Bà má Hậu Giang đọc hiểu

Đọc hiểu Bà má Hậu Giang

Bà má Hậu Giang là một bài thơ hay của nhà thơ Tố Hữu ca ngợi người mẹ sông Hậu kiên gan trước họng súng quân thù, quyết nuôi chứa, giúp đỡ cách mạng. Bài thơ được viết theo thể thơ song thất lục bát với ngôn từ giản dị giàu sức gợi đã ghi dấu ấn trong lòng biết bao người đọc. Sau đây là mẫu đề đọc hiểu bài thơ Bà má Hậu Giang có đáp án, mời các bạn cùng tham khảo.

• Phân tích Dặn con Trần Nhuận Minh
• Phân tích bài thơ song thất lục bát Bà má Hậu Giang

Đọc hiểu Bà má Hậu Giang tự luận

Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu:

[…..]

Má ngã xuống bên lò bếp đỏ

Thằng giặc kia đứng ngó trừng trừng

Má già nhắm mắt, rưng rưng

“Các con ơi, ở trong rừng U Minh

Má có chết, một mình má chết

Cho các con trừ hết quân Tây!”

Thằng kia bỗng giậm gót giày

Đạp lên đầu má: “Mẹ mày, nói không?”

Lưỡi gươm lạnh toát kề hông

“Các con ơi! Má quyết không khai nào!”

Sức đâu như ngọn sóng trào

Má già đứng dậy, ngó vào thằng Tây

Má hét lớn: “Tụi bay đồ chó!

Cướp nước tao, cắt cổ dân tao!

Tao già không sức cầm dao

Giết bay, có các con tao trăm vùng!

Con tao, gan dạ anh hùng

Như rừng đước mạnh, như rừng chàm thơm!

Đầu năm 1941 (Trích Bà má Hậu Giang, Tố Hữu)

Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích.

Câu 2. Tìm những từ ngữ, hình ảnh miêu tả bà má Hậu Giang kiên cường trong những dòng thơ sau:

Lưỡi gươm lạnh toát kề hông

“Các con ơi! Má quyết không khai nào!”

Sức đâu như ngọn sóng trào

Má già đứng dậy, ngó vào thằng Tây

Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong hai câu thơ sau:

Con tao, gan dạ anh hùng
Như rừng đước mạnh, như rừng chàm thơm!

Câu 4. Nội dung của đoạn trích trên?

Câu 5. Từ đoạn trích, em hãy rút ra bài học về lẽ sống cho bản thân.

Câu 6. Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của em về hình ảnh bà má Hậu Giang trong đoạn trích ở phần đọc hiểu trên.

Đáp án

Câu  6.

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đoạn trích.

- Khái quát hình ảnh bà má Hậu Giang: kiên cường, dũng cảm, hi sinh âm thầm lặng lẽ vì quê hương, đất nước.

- Phân tích nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật:

+ Hình ảnh má:“ngã xuống bên lò bếp đỏ”; “ nhắm mắt rung rưng”

+ Lời nói đanh thép:

“ Má có chết, một mình má chết”/ “Các con ơi! Má quyết không khai nào!” -> Dù bị tra tấn dã man, má sẵn sàng “ chết một mình” để “ các con trừ hết quân Tây!”, yên tâm chiến đấu.

+ Tiếng hét của má:

“ Tụi bay đồ chó!…-> Lòng căm thù giặc sâu sắc, sẵn sàng đối mặt với kẻ thù, không sợ hi sinh, một lòng một dạ trung thành với cách mạng.

+ Sự phẫn uất tột cùng của má trước kẻ thù: chúng cướp nước, cắt cổ dân.

+ Má tin tưởng vào các con- những chiến sĩ cộng sản kiên cường: tao già, không cầm được dao; giết bay đã có các con tao…

-> Sự kiên cường, bản lĩnh đầy nghị lực của má, phẩm chất cao quí.

- Khái quát nghệ thuật và kết luận: Thể thơ song thất lục bát, có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình và bình luận, giọng điệu vừa cứng cỏi và pha lẫn xót thương….Đoạn thơ đã khắc họa thành công vẻ đẹp của bà má Hậu Giang, một hình ảnh tiêu biểu cho bà mẹ Việt Nam anh hùng. Khiến chúng ta trân trọng, ngưỡng mộ, nể phục, tự hào và biết ơn sâu sắc.

Nội dung bài thơ Bà má Hậu Giang

Trời Hậu Giang, tù và dậy rúc
Phèn la kêu, trống giục vang đồng
Đường quê đỏ rực cờ hồng
Giáo gươm sáng đất, tầm vông nhọn trời
Quyết một trận, quét đời nô lệ
Quăng máu xương, phá bẻ xiềng gông!

Hỡi ôi! Việc chửa thành công
Hôm nay máu chảy đỏ đồng Hậu Giang
Giặc lùng, giặc đốt xóm làng
Xác xơ cây cỏ, tan hoang cửa nhà
Một vùng trắng bãi tha ma
Lặng im, không một tiếng gà gáy trưa.

Có ai biết, ai ngờ trong đó
Còn chơ vơ một ổ lều con
Đạn bom qua, hãy sống còn
Núp sau lưng rộng một hòn đá to.
Có ai biết trong tro còn lửa
Một má già lần lữa không đi
Ở đây sóng gió bất kỳ
Má ơi, má ở làm chi một mình?
Rừng một dải U Minh tối sớm
Má lom khom đi lượm củi khô
Ngày đêm củi chất bên lò
Ai hay má cất củi khô làm gì?
Hay má lẫn quên vì tuổi tác
Hay má liều một thác cho yên?

Bỗng đâu một buổi mai lên
Trên đường quê ấy, qua miền nghĩa quân
Một toán quỷ rầm rầm rộ rộ
Mắt mèo hoang, mũi chó, râu dê
Súng trường nhọn hoắt lưỡi lê
Khét nồng khí chết, tanh dề máu oan!
Chúng rảo bước. Lính quan nện gót
Mắt nhìn quanh lục mót dạng người
Đồng không, lạnh vắng, im hơi
Chỉ đôi bóng quạ ngang trời loáng qua
Ách-là! Thằng quan ba dừng bước
Rút ống dòm, và ngước mắt nheo
Xa xa, sau lớp nhà xiêu
Một tia khói nhỏ ngoằn ngoèo bay lên...
Hắn khoái trá cười điên sằng sặc
Nhe hàm răng sáng quắc như gươm
Vẫy tay lũ tớ gườm gườm
Như bầy chó đói chực chồm miếng ăn.
Rồi lặng lặng bước chân hùm sói
Tiến dần lên tia khói, vây quanh...

Má già trong túp lều tranh
Ngồi bên bếp lửa, đun cành củi khô
Một mình má, một nồi to
Cơm vừa chín tới, vùi tro, má cười...
Chết! Có tiếng gì rơi sột soạt?
Má già run, trán toát mồ hôi
Chạy đâu? Thôi chết, chết rồi!
Gót giày đâu đã đạp rơi liếp mành.
Một thằng cướp, mắt xanh mũi lõ
Đốc gươm dài tuốt vỏ cầm tay
Rung rinh bậc cửa tre gầy
Nghênh ngang một ống chân đầy lối đi!

Hắn rướn cổ, giương mi, trơn mắt
Như hổ mang chợt bắt được mồi
Trừng trừng trông ngược trông xuôi
Trông vào bếp lửa: Một nồi cơm to.
Hắn rống hét: “Con bò cái chết!
Một mình mày ăn hết này sao?
Đừng hòng che được mắt tao
Khai mau, du kích ra vào nơi đâu?
Khai mau, tao chém mất đầu!”
Má già lẩy bẩy như tàu chuối khô
Má ngã xuống bên lò bếp đỏ
Thằng giặc kia đứng ngõ trừng trừng
Má già nhắm mắt, rưng rưng
“Các con ơi, ở trong rừng U Minh
Má có chết, một mình má chết
Cho các con trừ hết quân Tây!”
Thằng kia bỗng giậm gót giày
Đạp lên đầu má: “Mẹ mày, nói không?”
Lưỡi gươm lạnh toát kề hông
“Các con ơi! Má quyết không khai nào!”
Sức đâu như ngọn sóng trào
Má già đứng dậy, ngó vào thằng Tây
Má hét lớn: “Tụi bay đồ chó!
Cướp nước tao, cắt cổ dân tao!
Tao già không sức cầm dao
Giết bay, có các con tao trăm vùng!
Con tao, gan dạ anh hùng
Như rừng đước mạnh, như rừng chàm thơm!
Thân tao chết, dạ chẳng sờn!”
Thương ôi! Lời má lưỡi gươm cắt rồi!
Một dòng máu đỏ lên trời
Má ơi, con đã nghe lời má kêu!
Nước non muôn quỷ ngàn yêu
Còn in bóng má sớm chiều Hậu Giang.

Đầu năm 1941

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Học tập - Lớp 9 của HoaTieu.vn.