Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1

Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1 - "Viết" là một trong bốn kỹ năng đóng vai trò quan trọng, đặt nền móng cho học sinh ở tiểu học, nhất là đối với các em lớp 1. Chỉ khi viết đúng, đẹp, nhanh, rõ ràng, thì học sinh mới dễ dàng ghi chép và hiểu bài. Bài viết này, HoaTieu.vn xin gửi tới thầy cô 2 mẫu Sáng kiến kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp 1 hay và chất lượng nhất mà chúng tôi sưu tầm được. Đây là sáng kiến do giáo viên đúc rút từ những kinh nghiệm trong quá trình trực tiếp đứng lớp và nghiên cứu.

Mời các bạn cùng tham khảo và tải về SKKN Một số biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1 tại đây.

1. SKKN Biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1

I. PHÀN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn biện pháp

Từ năm học 2020-2021, ngành giáo dục triển khai thực hiện chương trình mới - Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Trong chương trình giáo dục phổ thông 2018 quy định rõ: Tiếng Việt là môn học bắt buộc của chương trình Tiểu học. Như vậy dù ở thời điểm nào thì giáo dục vẫn luôn coi trọng môn Tiếng Việt. Ở môn Tiếng Việt rèn cho học sinh bốn kĩ năng: đọc, viết, nói và nghe. Khi chúng ta dạy môn Tiếng Việt tức là chúng ta đã trao cho học sinh chiếc chìa khóa để mở cánh cửa để bước vào tương lai. Dạy Tiếng Việt còn góp phần vào việc giữ gìn, bảo vệ sự trong sáng của Tiếng Việt.

Trong bốn kỹ năng “đọc - viết - nói và nghe”, bên cạnh kỹ năng đọc thì kỹ năng viết là một kỹ năng đóng vai trò quan trọng đặc biệt ở tiểu học, nhất là đối với các em lớp 1. Đọc thông, viết thạo gắn bó mật thiết với nhau không thể tách rời. Khi viết đúng, đẹp, nhanh, rõ ràng, học sinh có điều kiện ghi chép bài học của tất cả các môn học tốt hơn. Chữ viết và dạy viết được cả xã hội quan tâm bởi dạy chữ viết còn góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho học sinh những phẩm chất đạo đức tốt như: Tính cẩn thận bền bỉ, tinh thần kỉ luật và óc thẩm mĩ, bởi người xưa nói: “Nét chữ, nết người”.

Để rèn cho học sinh viết đúng, viết đẹp thì chúng ta phải rèn thật tốt ngay từ lớp 1. Nếu như ở lớp 1, các em được rèn chữ viết cẩn thận thì lên lớp lớn các em sẽ vẫn giữ được thói quen ấy và phát huy hơn nữa về chất lượng chữ viết. Nhưng để rèn được cho học sinh lớp 1 viết đúng, viết đẹp quả là một công việc không hề dễ dàng đối với người giáo viên. Hiểu được những vai trò quan trọng cũng như những thách thức, khó khăn trong việc dạy tập viết cho học sinh lớp 1 thì bản thân tôi là giáo viên trực tiếp đứng lớp, tôi luôn băn khoăn và trăn trở là làm sao cho học sinh lớp 1 cảm thấy đơn giản hơn, dễ dàng hơn trong việc rèn chữ. Chính vì vậy tôi chọn biện pháp nghiên cứu: “Biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1 ”

2. Mục đích nghiên cứu

- Nhằm nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 1.

- Giúp học sinh dễ dàng xác định được khoảng cách và cờ chữ để vận dụng viết thành thạo.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Xây dựng cơ sở lý luận cho biện pháp

- Xây dựng cơ sở thực tiễn cho biện pháp

- Tìm hiểu nguyên nhân học sinh viết chưa đúng, chưa đẹp để đưa ra các biện pháp nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 1.

- Thực nghiệm sư phạm

4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 1

- Phạm vi nghiên cứu: Chương trình Tiếng Việt lớp 1. Phương pháp dạy tập viết lớp 1.

5. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp điều tra

- Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp khảo sát

- Phương pháp thực nghiệm

II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

1. Cơ sở lí luận

Tập viết là một trong những phân môn có tầm quan trọng đặc biệt ở Tiểu học nhất là đối với học sinh lớp Một. Tập viết trang bị cho học sinh bộ chữ cái Tiếng Việt và những yêu cầu kĩ thuật để sử dụng bộ chữ cái đó trong học tập và giao tiếp, góp phần rèn luyện một trong những kĩ năng hàng đầu của việc học Tiếng Việt trong nhà trường đó là kĩ năng viết chữ.

Dạy Tập viết cụ thể là dạy học sinh những khái niệm cơ bản về đường kẻ, dòng kẻ, hình dáng, tên gọi các nét, độ cao, cỡ chữ, cấu tạo chữ cái, vị trí dấu thanh, dấu phụ, các khái niệm liên kết nét hoặc liên kết chữ cái .... Từ đó hình thành ở các em về hình dáng, độ cao, sự cân đối, tính thẩm mĩ của chữ viết.

Dạy học sinh biết được những kĩ năng và thao tác viết chữ từ đơn giản đến phức tạp bao gồm những kĩ năng viết nét, liên kết nét tạo chữ cái và liên kết chữ cái tạo chữ ghi tiếng. Đồng thời giúp các em xác định khoảng cách, vị trí cỡ chữ trên vở kẻ ô li để hình thành kĩ năng viết đúng mẫu, rõ ràng và cao hơn là viết nhanh, viết đẹp. Ngoài ra, tư thế ngồi viết, cách cầm bút, để vở, cách trình bày bài viết cũng là một kĩ năng đặc thù của việc dạy Tập viết mà giáo viên cần thường xuyên quan tâm. Bên cạnh đó giáo viên cần nắm vững chương trình tập viết hiện hành của Bộ Giáo Dục và Đào tạo để không những nâng cao chất lượng dạy viết chữ mà còn phối họp với các hợp phần khác nhằm phát huy vai trò công cụ của việc Tập viết.

2. Cơ sở thực tiễn (Thực trạng vấn đề chữ viết của học sinh lớp 1)

Qua nhiều năm giảng dạy lớp 1, tôi thấy ở Mầm non, hoạt động chủ đạo của học sinh là vui chơi, lên lớp 1 các em bắt đầu làm quen với hoạt động chủ đạo là học tập. Việc học đọc, học viết với các em là hoàn toàn mới lạ. Những hiểu biết về kiến thức viết chữ đẹp còn rất hạn chế, ngay cả việc xác định ô li, dòng kẻ đối với các em cũng không hề dễ dàng. Đôi tay của các em còn non nớt, còn vụng về, lúng túng, chưa biết cách cầm bút. Nhiều học sinh cảm thấy sợ viết vì mỏi tay và không nắm được quy trình cũng như độ cao, độ rộng con chữ; Các em thiếu kiên nhẫn khi rèn chữ viết; cảm thấy mệt mỏi khi học viết. Các em thích viết chữ theo cảm tính, tức là cứ viết miễn sao giống hình thù chữ viết của cô là được, một số học sinh muốn viết thật nhanh để hoàn thành nhiệm vụ mà không quan tâm xem mình viết đã đúng và đẹp chưa ? Có những em học hết lớp 1 mà chưa nắm vững cách xác định ôli, dòng kẻ. Nhiều học sinh mắc lỗi về chữ viết như viết không đúng độ cao, chiều rộng, điểm đặt bút, dừng bút; viết sai chính tả nhiều; chữ viết không đều, nghiêng ngả,...

Tải Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1 về máy để xem tiếp nội dung

2. Sáng kiến kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp 1

SÁNG KIẾN

“Các phương pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1”.

I.MÔ TẢ GIẢI PHÁP ĐÃ BIẾT

1. Tính cấp thiết

Việc rèn luyện kĩ năng viết đúng, viết đẹp cho học sinh là vấn đề bức thiết. Việc làm ấy không những có tác dụng cụ thể, thiết thực đối với học sinh khi còn ngồi trên ghế nhà trường mà nó còn có tác dụng quan trọng trong việc rèn đức tính kiên trì, cẩn thận cho học sinh. Chúng ta thấu hiểu sâu sắc câu nói của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng “Nét chữ - Nết người ” Chữ viết cũng là một sự biểu hiện của nết người, một trong những đức tính cần thiết của con người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, lòng tự trọng đối với mình cũng như người khác. Việc rèn chữ viết cho học sinh tiểu học là một việc làm cực kì khó khăn. Đòi hỏi người giáo viên phải có lòng kiên trì, yêu nghề, mến trẻ, tâm huyết với công việc mình làm. Việc làm phải thường xuyên, liên tục và đồng bộ ở các khối, lớp, các cấp học. Rèn cho học sinh viết chữ đúng và đẹp còn góp phần quan trọng vào việc giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt.

2. Ưu điểm

Nhà trường đã tổ chức quán triệt và nâng cao nhận thức cho giáo viên, học sinh và cha mẹ các em về vai trò của chữ viết, vị trí, tầm quan trọng của việc rèn chữ viết đối với việc hình thành nhân cách, tính kiên trì, tính kỉ luật, chịu khó của các em trong quá trình học tập. Chữ viết đẹp sẽ tạo hứng thú cho học sinh trong việc học các môn học khác.

Đầu năm học, chúng ta tổ chức họp phụ huynh phổ biến kế hoạch hoạt động của nhà trường trong năm học mới, đồng thời kết hợp tuyên truyền trong phụ huynh về việc cần phải quan tâm rèn chữ viết cho học sinh. Yêu cầu phụ huynh mua sắm đủ các loại học cụ có chất lượng cho học sinh trong quá trình học tập như: bút, vở, mực, thước kẻ ...

Tổ chức cho mỗi giáo viên tự nêu được tầm quan trọng của việc rèn luyện chữ viết cho học sinh đối với chất lượng các môn học khác, từ đó hàng ngày giáo viên thường xuyên có ý thức quan tâm rèn chữ viết cho các em.

Học sinh lớp 1 mới các em rất thích học, ham học, ham viết. Phụ huynh cho con đến trường cũng rất quan tâm đến việc học tập của con em mình. Môi trường giao tiếp, bố mẹ, phương tiện thông tin đại chúng, cô giáo... đều biết Tiếng Việt. Nhà trường đầu tư cơ sở vật chất: Bộ chữ mẫu của Giáo viên, những bảng chữ mẫu (với nhiều kiểu chữ) cho học sinh quan sát. Nhà trường, ngành giáo dục quan tâm đến chất lượng chữ viết của các em ngay từ lớp 1.

3. Nhược điểm:

3.1. Về phía học sinh

- Học sinh ngại viết, không có hứng thú và lòng say mê khi viết chữ mà chủ yếu là chỉ dừng lại ở mức độ viết đúng.

- Ở bậc tiểu học, ngay từ những lớp đầu cấp như lớp 1 thì kĩ năng viết chữ đúng mẫu là rất quan trọng nhưng học sinh lại không nắm được cấu tạo các con chữ và kĩ năng viết đúng dẫn đến sai ngay từ những giờ tập viết đầu tiên của cấp học.

- Bên cạnh đó phụ huynh không quan tâm đến sách vở cũng như các loại bút viết của học sinh.

3.2. Về phía giáo viên

- Chữ viết của một số giáo viên chưa đạt yêu cầu nhưng không có ý thức rèn luyện chữ viết dẫn đến không có sự mẫu mực trong chữ viết ở bảng lớp cũng như khi chấm bài cho học sinh.

- Một số giáo viên khi viết ở bảng lớp vẫn còn để sai chính tả, viết chưa chuẩn, tuỳ tiện trong cách trình bày. Trong quá trình giảng dạy, đa số giáo viên sử dụng phương pháp đàm thoại và thuyết trình. Số học sinh trong lớp đông, thời gian có hạn nên giáo viên không có điều kiện kèm cặp tỉ mỉ cho mọi đối tượng học sinh.

- GVCN chưa có kế hoạch cụ thể về thời gian cho việc rèn chữ viết ở lớp, ở nhà cho HS

3.3. Về phía nhà trường

- Chưa có hình thức tuyên dương khen ngợi trước tập thể đối với những học sinh có ý thức trong phong trào “Giữ vở sạch - viết chữ đẹp”.

- Chất lượng vở sạch chữ đẹp trong toàn trường chưa cao, phong trào “Rèn chữ viết đẹp - Giữ vở sạch” chưa mạnh, chưa thu hút được giáo viên và học sinh say mê trong luyện viết chữ đẹp.

3.4. Về phía phụ huynh học sinh

- Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em mình. Chỉ yêu cầu học sinh học Tiếng việt, Toán mà quên rằng chữ viết của các em sẽ làm cho tâm hồn các em thêm phong phú, chữ viết xấu sẽ làm giảm đi phần điểm trình bày về chữ viết trong bài làm của các em.

II. NỘI DUNG GIẢI PHÁP

II.0. Nội dung giải pháp được đề xuất

1. Phương pháp thực hiện

1.1. Phương pháp trực quan

- Chữ mẫu là hình thức quan trọng ở tất cả các bài tập viết. Đây là điều kiện đầu tiên để các em viết đúng.

- Hướng dẫn chữ viết cho các em bằng nhiều con đường: kết hợp mắt nhìn, tai nghe, tay luyện viết.

1.2. Phương pháp đàm thoại gợi mở

Phương pháp này được sử dụng chủ yếu ở giai đoạn đầu của tiết học. Giáo viên dẫn dắt học sinh tiếp xúc với các chữ sẽ học bằng một hệ thống câu hỏi, từ việc hỏi về các nét cấu tạo chữ cái, độ cao, kích thước chữ cái đến việc so sánh nét giống nhau và nét khác biệt giữa các chữ cái đã học với các chữ cái phân tích.

- Kế hoạch rèn chữ viết cho HS (cách chuẩn bị vở sách và bố trí thời gian)

* Cách thực hiện rèn chữ viết cho học sinh

+ Hướng dẫn luyện viết các nét cơ bản

+ Hướng dẫn luyện viết các nhóm chữ thường

+ Hướng dẫn luyện viết bài theo chương trình.

+ Hướng dẫn luyện viết ở vở Tập viết

+ Luyện viết câu ứng dụng

1.3. Phương pháp luyện tập, thực hành.

Học sinh lớp 1, ngay từ những ngày đầu tiên đi học ở trường Tiểu học còn nhiều bỡ ngỡ, rụt rè việc giúp các em làm quen với chữ viết thật là khó khăn, tay cầm bút còn vụng về, Sau mỗi tiết học tập viết, tôi cảm thấy đối với học sinh ở độ tuổi lớp 1 nếu cùng một lúc mà đòi hỏi các em vừa viết đúng, viết đẹp ngay là một điều khó có thể thực hiện được. Do vậỵ, đối với giáo viên cần phải có sự dạy dỗ công phu, nhiệt tình, tập trung xây dựng biện pháp rèn chữ viết cho phù hợp với lứa tuổi, để các em tiếp thu được một cách vững chắc, chúng ta cần được sự kết hợp với gia đình để được sự kèm cặp sát sao của phụ huynh học sinh, với ý chí không ngừng cố gắng, chăm rèn chữ viết của học sinh . Vậy để việc rèn chữ viết đẹp của từng học sinh, của tập thể lớp có hiệu quả cao, trước tiên cần xây dựng được nề nếp và kỹ thuật viết chữ đúng đó là cơ sở để viết chữ đẹp và cũng chính là yếu tố có tính quyết định việc rèn chữ viết đẹp của các em trong suốt quá trình học tập.

- Khi học sinh luyện tập viết chữ, giáo viên cần luôn luôn chú ý hướng dẫn để các em cầm bút đúng và ngồi đúng tư thế. Bài viết đẹp phải đi cùng với tư thế đúng, rèn cho trẻ viết đẹp mà quên mất việc uốn nắn cách ngồi viết là một thiếu sót lớn của Giáo viên...

Tải Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1 về máy để xem tiếp nội dung

Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Sáng kiến kinh nghiệm góc Tài liệu của HoaTieu.vn.

• Sáng kiến kinh nghiệm hoạt động trải nghiệm lớp 1
• Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu Học