PowerPoint Lịch Sử và Địa Lí 4 Bài 20: Dân cư và hoạt động sản xuất ở vùng Tây Nguyên

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới.

b. Cách tiến hành:

- GV cho HS xem tranh và trả lời câu hỏi

Câu hỏi: Hình 1 và hình 2 gợi cho em điều gì về hoạt động sản xuất ở vùng Tây Nguyên?

GV: Tây Nguyên có thế mạnh phát triển cây công nghiệp và là vùng sản xuất thủy điện quan trọng của nước ta.

- GV giới thiệu tựa bài và mục tiêu bài học.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu về dân cư vùng Tây Nguyên

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Kể được tên một số dân tộc, quy mô và mật độ dân số ở vùng Tây Nguyên

b. Cách tiến hành: GV tổ chức trò chơi trên phần mềm Kahoot

- Bước 1: GV thông báo thể lệ trò chơi , HS chơi bằng các câu hỏi trắc nghiệm về chủ đề dân cư vùng Tây Nguyên.

- Bước 2: Nhóm HS trả lời vào bảng con

- Bước 3: GV nhận xét, bổ sung và ghi điểm.

Câu hỏi:

1. Hãy khoanh tròn vào chữ cái ứng với ý đúng:

a) Dân tộc nào cư trú lâu đời ở vùng Tây Nguyên?

A. Thái B. Nùng

C. Ê đê D. Khmer

GV chốt đáp án: C

b) Năm 2020, so với các vùng trong cả nước, Tây Nguyên có số dân

A. đông nhất

B. ít nhất

C. xếp thứ 2, sau vùng Đồng bằng Bắc Bộ

D. xếp thứ 2, sau vùng Duyên hải miền Trung

GV chốt đáp án: B

c) Dân cư ở vùng Tây Nguyên

A. có nhiều dân tộc sinh sống

B. có ít dân tộc sinh sống

C. chủ yếu là người Ê Đê

D. chủ yếu là người Ba Na

GV chốt đáp án: A

d) So với các vùng trong cả nước, mật độ dân số vùng Tây Nguyên năm 2020

A. cao nhất

B. thấp nhất

C. xếp thứ 2, sau vùng Duyên hải miền Trung

D. xếp thứ 2, sau vùng Nam Bộ

GV chốt đáp án: A

2. Dựa vào bảng số liệu và thông tin, em hãy:

- Kể tên một số dân tộc ở vùng Tây Nguyên.

- Cho biết quy mô và mật độ dân số của vùng Tây Nguyên năm 2020.

- So sánh quy mô và mật độ dân số của vùng Tây Nguyên năm 2020 với các vùng khác.

Quy mô và mật độ dân số các vùng, năm 2020

- GV nhận xét, tuyên dương

GV chốt: Tây Nguyên là vùng thưa dân. So với các vùng khác trên cả nước, Tây Nguyên có quy mô dân số và mật độ dân số thấp nhất.

* TIẾT 2:

Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu về hoạt động sản xuất ở vùng Tây Nguyên

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Kể tên được một số cây công nghiệp, vật nuôi chủ yếu, một số nhà máy thủy điện ở vùng Tây Nguyên.

- Biết được vì sao Tây Nguyên có thế mạnh để phát triển các ngành công nghiệp nói trên.

b. Cách tiến hành: HS hoạt động nhóm, phiếu bài tập

- Dựa vào lược đồ hình 3, GV hướng dẫn HS yêu cầu HS đọc thông tin và thực hiện phiếu bài tập ( cá nhân)

- GV chia lớp làm 6 nhóm ( 2 nhóm cùng thực hiện một nhiệm vụ học tập), mỗi nhóm được sử dụng Phiếu học tập, bảng nhóm, lược đồ.

- GV phân chia nhiệm vụ cho từng nhóm:

Nhóm 1,2 : Trồng cây công nghiệp

+ Kể tên một số cây công nghiệp

+ Dán hình một số cây công nghiệp chủ yếu lên lược đồ Tây Nguyên

+ Vì sao Tây Nguyên có thế mạnh phát triển những cây trồng này?

Nhóm 3,4: Chăn nuôi gia súc ( sử dụng Phiếu học tập, bảng nhóm, lược đồ)

+ Kể tên một số vật nuôi chủ yếu ở vùng Tây Nguyên

+ Phân bố

+ Dán hình một số vật nuôi chủ yếu lên lược đồ Tây Nguyên

+ Vì sao Tây Nguyên có thế mạnh phát triển những vật nuôi này?

- - GV chốt ý: Nhờ ĐKTN thuận lợi, vùng Tây Nguyên có thế mạnh phát triển cây công nghiệp và chăn nuôi gia súc lớn. Đây là vùng trồng cây công nghiệp lâu năm, chủ yếu là cà phê, hồ tiêu, cao su, chè, Tây Nguyên có đàn gia súc lớn. Nhiều trang trại nuôi bò lấy thịt, trang trại bò sữa phát triển ở Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk, …

Nhóm 5,6: Phát triển thủy điện

+ Kể tên một số nhà máy thủy điện ở vùng Tây Nguyên.

+ Xác định trên lược đồ hình 3 nơi phân bố của một số nhà máy thủy điện ở vùng Tây Nguyên.

+ Vì sao Tây Nguyên có thế mạnh phát triển thủy điện?

è GV nhận xét, đánh giá phần trả lời của học sinh

è GV hệ thống và mở rộng kiến thức:

+ GV hệ thống kiến thức ( GV chỉ vào lược đồ):

Tây Nguyên là vùng sản xuất thủy điện quan trọng của nước ta. Trên các hệ thống sông Đồng Nai, sông Srêpok, sông Sêsan,… nhiều nhà máy thủy điện đã và đang được xây dựng. Ialy là nhà máy thủy điện xây dựng có công suất lớn nhất Tây Nguyên. Sản xuất thủy điện không chỉ phục vụ cho vùng Tây Nguyên mà còn cung cấp năng lượng quan trọng cho các vùng khác.

GV yêu cầu HS đọc mục Em có biết trong SGK trang 84.

Câu hỏi mở rộng: Em biết thêm điều gì về sông

Sê San, sông Krông PôKô, sông Đắk Bla, sông Srêpôk, sông Krông Ana, Krông Nô, Ea H’leo?

- GV lắng nghe HS trả lời, khai thác và phân hóa đối tượng HS.

- GV nhận xét, đánh giá, tuyên dương.

GV cho HS xem tranh và mở rộng kiến thức:

· Sông Đồng Nai có chiều dài ước khoảng 586 km, diện tích lưu vực cho đến ngã ba Lòng Tàu là 29 520 km²

· . Sông Đồng Nai bắt nguồn từ vùng núi phía Bắc thuộc cao nguyên Langbiang ở độ cao 1 770 m. Hướng chảy chính của sông là đông bắc- tây nam và bắc-nam. Sau khi hợp 2 nhánh Đa Nhim và Đa Dung, sông Đồng Nai vòng bao lưu vực sông La Ngà, chảy qua nhiều thác ghềnh. Thác Trị An cách Biên Hòa 30 km là thác cuối cùng. Qua Trị An, sông Đồng Nai chảy vào đồng bằng. Do hệ thống sông Đồng Nai có độ dốc lớn nên tiềm năng thủy điện của sông Đồng Nai rất lớn, chỉ đứng sau sông Đà với công suất lên đến 2800 MW và lượng điện bình quân khoảng 1,5 tỉ kWh/năm. Hiện nay, trên hệ thống sông Đồng Nai có 20 công trình thủy điện đã và đang được xây dựng. Trong đó, nhánh sông Bé có 6 công trình, sông La Ngà 5 công trình và trên dòng chính sông Đồng Nai có 9 công trình. Nhiều công trình đã đi vào hoạt động, một số công trình hiện đang được xây dựng.

· * Sông Sê San do 2 nhánh sông chính là Krông Pô Kô ( phía hữu ngạn) và Đắk Bla ( tả ngạn) hợp thành, rồi chảy theo hướng đông bắc sang tây nam dãy Trường Sơn. Với tổng chiều dài gần 300 km, diện tích lưu vực 11 450 km^2, Sê san là con sông có tiềm năng thủy điện lớn thứ 3 trong cả nước, sau sông Đà và sông Đồng Nai. Với lợi thế tiềm năng thủy điện phong phú, đến nay, lưu vực sông Sê san đã được Chính phủ phê duyệt xây dựng 7 công trình thủy điện ( gồm thủy điện Plei Krông, Ialy, Sê San 3, Sê San 3A, Sê San 4, Sê San 4A và thủy điện thượng Kon Tum, với tổng công suất

· 1831 MW). Hằng năm, các nhà máy thủy điện trên sông Sê San cung cấp hàng tỉ kWh điện. Nguồn điện trên dòng Sê San đóng góp không nhỏ vào hệ thống điện lưới quốc gia, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, phục vụ quá trình phát triển kinh tế- xã hội, đáp ứng nhu cầu sử dụng cho sản xuất, sinh hoạt của nhân dân trong vùng và cả nước.

· * Sông Srêpôk có chiều dài lên đến 406 km, có nhiều ghềnh, thác. Dòng sông được hợp lưu bởi: sông Krông Nô và sông Krông Ana. Sông Srêpôk có có tiềm năng thủy điện khá lớn, đã và đang được khai thác bởi nhiều công trình thủy điện lớn, nhỏ. Lưu vực sông Srêpôk có 3 công trình thủy điện lớn là Buôn Tua Srah, Buôn Kuốp và Srêpôk 3 và nhiều công trình thủy điện nhỏ. Các nhà máy thủy điện lớn có tổng công suất 586 MW. Riêng nhà máy thủy điện Buôn Kuốp có công suất 280 MW, dung tích hồ chứa 14,7 triệu m³ , vận hành điều tiết theo ngày.

· * Sông Ba chảy qua 4 tỉnh: Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk và Phú yên với diện tích lưu vực 13 900 km² . Dòng chính sông Ba bắt nguồn từ đỉnh Ngọc Rô ở độ cao

· 1 549 m, đổ nước ra Biện Đông tại Tuy Hòa, với chiều dài 374 km. Các sông, suối thuộc lưu vực sông Ba đều hẹp, sâu, độ dốc lớn nên có tiềm năng lớn về thủy điện. Sông Ba được xếp thứ 6 trên 9 hệ thống sông chính của cả nước về tiềm năng phát triển thủy điện: An Khê- Ka Nak ( 173 MW), sông Ba Hạ ( 220 MW), Đăk Srông 2, Đăk Srông 2A, Đăk Srông 3A, Đăk Srông 3B ( tổng công suất 71.5 MV), ...

è GV chốt ý.

*TIẾT 3:

Hoạt động 3: LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố và mở rộng kiến thức ở tiết 1 và tiết 2:

- Sự phân bố dân cư ở vùng Tây Nguyên với các vùng khác.

- Một số hoạt động kinh tế chủ yếu ở vùng Tây Nguyên ( ví dụ: trồng cây công nghiệp, chăn nuôi gia súc, phát triển thủy điện…), điều kiện thuận lợi để phát triển các hoạt động kinh tế đó.

- Mở rộng kiến thức cho HS thông qua các thông tin ( tranh, ảnh, video…) được sưu tầm ngoài bài.

b. Cách tiến hành:

* GV tổ chức chơi trò chơi Ai nhanh hơn?

- GV chia HS cả lớp thành 3 đội chơi.

- GV lần lượt đọc các hỏi trắc nghiệm, các đội lắc chuông nhanh giành quyền trả lời. Đội nào có câu trả lời đúng và nhanh nhất, đó là đội chiến thắng.

- GV đọc câu hỏi:

Câu 1. Em hãy khoanh tròn vào chữ cái ứng với ý đúng.

a) Thông tin nào sau đây không phù hợp với dân cư ở vùng Tây Nguyên?

A. Có nhiều dân tộc sinh sống

B. Nơi sinh sống của người Gia Rai

C. Dân số ít nhất trong 5 vùng ở nước ta

D. Mật độ dân số cao

b) Tên nhà máy thủy điện trên sông Đồng Nai ở Tây Nguyên là

A. Ayun Hạ

B. Đồng Nai 3

C. Sê San 3

D. Buôn Kuôp

c) Điều kiện thuận lợi phát triển cây công nghiệp ở vùng Tây Nguyên là

A. khí hậu có mùa động kéo dài

B. nhiều đồng cỏ trên các cao nguyên

C. sông lớn, nhiều nước, chảy xiết

D. đất đỏ badan trên các cao nguyên

- GV mời các đội xung phong trả lời.

- GV nhận xét, đánh giá và tuyên bố đội thắng cuộc.

- GV chốt đáp án:

Câu 2. Em hãy điền từ thích hợp vào chỗ trống (..) để hoàn chỉnh đoạn thông tin dưới đây:

Tây Nguyên là vùng có thế mạnh phát triển cây...............................có giá trị cao như: cà phê, hồ tiêu, cao su. Hiện nay, các loại cây trồng này vẫn là cây chủ lực, tạo mặt hàng ..........................xuất khẩu quan trọng cho cả nước nói chung và Tây Nguyên nói riêng.

- GV chốt đáp án:

Tây Nguyên là vùng có thế mạnh phát triển cây công nghiệp lâu năm có giá trị cao như: cà phê, hồ tiêu, cao su. Hiện nay, các loại cây trồng này vẫn là cây chủ lực, tạo mặt hàng nông nghiệp xuất khẩu quan trọng cho cả nước nói chung và Tây Nguyên nói riêng.

è GV nhận xét, ghi điểm thi đua.

è GV tổng kết điểm thi đua và thưởng hoa cho các đội chơi.

Hoạt động 4: VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS vận dụng được kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống.

b. Cách tiến hành

- GV cho HS đọc yêu cầu đề bài:

Em hãy sưu tầm thông tin về một sản phẩm nông nghiệp của vùng Tây Nguyên và giới thiệu với các bạn cùng lớp.

- GV chia HS thành các nhóm nhỏ (4 – 6 HS/nhóm).

- Các nhóm sẽ thực hiện yêu cầu bài tập ở nhà, tiết sau sẽ trình bày sản phẩm trước lớp.

- GV lưu ý HS sản phẩm có thể không có trong bài.

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, chưa mạnh dạn phát biểu.

* DẶN DÒ

- GV nhắc nhở HS:

+ Đọc lại bài học

+ Hoàn thành bài tập phần Vận dụng.

+ Chuẩn bị bài 21.

- 1 HS trả lời

- Cả lớp lắng nghe, nhận xét.

- 1 HS nhắc lại tựa bài

- Cả lớp đọc thầm tựa bài, lắng nghe.

- HS lắng nghe và tiến hành chơi

- HS trả lời vào bảng con

- Cả lớp lắng nghe, theo dõi

- HS trả lời

- HS trả lời

- HS trả lời

- HS trả lời

- HS trả lời:

Một số dân tộc ở vùng Tây Nguyên: Ê Đê, Gia Rai, Ba Na, Kinh,...

Năm 2020, Tây Nguyên có 5932 nghìn người, mật độ dân số là 109 người/km²

So với các vùng khác trong cả nước, Tây Nguyên có số dân và mật độ dân số thấp nhất.

- HS khác nhận xét, góp ý, bổ sung câu trả lời của bạn.

- 3-4 HS nhắc lại

- Cả lớp lắng nghe.

- HS đọc yêu cầu đề bài, cả lớp lắng nghe, theo dõi.

- HS đọc thông tin và thực hiện phiếu bài tập (cá nhân)

- HS chia nhóm theo sự hướng dẫn của GV.

- HS trả lời:

Một số cây công nghiệp: cà phê, hồ tiêu, cao su, chè,...

- HS thảo luận nhóm

- HS lắng nghe

- Phân bố chủ yếu ở Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk

- HS thực hiện nhóm đôi

- HS trả lời: Vật nuôi chủ yếu: bò, bò sữa

- HS thảo luận bài làm của mình để hoàn thành sản phẩm chung của nhóm.

- Đại diện nhóm trình bày

- Các nhóm còn lại nhận xét, góp ý.

- HS chú ý lắng nghe.

HS trả lời: Một số nhà máy thủy điện:

· Ialy

· Sê San 3

· An Khê

· Ayun Ha

· Đrây Hlinh

· Buôn Kuôp

· Đồng Nai 3

· Đồng Nai 4

- Đại diện các nhóm lên trình bày.

- Các nhóm còn lại nhận xét, đặt câu hỏi, bổ sung nếu có.

- HS theo dõi, lắng nghe.

- Các nhóm còn lại lắng nghe, nhận xét, đánh giá

- HS lắng nghe, quan sát lược đồ trên bảng.

- 1 HS đọc trong SGK, cả lớp the dõi, đọc thầm.

- HS trả lời

- HS nhận xét, đánh giá câu trả lời của bạn

- HS lắng nghe, quan sát lược đồ trên bảng.

- HS lắng nghe, quan sát lược đồ trên bảng.

- HS lắng nghe, quan sát lược đồ trên bảng.

- HS lắng nghe, quan sát lược đồ trên bảng.

- HS chia thành 3 đội

- 3 đội lắc chuông nhanh giành quyền trả lời

- HS chú ý nghe câu hỏi

- Đội lắc chuông nhanh nhất được trả lời.

- Đội còn lại lắng nghe, nhận xét

- Đội lắc chuông nhanh nhất được trả lời

- Đội còn lại lắng nghe, nhận xét

1. 1 HS lên xác định trên lược đồ, cả lớp quan sát, nhận xét.

2. HS trả lời :

Nhà máy thủy điện trên các dòng sông:

Sông Đồng Nai: Đồng Nai 3, Đồng Nai 4

· Sông Sê-rê-pốk: Đrây Hlinh, Buôn Kuôp

Sông Sê San: Sê San 3, Ialy

· Sông Ba: Ayun Ha, An Khê

- 1 HS đọc yêu cầu đề bào. Cả lớp lắng nghe, theo dõi

- HS sưu tầm thông tin từ sách, báo, tạp chí, Internet...

- Sản phẩm đa dạng: hình ảnh, âm thanh, video, văn bản...

- - HS tham gia đánh giá tiết học, tổng kết thi đua, bình chọn những bạn học tích cực nhất, khen ngợi những bạn có tiến bộ.