Đề thi thử tốt nghiệp THPT môn Văn Hải Dương 2024 (lần 1)

UBND TỈNH HẢI DƯƠNG

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐỀ CHÍNH THỨC

(Đề thi có 02 trang)

KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC SINH LỚP 12, LẦN 1

NĂM HỌC 2023 - 2024

Bài thi môn: NGỮ VĂN

(Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề)

UBND TỈNH HẢI DƯƠNG

SỞ GD & ĐT HẢI DƯƠNG

-------------

(Đáp án gồm 04 trang)

ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM

KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC SINH LỚP 12, LẦN 1

NĂM HỌC: 2023-2024

MÔN: NGỮ VĂN.

(Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề)

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

3.0

1

Thể thơ: Tự do

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời như đáp án: 0,75 điểm.

- Học sinh trả lời không đúng đáp án: không cho điểm.

0,75

2

Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả căn nhà trong ký ức của nhà thơ:

- vách cột tay tôi men lẫm chẫm,

- không gian rộng, trống trơn

- chìm vào đất

- nền xưa, khoảng rộng

- mùi hương thân thuộc

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời như đáp án: 0,75 điểm.

- Học sinh trả lời được 3-4 từ ngữ, hình ảnh: 0.5 điểm

- Học sinh trả lời được 1-2 từ ngữ, hình ảnh: 0,25 điểm

0,75

3

- Phép điệp được sử dụng trong hai dòng thơ: điệp từ, điệp cấu trúc.

- Hiệu quả nghệ thuật:

+ Tạo âm hưởng, nhịp điệu; tăng giá trị biểu cảm, biểu hình cho câu thơ, bài thơ.

+ Nhấn mạnh vai trò, ý nghĩa của những ký ức, những kỷ niệm về gia đình, về nơi sinh ra, lớn lên đối với tương lai của mỗi con người.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh trả lời như Đáp án: 1,0 điểm.

- Học sinh trả lời được biểu hiện của điệp ngữ: 0.25 điểm

- Học sinh trả lời được ý 1 của hiệu quả: 0,25 điểm

- Học sinh trả lời được ý 2 của hiệu quả: 0,5 điểm

1,0

4

HS rút ra một trong các thông điệp sau và l‎í giải thuyết phục:

+ Sự tự nguyện cống hiến, hi sinh cho những giá trị chung.

+ Thông điệp về vai trò của quá khứ với hiện tại, tương lai…

+ Ý nghĩa của những kí ức tuổi thơ đẹp đẽ.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh rút ra được thông điệp: 0,25 điểm.

- Học sinh lí giải thuyết phục: 0,25 điểm.

- Học sinh có thể rút ra thông điệp khác so với đáp án nhưng phù hợp với nội dung văn bản thì giám khảo vẫn cho điểm.

0,5

II

LÀM VĂN

1

Viết 01 đoạn văn bàn về ý nghĩa của việc tuổi trẻ chuẩn bị hành trang cho tương lai.

2.0

a) Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn

Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Ý nghĩa của việc tuổi trẻ chuẩn bị hành trang cho tương lai.

0,25

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Học sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ một số ý nghĩa cơ bản của việc tuổi trẻ chuẩn bị hành trang cho tương lai. Có thể triển khai theo hướng:

Chuẩn bị hành trang cho tương lai giúp tuổi trẻ:

- Chủ động, vững vàng, tiến bước vào tương lai.

- Tạo nền tảng, cơ sở để bước tới sự thành công.

- Có mục tiêu rõ ràng, cụ thể trong học tập và rèn luyện.

- Giúp hoàn thiện vẻ đẹp về nhân cách, trí tuệ; phát huy được những năng lực sở trường của bản thân.

- Hạn chế được những rủi ro không đáng có trên con đường đi tới tương lai.

Hướng dẫn chấm:

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và dẫn chứng: 1.0 điểm

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng nhưng dẫn chứng chưa tiêu biểu: 0,75 điểm

- Lập luận chưa chặt chẽ, thiếu thuyết phục, thiếu dẫn chứng: 0,5 điểm

- Lập luận chưa chặt chẽ, lí lẽ không xác đáng, dẫn chứng không phù hợp: 0,25 điểm

* Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

1,0

d) Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt

Hướng dẫn chấm:

- Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp

0,25

e) Sáng tạo

Thể hiện sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

Hướng dẫn chấm: Học sinh huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận; có cách nhìn riêng, mới mẻ về vấn đề nghị luận; có sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh giàu sức thuyết phục.

- Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm

- Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm

0,25

2

Cảm nhận về đoạn trích; từ đó nhận xét về nét đặc sắc trong nghệ thuật viết tuỳ bút của nhà văn Nguyễn Tuân thể hiện qua đoạn trích.

5.0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Mở bài nêu được vấn đề; Thân bài triển khai được vấn đề; Kết bài khái quát được vấn đề.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Cảm nhận về nội dung, nghệ thuật của đoạn trích; nhận xét nét đặc sắc trong nghệ thuật viết tuỳ bút của nhà văn Nguyễn Tuân thể hiện qua đoạn trích.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm.

- Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm.

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: HS có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

* Giới thiệu khái quát: Tác giả Nguyễn Tuân, tác phẩm “Người lái đò Sông Đà”, đoạn trích.

0,5

* Cảm nhận về nội dung: Đoạn trích đã khắc hoạ hình tượng sông Đà và ông lái đò.

- Hình tượng Sông Đà với vẻ đẹp hung bạo, dữ dội.

+ Vẻ hung bạo ở sóng nước.

+ Vẻ hung bạo của đá ở lòng sông Đà.

- Hình tượng người lái đò khi vượt qua trùng vi thạch trận lần 1 và lần 2.

+ Ông lái đò dũng cảm, can trường.

+ Ông lái đò mưu trí.

+ Ông lái đò tài hoa, nghệ sĩ.

* Cảm nhận về nghệ thuật: Đoạn trích đã sử dụng thành công nhiều nghệ thuật đặc sắc.

- Thủ pháp nghệ thuật đối lập, tương phản được khai thác triệt để nhằm tôn vinh vẻ đẹp của con người lao động.

- Vận dụng kiến thức của nhiều lĩnh vực: quân sự, võ thuật… để làm nổi bật hình tượng người lái đò và Sông Đà.

- Nghệ thuật so sánh, nhân hóa được sử dụng sáng tạo; vốn ngôn ngữ giàu có, sinh động, hấp dẫn…

- Những liên tưởng, tưởng tượng, độc đáo, bất ngờ.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh phân tích đầy đủ, sâu sắc: 2,0 điểm

- Học sinh phân tích thiếu hoặc chưa sâu sắc: 1,25 điểm - 1.75 điểm.

- Học sinh phân tích lan man, sơ lược: 0,25 điểm-1.0 điểm

* Nhận xét nét đặc sắc trong nghệ thuật viết tùy bút của nhà văn Nguyễn Tuân qua đoạn trích.

Đoạn trích cũng như tác phẩm “Người lái đò Sông Đà” thể hiện nét đặc sắc trong nghệ thuật viết tùy bút của nhà văn Nguyễn Tuân, người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp, đó là:

- Luôn nhìn con người và sự vật ở phương diện thẩm mỹ.

- Thể hiện rõ nét tài hoa, uyên bác qua ngôn ngữ phong phú, giàu chất hội họa: diễn tả được những sắc thái, cung bậc, hình ảnh của thiên nhiên và con người trong những hoàn cảnh cụ thể.

- Sức liên tưởng phong phú, vận dụng kiến thức nhiều nghành, nhiều lĩnh vực …

à Nét độc đáo của tùy bút Nguyễn Tuân tạo nên những trang viết độc đáo giàu giá trị nghệ thuật.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh nhận xét đầy đủ, sâu sắc: 0,5 điểm

- Học sinh nhận xét được 1 ý: 0,25 điểm

2,0

0.5

* Đánh giá:

- Đoạn trích đã khắc họa vẻ đẹp hung bạo dữ dội của Sông Đà và vẻ đẹp trí dũng, tài hoa của ông lái đò. Đó là những biểu tượng đẹp cho thiên nhiên và con người của quê hương Tây Bắc trong thời kì mới.

- Đoạn trích đã bộc lộ cá tính nghệ sĩ và tình yêu thiên nhiên, đất nước, con người, cuộc sống của nhà văn Nguyễn Tuân.

Hướng dẫn chấm:

- Học sinh đánh giá đầy đủ, sâu sắc: 0,5 điểm

- Học sinh đánh giá được 1 ý: 0,25 điểm

0,5

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi

0,25

e. Sáng tạo: Thể hiện sâu sắc về vấn đề nghị luận; diễn đạt mới mẻ.

Hướng dẫn chấm: HS biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác để làm nổi bật nét đặc sắc của tùy bút Nguyễn Tuân; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc.

- Đáp ứng được 2 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm.

- Đáp ứng được 1 yêu cầu: 0,25 điểm.

0,5

Tổng điểm

10.0