HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Thao tác 1: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS: Đọc phần tiểu dẫn SGK, nêu hiểu biết của mình về nhà văn Đoàn Giỏi và tiểu thuyết Đất rừng phương Nam?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS trả lời câu hỏi;

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện hoạt động

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức è Ghi lên bảng.

GV có thể bổ sung thêm:

Nhà thơ Chế Lan Viên đã nhận xét: “Văn của Đoàn Giỏi luôn ngồn ngộn nguồn tư liệu và vốn sống mà tác giả chắt lọc. Là một nhà văn chịu khó tìm tòi nghiên cứu mọi chuyện một cách ngọn ngành, nên trang viết của ông thường rất góc cạnh, gồ ghề nhưng cũng đậm đặc chân tình như quê hương ông, miền đất hoang sơ và hào phóng miền Tây Nam bộ.

Đoàn Giỏi là một trong những người đầu tiên truyền bá ngôn ngữ Nam bộ hiện đại qua những tác phẩm của mình”.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV: Tổ chức hoạt động nhóm đôi

Hoàn thành phiếu học tập

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS thảo luận

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

HS báo cáo kết quả, nhận xét.

Bước 4: Kết luận, nhận định.

GV kết luận và nhấn mạnh kiến thức.

I. Đọc- Tìm hiểu chung

1. Tác giả

Tên thật: Đoàn Giỏi (1925-1989), Bút danh: Nguyễn Hoài, Nguyễn Tư

Quê : thị xã Mỹ Tho- Tiền Giang

Ông không thành công ở lĩnh vực hội họa nên chuyển sang sáng tác văn học

Cảm hứng sáng tác : con người và mảnh đất phương Nam

Tác phẩm tiêu biểu : Đất rừng phương Nam, Hoa hướng dương, Đồng tháp Mười

2. Tác phẩm

- Năm sáng tác: 1957

- Dung lượng: 20 chương

- Nội dung chính: Cuộc đời phiêu bạt của cậu bé tên An.

- Được dịch ra nhiều tiếng, tái bản nhiều lần, dựng thành phim và in trong Tủ Sách Vàng của nhà xuất bản Kim Đồng.

3. Đoạn trích: Người đàn ông cô độc giữa rừng

- Vị trí đoạn trích: Chương 10 (Tía nuôi dắt An đi thăm chú Võ Tòng).

- Nhan đề

“Người đàn ông cô độc giữa rừng”

à Gợi suy nghĩ về cuộc đời nhân vật: Võ Tòng, người đàn ông sống một mình giữa rừng.

- Ngôi kể

Kết hợp ngôi kể thứ nhất và ngôi kể thứ ba

- Nhân vật chính

Võ Tòng

- Sự việc chính

Cuộc gặp gỡ giữa cha con cậu bé An với chú Võ Tòng

- Bối cảnh

+ Bối cảnh chung:

Không gian: Miền Tây Nam Bộ

Thời gian: Những năm kháng chiến chống Pháp.

+ Bối cảnh riêng:

Không gian: Căn lều giữa rừng U Minh

Thời gian: Nửa đêm về sáng

- Thể loại và phương thức biểu đạt

+ Thể loại: Tiểu thuyết

+ PTBĐ: Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm.

- Bố cục 5 phần

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Thao tác 1: Tìm hiểu về Hình ảnh con người vùng đất phương Nam

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Đọc văn bản và tìm những chi tiết miêu tả ngoài hình và lại lịch của nhân vật Võ Tòng? Qua đó em có nhận xét gì về nhân vật?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc cá nhân.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm;

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện hoạt động

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức è Ghi lên bảng.

II. Tìm hiểu chi tiết

1. Hình ảnh con người vùng đất phương Nam

a. Nhân vật Võ Tòng

* Ngoại hình

+ Cởi trần, mặc chiếc quần ka ki còn mới, nhưng coi bộ đã lâu không giặt.

+ Bên hông đeo lủng lẳng một lưỡi lê nằm gọn trong vỏ sắt.

+ Thắt cái xanh-tuya-rông

+ Trên mặt có một hàng sẹo khủng khiếp chạy dọc từ thái dương xuống cổ.

+ Những chữ bùa xanh lè xăm rằn rực trên người.

è Trang phục giống lính Pháp, vẻ ngoài bặm trợn, bụi bặm

* Lai lịch:

- Không rõ tên tuổi, quê quán, được mọi người gọi là Võ Tòng

- Đến đây từ mười mấy năm trước

- Sống cô độc một mình, không có ai làm bạn, giỏi võ

- Khỏe mạnh, dung cảm, một mình giết chết con hổ chúa

- Có một vết thẹo từ thái dương xuống cổ sau lần giết hổ

- Có người kể rằng

+ Là một chàng trai hiền lành, ở tận một vùng xa lắm

+ Có vợ con nhưng một lần tên địa chủ ngang ngược, hống hách nên bị đi tù. Vợ làm lẽ cho tên địa chủ kia, con trai độc nhất đã chết.

+ Khi ra tù, Võ Tòng bỏ làng ra đi đến đây

+ Sống một mình nên kì hình dị tướng

è Không rõ lai lịch, đáng thương.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV: Tổ chức hoạt động nhóm

Thảo luận hoàn thành phiếu học tập 02

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS hoàn thành nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

HS báo cáo kết quả, nhận xét.

Bước 4: Kết luận, nhận định.

GV kết luận và nhấn mạnh kiến thức.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV: đặt câu hỏi

Qua cuộc gặp gỡ giữa Võ Tòng và cha con bé An chúng ta thấy được phẩm chất con người Nam bộ hiện lên như thế nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS trả lời

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

HS báo cáo kết quả, nhận xét.

Bước 4: Kết luận, nhận định.

GV kết luận và nhấn mạnh kiến thức.

* Hành động

+ Giết con hổ chúa; xắn mụt măng cho vợ; chém trả tên địa chủ.

+ Xách dao đến ném trước nhà việc, bó tay chịu tội.

+ Bỏ làng ra đi; sẵn sàng giúp đỡ mọi người...

+ Trao chiếc nỏ và ống tên thuốc cho ông Hai

à Dũng cảm, cương trực, căm thù giặc

* Lời nói

- Với tía nuôi của An

à Lễ độ, thẳng thắn

* Với An

à Gần gũi, thân tình

è Tiểu kết: Nhân vật Võ Tòng được nhà văn thể hiện trên nhiều phương diện. Chú Võ Tòng là một con người cô độc, “kì hình dị tướng” nhưng mang những phẩm chất tốt đẹp của người Nam Bộ: dũng cảm, yêu nước, bộc trực, thẳng thắn, chất phác, thật thà…

* Sự thay đổi ngôi kể

Ngôi kể thứ nhất

- Khi miêu tả ngoại hình, lời nói, hành động của chú Võ Tòng qua mắt quan sát của An.

VD: “Tôi không sợ chú Võ Tòng…thế nào ấy.

Ngôi kể thứ ba

- Khi kể lai lịch, xuất thân của chú Võ Tòng.

VD: “Không ai biết tên thật của gã là gì. cũng không có.

è Tác dụng: Tạo cho lời kể linh hoạt, góp phần làm bật đặc điểm, tính cách nhân vật.

b. Cuộc gặp gỡ giữa Võ Tòng và cha con cậu bé An

è Thông qua cuộc gặp gỡ giữa hai cha con cậu bé An với nhân vật Võ Tòng, ta thấy được vẻ đẹp của người dân Nam Bộ. Đó là người dân hiền lành, chất phác, gan dạ, dũng cảm và căm thù giặc sâu sắc.

è Tình cảm của tác giả: Cảm thông, thấu hiểu, đồng cảm cho hoàn cảnh éo le của người dân Nam Bộ. Tự hào về những phẩm chất của người dân nơi đây.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV: đặt câu hỏi

Dấu ấn con người Nam bộ được thể hiện qua những khía cạnh nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS trả lời

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

HS báo cáo kết quả, nhận xét.

Bước 4: Kết luận, nhận định.

GV kết luận và nhấn mạnh kiến thức.

2. Tìm hiểu dấu ấn Nam Bộ trong tác phẩm

- Ngôn ngữ truyện

Sử dụng nhiều từ ngữ địa phương: tía, nhai bậy, mụt măng, nhà việc, khám, qua, bả....

- Phong cảnh: Cây tràm, rừng, sông nước

- Tính cách con người: Hào sảng, chất phác, nghĩa khí, dũng cảm

- Nếp sống sinh hoạt: Di chuyển bằng xuồng

è Tác phẩm mang đậm dấu ấn Nam Bộ.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS khai quát nội dung nghệ thuật của bài

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS trả lời câu hỏi;

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện hoạt động

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức è Ghi lên bảng.

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật

- Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, thú vị.

- Miêu tả tính cách nhân vật qua ngoại hình, hành động.

- Sử dụng từ ngữ địa phương phù hợp.

2. Nội dung

Câu chuyện kể về cuộc gặp gỡ của tía con An với chú Võ Tòng – người đàn ông cô độc giữa rừng. Cuộc gặp gỡ ngắn ngủi đó cho người đọc thấy được tính cách, tinh thần kiên cường dũng cảm của những con người Nam Bộ trong thời kì đất nước bị xâm chiếm