Tù chung thân là gì? Chung thân là hình phạt như thế nào?

Tù chung thân là hình phạt nặng trong luật Hình sự Việt Nam mà ai nấy nghe đều sợ. Vậy, Tù chung thân là gì? Chung thân là hình phạt như thế nào tại Bộ luật Hình sự 2015?

1. Tù chung thân là gì?

Tù chung thân là tù không thời hạn - một loại hình phạt tù được quy định tại điều 39 Bộ luật Hình sự 2015 như sau:

Tù chung thân là hình phạt tù không thời hạn được áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nhưng chưa đến mức bị xử phạt tử hình.

Không áp dụng hình phạt tù chung thân đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.

2. Tù có thời hạn cao nhất là bao nhiêu năm?

Bên cạnh tù chung thân, hình phạt tù còn có loại tù có thời hạn được quy định tại điều 38 Bộ luật Hình sự 2015 với khung hình phạt từ 03 tháng đến 20 năm

=> Tù có thời hạn cao nhất là 20 năm

3. Tù chung thân có được giảm án?

Theo quy định tại điều 63 BLHS 2015, người bị kết án tù chung thân nếu đã chấp hành hình phạt được một thời gian nhất định, có nhiều tiến bộ và đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự, thì theo đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền, Tòa án có thể quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt.

=> Tù chung thân vẫn có thể được giảm thời hạn chấp hành án nếu đáp ứng các điều kiện được Hoatieu.vn trích dẫn tại mục 4 dưới đây

4. Điều kiện giảm án tù chung thân

Để được giảm thời gian chấp hành án, người bị kết án tù chung thân phải có đủ các điều kiện sau đây:

• Điều kiện thời gian:

Thời gian đã chấp hành hình phạt để được xét giảm lần đầu là 12 năm đối với tù chung thân

• Có nhiều tiến bộ
• Đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự

Căn cứ để xem xét phạm nhân “đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự” thì mục 1 Phần I Công văn số 64/TANDTC-PC ngày 03 tháng 4 năm 2019 của TANDTC, thì “đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự” quy định tại khoản 1 Điều 63 của Bộ luật Hình sự được hiểu là đã bồi thường được ít nhất một phần hai nghĩa vụ dân sự theo bản án, quyết định của Tòa án”.

Có nhiều tiến bộ được quy định tại điều 6 Thông tư liên tịch 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC như sau:

Đối với các phạm nhân thuộc trường hợp đặc biệt (các trường hợp phạm nhân đã lập công, đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo) hoặc chưa thành niên thì tiêu chí có nhiều tiến bộ được thực hiện theo khoản 2,3 điều 6 thông tư này

Lưu ý: BLHS 2015 đưa ra điều kiện để được giảm thời hạn chấp hành án là phải bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự nhưng lại không nói rõ là áp dụng cho lần giảm đầu tiên hay tất cả các lần giảm. Trong khi TTLT 02 lại không đưa ra tiêu chí bồi thường này, nên để có lợi cho người phạm tội thì nhiều cơ quan không áp dụng điều kiện bồi thường dân sự trong những lần xét giảm thứ 2, 3...

Ngoài ra, việc giảm thời gian chấp hành án phạt tù phải tuân theo các quy định sau:

• Một người có thể được giảm nhiều lần, nhưng phải bảo đảm chấp hành được một phần hai mức hình phạt đã tuyên.
• Người bị kết án tù chung thân, lần đầu được giảm xuống 30 năm tù và dù được giảm nhiều lần cũng phải bảo đảm thời hạn thực tế chấp hành hình phạt là 20 năm.
• Trường hợp người bị kết án về nhiều tội trong đó có tội bị kết án phạt tù chung thân thì Tòa án chỉ xét giảm lần đầu xuống 30 năm tù sau khi đã chấp hành được 15 năm tù và dù được giảm nhiều lần nhưng vẫn phải bảo đảm thời gian thực tế chấp hành là 25 năm.

5. Thời điểm xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù

Theo quy định tại điều 5 TTLT 02 thì:

Việc xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù được thực hiện mỗi năm 03 (ba) đợt, vào các dịp:

• Ngày giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước (30/4)
• Ngày Quốc khánh (2/9)
• Tết Nguyên đán.
• Đối với các trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Quốc phòng, thực hiện việc xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù vào dịp ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và ngày hội quốc phòng toàn dân (22/12) thay cho dịp tết Nguyên đán.

Lưu ý: Đối với những trường hợp đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù mà trong năm đó lại lập công hoặc mắc bệnh hiểm nghèo thì việc đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù không phụ thuộc vào thời điểm trên

Trên đây, Hoatieu.vn cung cấp các quy định liên quan tù chung thân. Mời các bạn tham khảo thêm các bài viết liên quan tại mục Hình sự, mảng Hỏi đáp pháp luật

Các bài viết liên quan:

• Cách tính hình phạt tù
• Án treo là gì?
• Cải tạo không giam giữ là gì?
• Án treo và cải tạo không giam giữ hình phạt nào nặng hơn?