Chỉ số HDI là gì?

Chỉ số HDI là gì? Đây là một chỉ số quan trọng được sử dụng rộng rãi bởi tất cả các quốc gia trên toàn thế giới. Nó cung cấp một cái nhìn tổng quan về chất lượng cuộc sống của người dân, dựa trên các yếu tố như tuổi thọ, giáo dục và thu nhập. HoaTiêu.vn sẽ làm rõ hơn cho các bạn về loại chỉ số này cũng như hướng dẫn cách tính cụ thể nhất, mời các bạn cùng tham khảo tại đây.

1. Chỉ số HDI là gì?

Căn cứ Chỉ số phát triển con người (T1801) được hướng dẫn tại các Phụ lục ban hành kèm theo Quyết định số 05/2023/QĐ-TTg và Phụ lục 1 ban hành kèm theo Nghị định số 94/2022/NĐ-CP.

2. HDI là viết tắt của từ gì?

HDI là viết tắt của Chỉ số phát triển con người (Tiếng anh là Human Development Index).

3. Hướng dẫn cách tính chỉ số HDI

Chỉ số phát triển con người HDI được tính theo công thức:

Trong đó:

HDI nhận giá trị trong khoảng từ 0 đến 1 (0 ≤ HDI ≤ 1). HDI đạt tối đa bằng 1, thể hiện trình độ phát triển con người ở mức lý tưởng; HDI tối thiểu bằng 0, thể hiện xã hội không có sự phát triển mang tính nhân văn. Bảng xếp hạng phát triển con người của các quốc gia, vùng lãnh thổ hoặc các vùng, miền, địa phương, bộ phận dân cư trên địa bàn của một quốc gia, vùng lãnh thổ được phân thành 4 nhóm:

• Nhóm 1: Đạt mức rất cao với HDI ≥ 0,800;
• Nhóm 2: Đạt mức cao với 0,700 ≤ HDI < 0,800;
• Nhóm 3: Đạt mức trung bình với 0,550 ≤ HDI < 0,700;
• Nhóm 4: Đạt mức thấp với HDI < 0,550.

Ngoài ra, còn có phương pháp tính chỉ số thành phần

(1) Chỉ số sức khỏe

(2) Chỉ số giáo dục

Chỉ số giáo dục được tính thông qua 02 chỉ tiêu:

- Số năm đi học bình quân của những người từ 25 tuổi trở lên;

- Số năm đi học kỳ vọng của trẻ em trong độ tuổi đi học.

Tương ứng với hai chỉ tiêu có hai chỉ số cần tính toán. Do để xác định giá trị của chỉ số giáo dục cấu thành HDI phải tiến hành qua 3 bước

Bước 1: Tính chỉ số số năm đi học bình quân của những người từ 25 tuổi trở lên (sau đây gọi tắt là số năm đi học bình quân) theo công thức

Bước 2: Tính chỉ số số năm đi học kỳ vọng của trẻ em trong độ tuổi đi học (sau đây gọi tắt là số năm đi học kỳ vọng) theo công thức

Bước 3: Tính chỉ số giáo dục

(3) Chỉ số thu nhập

Chỉ số thu nhập được xác định bằng phép toán logarit tự nhiên chỉ tiêu tổng thu nhập quốc gia (GNI) bình quân đầu người theo sức mua tương đương (PPP) (thường được quy về đô la Mỹ (USD - PPP))

Ví dụ cách tính HDI - Chỉ số phát triển con người

Giả sử chúng ta có dữ liệu của 3 quốc gia A, B, C như sau:

Lưu ý: Đây chỉ là ví dụ đơn giản, trong thực tế, việc tính toán HDI phức tạp hơn và sử dụng nhiều chỉ tiêu hơn.

Các bước tính toán như sau:

(Lần lượt bạn thực hiện các bước tương tự để tính các quốc gia còn lại)

4. Chỉ số phát triển con người (HDI) của Việt Nam

Theo Báo cáo Phát triển con người (HDR) toàn cầu 2023/24 được Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam đề cập tại cuộc họp sáng ngày 14/03/2024.

Theo báo cáo, Chỉ số Phát triển con người HDI được dự đoán sẽ đạt mức cao kỷ lục vào năm 2023 sau khi giảm mạnh trong năm 2020 và 2021. Tuy nhiên, tiến độ này rất không đồng đều. Các nước giàu đang có mức độ phát triển con người cao kỷ lục trong khi một nửa số nước nghèo nhất thế giới vẫn ở dưới mức trước khủng hoảng.

Giá trị HDI của Việt Nam năm 2022 là 0,726, đứng thứ 107 trên 193 quốc gia và vùng lãnh thổ. Từ năm 1990 đến năm 2022, giá trị HDI của Việt Nam thay đổi từ 0,492 lên 0,726, tăng gần 50%.

• Mời các bạn xem chi tiết: Tại đây

5. Chỉ số phát triển con người HDI được xác định dựa vào các tiêu chí nào?

Chỉ số phát triển con người HDI được xác định dựa vào 3 tiêu chí, bao gồm:

• Sức khỏe (thể hiện qua tuổi thọ trung bình tính từ lúc sinh)
• Tri thức (thể hiện qua giáo dục)
• Thu nhập (thể hiện qua tổng thu nhập quốc gia bình quân đầu người)

Trên đây là những phân tích của Hoa Tiêu về câu hỏi Chỉ số HDI là gì? Ngoài ra, mời các bạn tham khảo thêm những bài viết hữu ích trong chuyên mục Hỏi đáp pháp luật trên trang Hoatieu.vn

• Lạm phát là gì?
• Khái niệm về tội phạm?