa và chưa có thói quen phân loại, xử lý rác đúng cách.

- Quản lý lỏng lẻo: Việc quản lý rác thải nhựa ở nhiều nơi còn lỏng lẻo, thiếu các biện pháp chế tài đủ mạnh.

- Sản xuất và tiêu dùng tràn lan: Các sản phẩm nhựa được sản xuất và tiêu thụ với số lượng lớn, trong khi các giải pháp thay thế còn hạn chế.

4. Hậu quả:

- Môi trường: Rác thải nhựa gây ô nhiễm đất, nước, không khí, làm mất mỹ quan đô thị và nông thôn, phá hủy hệ sinh thái, đe dọa sự đa dạng sinh học.

- Sức khỏe: Các chất độc hại trong nhựa có thể xâm nhập vào cơ thể con người qua đường hô hấp, tiêu hóa, gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư, dị tật bẩm sinh, rối loạn nội tiết...

- Kinh tế: Ô nhiễm rác thải nhựa gây thiệt hại lớn cho ngành du lịch, thủy sản và các ngành kinh tế khác.

5. Giải pháp

* Nâng cao nhận thức về tác hại của rác thải nhựa:

- Tổ chức các buổi sinh hoạt, hội thảo, cuộc thi về môi trường để phổ biến kiến thức về tác hại của rác thải nhựa.

- Sử dụng các phương tiện truyền thông như báo tường, trang web của trường, mạng xã hội để chia sẻ thông tin.

-> Nâng cao nhận thức là bước đầu tiên và quan trọng nhất để thay đổi hành vi. Khi hiểu rõ tác hại của rác thải nhựa, mọi người sẽ có ý thức hơn trong việc giảm thiểu sử dụng và thải bỏ chúng.

- Dẫn chứng: Trường THCS Lý Tự Trọng (Hà Nội) đã tổ chức thành công cuộc thi "Sáng tạo sản phẩm từ rác thải nhựa" thu hút sự tham gia của đông đảo học sinh, góp phần nâng cao nhận thức và khuyến khích hành động bảo vệ môi trường.

* Thay đổi thói quen sử dụng đồ nhựa dùng một lần:

- Hạn chế sử dụng túi nilon, ống hút nhựa, hộp xốp, chai nhựa dùng một lần.

-Mang theo bình nước cá nhân, hộp cơm, túi vải khi đi học, đi làm, đi chợ.

- Sử dụng các sản phẩm thay thế thân thiện với môi trường như túi giấy, ống hút tre, hộp cơm inox.

-> Thay đổi thói quen sử dụng đồ nhựa dùng một lần là cách trực tiếp và hiệu quả nhất để giảm thiểu rác thải nhựa.

- Dẫn chứng: Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, sau khi thực hiện chiến dịch "Nói không với túi nilon" trong các siêu thị và chợ truyền thống, lượng túi nilon sử dụng đã giảm đáng kể.

* Tái sử dụng và tái chế đồ nhựa:

- Sử dụng lại chai nhựa, lọ thủy tinh để đựng nước, thực phẩm.

- Tái chế vỏ chai nhựa, giấy báo, lon kim loại thành các sản phẩm thủ công, đồ dùng học tập.

- Tham gia các hoạt động thu gom và tái chế rác thải nhựa do trường học, địa phương tổ chức.

->Tái sử dụng và tái chế đồ nhựa giúp giảm lượng rác thải nhựa ra môi trường, tiết kiệm tài nguyên và năng lượng.

- Dẫn chứng: Công ty Coca-Cola đã cam kết đến năm 2030 sẽ thu gom và tái chế tương đương với số lượng bao bì mà họ bán ra trên toàn cầu.

* Trồng cây xanh:

- Tham gia các hoạt động trồng cây xanh trong trường học, khu dân cư.

- Chăm sóc cây xanh để chúng phát triển tốt, hấp thụ khí CO2 và thải ra O2, góp phần làm sạch không khí và giảm hiệu ứng nhà kính.

->Trồng cây xanh không chỉ giúp cải thiện môi trường sống mà còn góp phần giảm thiểu rác thải nhựa thông qua việc hấp thụ CO2, một trong những nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu và thúc đẩy sản xuất nhựa.

- Dẫn chứng: Theo nghiên cứu của NASA, cây xanh có thể hấp thụ đến 22kg CO2 mỗi năm.

* Xử lí nghiệm các hành vi vi phạm vấn đề rác thải nhựa.

0,25

0,5

0,5

0,5

0,5

III. Kết bài

- Giảm thiểu rác thải nhựa không chỉ là trách nhiệm của riêng ai mà là của toàn xã hội.

- Liên hệ bản thân, kêu gọi mọi người.

0,5

d. Sáng tạo: cách diễn đạt độc đáo, lời văn sinh động hấp dẫn, thể hiện dấu ấn cá nhân.

0,25

e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt.

0,25

UBND TP…..

TRƯỜNG THCS ……

ĐỀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ GIỮA HỌC KÌ II

NĂM HỌC 2024-2025

Môn: Ngữ văn 9 - Thời gian làm bài: 90 phút

(Đề bài gồm: 7 câu, 02 trang)

TT

Kĩ năng

Nội dung kiến thức/

Đơn vị kĩ năng

Mức độ nhận thức

Tổng

% điểm

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

1

Đọc

-Truyện truyền kì, truyện trinh thám

- Thơ tự do, thơ tám chữ

2

2

1

40

2

Viết

Viết đoạn văn nghị luận ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do, thơ tám chữ.

1*

1*

1*

20

Viết bài văn NLXH về một vấn đề cần giải quyết ( con người trong mối quan hệ với tự nhiên)

1*

1*

1*

40

Tổng

20%

40%

40%

100

Tỉ lệ chung

60%

40%

100%