HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

TIẾT 1: GIÂY, THẾ KỈ

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú, kích thích sự tò mò của HS trước khi vào bài học.

b. Cách thức tiến hành:

- GV chiếu hình ảnh trong khám phá.

và nêu tình huống: “Trên màn hình đang chiếu phim hoạt hình có nhân vật là que diêm và cây thông. Que diêm cháy được trong mười giây, còn cây thông già thì đã sống hơn một thế kỉ”.

- GV gọi HS đọc lời thoại của các nhân vật rồi đặt câu hỏi tương tác: “Trên màn hình có những nhân vật nào?”, “Que diêm nói nó cháy được trong mấy giây?”, “Cây thông nói nó đã sống lâu thế nào?”

- GV dẫn dắt vào bài học: “Chúng ta vừa được tiếp cận với khái niệm giây và thế kỉ. Sau đây, cô trò mình cùng nhau tìm hiểu hai kiến thức này trong bài học “Bài 19: Giây, thế kỉ - Tiết 1: Giây, thế kỉ”.

B. HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

a. Mục tiêu: HS làm quen với đơn vị thời gian giây và thế kỉ.

b. Cách thức tiến hành

- GV chiếu lại hình ảnh trong khám phá.

- GV giới thiệu: “Giây và thế kỉ là đơn vị đo thời gian, trong đó giây là đơn vị bé hơn phút, còn thế kỉ thì lớn hơn năm. Để đo những quãng thời gian bé hơn phút thì ta thường dùng đơn vị là giây; để đo những quãng thời gian lớn hơn năm thì ta có thể dùng đơn vị là thế kỉ”.

- GV sử dụng đồng hồ có kim giây chuyển động để minh họa cho đơn vị giây; hỏi tuổi của ông bà HS trong lớp để minh họa về thế kỉ và so sánh với độ dài của một thế kỉ.

- GV giới thiệu giây và thế kỉ là hai đơn vị đo thời gian, định lượng chuyển đổi giữa phút – giây, giờ - phút và thế kỉ - năm.

+ Giới thiệu định lượng chuyển đổi giây:

1 phút = 60 giây

1 giờ = 60 phút

+ Giới thiệu định lượng chuyển đổi thế kỉ:

1 thế kỉ = 100 năm

- GV giới thiệu về các đánh số thế kỉ: GV đặt câu hỏi: “Các em có biết năm nay là năm gì không?”, rồi dẫn dắt: “Các em thấy đấy, các năm được đánh số để dễ phân biệt, các thế kỉ cũng như vậy. Chúng ta thường dùng chữ số La Mã để đánh số cho thế kỉ”.

- GV giới thiệu về năm bắt đầu và năm kết thúc của các thế kỉ từ I đến XXI (SGK).

- GV củng cố kiến thức:

+ Xoay vị trí của kim giây và đặt câu hỏi: “Kim giây đang chỉ mấy giây?”, hoặc “Quãng thời gian khi vị trí kim giây di chuyển từ số 5 đến số 7 ứng với mấy giây?”.

+ Đặt câu hỏi về năm bắt đầu và năm kết thúc của thế kỉ X.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu:

- Thực hiện được chuyển đổi các đơn vị đo thời gian đã học; củng cố về mối liên hệ và độ lớn của các đại lượng thời gian.

- Xác định được thế kỉ cho năm sinh của mỗi nhân vật lịch sử bằng cách ghép cặp năm sinh và thế kỉ phù hợp.

- Xác định được năm và xem năm đó thuộc thế kỉ nào khi biết một năm khác và khoảng cách giữa hai năm đó.

b. Cách thức tiến hành

Nhiệm vụ 1: Hoàn thành BT1

Số ?

a) 1 phút = ..?.. giây

3 phút = ..?.. giây

60 giây = ..?.. phút

180 giây = ..?.. phút

b) 1 thế kỉ = ..?.. năm

4 thế kỉ = ..?.. năm

100 năm = ..?.. thế kỉ

400 năm = ..?.. thế kỉ

- GV cho HS làm bài cá nhân, thực hiện chuyển đổi các đơn vị đo thời gian.

- GV gợi ý HS vận dụng kiến thức đã học ở Khám phá để hoàn thành bài tập.

- GV cho HS đổi vở để kiểm tra, chữa bài cho nhau.

- GV chốt đáp án.

Nhiệm vụ 2: Hoàn thành BT2

Năm sinh của mỗi nhân vật lịch sử dưới đây thuộc thế kỉ nào?

Trần Hưng Đạo sinh năm 1228; Nguyễn Trãi sinh năm 1380; Phan Bội Châu sinh năm 1867; Đinh Bộ Lĩnh sinh năm 924

Thế kỉ XIX; thế kỉ X; thế kỉ XIII; thế kỉ XIV

- GV cho HS hoạt động cặp đôi, trao đổi để tìm thế kỉ tương ứng với năm sinh của mỗi nhân vật.

- GV hướng dẫn: HS xác định năm bắt đầu và kết thúc từng thế kỉ được nhắc đến trong bài tập trước khi xác định thế kỉ cho năm sinh các nhân vật lịch sử.

Ví dụ: Thế kỉ X bắt đầu từ năm nào và kết thúc vào năm nào? (Từ năm 901 đến năm 1000). Trong các năm sinh của các nhân vật lịch sử đã cho thì năm sinh nào thuộc thế kỉ X? (Năm 924).

- GV cho HS giơ tay phát biểu trả lời.

- GV chữa bài, chốt đáp án.

- GV giới thiệu thông tin về bốn nhân vật lịch sử được đề cập trong bài:

+ Trần Hưng Đạo tham gia ba lần kháng chiến chống quân Mông – Nguyên.

+ Nguyễn Trãi tham gia cuộc khởi nghĩa chống quân Minh.

+ Phan Bội Châu là danh sĩ hoạt động chống thực dân Pháp.

+ Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, là người đầu tiên xưng danh hiệu Hoàng đế trong lịch sử dân tộc ta.

Nhiệm vụ 3: Hoàn thành BT3

Năm 1900 là năm Canh Tý. Cứ 60 năm thì lại có một năm Canh Tý. Hỏi năm Canh Tý tiếp theo thuộc thế kỉ nào?

- GV cho HS làm bài cá nhân, thực hiện xác định năm và thuộc thế kỉ nào.

- GV hướng dẫn: Để xác định được năm Canh Tý tiếp theo, HS thực hiện phép cộng 1900 + 60 (lấy năm đã biết cộng với khoảng cách theo năm), từ đó xác định thế kỉ cho năm đó.

- GV yêu cầu HS giơ tay phát biểu, HS nào trả lời nhanh nhất, đúng nhất sẽ được thưởng một tràng pháo tay.

- GV có thể giới thiệu thêm về cách phân loại can và chi trong Âm lịch:

+ Có 10 can: Giáp, Ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm và Quý; cứ 10 năm thì mỗi can được lặp lại.

Ví dụ: Năm 2022 là Nhâm Dần thì 10 năm sau 2032 cũng thuộc can Nhâm.

Đặc biệt các năm có tận cùng bằng chữ số 2 đều có can là Nhâm.

+ GV giới thiệu về 12 chi gồm: Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi.

- GV có thể hỏi: “Năm 2023 (hoặc thay bằng năm hiện tại) là năm Mão thì năm Mão tiếp theo là năm nào?”

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- Ôn tập kiến thức đã học.

- Hoàn thành bài tập trong SBT.

- Đọc và chuẩn bị trước Tiết 2 – Luyện tập

- HS chú ý lắng nghe.

- HS nghe câu hỏi và trả lời.

- HS hình thành động cơ học tập.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu kiến thức.

- HS ghi vở, đồng thanh.

+ Cá nhân – cặp đôi – đồng thanh.

- HS chú ý nghe, ghi vở.

- HS chú ý nghe, suy nghĩ, trả lời.

Trả lời:

+ Quãng thời gian khi vị trí kim giây di chuyển từ số 5 đến số 7 ứng với 10 giây.

+ Năm bắt đầu của thế kỉ X: 901

Năm kết thúc của thế kỉ X: 1000

- HS hoàn thành bài theo yêu cầu.

- Kết quả:

a) 1 phút = 60 giây

3 phút = 180 giây

60 giây = 1 phút

180 giây = 3 phút

b) 1 thế kỉ = 100 năm

4 thế kỉ = 400 năm

100 năm = 1 thế kỉ

400 năm = 4 thế kỉ

- HS thảo luận cặp đôi, hoàn thành bài theo yêu cầu.

- Kết quả:

+ Trần Hưng Đạo sinh năm 1228

→ Thế kỉ XIII

+ Nguyễn Trãi sinh năm 1380

→ Thế kỉ XIV

+ Phan Bội Châu sinh năm 1867

→ Thế kỉ XIX

+ Đinh Bộ Lĩnh sinh năm 924

→ Thế kỉ X

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu kiến thức.

- HS hoàn thành bài theo yêu cầu.

- Kết quả:

Năm Canh Tý tiếp theo sau năm 1900 là năm 1960 thuộc thế kỉ XX.

- HS chú ý nghe, tiếp thu kiến thức.

- HS suy nghĩ, trả lời câu hỏi.

Trả lời:

Năm 2023 là năm Mão thì năm Mão tiếp theo là năm 2035.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu và rút kinh nghiệm

- HS chú ý nghe, quan sát bảng và ghi vở.