Phân biệt Quan hệ lao động và Quan hệ dân sự

Quan hệ lao động

Quan hệ dân sự

Khái niệm

Quan hệ lao động là quan hệ xã hội phát sinh trong việc thuê mướn, sử dụng lao động, trả lương giữa người lao động, người sử dụng lao động, các tổ chức đại diện của các bên, cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Quan hệ lao động bao gồm quan hệ lao động cá nhân và quan hệ lao động tập thể.

(Khoản 5 Điều 3 Bộ luật Lao động 2019)

Quan hệ dân sự là sự thỏa thuận giữa các bên trên cơ sở bình đẳng, tự nguyện tư do ý chí, thiện chí trung thực,…

Luật điều chỉnh

Bộ luật Lao động 2019, Bộ luật Dân sự 2015

Bộ luật Dân sự 2015

Cơ sở phát sinh

Quan hệ phát sinh trên cơ sở hợp đồng lao động

Quan hệ phát sinh trên cơ sở hợp đồng dân sự, các giao dịch sự kiện pháp lý.

Đặc điểm

+ Giữa các bên trong hợp đồng có sự ràng buộc pháp lý

+ Phát sinh trên cơ sở hợp đồng lao động

+ Quan hệ lao động vừa mang tính thỏa thuận (các bên thảo thuận về tiền lương, giờ giấc làm việc) vừa mang tính phụ thuộc về mặt pháp lý (nội quy, thỏa ước lao động, quy chế donah nghiệp)

+ Quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động vừa mâu thuẫn vừa thống nhất với nhau

+ Quan hệ lao động bao gồm quan hệ lao động cá nhân và quan hệ lao động tập thể

+ Người lao động phải tự mình thực hiện công việc trong hợp đồng

+ Thường có sự tham gia của tổ chức công đoàn

+ Giữ các bên không có sự phụ thuộc về mặt pháp lý, mà tự do bình đẳng với nhau

+ Xác lập quyền và nghĩa vụ trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng,

+ Cam kết thực hiện một cách tự nguyện thiện chí

Chủ thể

Năng lực pháp luật, năng lực hành vi (luật không quy định minh thị)

+ Người lao động: Đảm bảo vệ độ tuổi (Đủ 15 tuổi trừ một số trường hợp ngoại lệ, khả năng lao động)

+ Người sử dụng lao động: Cá nhân, tổ chức đảm bảo về năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự

Đảm bảo về năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự

Hợp đồng

Hình thức hợp đồng

+ Có thể giao kết bằng lời nói hoặc bằng văn bản (Điều 14 Bộ luật Lao động 2019) nhưng đa số phải được lập bằng văn bản

Bằng lời nói hoặc bằng văn bản

Các bên trong hợp đồng

Gồm hai bên: Người lao động và người sử dụng lao động

Gồm: Bên có nghĩa vụ và bên có quyền (tùy từng lợi hợp đồng mà các bên có tên gọi cụ thể)

Nội dung hợp đồng

Điều 13 Bộ luật Lao động 2019

Phải có sự thỏa thuận về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.

Điều 398 Bộ luật Dân sự 2015

Các bên thỏa thuận về quyền và nghĩa vụ

Đối tượng hợp đồng

Việc làm

Quyền, nghĩa vụ, tài sản, công việc

Ví dụ

Một công nhân làm việc tại một nhà máy sản xuất ô tô, quan hệ giữa công nhân đó và nhà máy là quan hệ lao động.

Một người mua một căn nhà từ một người khác, quan hệ giữa người mua và người bán là quan hệ dân sự.

Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.

(Khoản 1 Điều 13 Bộ luật Lao động 2019)

Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

(Điều 385 Bộ luật Dân sự 2015)

Quy định về vấn đề bồi thường, khi gây thiệt hại vi phạm nghĩa vụ báo trước, vi phạm cam kết về giao kết hợp đồng khi được đào tạo…

Tuy nhiên mức bồi thường được xác định dựa trên thiệt hại thực tế.

Bên A ký hợp đồng làm việc với Công ty B, trong đó quy định về công việc, mức lương, thời gian làm việc,...