Đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, không áp dụng hình phạt nào sau đây?

Theo quy định của bộ luật hình sự Việt Nam hiện hành, đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, không áp dụng hình phạt nào sau đây? Các hình phạt được áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội là gì? Người dưới 18 tuổi phạm tội có bị phạt tù chung thân hay tử hình không? là những vấn đề đang được dư luận quan tâm. Trong bài viết sau đây, Hoatieu.vn xin giải đáp đến bạn đọc như sau.

1. Các hình phạt được áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội

Thực tế hiện nay, có nhiều trường hợp người dưới 18 tuổi phạm tội gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tài sản, tính mạng của người bị hại. Tuy nhiên, đây là tội phạm dưới 18 tuổi, các khung hình phạt được áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội hình sự đều nhằm đảm bảo lợi ích cho người dưới 18 tuổi. Mục đích chủ yếu nhằm răn đe, giáo dục họ sửa chữa sai lầm, tiếp tục được giáo dục, phát triển trong môi trường lành mạnh, để trở thành công dân có ích cho xã hội. Do đó, các hình phạt được áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội theo bộ luật hình sự được quy định như sau:

Căn cứ Điều 98 Bộ luật Hình sự 2015 quy định các hình phạt được áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội là:

=> Vậy người dưới 18 tuổi sẽ bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc tù có thời hạn khi phạm tội hình sự.

Điều 99, Điều 100, Điều 101 Bộ luật hình sự năm 2015 cũng quy định rõ  về hình thức phạt tiền, cải tạo không giam giữ và tù có thời hạn như sau:

=> Như vậy, đây là những mức phạt thể hiện tính nhân văn của pháp luật, cho phép người dưới 18 tuổi có cơ hội được giáo dục lại trong môi trường lành mạnh, giúp họ sửa sai, hình thành nhân cách đạo đức tốt đẹp, trở thành công dân có ích.

2. Theo quy định của bộ luật hình sự Việt Nam hiện hành, đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, không áp dụng hình phạt nào sau đây?

Các loại hình phạt chính theo quy định pháp luật tại Bộ luật hình sự 2015 là:

+ Cảnh cáo;

+ Phạt tiền;

+ Cải tạo không giam giữ;

+ Trục xuất;

+ Tù có thời hạn;

+ Tù chung thân;

+ Tử hình.

Tuy nhiên, như phần 1 đã phân tích, người dưới 18 tuổi phạm tội sẽ chỉ bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc tù có thời hạn khi phạm tội hình sự. 

Đồng thời, theo Khoản 5 và Khoản 6 Điều 91 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định:

=> Như vậy, theo quy định của bộ luật hình sự Việt Nam hiện hành, đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, không áp dụng hình phạt từ chung thân và tử hình. Ngoài ra, người dưới 18 tuổi sẽ không bị áp dụng các hình phạt bổ sung.

Ví dụ: Đối tượng  A đang ở độ tuổi 16 tuổi 8 tháng phạm tội giết người. Theo quy định tại Khoản 1 Điều 123 Bộ luật hình sự 2015 có quy định tội giết người sẽ bị phạt tù chung thân hoặc tử hình. 

Tuy nhiên, theo Khoản 1 Điều 101 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định như sau: “Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 18 năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định”.

Vậy, với trường hợp của A phạm tội khi mới 16 tuổi 8 tháng thì Tòa án chỉ được áo dụng mức hình phạt tối đa đối với A là 18 năm tù.

3. Nguyên tắc xử lý hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội

Nguyên tắc xử lý hình sự đối với người dưới 18 tuổi được nhắc đến tại Điều 91 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017):

Nhìn chung, việc xử phạt người dưới 18 tuổi vi phạm pháp luật vừa phải đảm bảo tính răn đe, vừa phải đảm bảo tính giáo dục, giúp họ được rèn luyện trong môi trường lành mạnh, có kỷ luật tốt để sớm hòa nhập trở lại, trở thành công dân có ích.

4. Trường hợp nào người dưới 18 tuổi phạm tội được giảm mức án đã tuyên?

Căn cứ Điều 105 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định cụ thể về giảm mức hình phạt đã tuyên. Theo đó, người dưới 18 tuổi phạm tội có thể được giảm mức hình phạt đã tuyên trong trường hợp sau đây:

- Người dưới 18 tuổi phạm tội bị phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù, nếu có tiến bộ và đã chấp hành được một phần tư thời hạn, thì được Tòa án xét giảm; riêng đối với hình phạt tù, mỗi lần có thể giảm đến 04 năm nhưng phải bảo đảm đã chấp hành ít nhất là hai phần năm mức hình phạt đã tuyên.

- Người dưới 18 tuổi phạm tội bị phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù, nếu lập công hoặc mắc bệnh hiểm nghèo, thì được xét giảm ngay và có thể được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại.

- Người dưới 18 tuổi phạm tội bị phạt tiền nhưng bị lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn kéo dài do thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn hoặc ốm đau gây ra hoặc lập công lớn, thì theo đề nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định giảm hoặc miễn việc chấp hành phần tiền phạt còn lại.

Trên đây là giải đáp của Hoatieu cho câu hỏi Theo quy định của bộ luật hình sự Việt Nam hiện hành, đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, không áp dụng hình phạt nào? Mời các bạn đón xem các thông tin hữu ích khác tại mục Hỏi đáp pháp luật nhé.