Dân chủ gián tiếp là gì 2024?

Dân chủ gián tiếp là gì 2024? Mỗi người dân đều có quyền làm chủ đối với đất nước của mình, nhưng quyền làm chủ gián tiếp là gì và có những hình thức như thế nào thì không hẳn là ai cũng hiểu rõ. Trong bài viết này, HoaTieu.vn xin được giả đáp các thắc mắc xung quanh vấn đề về dân chủ gián tiếp và các hình thức dân chủ gián tiếp ở Việt Nam hiện nay.

1. Dân chủ gián tiếp là gì?

Dân chủ gián tiếp là hình thức dân chủ thông qua những quy chế, thiết chế để nhân dân bầu ra những người đại diện thay mặt mình quyết định các công việc chung của cộng đồng, đất nước.

Như vậy, dân chủ gián tiếp là dân chủ đại diện, mà yếu tố quan trọng nhất là trong đó người dân có quyền bỏ phiếu trực tiếp bầu ra người đại diện cho mình để bảo vệ, quản lý, thiết lập và thực hiện tất cả các lợi ích của người dân.

Những người được bầu đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và phải hành động dựa trên nguyên tắc đó.

2. Hình thức dân chủ gián tiếp ở Việt Nam

Căn cứ Điều 6 Hiến pháp 2013 quy định:

Như vậy hình thức dân chủ gián tiếp ở Việt Nam là hình thức nhân dân thể hiện quyền làm chủ của mình, tham gia quản lí nhà nước và xã hội thông qua hoạt động của những người đại diện, cơ quan đại diện của mình ở các cấp chính quyền như ở Mặt trận tổ quốc, Quốc hội, Hội đồng nhân dân và các cơ quan khác của Nhà nước.

Tóm lại dân chủ gián tiếp ở Việt Nam bao quát toàn bộ lãnh thổ từ địa phương đến trung ương, cho phép người dân làm chủ trên mọi lĩnh vực của cuộc sống.

Việc bầu cử quốc hội được quy định ở Điều 7 Hiến pháp 2013:

Việc bầu cử này được tiến hành bằng bỏ phiếu trực tiếp, nghĩa là người dân bỏ phiếu kín trực tiếp cho người mà họ muốn chọn làm đại diện cho mình để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chính công dân đó.

Tuy nhiên, về mặt hiệu quả của chế độ dân chủ đại diện không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới hiện nay vẫn còn gây ra những nghi ngờ, lo ngại. Vì vậy những người được dân chúng bầu chọn và nắm giữ quyền lực tại các cơ quan công quyền phải được đổi mới liên tục. Điều đó có nghĩa là, có quy định về thời gian cố định rất cụ thể trong hệ thống pháp luật để tiến hành các cuộc bầu cử mới.

Trong Khoản 2 Điều 7 Hiến pháp 2013 cũng đề cập đến việc người được bầu chọn sẽ bị bãi nhiệm khi không còn xứng đáng với sự tín nhiệm của Nhân dân.

Dân chủ gián tiếp cũng có không ít bất cập liên quan đến trách nhiệm, nghĩa vụ của người đại diện. Vì người đại diện không bị ràng buộc là bắt buộc phải thể hiện ý chí của người dân, họ có thể nói như vậy nhưng sau đó làm một việc khác. Điều này phụ thuộc hoàn toàn và những việc lương tâm của người đại diện đó.

3. Ví dụ về dân chủ gián tiếp ở trường học

Việc thực hiện dân chủ gián tiếp ở trường học cũng rất dễ thấy và phổ biến, bởi mỗi lớp học sẽ có nhiều cá nhân nên thường bầu ra người đại diện lớp để tham gia một số hoạt động hoặc nói lên ý kiến của lớp. Vì hầu hết những công việc của trường đều cần có người đại diện cho một tập thể để tham gia chứ không thể cho quá đông người tham gia sẽ ảnh hưởng đến việc học tập.

Trong đời sống ta gặp rất nhiều trường hợp về dân chủ gián tiếp, ví dụ như:

- Ví dụ trong trường học, lớp trưởng xin ý kiến giáo viên về việc dạy thêm cho lớp môn toán để các bạn nắm vững kiến thức trước kỳ thi cuối kỳ. Lớp trường đã thực hiện dân chủ gián tiếp qua việc đại điện cả lớp ý kiến với giáo viên.

- Ví dụ bạn An cùng một số bạn khác đại diện cả lớp đi thi văn nghệ của trường và giành giải.

- Ví dụ cả lớp bầu cử bạn T là lớp phó lao động để nắm bắt những công việc về lao động của lớp về về triển khai lại với lớp.

- Ví dụ lớp A đạt danh hiệu lớp có thành tích tốt trong thi đua nên bạn H là lớp trưởng đại diện cả lớp lên nhận danh hiệu này.

Như vậy, bài viết đã làm rõ vấn đề dân chủ gián tiếp và các hình thức dân chủ gián tiếp ở Việt Nam. mời bạn tham khảo các bài viết có liên quan tại mục Là gì? mảng Hỏi đáp pháp luật của HoaTieu.vn.

• Ưu điểm và hạn chế của dân chủ trực tiếp
• Dân chủ trực tiếp là gì?
• Hướng dẫn 41/HD-TLĐ 2021 về đối thoại và quy chế dân chủ tại nơi làm việc