Hình phạt tù là gì? Cách tính hình phạt tù

Phạt tù là hình phạt nghiêm khắc của Luật Hình sự Việt Nam. Vậy, phạt tù được quy định thế nào trong Bộ luật Hình sự 2015?

1. Hình phạt tù là gì?

Phạt tù là một trong 7 hinh phạt chính mà Bộ luật Hình sự 2015 quy định

Phạt tù được chia làm 2 loại:

• Tù có thời hạn (Điều 38)

- Tù có thời hạn là buộc người bị kết án phải chấp hành hình phạt tại cơ sở giam giữ trong một thời hạn nhất định.

- Tù có thời hạn đối với người phạm một tội có mức tối thiểu là 03 tháng và mức tối đa là 20 năm.

- Thời gian tạm giữ, tạm giam được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù, cứ 01 ngày tạm giữ, tạm giam bằng 01 ngày tù.

- Không áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng do vô ý và có nơi cư trú rõ ràng.

• Tù chung thân (Điều 39)

- Tù chung thân là hình phạt tù không thời hạn được áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nhưng chưa đến mức bị xử phạt tử hình.

- Không áp dụng hình phạt tù chung thân đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.

2. Khung hình phạt tù

Đối với tù có thời hạn thì khung hình phạt tù là từ 03 tháng đến 20 năm

Đối với tù chung thân thì khung hình phạt tù ở đây không được quy định cố định vì đây là tù không thời hạn. Khung hình phạt tù được tính từ khi người đó chấp hành hình phạt tù đến khi được đặc xá, đại xá, giảm thời hạn chấp hành án phạt tù hoặc khi người đó chết...

3. Cách tính tổng hình phạt tù

Vậy nếu một người bị kết án nhiều tội hay bị kết án bằng nhiều bản án thì hình phạt được tổng hợp như thế nào?

Trong trường hợp phạm nhiều tội bị kết án trong cùng 1 bản án

Ví dụ: A phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và cố ý gây thương tích, bị kết án cùng 1 lần trong 1 bản án

Theo quy định tại điều 55 Bộ luật Hình sự 2015 thì:

Khi xét xử cùng 01 lần một người phạm nhiều tội, Tòa án quyết định hình phạt đối với từng tội và tổng hợp hình phạt theo quy định sau đây:

• Đối với hình phạt chính:

- Nếu các hình phạt đã tuyên cùng là cải tạo không giam giữ hoặc cùng là tù có thời hạn

=> Các hình phạt đó được cộng lại thành hình phạt chung và không được vượt quá 03 năm đối với hình phạt cải tạo không giam giữ, 30 năm đối với hình phạt tù có thời hạn

- Nếu các hình phạt đã tuyên là cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn (không cùng loại)

=> Chuyển đổi hình phạt cải tạo không giam giữ sang hình phạt tù theo công thức: cứ 03 ngày cải tạo không giam giữ được chuyển đổi thành 01 ngày tù rồi cộng với hình phạt tù

- Nếu hình phạt nặng nhất trong số các hình phạt đã tuyên là tù chung thân thì hình phạt chung là tù chung thân;

- Nếu hình phạt nặng nhất trong số các hình phạt đã tuyên là tử hình thì hình phạt chung là tử hình;

- Phạt tiền không tổng hợp với các loại hình phạt khác; các khoản tiền phạt được cộng lại thành hình phạt chung;

- Trục xuất không tổng hợp với các loại hình phạt khác;

• Đối với hình phạt bổ sung

- Nếu các hình phạt đã tuyên là cùng loại

=> Hình phạt chung được quyết định trong giới hạn do Bộ luật này quy định đối với loại hình phạt đó; riêng đối với hình phạt tiền thì các khoản tiền phạt được cộng lại thành hình phạt chung

- Nếu các hình phạt đã tuyên là khác loại

=> Người bị kết án phải chấp hành tất cả các hình phạt đã tuyên.

Trong trường hợp bị kết án bởi nhiều bản án

• Trong trường hợp một người đang phải chấp hành một bản án mà lại bị xét xử về tội đã phạm trước khi có bản án này

=> Tòa án quyết định hình phạt đối với tội đang bị xét xử, sau đó quyết định hình phạt chung theo quy tắc của tổng hợp hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội.

Thời gian đã chấp hành hình phạt của bản án trước được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung

Ví dụ: Năm 2021, A bị xét xử về tội trộm cắp tài sản, trong quá trình A chấp hành án phạt tù, cơ quan điều tra lại khởi tố A phạm lừa đảo chiểm đoạt tài sản xảy ra năm 2018

• Khi xét xử một người đang phải chấp hành một bản án mà lại thực hiện hành vi phạm tội mới

Ví dụ: A đang chấp hành án tội đánh bạc, trong thời gian chấp hành án thì A lại đánh bạn trong tù, phạm tội cố ý gây thương tích

=> Tòa án quyết định hình phạt đối với tội mới, sau đó tổng hợp với phần hình phạt chưa chấp hành của bản án trước rồi quyết định hình phạt chung theo quy tắc của tổng hợp hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội.

• Trong trường hợp một người phải chấp hành nhiều bản án đã có hiệu lực pháp luật mà các hình phạt của các bản án chưa được tổng hợp

=> Chánh án Tòa án có thẩm quyền ra quyết định tổng hợp hình phạt của các bản án theo một trong 2 trường hợp trên

4. Cách tính ngày chấp hành án phạt tù

Thời điểm bắt đầu tính ngày thi hành án phạt tù là thời điểm được ghi trong bản án, quyết định có hiệu lực thi hành

Trên đây, Hoatieu.vn trả lời câu hỏi Hình phạt tù là gì? Cách tính hình phạt tù. Mời các bạn tham khảo thêm các bài viết liên quan tại mục Hình sự, mảng Hỏi đáp pháp luật

Các bài viết liên quan:

• Trách nhiệm của chủ xe khi cho mượn xe gây tai nạn
• Đánh bạc dưới 2 triệu, 5 triệu khi nào bị truy tố?
• Trốn không khai báo y tế phạt thế nào?