STT

Kĩ năng

Nội dung/đơn vị kiến thức

Mức độ nhận thức

Tổng % điểm

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

1

2

Đọc hiểu

(Ngữ liệu ngoài SGK đang học)

Thơ sáu chữ, bảy chữ; văn bản thông tin;

01

1,0 điểm

01

1,0 điểm

01

1,0 điểm

50%

-Từ tượng hình, từ tượng thanh

- Đoạn văn

01

1,0 điểm

01

1,0 điểm

2

Viết

Văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên.

01

5,0 điểm

50%

Tổng điểm, tỉ lệ

2

2 điểm

20%

2

2 điểm

20%

1

1 điểm

10%

1

5 điểm

50%

6

10 điểm

100%

Tri thức Ngữ văn.

(*)1.1. Thơ sáu chữ, bảy chữ

Thơ sáu chữ là thể thơ mỗi dòng có sáu chữ. Thơ bảy chữ là thể thơ mỗi dòng có bảy chữ. Mỗi bài gồm nhiều khổ, mỗi khổ thường có bốn dòng thơ và có cách gieo vần, ngắt nhịp đa dạng.

1.2. Vần

- Bên cạnh cách phân loại vần chân, vần lưng, vần trong thơ còn được phân loại thành vần liền và vần cách (thuộc vần chân). Vần liền là trường hợp tiếng cuối của hai dòng thơ liên tiếp vần với nhau. Vần cách là trường hợp tiếng cuối ở hai dòng thơ cách nhau vần với nhau.

1.3. Bố cục của bài thơ, mạch cảm xúc của bài thơ, cảm hứng chủ đạo

- Bố cục của bài thơ là sự tổ chức, sắp xếp các phần, các đoạn thơ theo một trình tự nhất định. Việc xác định bố cục giúp người đọc có cái nhìn tổng quát, biết rõ bài thơ có mấy phần, vị trí và ranh giới từng phần trong bài thơ, từ đó có thể xác định được mạch cảm xúc của bài thơ.

- Mạch cảm xúc của bài thơ là sự tiếp nối, sự vận động của cảm xúc trong bài thơ.

- Cảm hứng chủ đạo là trạng thái tình cảm mãnh liệt, thường gắn với tư tưởng và đánh giá nhất định được thể hiện xuyên suốt tác phẩm, tác động đến cảm xúc của người đọc

Bài 2.

Những bí ẩn của thế giới tự nhiên

(Văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên)

Tri thức Ngữ văn.

2.1. Văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên

Văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên được viết ra để lí giải nguyên nhân xuất hiện và cách thức diễn ra của một hiện tượng tự nhiên.

+ Kiểu văn bản này thường xuất hiện trong các tài liệu khoa học dạng như: giải thích các trình tự diễn ra các hiện tượng tự nhiên, giải thích nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của các hiện tượng tự nhiên, so sánh sự giống và khác nhau giữa các hiện tượng tự nhiên, giải thích cách tiếp cận và giải quyết một vấn đề trong thế giới tự nhiên.

2.2.Cấu trúc của văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên

- Cấu trúc của văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên gồm các phần:

+ Phần mở đầu: giới thiệu khái quát về hiện tượng hoặc quá trình xảy ra hiện tượng trong thế giới tự nhiên.

+ Phần nội dung: giải thích nguyên nhân xuất hiện và cách thức diễn ra của hiện tượng tự nhiên.

+ Phần kết thúc (không bắt buộc): thường trình bày sự việc cuối của hiện tượng tự nhiên hoặc tóm tắt nội dung giải thích.

- Cách sử dụng ngôn ngữ: thường sử dụng từ ngữ thuộc một chuyên ngành khoa học cụ thể (địa, sinh …) động từ miêu tả hoạt động hoặc trạng thái (xoay, vỡ…), từ ngữ miêu tả trình tự (bắt đầu, kế tiếp, tiếp theo…)

2.3. Cách trình bày thông tin theo cấu trúc so sánh và đối chiếu

- Văn bản có cấu trúc so sánh và đối chiếu trình bày điểm giống và khác nhau giữa hai hay nhiều sự vật theo các tiêu chí so sánh cụ thể:

+ So sánh và đối chiếu các đối tượng theo từng tiêu chí.

+ So sánh tổng thể các đối tượng: Người viết lần lượt trình bày biểu hiện của tất cả các tiêu chí ở từng đối tượng.

- Văn bản trình bày thông tin theo cách so sánh và đối chiếu có thể sử dụng một số từ ngữ chỉ sự giống nhau (giống, mỗi, cũng…) và khác nhau (khác với, nhưng, mặt khác…) hoặc sử dụng một số kiểu sơ đồ, bảng biểu để làm rõ thông tin được so sánh, đối chiếu.

VB1:

Bạn đã biết gì về sóng thần?

*. Nội dung:

Văn bản giới thiệu những thông tin cơ bản về sóng thần (định nghĩa, cơ chế hình thành, nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết sóng thần) đồng thời nêu ra một số thảm họa sóng thần lớn đã xuất hiện trong lịch sử nhân loại.

*. Nghệ thuật:

-Văn bản thuộc Văn bản thông tin.

- Sử dụng ngôn ngữ phi vật thể giúp cho văn bản trở nên sinh động, dễ hiểu.

- Sử dụng cách trình bày thông tin theo cấu trúc so sánh và đối chiếu đối tượng.

VB2:

Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng

* Nội dung:

- Giải thích và trình bày cơ chế, nguyên nhân dẫn đến sao băng và mưa sao băng.

*. Nghệ thuật:

- Văn bản thuộc Văn bản thông tin.

- Sử dụng ngôn ngữ phi vật thể giúp cho văn bản trở nên sinh động, dễ hiểu.

- Sử dụng cách trình bày thông tin theo cấu trúc so sánh và đối chiếu đối tượng.