Tổng hợp câu lệnh chat GPT trong dạy học

Trong thời đại chuyển đổi số giáo dục, công cụ trí tuệ nhân tạo như ChatGPT đã trở thành một trợ thủ đắc lực giúp giáo viên tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả giảng dạy. Tuy nhiên, để khai thác ChatGPT một cách tối ưu, người dạy cần biết cách đặt những câu lệnh (prompt) phù hợp. Bài viết này sẽ tổng hợp những câu lệnh ChatGPT hữu ích nhất trong dạy học, từ khâu soạn giáo án, thiết kế bài giảng PowerPoint đến xây dựng đề thi và hoạt động trải nghiệm, giúp giáo viên dễ dàng áp dụng vào thực tế.

• Hướng dẫn soạn giáo án bằng AI
• Tài liệu hướng dẫn sử dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy và học

1. Giới thiệu về ChatGPT trong giáo dục

ChatGPT là một công cụ trí tuệ nhân tạo có khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên, giúp người dùng tạo ra văn bản, ý tưởng và nội dung một cách nhanh chóng. Trong giáo dục, ChatGPT đang trở thành một người bạn đồng hành tin cậy của giáo viên nhờ khả năng hỗ trợ soạn bài, xây dựng câu hỏi, thiết kế hoạt động học tập và tư vấn phương pháp sư phạm. Việc sử dụng ChatGPT giúp giáo viên giảm bớt gánh nặng công việc, tiết kiệm thời gian chuẩn bị bài, đồng thời khơi gợi thêm ý tưởng sáng tạo để nâng cao chất lượng dạy học.

2. Nguyên tắc xây dựng câu lệnh (prompt) hiệu quả

Để tận dụng ChatGPT một cách tối ưu, giáo viên cần lưu ý những nguyên tắc quan trọng khi xây dựng câu lệnh:

Cụ thể và rõ ràng: Câu lệnh càng cụ thể thì câu trả lời của ChatGPT càng sát nhu cầu.

Nêu rõ đối tượng học sinh: Hãy cho ChatGPT biết lớp, lứa tuổi, năng lực học sinh để nội dung phù hợp.

Xác định mục tiêu và kết quả mong muốn: Nêu rõ bạn cần giáo án, slide, câu hỏi hay hoạt động nhóm.

Định dạng đầu ra: Nếu cần, có thể yêu cầu trình bày dưới dạng bảng, danh sách, bullet...
Ví dụ minh họa: Ví dụ một câu lệnh tốt:

“Hãy soạn giáo án môn Toán lớp 3, bài phép cộng các số có ba chữ số, có đủ mục tiêu, hoạt động khởi động, hình thành kiến thức, luyện tập và vận dụng.”

3. Tổng hợp các nhóm câu lệnh ChatGPT phục vụ dạy học

1. Câu lệnh: "Với vai trò là 1 Giáo viên THCS/THPT. Viết cho tôi nội dung slide PowerPoint cho bài giảng [Tên bài], ngắn gọn, dễ hiểu, có ví dụ minh họa."

2. Câu lệnh: "Gợi ý hoạt động khởi động sáng tạo và hấp dẫn cho tiết học [Tên bài học cụ thể]."

3. Câu lệnh: "Viết giáo án 1 tiết theo chương trình GDPT môn [Tên môn] lớp [Lớp] với đầy đủ mục tiêu – nội dung – hoạt động – đánh giá."

4. Câu lệnh: "Soạn đề kiểm tra 15 phút môn [Tên môn], có đáp án chi tiết và phân loại theo mức độ tư duy."

5. Câu lệnh: "Tạo kịch bản hoạt hình đơn giản cho học sinh tiểu học về chủ đề [Chủ đề dạy học]."

6. Viết bài tập cá nhân và nhóm giúp học sinh luyện tập kỹ năng [Kỹ năng cụ thể: giao tiếp, tư duy, tính toán…].

7. Gợi ý cách giảng lại một bài khó sao cho học sinh yếu dễ tiếp thu hơn.

8. Viết lời thoại cho video TikTok giáo viên chia sẻ mẹo dạy học hiệu quả (giọng gần gũi, vui vẻ).

9. Soạn bài học kỹ năng sống về chủ đề [Biết ơn, tôn trọng, kiên trì...] cho học sinh lớp [Lớp].

10. Gợi ý kế hoạch bài dạy STEM tích hợp giữa [Tên môn học chính] và [Môn hoặc lĩnh vực liên quan]

11. Câu lệnh: "Tạo bảng câu hỏi trắc nghiệm theo 4 mức độ Bloom cho bài học [Tên bài], có đáp án và giải thích chi tiết."

12. Câu lệnh: "Gợi ý các câu hỏi mở để dẫn dắt học sinh thảo luận và phát triển tư duy phản biện về chủ đề [Chủ đề]."

13. Câu lệnh: "Viết thư ngỏ gửi phụ huynh để thông báo về buổi họp lớp / chương trình học mới / hoạt động ngoại khóa."

14. Câu lệnh: "Thiết kế trò chơi ô chữ hoặc đuổi hình bắt chữ để ôn tập kiến thức bài [Tên bài]."

15. Câu lệnh: "Tóm tắt kiến thức bài học [Tên bài] thành sơ đồ tư duy dễ nhớ dành cho học sinh lớp [Lớp]."

3.1. Câu lệnh soạn giáo án

“Hãy soạn một giáo án môn [Tên môn học] lớp [lớp], chủ đề [chủ đề], theo hướng phát triển năng lực học sinh, có đủ mục tiêu, hoạt động khởi động, hình thành kiến thức, luyện tập, vận dụng.”

“Hãy soạn giáo án môn Tiếng Việt lớp 2, chủ đề kể chuyện, có các bước khởi động, dạy bài mới, luyện tập, vận dụng.”

“Soạn giáo án STEM chủ đề năng lượng tái tạo cho học sinh lớp 5, kèm phương pháp dạy tích cực.”

3.2. Câu lệnh thiết kế slide PowerPoint

“Hãy gợi ý nội dung chi tiết cho 10 slide PowerPoint giảng dạy bài [Tên bài học] lớp [lớp], có cả phần câu hỏi tương tác dành cho học sinh.”

“Hãy gợi ý nội dung 10 slide PowerPoint cho bài dạy Bảng nhân 6 lớp 2, có câu hỏi tương tác.”

“Tạo cấu trúc slide bài Kể chuyện lớp 4, khuyến khích học sinh thảo luận nhóm.”

3.3. Câu lệnh soạn đề kiểm tra, đề thi

“Hãy tạo một đề kiểm tra môn [Tên môn học] lớp [lớp] với 10 câu hỏi trắc nghiệm và 5 câu hỏi tự luận, có đáp án và barem chấm điểm.”

“Hãy tạo đề kiểm tra 15 phút Toán lớp 4, 10 câu trắc nghiệm và 5 câu tự luận, có đáp án.”

“Soạn đề thi học kỳ 1 môn Tiếng Việt lớp 3, có bảng ma trận đề.”

3.4. Câu lệnh xây dựng hoạt động nhóm, trò chơi học tập

“Hãy đề xuất 3 hoạt động nhóm thú vị để dạy bài [Tên bài] lớp [lớp] nhằm phát triển kỹ năng hợp tác và giao tiếp.”

“Gợi ý 3 trò chơi giúp học sinh lớp 3 luyện tập kỹ năng chia sẻ ý kiến.”

“Đề xuất 2 hoạt động nhóm cho bài Tự nhiên xã hội lớp 2 chủ đề thực vật.”

3.5. Câu lệnh viết lời dẫn, kịch bản dạy học

“Viết lời dẫn khởi động cho bài tập đọc ‘Quà của bố’ lớp 3 thật thu hút.”

“Viết kịch bản chuyển tiếp từ hoạt động khởi động sang bài mới Toán lớp 4.”

3.6. Câu lệnh đánh giá, nhận xét học sinh

“Soạn mẫu nhận xét học sinh lớp 5 cuối học kỳ theo thông tư 27.”

“Tạo bảng tiêu chí đánh giá sản phẩm học tập môn Khoa học lớp 4 với 4 mức độ.”

3.7 Lệnh viết mục tiêu bài học

“Viết giúp tôi các mục tiêu bài học cho bài [Tên bài] lớp [lớp] theo 3 mức: kiến thức, kỹ năng, thái độ.”

3.8 Lệnh soạn câu hỏi ôn tập

“Hãy soạn 15 câu hỏi ôn tập ngắn gọn cho học sinh lớp [lớp] về chủ đề [chủ đề], phù hợp với lứa tuổi.”

3.9 Lệnh tạo phiếu bài tập

“Soạn một phiếu bài tập tự luyện môn [Tên môn] lớp [lớp] với mức độ từ dễ đến khó, kèm đáp án.”

4. Một số lưu ý khi dùng ChatGPT trong dạy học

Kiểm tra, điều chỉnh: Nội dung ChatGPT gợi ý chỉ nên xem là bản nháp, giáo viên cần đọc kỹ và điều chỉnh để đảm bảo tính chính xác, phù hợp với chương trình giáo dục Việt Nam.

Kết hợp sáng tạo cá nhân: ChatGPT không thể thay thế hoàn toàn sức sáng tạo, sự linh hoạt và kinh nghiệm sư phạm của giáo viên.

Hướng dẫn học sinh khai thác có giới hạn: Nếu học sinh được khuyến khích dùng AI, cần có định hướng để tránh lạm dụng, mất đi năng lực tư duy tự chủ.

Tuân thủ chuẩn đạo đức nghề nghiệp: Giáo viên cần chịu trách nhiệm cuối cùng với sản phẩm giảng dạy của mình.

ChatGPT đang mở ra nhiều cơ hội đổi mới trong lĩnh vực giáo dục, đặc biệt là hỗ trợ giáo viên giảm tải khối lượng công việc và làm phong phú thêm ý tưởng giảng dạy. Việc sử dụng các câu lệnh (prompt) phù hợp giúp giáo viên khai thác AI một cách thông minh, sáng tạo và hiệu quả. Tuy nhiên, công cụ chỉ đóng vai trò hỗ trợ, không thể thay thế vai trò cốt lõi của người thầy trong việc truyền cảm hứng, xây dựng nhân cách và phát triển năng lực học sinh. Hãy coi ChatGPT như một người bạn đồng hành đáng tin cậy trên con đường dạy học hiện đại!

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong chuyên mục Dành cho giáo viên của HoaTieu.vn.