Phân tích các yếu tố cấu thành tội phạm

Phân tích các yếu tố cấu thành tội phạm. Trong lĩnh vực luật hình sự, để buộc tội một người thì người đó cần đáp ứng đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm liên quan. Vậy những cấu thành tội phạm đó là gì? Hãy cùng Hoatieu.vn tìm hiểu chi tiết trong nội dung bài viết dưới đây.

1. Cấu thành tội phạm là gì?

Cấu thành tội phạm là tổng hợp những dấu hiệu cần và đủ, đặc trưng cho tội phạm cụ thể được quy định trong luật.

Cụ thể các yếu tố cấu thành tội phạm bao gồm:

• Mặt khách quan của tội phạm;
• Mặt chủ quan của tội phạm;
• Chủ thể của tội phạm;
• Khách thể của tội phạm.

2. Phân tích các yếu tố cấu thành tội phạm

2.1. Mặt khách quan của tội phạm

Mặt khách quan của tội phạm là những biểu hiện bên ngoài của tội phạm bao gồm là hành vi nguy hiểm cho xã hội, hậu quả của hành vi nguy hiểm cho xã hội, mối quan hệ nhân quả giữa hành và hậu quả, công cụ, phương tiện, hoàn cảnh phạm tội,…

Khi thông qua biểu hiện bên ngoài ở mặt khách quan của tội phạm có thể đánh gia được tính chất và mức độ nguy hiểm của tội phạm.

Mặt khách quan của tội phạm là bao gồm:

• Hành vi của tội phạm bao gồm hành vi hành động hoặc không hành động như hành vi tội giết người, tội cướp tài sản, hành vi không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm.
• Hậu quả của tội phạm không phải dấu hiệu bắt buộc, mà tuỳ thuộc vào từng quy định tội phạm.
• Mối quan hệ giữa hành vi và hậu quả của tội phạm, được thể hiện giữa hành vi liên quan đến hậu quả đã diễn ra.

2.2. Mặt chủ quan của tội phạm

Là những biểu hiện tâm lý bên trong của tội phạm được phản ánh qua hình thức, động cơ, mục đích của tội phạm.

Về mặt chủ quan của tội phạm được thể hiện qua tính chất lỗi như sau:

• Lỗi cố ý trực tiếp: Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra;
• Lỗi cố ý gián tiếp: Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra.
• Lỗi vô ý vì quá tự tin: Người phạm tội tuy thấy trước hành vi của mình có thể gây ra hậu quả nguy hại cho xã hội nhưng cho rằng hậu quả đó sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn ngừa được.
• Lỗi vô ý do cẩu thả: Người phạm tội không thấy trước hành vi của mình có thể gây ra hậu quả nguy hại cho xã hội, mặc dù phải thấy trước và có thể thấy trước hậu quả đó.

2.3. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể là người thực hiện hành vi phạm tội. Đây cũng là một cấu thành bắt buộc của tội phạm. Cụ thể người thực hiện hành vi phạm tội là người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi theo quy định pháp luật với mỗi quy định tội phạm.

2.4. Khách thể tội phạm

Khách thể của tội phạm là quan hệ xã hội bị tội phạm xâm hại. Những quan hệ xã hội nếu không bị xâm hại thì không có hành vi nguy hiểm cho xã hội và tất yếu không có tội phạm. Do đó, khi đề cập đến tội phạm thì trước tiên cần phải xác định quan hệ xã hội mà luật hình sự bảo vệ bị xâm hại.

3. Ví dụ về cấu thành tội phạm

Ví dụ các yếu tố cấu thành tội phạm như:

Các yếu tố cấu thành tội phạm trộm cắp tài sản:

• Mặt khách quan của tội phạm: Có hành vi chiếm đoạt tài sản một cách lén lút nhằm che giấu hành vi phạm tội để chủ sỡ hữu hoặc người quản lý tài sản không biết về hành vi đó.
• Mặt chủ quan của tội phạm: Người phạm tội với lỗi cố ý.
• Chủ thể của tội phạm: Chủ thể là bất kỳ người nào có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự.
• Khách thể của tội phạm: Hành vi xâm phạm đến quan hệ sở hữu tài sản của người khác.

Các yếu tố cấu thành tội phạm cướp tài sản:

• Mặt khách quan của tội phạm: Có hành vi chiếm đoạt tài sản một cách công khai để cho người sở hữu, quản lý tài sản biết về hành vi đó.
• Mặt chủ quan của tội phạm: Người phạm tội với lỗi cố ý.
• Chủ thể của tội phạm: Chủ thể là bất kỳ người nào có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự.
• Khách thể của tội phạm: Hành vi xâm phạm đến quan hệ sở hữu tài sản của người khác.

Trên đây là những tìm hiểu của Hoa Tiêu về vấn đề Phân tích các yếu tố cấu thành tội phạm. Mời bạn đọc tham khảo thêm những thông tin hữu ích trong mục Hỏi đáp pháp luật liên quan.

• Phân tích những đặc điểm cơ bản của tội phạm?
• Ví dụ về vi phạm hình sự 2024
• Ví dụ về cố ý phạm tội?