Đề thi giữa kì 1 Văn 8 Cánh Diều có ma trận, đáp án chi tiết

TT

Kĩ năng

Nội dung/

đơn vị kiến thức

Mức độ nhận thức

Tổng

% điểm

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

TN

KQ

TN

TL

TN

KQ

TN

TL

TN

KQ

TN

TL

TN

KQ

TN

TL

1

Đọc hiểu

Truyện ngắn trữ tình

3

0

3

1

0

2

0

0

60

Thơ sáu chữ, bảy chữ

Tỉ lệ %

15

0

15

10

0

20

0

0

2

Viết

Bài văn kể lại một chuyến đi hay một hoạt động xã hội

0

1*

0

1*

0

1*

0

1*

40

Đoạn văn ghi lại cảm nghĩ sau khi đọc một bài thơ sáu chữ, bảy chữ

Tỉ lệ %

0

5

0

15

0

10

0

10

Tổng % điểm

20

40

30

10

100

Mặt Trời lặn xuống bờ ao
Ngọn khói xanh lên lúng liếng
Vườn sau gió chẳng đuổi nhau
Lá vẫn bay vàng sân giếng

Xóm ngoài, nhà ai giã cốm
Làn sương lam mỏng rung rinh
Em nhỏ cưỡi trâu về ngõ
Tự mình làm nên bức tranh

Rào thưa, tiếng ai cười gọi
Trông ra nào thấy đâu nào
Một khoảng trời trong leo lẻo
Thình lình hiện lên ngôi sao

Những muốn kêu to một tiếng
Thu sang rồi đấy. Thu sang!
Lòng bỗng nhớ ông Nguyễn Khuyến
Cõng cháu chạy rông khắp làng...

1973

Phần

Câu

Đáp án

Hướng dẫn chấm

I

1

B

0,5 điểm

2

C

0,5 điểm

3

A

0,5 điểm

4

D

0,5 điểm

5

C

0,5 điểm

6

B

0,5 điểm

7

- HS xác định đúng hai hình ảnh trong bài thơ được tác giả sử dụng để khắc hoạ bức tranh mùa thu. Có thể lấy 2 hình ảnh trong các hình ảnh sau: mặt trời lặn xuống bờ ao, ngọn khói xanh lên lúng liếng, gió chẳng đuổi nhau, lá vẫn rơi vàng sân giếng, nhà ai giã cốm, làn sương lam mỏng rung rinh, em nhỏ cưỡi trâu về ngõ, rào thưa có tiếng ai gọi, khoảng trời trong leo lẻo,…

- HS có thể diễn đạt khác nhau nhưng nêu được nhận xét, đánh giá, suy nghĩ, cảm nhận về bức tranh mùa thu được gợi ra qua những hình ảnh vừa tìm được. Ví dụ:

+ Bức tranh thiên nhiên tiêu biểu cho mùa thu nơi làng quê bình yên, trong trẻo được hiện lên qua cảm nhận tinh tế của nhà thơ.

+ Hình ảnh gần gũi, mộc mạc của con người làm bức tranh quê thêm sống động, đầy màu sắc.

+ Thiên nhiên và con người được khắc hoạ bằng những nét vẽ nhẹ nhàng, tinh tế nhưng lại bừng lên sức sống, niềm hân hoan. Mùa thu dường như đã len lỏi, tràn đầy khắp các ngõ ngách, không gian làng quê.

+ …

- HS xác định đúng hai hình ảnh được 0,25 điểm.

- HS nêu nhận xét, đánh giá, suy nghĩ, cảm nhận về bức tranh mùa thu phù hợp, chính xác, sâu sắc qua các hình ảnh đã xác định được 0,5 – 0,75 điểm.

- HS nêu nhận xét, đánh giá, suy nghĩ, cảm nhận về bức tranh mùa thu phù hợp các hình ảnh đã xác định nhưng chưa thật chính xác, sâu sắc 0,25 - 0,5 điểm.

- HS trả lời sai hoặc không có câu trả lời: 0 điểm.

8

HS rút ra được nhận xét về tâm hồn, con người và cách nhìn cuộc sống của tác giả trong bài thơ. Ví dụ:

- Qua bài thơ, có thể thấy tác giả là người có khả năng quan sát, tưởng tượng phong phú, tinh tế; cách nhìn cuộc sống trong sáng, vui tươi, hóm hỉnh, yêu đời.

- Một con người có tình yêu thiên nhiên, gắn bó tha thiết với quê hương, cuộc sống.

- ………

- HS nêu được nhận xét, đánh giá về cách nhìn cuộc sống và con người nhà thơ chính xác, thuyết phục, sâu sắc dựa trên kết quả đọc hiểu và giá trị của văn bản được 0,5 điểm mỗi ý.

- HS nêu được nhận xét, đánh giá về cách nhìn cuộc sống và con người nhà thơ có ý đúng nhưng còn chung chung được 0,25 điểm mỗi ý.

- HS trả lời sai hoặc không có câu trả lời cho 0 điểm.

9

HS rút ra những thông điệp khác nhau từ đoạn kết câu chuyện nhưng cần hợp lí, thuyết phục, cụ thể:

(1) Hình thức: đảm bảo cấu trúc, dung lượng đoạn văn khoảng 6 - 8 dòng.

(2) Nội dung:

- HS kể tên được mùa yêu thích nhất (có thể là một trong bốn mùa xuân, hạ, thu, đông hoặc cách gọi tên mùa của địa phương như mùa mưa, mùa nước lũ, mùa măng, mùa gặt,... )

- Giới thiệu được những nét đẹp tiêu biểu, độc đáo của mùa yêu thích trên quê hương mình qua những hình ảnh, màu sắc, âm thanh... cụ thể, chi tiết. Ví dụ: mùi thơm dịu nhẹ của cốm mới lan toả khắp xóm làng; tiếng chày giã bánh dày dồn dập hoà cùng tiếng cười nói vui vẻ; những thửa ruộng bậc thang trùng điệp uốn lượn mềm mại; những rừng hoa sim khoe sắc tím dịu dàng...

- HS gọi tên đúng mùa yêu thích, lựa chọn một hình ảnh tiêu biểu, mang vẻ đẹp độc đáo của quê hương được 0,25 điểm.

- HS đưa ra được những lí giải phù hợp, thuyết phục, sâu sắc được 0,5 – 0,75 điểm.

- HS đưa ra được những lí giải phù hợp, thuyết phục, nhưng chưa thật sâu sắc được 0,25 – 0,5 điểm.

- HS trả lời không đúng hoặc không có câu trả lời cho 0 điểm.

II

a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nêu cảm nghĩ sau khi đọc một bài thơ

0,25 điểm

b. Xác định đúng yêu cầu của đề: trình bày cảm nghĩ về vẻ đẹp của bài thơ “Khi mùa thu sang”.

0,25 điểm

c. Yêu cầu nội dung

HS có thể trình bày đoạn văn theo cấu trúc diễn dịch, quy nạp, móc xích, hỗn hợp nhưng cần đảm bảo các yêu cầu sau:

- Giới thiệu tên văn bản, tác giả, nêu cảm nghĩ chung về yếu tố nghệ thuật hay nội dung đặc sắc ở dòng thơ/khổ thơ/đoạn thơ/bài thơ.

- Nêu cụ thể và lí giải được những cảm nhận, cảm xúc và suy nghĩ về yếu tố nghệ thuật hay nội dung đặc sắc đã xác định.

- Khái quát lại cảm xúc, suy nghĩ của bản thân về yếu tố nội dung hoặc nghệ thuật đặc sắc đã trình bày.

- Bài làm đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của đáp án; nêu và lí giải thuyết phục, sâu sắc những suy nghĩ, cảm xúc về một yếu tố nội dung hoặc hình thức độc đáo của bài thơ được 2,5 – 3,0 điểm.

- Bài làm đáp ứng đa số các yêu cầu của đáp án; nêu và lí giải thuyết phục những suy nghĩ, cảm xúc về một yếu tố nội dung hoặc hình thức độc đáo của bài thơ được 1,5 – 2,25 điểm.

- Bài làm đáp ứng dưới ½ yêu cầu của đáp án; chưa đưa ra được những lí giải thật sự thuyết phục hoặc diễn xuôi câu thơ/khổ thơ/đoạn thơ/bài thơ hoặc chưa lựa chọn được những yếu tố thật sự tiêu biểu, độc đáo về hình thức, nội dung của bài thơ được 1,0 – 1,25 điểm.

- Bài làm chỉ đáp ứng được một phần nhỏ các yêu cầu của đáp án được 0,25 – 0,75 điểm.

- Không làm bài hoặc bài làm sai hoàn toàn cho 0 điểm.

d. Chính tả, ngữ pháp: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25 điểm

e. Sáng tạo: có cách diễn đạt mới mẻ, phát hiện tinh tế; giọng văn mang đậm cá tính của người viết.

0,25 điểm

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

Phần

I

ĐỌC HIỂU

6,0

1

C

0,5

2

B

0,5

3

D

0,5

4

D

0,5

5

D

0,5

6

D

0,5

7

C

0,5

8

D

0,5

9

Nhan đề “Mùa xuân chín” có ý nghĩa là: Gợi cảm giác mùa xuân đang đi vào độ căng mọng và tươi đẹp nhất, và vẫn tiếp tục phát triển đẹp hơn nữa.

1,0

10

HS nêu được quan điểm bản thân theo cách riêng. Có thể hướng tới các ý sau:

- Thể hiện quan niệm: thiên nhiên vốn dĩ rất đẹp

- Hành động: Cần tôn trọng và có những hành động thiết thực bảo vệ thiên nhiên.

1,0

VIẾT

4,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận về một hiện tượng trong đời sống xã hội

0,25

b. Xác định đúng yêu cầu của đề.

HS có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần đảm bảo các yêu cầu sau:

0,25

1. Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận và nêu ý kiến của bản thân về vấn đề đó.

0,5

2. Thân bài

a. Giải thích

- Giải thích các từ ngữ, khái niệm quan trọng về vấn đề nghị luận

b. Bàn luận

- Khẳng định ý kiến tán thành hay phản đối của người viết về vấn đề nghị luận.

- Đưa ra các lí lẽ, dẫn chứng để làm sáng tỏ vấn đề.

c. Mở rộng

- Nhìn nhận vấn đề ở chiều hướng ngược lại, bổ sung ý cho vấn đề nghị luận toàn vẹn

1,5

3. Kết bài

- Khẳng định lại ý kiến, đề xuất giải pháp, nêu bài học nhận thức và phương hướng hành động.

0,5

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. Chữ viết sạch đẹp, cẩn thận.

0,5

e. Sáng tạo: Bố cục mạch lạc, trình bày khoa học. Diễn đạt mạch lạc, lập luận sắc sảo, trôi chảy.

0,5