So sánh hình tượng người phụ nữ trong Tự tình 2 và Thuyền và biển

So sánh, đánh giá các hình tượng: Hình tượng người phụ nữ trong Tự tình II (Hồ Xuân Hương) và Thuyền và biển (Xuân Quỳnh) là một trong số các đề tài gợi ý trang 56 sách giáo khoa Ngữ văn 12 Kết nối tri thức tập 1 bài Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ. Sau đây là bài văn mẫu so sánh hình tượng người phụ nữ trong Tự tình 2 và Thuyền và biển sẽ là gợi ý bổ ích cho các em khi làm dạng bài viết này.

• So sánh, đánh giá hai đoạn trích truyện Lụm còi và Từ ngày mẹ mất
• So sánh, đánh giá hình tượng người lính trong bài thơ Đồng chí (Chính Hữu) và Tây Tiến (Quang Dũng)

Nghị luận so sánh đánh giá hình tượng người phụ nữ trong Tự tình 2 và Thuyền và biển

Tự tình II và Thuyền và biển là hai bài thơ tiêu biểu của hai nữ thi sĩ Việt Nam Hồ Xuân Hương và Xuân Quỳnh. Mặc dù thuộc hai thế hệ nhưng quan điểm, những trăn trở suy tư của hai nhà thơ về thân phận, cảm xúc của người phụ nữ đều được thể hiện trọn vẹn qua hai tác phẩm và để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.

Tự tình II nằm trong chùm thơ Tự tình gồm có ba bài. Cả ba bài đều thể hiện nhất quán nỗi tự thương mình trong tình cảnh cô đơn, lẻ loi và khao khát hạnh phúc lứa đôi mãnh liệt. Những vần thơ còn thể hiện sự vùng vẫy, bứt phá để dành hạnh phúc cho chính mình, nhưng cuối cùng vẫn phải nhận về thất bại cay đắng. Thân phận người phụ nữ trong bài thơ được thể hiện đầy cay đắng xót xa, họ ý thức về thân phận mình, ý thức về tuổi thanh xuân trôi nhanh mà hạnh phúc lứa đôi chưa được tròn vẹn.

Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn

Trơ cái hồng nhan với nước non.

Chén rượu đưa hương say lại tỉnh

Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn.

Trước thực tại quá đỗi phũ phàng, dường như người phụ nữ cũng phải chấp nhận: “Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại/ Mảnh tình san sẻ tí con con”, câu thơ cất lên đầy ai oán chua xót. Trong một bài thơ khác Hồ Xuân Hương đã từng viết: “Chém cha cái kiếp lấy chồng chung/ Kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng” để cho thấy rõ hơn số phận bất hạnh của người phụ nữ trong xã hội cũ. Tuổi xuân người con gái có được là bao nhiều, xuân “lại lại” đồng nghĩa với thanh xuân người con gái ngày một ngắn lại, vậy mà mảnh tình cũng phải san sẻ, chia năm sẻ bảy. Câu thơ với cách dùng từ độc đáo, cho thấy sự nhỏ dần, ít dần của tình duyên: mảnh tình – nhỏ bé, san sẻ - càng ít hơn và cuối cùng phần nhận được chỉ còn lại “tí con con”.

Cũng thể hiện khát vọng của người phụ nữ, Xuân Quỳnh của thế kỷ XX đã thể hiện được những rung động, tha thiết trong tình yêu.

Em sẽ chia sẻ với anh

…

Đưa thuyền khắp nơi

Bài thơ bắt đầu với hình ảnh của thuyền và biển. Thuyền và biển là hai hình tượng hòa quyện với nhau, không thể tách rời, mang đến vẻ đẹp trữ tình giản dị và tạo nên sự gắn kết mạnh mẽ. câu chuyện của một tình yêu chung thủy “Từ ngày nào không biết. Thuyền nghe theo lời biển khơi”. Câu thơ như một sự thú nhận ngần ngại, e ấp, rằng từ lâu em đã thích anh, sẵn sàng xây dựng hạnh phúc lứa đôi với anh. Không biết từ khi nào em đã yêu anh, nhưng tình yêu ấy là chân thành và vĩnh cửu.

Thông thường, biển thường tượng trưng cho người con trai vì sức mạnh của nó, nhưng Xuân Quỳnh đã tạo ra một sự đảo ngược, sử dụng hình ảnh của biển để biểu hiện người con gái, vì biển cũng có sự dịu dàng, chân thật, đặc biệt là với sự rộng lớn như tình yêu của nhà thơ.

Khi yêu, chúng ta không thể dự đoán được hướng đi. Trong tình yêu, con người ta thường theo đuổi theo cảm xúc, để tình yêu dẫn đường.Cảm xúc của đôi lứa không ngừng chuyển động, không bao giờ có thể nén trong vài câu từ, nó là một thế giới sống động và tuyệt vời, tình yêu không phải ai cũng có thể diễn đạt được, nhưng Xuân Quỳnh đã thực hiện nhiệm vụ đó rất tốt. Với Xuân Quỳnh, tình yêu được định nghĩa bởi sự cảm thông, sự thấu hiểu và lòng hy sinh. Tình yêu là sự kết nối tất yếu với sự khao khát tìm kiếm, mong muốn hiểu rõ lòng nhau. Trong bài thơ, Xuân Quỳnh thông minh tách “hiểu” và “biết”, cùng lúc sử dụng hai lần từ “chỉ có”, làm nổi bật sự riêng tư của “thuyền và biển”, cũng như của “anh và em”, không có ai thứ ba nào thấu hiểu. Đó là cảm giác tự hào, tự tin trong tình yêu của chúng ta. Đó là cảm xúc và là khao khát của mỗi người khi yêu. Hình ảnh thuyền và biển vẫn liên quan chặt chẽ với nhau, biểu tượng cho tình yêu không thể chia rẽ. Trái tim của Xuân Quỳnh, khi “Thuyền và biển” ra đời, vẫn còn trẻ và ấm áp. Như một ước mơ, một định mệnh, Xuân Quỳnh trở thành thi sĩ của tình yêu, sống vì tình yêu. Có lẽ đó là sự bù đắp cho cuộc đời của Xuân Quỳnh, cũng như là cơ hội để Quỳnh có thể trở thành chính bản thân mình. Yêu thương và khao khát, cuộc sống của Xuân Quỳnh trở thành một hành trình tìm kiếm hạnh phúc. Với trái tim hồn nhiên trong thời kỳ đó, Xuân Quỳnh mong muốn một tình yêu lý tưởng, chung thủy, duy nhất và hiểu biết tận cùng.

Qua đó có thể thấy, hai bài thơ Tự tình II và Thuyền và biển đều thể hiện rất tốt cảm xúc, tâm trạng của người phụ nữ trong các hoàn cảnh của cuộc đời. Nhưng có lẽ chính bởi hai tác giả thuộc hai thế hệ khác nhau nên dù cho cả hai đều có cách tân trong việc thể hiện nỗi lòng người phụ nữ nhưng ở Tự tình – khi tư tưởng còn bị ràng buộc bởi lễ giáo phong kiến, người đọc thấy một tâm trạng bi ai, than thân trách phận của người phụ nữ thời xưa, khi họ khao khát được bày tỏ nỗi lòng nhưng không được chấp nhận và phải sống cuộc đời “tầm gửi”. Ngược lại, Thuyền và biển đã thể hiện rõ ràng tâm trạng, mong muốn, khát vọng tình yêu của người phụ nữ, để thấy được rằng, trong tình yêu, người phụ nữ cũng mạnh mẽ, sẵn sàng cho đi hơn bất kì ai khác.

So sánh, đánh giá hình tượng người phụ nữ trong "Tự tình II" của Hồ Xuân Hương và "Thuyền và biển" của Xuân Quỳnh

1. Hình tượng người phụ nữ trong "Tự tình II" - Hồ Xuân Hương

Trong "Tự tình II", hình tượng người phụ nữ được thể hiện qua nỗi trăn trở, khát khao yêu thương nhưng lại phải chịu đựng nỗi cô đơn và bất hạnh.

- **Nỗi cô đơn và khát khao**: Nhân vật trữ tình là một người phụ nữ vừa yêu đời, vừa đau khổ vì không tìm được hạnh phúc. Cảm xúc uất ức, bi thương hiện rõ qua các hình ảnh và câu thơ. Bà thể hiện sự nhạy cảm trước cuộc đời, trước tình yêu.

- **Tâm trạng dằn vặt**: Người phụ nữ tự nhận thấy sự cô đơn và bất lực, thể hiện qua những câu thơ thể hiện sự day dứt, tiếc nuối. Hình ảnh "chén rượu" và "bóng" tượng trưng cho cuộc đời nhiều trắc trở.

- **Khát vọng tự do**: Mặc dù bị ràng buộc bởi định kiến xã hội, hình tượng người phụ nữ trong bài thơ vẫn mang trong mình khát vọng tự do, yêu thương và được sống đúng với bản chất của mình.

2. Hình tượng người phụ nữ trong "Thuyền và biển" - Xuân Quỳnh

Người phụ nữ trong "Thuyền và biển" được thể hiện qua hình ảnh của một tình yêu chân thành, mãnh liệt, thể hiện tâm hồn nhạy cảm và khát khao vươn tới hạnh phúc.

-  **Tình yêu và khát vọng hòa quyện**: Hình tượng người phụ nữ trong bài thơ này biểu hiện một tình yêu sâu sắc, tự do và không ngừng tìm kiếm hạnh phúc. Biển được coi là người chồng, thể hiện sự gắn bó và khát khao chung thủy.

- **Sự hy sinh và cống hiến**: Nhân vật trữ tình sẵn sàng hy sinh, chấp nhận những khó khăn trong tình yêu để duy trì mối quan hệ. Đây là một hình mẫu phụ nữ hiện đại, mạnh mẽ và tự tin trong tình yêu.

- **Khát vọng hòa hợp**: Hình tượng người phụ nữ thể hiện sự tìm kiếm sự hòa hợp giữa tình yêu và cuộc sống, giữa cái tôi cá nhân và tình yêu chung.

3. So sánh và đánh giá

- **Chủ đề tình yêu**: Trong khi "Tự tình II" thể hiện sự đau khổ, bất lực của người phụ nữ trong tình yêu, "Thuyền và biển" lại khắc họa một tình yêu tự do, mạnh mẽ và kiên định.

- **Tâm trạng**: Người phụ nữ trong "Tự tình II" mang nặng nỗi cô đơn, dằn vặt, trong khi trong "Thuyền và biển", hình tượng người phụ nữ là sự mạnh mẽ, chủ động và dám sống cho tình yêu của mình.

- **Khát vọng**: Cả hai tác phẩm đều thể hiện khát vọng yêu thương, nhưng với hai cách nhìn khác nhau. Hồ Xuân Hương cho thấy sự mâu thuẫn và xung đột nội tâm, trong khi Xuân Quỳnh lại mang đến một hình ảnh lạc quan và khát vọng hòa hợp.

Kết luận

Hình tượng người phụ nữ trong hai bài thơ thể hiện sự đa dạng trong cách nhìn nhận về tình yêu và cuộc sống. Hồ Xuân Hương mang đến nỗi đau, sự dằn vặt, trong khi Xuân Quỳnh khắc họa một tình yêu tự do, mạnh mẽ. Cả hai đều phản ánh chân thực tâm tư, tình cảm và khát vọng của người phụ nữ trong xã hội, thể hiện sâu sắc giá trị và vị trí của họ trong cuộc sống.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 12 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.