Chiếc lông chim màu đỏ đọc hiểu

Đọc hiểu văn bản Chiếc lông chim màu đỏ

Chiếc lông chim màu đỏ là một truyện ngắn hay của nhà văn Nguyễn Quang Thiều. Truyện ngắn Chiếc lông chim màu đỏ của Nguyễn Quang Thiều không đơn giản chỉ là một hình ảnh trong truyện mà nó còn đem đến nhiều ý nghĩa sâu sắc đằng sau đó. Trong bài viết này  Hoatieu xin chia sẻ mẫu đề đọc hiểu văn bản Chiếc lông chim màu đỏ có đáp án chi tiết, mời các bạn cùng tham khảo.

• Đọc hiểu Mắt biếc
• Ga tàu tuổi thơ đọc hiểu

Đọc hiểu Chiếc lông chim màu đỏ

CHIẾC LÔNG CHIM MÀU ĐỎ

– Nguyễn Quang Thiều –

(Lược một đoạn: Có bầy chim tránh rét, có một năm con chim chúa kiệt sức chết trên vườn vải, người dân chôn cất chim chúa và lấy ngày 13 tháng giêng hằng năm là ngày hội làng. Từ đó, cứ vào tháng giêng đàn chim di cư về nghỉ tại làng của Ngần đúng một đêm, hôm sau chúng về vùng đất ngập nước cách làng của Ngần khoảng 50km. Nếu ai nhặt được chiếc lông chim màu đỏ thì sẽ gặp phước lành “Người già nhặt được thì sẽ không bệnh tật và sống đến tận trăm tuổi. Trẻ con nhặt được thì ngoan ngoãn, thông minh. Con trai nhặt được thì khỏe mạnh, tài trí, làm ăn phát đạt. Và con gái nhặt được thì ngày một đẹp, một thảo hiền và sẽ lấy được người mình mong ước. Nhưng mỗi lần chim về, trong hàng ngàn chiếc lông chim rụng, chỉ có một chiếc màu đỏ”. Bom Mĩ dội, bầy chim bị chết rất nhiều nên chúng không còn trú lại một đêm ở vườn vải nữa. Ngần là cô gái kém nhan sắc, mỗi lần hội làng, cô lại thơ thẩn dọc bãi vải tìm lông chim màu đỏ, cô tìm mải miết bao năm cũng không được. Ngần vô tình gặp Thư để nghiên cứu về bầy chim. Thư luôn tin rằng bầy chim sẽ về đông hơn, nhiều hơn. Đúng như dự đoán bầy chim về rất đông đúng ngày 13 tháng giêng, hôm sau Ngần ra bãi vải nhưng không nhặt được chiếc lông chim nào, cô vô cùng buồn bã, thất vọng. Thư đem lòng yêu mến Ngần, Ngần chỉ biết khóc, hoảng sợ và đau khổ).

Ngần không thể nói cho Thư biết vì sao cô khóc. Cô ngước mắt nhìn Thư. Cô nhìn thấy đôi mắt Thư đang nhìn cô đắm đuối và ấm áp vô cùng. Lúc đó, Ngần muốn gào lên với Thư rằng: “Tại sao anh có thể nhìn gương mặt xấu xí của em đắm đuối như thế kia được”. Nhưng Ngần không gào lên được. Cô chỉ biết khóc. Thư kéo đầu Ngần vùi vào ngực mình và vuốt ve mái tóc cô. Và Ngần cảm nhận rõ mái tóc mình khô giòn và khét đắng. Đến khi Thư vuốt ve bàn tay mình, Ngần đã vùng khỏi vòng tay Thư và nghẹn ngào:

– Tại sao em lại không nhặt được chiếc lông chim màu đỏ?

Câu hỏi của Ngần vừa tủi thân, vừa oán hận. Thư nhìn Ngần và nhận ra tất cả. Anh thì thào:

– Em sẽ nhặt được, chắc chắn là nhặt được.

Nửa tháng sau ngày Thư đi, Ngần nhận được thư anh. Thư say sưa kể cho Ngần nghe về những bầy chim di cư trở về trong những ngày xuân ấm áp. Ngần thấy hạnh phúc và nhớ Thư vô hạn. Đêm ấy, cô đọc thư của anh bao nhiêu lần cũng không thấy chán. Nhưng khi lấy chiếc gương ra soi thì cô lại gục đầu mệt mỏi. Cô luôn luôn cảm thấy da cô khô và sạn, tóc cô cứng và khét, mắt cô hơi xếch, đôi môi lại có những vết rộp. Sao anh ấy lại yêu mình? – Cô thầm hỏi. Hay anh ấy chỉ yêu bầy chim thôi? Ngần nhận được thư của Thư, nhưng cô không viết lại cho anh.

[…]

Sau bao nhiêu năm, ngày 13 tháng giêng năm nay làng Ngần lại tổ chức đón bầy chim. Khoảng hai giờ chiều, người làng đã tụ tập kín mặt đê. Một chiếc bàn phủ gấm điều bày bánh trái, hoa quả và một chiếc lư đồng. Trầm được đốt lên tỏa hương thơm ngát. Ngần cũng có mặt trên đê. Nhưng cô đứng ở phía cuối đoàn người, khăn len che kín mặt. Với mặc cảm về sắc đẹp của mình, cô luôn luôn né tránh đám đông. Cô đứng đợi bầy chim trở về mà lòng buồn bã.

Khoảng ba giờ chiều thì bầy chim trở về. Chúng xuất hiện phía xa như một đám mây. Đám mây mỗi lúc một lớn. Những người đứng trên mặt đê nghe thấy tiếng đập cánh của bầy chim như tiếng mưa rào đang đổ xuống. Bầy chim có lẽ đến vài ba ngàn con ngờm ngợp đập cánh, tiếng kêu của chúng vang lên như tiếng sáo trúc rộn ràng. Bầy chim lượn một vòng quanh làng Ngần rồi từ từ đậu xuống bãi vải. Mọi người đứng trên mặt đê reo hò.

Ngần đứng im lặng, không chớp mắt nhìn bầy chim.

– Tôi đã nhìn thấy con chim chúa.

Nghe tiếng người nói sau lưng, Ngần quay lại và nhận ra người đàn ông cùng viện với Thư.

– Bác nhìn thấy thật à? – Ngần hỏi – Sao bác biết?

– Con chim bay ở giữa đàn. – Người đàn ông nhìn về bãi vải nói. Nó có đôi cánh dài, rộng gấp đôi những con khác. Nó bay nhanh nhưng đập cánh rất ít. Chỉ có con chim chúa mới có chiếc lông màu đỏ.

Câu nói của người đàn ông bỗng làm cho Ngần dâng lên một cảm xúc lạ lùng. Cô mở chiếc khăn ra. Gió xuân ấm áp phả lên mặt cô. Và từ đó cho tới khi đi ngủ, Ngần náo nức lạ thường. Ngày mai cô sẽ dậy thật sớm để đi tìm chiếc lông chim màu đỏ.

Ngần đã khóc nấc lên trong buổi sớm mùa xuân. Khi bước ra sân, cô thấy những chiếc lông chim rụng ngay ở sân nhà cô. Sáng sớm hôm nay, bầy chim từ bãi vải đã bay cắt qua làng cô để trở về vùng đất ngập nước. Và giữa những chiếc lông chim màu trắng là một chiếc lông chim màu đỏ như lửa. Ngần nhặt chiếc lông chim lên. Cô để chiếc lông chim trong lòng bàn tay. Chiếc lông chim khe khẽ rung lên bởi hơi thở của Ngần. Cô vội mang chiếc lông chim màu đỏ vào nhà mở chiếc khăn tay và đặt nó lên đó ngắm nhìn, lòng ngập tràn hạnh phúc.

Suốt ngày hôm đó, Ngần cười nói khác thường. Đến khuya, khi tin chắc mọi người đã ngủ say, Ngần rón rén trở dậy. Cô vặn to đèn, run rẩy lấy ra chiếc gương rồi lại ấp chiếc gương vào ngực, người run bắn. Cuối cùng cô đưa chiếc gương lên ngang mặt mãi lâu sau mới lấy hết can đảm và từ từ mở mắt ra. Cô nhìn vào gương. Thật kỳ lạ, cô thấy mình không hề xấu xí như ngày xưa, nước da không phải khô và sạm, mà rám nắng, khỏe mạnh, đôi môi không hề có rộp mà mọng ướt. Cô từ từ đưa tay lên mái tóc. Mái tóc cô dày và mềm mại.

Cô soi gương, rồi bỏ gương đi. Rồi cô lại soi, lại bỏ, mỗi lúc lòng tin về nhan sắc của mình càng mạnh mẽ.

Ngày hôm sau, cô đi chơi khắp làng. Bạn gái cô kéo cô lại và thì thầm: “Yêu rồi phải không?”, “Yêu ai mà yêu” – cô cãi. Bạn gái cô nói: Đừng có giấu tao, mày đẹp ra như thế này… Đúng là! “Gái phải hơi trai như thài lài…”. Cô đỏ mặt sung sướng. Cô không muốn nói về chiếc lông chim màu đỏ. Cô không tin chuyện thần tiên. Nhưng cô không lý giải được vì sao lại thế. Chỉ có điều không ai cho cô là xấu. Chỉ có cô nghĩ mình xấu xí và tự ti về nhan sắc của mình.

Điều ấy chỉ mình Thư biết. Và anh yêu cô lạ lùng. Anh phải kéo cô ra khỏi sự mặc cảm ghê gớm đó. Chỉ làm như thế, anh mới có được cô. Và anh đã bỏ mọi công sức lang thang đến nhiều vùng để tìm được chiếc lông chim màu đỏ. Anh đã nhờ một đồng nghiệp về làng Ngần trong mùa chim di cư trở về và bí mật thả chiếc lông chim màu đỏ xuống trước cửa nhà cô.

Mấy ngày sau, người đàn ông cũng ra đi. Ngần viết lá thư đầu tiên cho Thư và nhờ người đàn ông ấy chuyển giúp. Lá thư chỉ vẻn vẹn mấy dòng: “Em yêu anh. Ngày nào em cũng mong anh trở về. Hãy về với em! Ngần”.

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong truyện.

Câu 2. Tìm những từ ngữ, hình ảnh miêu tả bầy chim.

Câu 3. Tại sao khi Thư tỏ tình với Ngần, viết thư cho Ngần, cô chỉ biết khóc, hoang mang và đau khổ? (1,0 điểm)

Câu 4. Nêu những suy nghĩ, nhận xét của anh/chị về sự thay đổi của Ngần khi nhặt được chiếc lông chim màu đỏ?

Câu 5. Anh/chị hãy nhận xét tình cảm, tấm lòng của Thư dành cho Ngần.

Gợi ý trả lời

Câu 1.

– Phương thức biểu đạt chính là tự sự.

Câu 2.

– Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả bầy chim:

Đám mây mỗi lúc một lớn. Những người đứng trên mặt đê nghe thấy tiếng đập cánh của bầy chim như tiếng mưa rào đang đổ xuống. Bầy chim có lẽ đến vài ba ngàn con ngờm ngợp đập cánh, tiếng kêu của chúng vang lên như tiếng sáo trúc rộn ràng.

Câu 3.

Tại sao khi Thư tỏ tình với Ngần, viết thư cho Ngần mà cô chỉ biết khóc, hoang mang và đau khổ?

* Gợi ý: Sở dĩ Ngần chỉ biết khóc và cảm thấy hoang mang, đau khổ khi được Thư tỏ tình vì:

+ Ngần là cô gái có dung mạo xấu xí (theo đánh giá của nhiều người và của chính bà nội) => điều này làm cho cô tự ti, mặc cảm và cô cảm thấy không xứng đáng với Thư (đẹp trai, tốt bụng). Có lẽ, xuất phát từ chính định kiến (tướng số của bà, từ quan niệm hôn nhân “môn đăng hậu đối”, từ việc đánh giá hợp hay không hợp thông qua diện mạo).

+ Ngần rất yêu Thư, nhưng lại không dám vượt qua sự mặc cảm, định kiến để đến với Thư.

=> Như vậy, Ngần bị rơi vào những mâu thuẫn giữa hoàn cảnh thân phận với tình yêu; mâu thuẫn giữa khát vọng – với định kiến. Hơn nữa, trước tình yêu, tấm lòng cao đẹp của Thư khiến cô không biết phải làm sao. Chính vì thế, Ngần chỉ biết khóc, biết đau khổ.

* Tham khảo trả lời: Khi Thư tỏ tình và viết thư cho Ngần, cô chỉ biết khóc, hoang mang và đau khổ bởi cô đã lâu lắm rồi không được ai yêu và quan tâm đến bản thân mình như vậy. Trong quá khứ, Ngần luôn cảm thấy mình xấu xí và không đáng để ai đó yêu thương. Do đó, sự tỏ tình và quan tâm từ Thư đã làm cho Ngần cảm thấy mình không xứng đáng với tình cảm đó, và điều này khiến cô hoang mang và không biết phải làm gì. Sự đau khổ của Ngần cũng có thể xuất phát từ việc cô không tin vào bản thân và không tin rằng có thể được yêu thương một cách chân thành.

Câu 4.

* Gợi ý:

– Sự thay đổi của Ngần: Tự tin hơn, yêu đời hơn và đã nhận ra được vẻ đẹp của bản thân mình. Sự tự tin này đến tự việc Ngần nhặt được chiếc lông chim màu đỏ => Chiếc lông chim màu đỏ như một phép nhiệm màu làm thay đổi tâm trạng, tâm lí của nhân vật Ngần. Từ đó, Ngần đã tự tin để chấp nhận tình yêu của Thư dành cho mình.

– Nhận xét, suy nghĩ về sự thay đổi: Đây là sự thay đổi tích cực, đột ngột và bất ngờ. Sự thay đổi này sự một phép thần kì, làm cho câu chuyện đẹp như truyện cổ tích.

=> Qua sự thay đổi của Ngần, ta mới thấy được hết sức mạnh của sự tự tin và cũng thấy được sự hủy hoại ghê gớm của tự ti.

=> Sự thay đổi này đã tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện, khiến cho câu chuyện giàu ý nghĩa nhân văn.

=> Sự thay đổi này như gieo niềm tin vào trong lòng mỗi người về phép màu nhiệm trong thế giới này vẫn còn tồn tại.

* Tham khảo trả lời: Sau khi nhặt được chiếc lông chim màu đỏ, Ngần trải qua một sự thay đổi to lớn về tư tưởng và tâm hồn. Cô đã cảm nhận được giá trị của chính mình và không còn tự ti về nhan sắc như trước. Sự tự tin và hạnh phúc đã thay thế cho nỗi lo lắng và buồn bã trong tâm hồn cô. Điều quan trọng nhất, Ngần đã hiểu rằng tình yêu không phải chỉ dựa vào vẻ bề ngoài mà còn dựa vào lòng chân thành và tình cảm chân thành của mỗi người.

Câu 5.

* Gợi ý:

– Nhận xét tình cảm, tấm lòng: Nếu như Ngần mười 17 tuổi không ai theo đuổi, không ai ngó ngàng, vì thế có luôn mơ về chiếc lông chim màu đỏ để làm thay đổi diện mạo, cuộc đời của cô. Ngay cả bà nội của Ngần còn nghĩ rằng với diện mạo như thế khó có thể tìm được tình yêu. Thế mà, Thư vẫn yêu Ngần.

– Đó là tình cảm chân thành, mãnh liệt dành cho thư (viết thư nhiều lần, bức thư nào cũng xin được cưới, lặn lội khắp nơi để tìm chiếc lông chim màu đỏ). Tình cảm thật cao đẹp, thiêng liêng, xúc động biết bao nhiêu.

=> Tình cảm của Thư dành cho Ngần làm cho câu chuyện thêm thi vị; giúp người đọc tin rằng trên đời vẫn còn tình yêu chân chính, còn những phép nhiệm màu của chính tình yêu tạo ra.

* Tham khảo:

Tình cảm và tấm lòng mà Thư dành cho Ngần là một tình yêu chân thành và sâu sắc. Thư đã dành nhiều công sức và tình cảm để quan tâm và chăm sóc cho Ngần, thể hiện qua việc viết thư và đến thăm cô trong mùa chim di cư. Anh ta không chỉ chú trọng đến vẻ bề ngoài của Ngần, mà còn đặc biệt quan tâm và yêu thương về tâm hồn và trái tim của cô. Thư đã đánh thức trong Ngần niềm tin vào chính bản thân mình và giúp cô nhận ra giá trị và sức hấp dẫn của mình. Tình yêu của Thư không chỉ là sự ngưỡng mộ nhan sắc bên ngoài của Ngần mà còn là sự đồng cảm và chân thành đối với tâm hồn và con người của cô.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Học tập - Lớp 9 của HoaTieu.vn.