Phân biệt tội Hiếp dâm và tội Cưỡng dâm

Phân biệt tội Hiếp dâm và tội Cưỡng dâm. Hành vi xâm hại đến quyền bất khả xâm phạm về tình dục bị coi là tội phạm và bị xử lý theo quy định của Bộ luật Hình sự. Tùy từng dấu hiệu cụ thể của tội phạm như hành vi, tuổi của người bị hại, tuổi của người thực hiện hành vi,... tội phạm xâm hại tình dục được chia thành các tội danh khác nhau quy định trong Bộ luật Hình sự 2015 (SĐBS 2017). Bài viết dưới đây của HoaTieu.vn sẽ cung cấp thông tin và giải đáp chi tiết sự khác biệt của tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm theo quy định của pháp luật hiện hành. Mời bạn đọc tham khảo.

1. Hiếp dâm là gì?

Theo Điều 141 Bộ luật hình sự năm 2015 (SĐBS năm 2017) quy định về tội hiếp dâm như sau:

Chủ thể hành vi hiếp dâm theo luật pháp nước ta quy định chỉ có thể là nam giới, có các hành vi giao cấu với nữ giới trái với ý muốn của họ bằng các thủ đoạn: dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, lợi dụng tình trạng không tỉnh táo, không thể tự vệ của nạn nhân hoặc dùng các thủ đoạn khác.

2. Cưỡng dâm là gì?

Theo Điều 143 Bộ luật hình sự 2015 quy định về tội cưỡng dâm như sau:

Khác với hành vi hiếp dâm thiên về sử dụng bạo lực hay vũ lực, cưỡng dâm là hành vi dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu (với mình).

Chủ thể của tội cưỡng dâm chỉ có thể là nam giới và nạn nhân là nữ giới có quan hệ thuộc vào họ. Vì thế, lợi dụng khi người nữ giới lệ thuộc hoặc nữ giới đang trong tình trạng quẫn bách, khó khăn mà người phạm tội sẽ sử dụng các thủ đoạn như: mua chuộc, dụ dỗ, thậm chí là đe dọa, để nạn nhân phải miễn cưỡng chịu giao cấu.

3. Tội hiếp dâm phạt thế nào?

Tội hiếp dâm được quy định tại điều 141 Bộ luật hình sự năm 2015 với 03 khung hình phạt chính (trong đó khung hình phạt cơ bản gồm 02 loại tương ứng với 2 độ tuổi của nạn nhân) và 01 khung hình phạt bổ sung.

Khung hình phạt cơ bản có mức phạt tù từtừ 02 năm đến 07 năm được quy định cho trường hợp nạn nhân đủ 18 tuổi trở lên; Đối với trường hợp nạn nhân từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, khung hình phạt cơ bản có mức phạt tù từ 05 năm tù đến 10 năm.

Khung hình phạt tăng nặng thứ nhất có mức phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân được quy định cho trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:

• Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
• Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
• Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
• Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

Căn cứ Điều 142 BLHS còn quy định về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi. Khung hình phạt cơ bản có mức phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.

- Có các tình tiết sau thì phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

• Có tính chất loạn luân;
• Làm nạn nhân có thai;
• Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
• Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%;
• Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
• Phạm tội 02 lần trở lên;
• Đối với 02 người trở lên;
• Tái phạm nguy hiểm.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:

• Có tổ chức;
• Nhiều người hiếp một người;
• Phạm tội đối với người dưới 10 tuổi;
• Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
• Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
• Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
• Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

Ngoài ra người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Đối với hành vi hiếp dâm người dưới 16 tuổi sẽ bị xử lý theo khung hình phạt nặng hơn và mức hình phạt cao nhất là tử hình và tù chung thân.

4. Cưỡng dâm đi tù bao nhiêu năm?

Căn cứ theo Điều 143 BLHS quy định về các khung hình phạt mà người phạm tội cưỡng dâm có thể phải chịu là:

- Khung hình phạt cơ bản đối với tội cưỡng dâm là phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

• Nhiều người cưỡng dâm một người;
• Phạm tội 02 lần trở lên;
• Đối với 02 người trở lên;
• Có tính chất loạn luân;
• Làm nạn nhân có thai;
• Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
• Tái phạm nguy hiểm.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 18 năm:

• Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
• Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
• Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

- Cưỡng dâm người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

• Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó.
• Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Điều 144 BLHS quy định về khung hình phạt cơ bản đối với tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

Ngoài ra đối với các tình tiết tăng nặng quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 144 thì người phạm tội cưỡng gian có thể phải chịu hình phạt tù từ 07 năm đến 15 năm hoặc từ 12 năm đến 20 năm. Khung hình phạt cao nhất đối với tội phạm này là tù chung thân.

Về hình phạt bổ sung: Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

5. Phân biệt tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm

Bài viết trên đã so sánh nhằm làm rõ sự khác biệt của tội hiếp dâm và cưỡng dâm được quy định trong BLHS nước ta. Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Hỏi đáp pháp luật của HoaTieu.vn.

• Phân biệt hiếp dâm, cưỡng dâm, dâm ô và giao cấu
• Cưỡng dâm là gì? Cưỡng dâm và hiếp dâm có khác nhau?
• Phân biệt tội Hiếp dâm trẻ em và Giao cấu với trẻ em  2025