Soạn bài Mưa xuân lớp 9 KNTT

Mưa xuân là một bài thơ hay của nhà thơ Nguyễn Bính mang vẻ đẹp trong sáng của tình yêu đôi lứa trong không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ xưa. Trong chương trình Ngữ văn 9 tập 2 Kết nối tri thức các em sẽ được làm quen với văn bản Mưa xuân. Sau đây là gợi ý soạn bài Mưa xuân lớp 9 sách KNTT sẽ là gợi ý bổ ích giúp các em trả lời các câu hỏi trong SGK.

• Thực hành tiếng Việt 9 Kết nối tri thức trang 50

1. Soạn bài Mưa xuân tác giả tác phẩm

- Nguyễn Bính (1918- 1966) quê ở Nam Định;

- Ông là nhà thơ nổi tiếng từ phong trào Thơ mối.

Thơ Nguyễn Bính đằm thắm, thiết tha, gần gũi với ca dao, thể hiện tình yêu đối với làng quê và văn hoá truyền thống của dân tộc.

- Tác phẩm tiêu biểu: Tâm hồn tôi (1940), Lỡ bước sang ngang (1940), Hương cố nhân (1941)…

- Xuất xứ: Trích từ tập thơ Lỡ bước sang ngang (1940).

- Đề tài: tình yêu/ mùa xuân

- Nhân vật trữ tình: nhân vật “em” (người con gái)

- Đối tượng trữ tình: chàng trai (người mà nhân vật “em” thầm yêu).

2. Trước khi đọc bài Mưa xuân

Câu 1: Chia sẻ những câu ca dao, bài thơ viết về mùa xuân mà em biết.

Những câu ca dao, bài thơ viết về mùa xuân mà em biết:

- Xuân sang cho én đưa thoi/ Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.

- Cây đào nở hoa/ Rung rinh cánh mỏng/ Tiếng chim hót vang/ Bầu trời trong xanh.

- Mùa xuân là tết trồng cây/ Làm cho đất nước càng ngày càng xuân.

- Mọc giữa dòng sông xanh/ Một bông hoa tím biếc/ Ơi con chim chiền chiện/ Hót chi mà vang trời/...

Câu 2: Nêu cảm nhận của em về mùa xuân.

Mùa xuân là thời điểm tuyệt vời nhất trong năm, khi mọi thứ bắt đầu mới mẻ và tươi sáng. Cảm giác của em về mùa xuân là sự hân hoan, hạnh phúc và hy vọng. Mọi người đều tràn ngập năng lượng tích cực và sẵn sàng bắt đầu những dự định mới. Mùa xuân cũng là thời điểm để thưởng ngoạn vẻ đẹp của thiên nhiên khi hoa nở rộ, cây xanh tươi tắn. Đó thực sự là khoảnh khắc đáng nhớ và đáng yêu nhất trong năm.

3. Đọc văn bản Mưa xuân

1. Số tiếng trong mỗi dòng, vần, nhịp thơ

- Số tiếng: 7 tiếng

- Gieo vần: vần cách (già – xa; đầy – nay); vần liền (bay – đầy; tình – xinh),...

- Ngắt nhịp: 2/2/3; 2/5; 4/3

2. Khung cảnh làng quê mùa xuân

- Mưa xuân nhẹ nhàng, êm ái.

- Mùa xuân đến với hoa xoan rụng từng lớp, từng lớp.

3. Tâm trạng của em khi anh lỡ hẹn

Em buồn, bởi hội tan, gánh chèo rời đi, em đâu còn cơ hội để tìm anh nữa. Hình ảnh hoa xoan bị đạp dưới chân giày cũng giống như sự ngóng trông, khắc khoải và hy vọng của em vỡ vụn theo trong chiều mưa nặng hạt ấy.

4. Trả lời câu hỏi bài Mưa xuân

Câu 1: Xác định số tiếng trong mỗi dòng thơ, cách gieo vần, ngắt nhịp của bài thơ.

- Số tiếng trong một dòng: 7 tiếng/ dòng

- Ngắt nhịp: chủ yếu nhịp 4/3, còn có nhịp 2/5.

- Bài thơ gieo vần chân, vần hỗn hợp (có vần cách: già – xa, đầy – nay… có vần liền: bay – đầy, tình – xinh…)

- Số khổ trong bài: có nhiều khổ thơ.

=> Thể thơ: thơ 7 chữ.

Câu 2: Bài thơ là lời tự tình của một cô gái xưng “em”. Lời tự tình ấy cho biết câu chuyện gì về cô gái?

Câu chuyện trong bài là một câu chuyện tình yêu đẹp nhưng cũng đầy dang dở, tâm trạng e ấp, mong chờ và niềm khao khát được gặp lại người thương của một cô gái trẻ trong đêm hội chèo làng Đặng.

Câu 3: Xác định bố cục, mạch cảm xúc của bài thơ.

- Bố cục: 2

+ Khổ1: Tự bạch

+ Khổ 2 – khổ 8: Mùa xuân và câu chuyện hẹn hò

+ Khổ 9 – khổ 10: Xuân vãn và niềm hi vọng.

- Mạch cảm xúc: Tâm trạng của nhân vật “em” trong sáng, ngây thơ khi tin vào những lời hẹn vu vơ với cảm xúc buồn tủi, bẽ bàng, cùng với niềm hi vọng vào một mối tình.

Câu 4: Em cảm nhận như thế nào về sự thay đổi tâm trạng của cô gái từ lúc “mưa xuân phơi phới bay” đến khi “mùa xuân đã cạn ngày”?

- Tâm trạng trong câu thơ:mưa xuân phơi phới bay: cô gái vui vẻ, háo hức, hân hoan chờ đợi chàng trai

- Tâm trạng trong câu thơ: mùa xuân đã cạn ngày: em buồn, thất vọng

Câu 5: Không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ và dòng tâm trạng, cảm xúc của cô gái có mối liên hệ như thế nào? Chỉ ra những hình ảnh thơ thể hiện mối liên hệ đó.

- Không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ và dòng tâm trạng, cảm xúc của cô gái có mối liên hệ mật thiết với nhau.

- Những hình ảnh thơ:

+ khung cửi, lụa trắng gợi hoàn cảnh sống nơi thôn dã.

+ hình ảnh mưa xuân: không gian đặc trưng của vùng quê Bắc Bộ. Mưa xuân gọi chồi non, lộc biếc, tuổi xuân bừng lên với những cảm xúc mới mẻ.

Câu 6: Em có nhận xét gì về ngôn ngữ của bài thơ?

- Hình ảnh thơ sinh động, mộc mạc, gần gũi, sử dụng lối nói gián tiếp.

- Sử dụng nhiều hình ảnh nhân hóa, lối nói ví von.

- Cách ngắt nhịp, gieo vần linh hoạt, giọng điệu thay đổi theo tâm trạng.

Câu 7: Hãy nêu cảm hứng chủ đạo, chủ đề của bài thơ Mưa xuân và cho biết căn cứ vào đâu em xác định được chủ đề đó.

- Cảm hứng chủ đạo: ngợi ca tình yêu trong sáng của tuổi trẻ, khát vọng hạnh phúc lứa đôi; cảm thông với những nỗi buồn vì tình yêu không trọn vẹn.

- Em xác định được qua các yếu tố: nhan đề, hình ảnh, câu thơ, vần điệu,...

Viết kết nối với đọc bài Mưa xuân

Viết đoạn văn (khoảng 7 - 9 câu) nêu cảm nhận của em về không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ được gợi lên trong bài thơ Mưa xuân.

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 9 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.