Chế độ thai sản khi nhận con nuôi 2025

Hoatieu.vn xin giới thiệu tới các bạn bài viết "Chế độ thai sản khi nhận con nuôi" để làm rõ những thắc mắc của các bạn đọc về chế độ thai sản mới nhất kèm theo Luật bảo hiểm xã hội năm 2014. Mời các bạn cùng tham khảo.

Hiện nay, các cặp vợ chồng sau nhiều năm kết hôn vẫn không thể sinh con nên họ quyết định nhận con nuôi, những cặp vợ chồng hoặc chỉ người mẹ/người bố nhận con nuôi mới sinh sẽ đều được hưởng chế độ thai sản theo luật định. 

1. Chế độ thai sản khi nhận con nuôi

Căn cứ theo Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 về điều kiện hưởng chế độ thai sản quy định đối tượng hưởng chế độ thai sản, trong đó có trường hợp: Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi. 

Để được hưởng chế độ thai sản, người lao động quy định phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi nhận nuôi con nuôi.

Ngoài ra, người lao động hưởng chế độ thai sản theo quy định thì mức hưởng chế độ thai sản được tính theo Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 như sau: 

- Mức hưởng một tháng bằng 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 06 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản. Trường hợp người lao động đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 06 tháng thì mức hưởng chế độ thai sản theo quy định là mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng bảo hiểm xã hội;

- Mức hưởng một ngày được tính bằng mức hưởng chế độ thai sản theo tháng chia cho 24 ngày;

- Mức hưởng chế độ khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi được tính theo mức trợ cấp tháng quy định, trường hợp có ngày lẻ thì mức hưởng một ngày được tính bằng mức trợ cấp theo tháng chia cho 30 ngày.

Ngoài ra, tại Điều 36 Luật bảo hiểm xã hội 2014 về thời gian hưởng chế độ khi nhận nuôi con nuôi. Người lao động nhận con nuôi cũng sẽ được hưởng thời gian nghỉ thai sản như người lao động nữ sinh con bình thường bởi về mặt sinh học, các em bé mới sinh cần được chăm sóc ngang bằng nhau không bị ảnh hưởng bởi con đẻ hay con nuôi. 

Do vậy, người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi. Cha mẹ nhận con nuôi cần lưu ý trường hợp cả cha và mẹ cùng tham gia bảo hiểm xã hội đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản thì chỉ cha hoặc mẹ được nghỉ việc hưởng chế độ.

2. Cách tính chế độ thai sản khi nhận nuôi con nuôi thế nào?

Theo quy định, người nhận nuôi con nuôi được hưởng mức hỗ trợ thai sản như sau: 

Ngoài nhận được khoản tiền theo cách tính như trên, theo Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 người lao động nhận nuôi con nuôi còn được hưởng trợ cấp một lần. 

Như vậy, đối với lao động nữ nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng lao động nữ sinh con hoặc tháng người lao động nhận nuôi con nuôi.

Hiện nay, mức lương cơ sở áp dụng năm 2022 là 1.490.000 triệu đồng/tháng, do đó người lao động nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi được hưởng mức trợ cấp một lần là: 2 x 1.490.000 = 2.980.000 triệu đồng.

3. Hồ sơ hưởng chế độ khi nhận nuôi con nuôi gồm những gì?

Liệu bạn đọc đã biết hồ sơ hưởng chế độ khi nhận nuôi con nuôi gồm các giấy tờ nào chưa? Để chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ và nộp hồ sơ đúng hạn, bạn đọc cần lưu ý sau: 

Hồ sơ giải quyết hưởng chế độ thai sản đối với người lao động thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi, gồm:

- Đơn của người lao động nhận nuôi con nuôi

- Bản sao giấy chứng sinh hoặc giấy khai sinh của con.

- Bản sao giấy chứng nhận nuôi con nuôi.

4. Chế độ thai sản nhận con nuôi của người lao động

Chế độ thai sản khi nhận con nuôi; Điều kiện được hưởng chế độ thai sản của hai vợ chồng khi nhận con nuôi; Mức hưởng chế độ thai sản như thế nào? Mời các bạn tham khảo ví dụ sau:

Tóm tắt câu hỏi:

Ví dụ 1:

Vợ chồng tôi kết hôn từ năm 2010 đến nay vẫn không có con. Chồng tôi là cán bộ công chức, tôi là lao động bình thường. Tôi tham gia bảo hiểm được 8 năm. Chồng tôi tham gia bảo hiểm 10 năm. Nay hai vợ chồng tôi đang chuẩn bị làm thủ tục nhận nuôi con nuôi. Nếu làm thủ tục này thì cả hai vợ chồng tôi có được hưởng chế độ khi nhận con nuôi không.

Trả lời:

Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.

Theo như nội dung bạn trình bày, hiện tại bạn và chồng bạn đều tham gia bảo hiểm xã hội. Theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội 2014 (áp dụng từ ngày 01/01/2016) quy định về thời gian hưởng chễ độ khi nhận con nuôi như sau:

Như vậy, nếu bên bạn nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì phải đáp ứng điều kiện hưởng chế độ thai sản là phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi. Khi áp dụng hưởng thì chỉ cha hoặc mẹ được hưởng và không đồng thời hưởng cả hai.

Ví dụ 2:

Hỏi: Tôi năm nay đã gần 40 tuổi, không có chồng con và hiện đang làm tại một công ty tư nhân có đóng bảo hiểm xã hội đầy đủ. Tôi đang có ý định xin một đứa con nuôi vừa mới sinh ra hoặc dưới 2 tháng về nuôi. Cho tôi hỏi, trong trường hợp này tôi có được hưởng trợ cấp thai sản không?

Trả lời:

Người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc các trường hợp và đáp ứng các điều kiện quy định tại Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, có hiệu lực từ ngày 01/0/2016. Trong đó, đối với người lao động nhận nuôi con nuôi, để được hưởng chế độ thai sản cần đáp ứng điều kiện: nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi và người lao động phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi nhận nuôi con nuôi.

Thời gian 12 tháng trước khi nhận nuôi con nuôi được xác định: Trường hợp nhận nuôi con nuôi trước ngày 15 của tháng thì tháng nhận con nuôi không tính vào thời gian 12 tháng trước khi nhận nuôi con nuôi. Trường hợp nhận nuôi con nuôi từ ngày 15 trở đi của tháng và tháng đó có đóng bảo hiểm xã hội thì tháng đó được tính vào thời gian 12 tháng trước khi nhận con nuôi; trường hợp tháng đó không đóng bảo hiểm xã hội thì không được tính vào thời gian 12 tháng trước khi nhận nuôi con nuôi (Khoản 1 Điều 9 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, ngày 29/12/2015 Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về Bảo hiểm xã hội bắt buộc (Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH)).

Căn cứ vào những quy định viện dẫn trên, tình hình đóng bảo hiểm xã hội của mình, chị có thể xác định được mình có được hưởng trợ cấp thai sản khi nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi.

Khi nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi, người lao động được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi (Điều 36 Luật Bảo hiểm xã hội 2014) với mức hưởng một tháng bằng 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 06 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản; trường hợp có ngày lẻ thì mức hưởng một ngày tính bằng mức trợ cấp theo tháng chia cho 30 ngày (điểm c Khoản 1 Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội 2014).

Trường hợp người lao động đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 06 tháng thì mức hưởng chế độ thai sản là mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng bảo hiểm xã hội (điểm a Khoản 1 Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội 2014).

Như vậy, khi nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi, chị vẫn được hưởng chế độ trợ cấp thai sản theo các quy định mà chúng tôi đã viện dẫn trên.

Mời bạn đọc tham khảo các bài viết liên quan tại mục Dân sự mảng Hỏi đáp pháp luật của HoaTieu.vn: